Ang Paggwa sang Libro ni Mormon
Ang makasaysayan nga mga kamatuoran kag ang espesyal nga mga saksi sang Libro ni Mormon nagapamatuod nga ang paggwa sini milagroso gid matuod.
Samtang nagamiting upod sa mga elder sang Simbahan sang isa ka bes, ang Propetang si Joseph Smith nagpahayag: “Kakasa ang Libro ni Mormon, kag ang mga rebelasyon, sa diin ang aton relihiyon? Wala.”1 Mahal kong mga kauturan, pagkatapos sang Unang Palanan-awon, ang milagroso nga paggwa sang Libro ni Mormon amo ang ika-duha nga importante nga hitabo sa nagapadayon nga Pagpanumbalik sang ebanghelyo ni Jesucristo sa sining dispensasyon. Ang Libro ni Mormon nagapamatuod sang gugma sang Dios para sa Iya mga anak, sang maalwan kag diosnon nga nagabayad-sala nga halad ni Jesucristo, kag sang Iya labing importante nga pag-alagad sa tunga sang mga Nefinhon pagkatapos sang Iya Pagkabanhaw.2 Nagapamatuod man ini nga ang salin sang panimalay sang Israel mangin isa paagi sa Iya buluhaton sa ulihing mga adlaw kag nga indi sila pagsikwayon tubtob sa katubtuban.3
Samtang aton ginatun-an ang paggwa sining balaan nga libro sang mga kasulatan sa sining ulihing mga adlaw, marealisar naton nga ang bug-os nga buluhaton nangin milagroso—halin sa Propetang si Joseph nga nagbaton sang bulawan nga mga lamina (plates) sa isa ka balaan nga anghel tubtob sa iya paglubad sini paagi sa “hiyas kag gahum sang Dios,”4 sa pag-amlig sini, kag pagbantala paagi sa kamot sang Ginuo.
Ang paggwa sang Libro ni Mormon nagsugod antes pa nabaton ni Joseph Smith ang bulawan nga mga lamina halin sa mga kamot sang anghel nga si Moroni. Ang mga propeta sang una nagpropesiya parte sa paggwa sining sagrado nga libro sa aton panahon.5 Si Isaias naghambal parte sa isa ka napat-inan nga libro, nga kon magluntad ini ang mga tawo magapakigbais parte sa pulong sang Dios. Ini nga sirkumstansya nagahatag sang konteksto nga sa diin ang Dios makahikot sang Iya “makatilingala nga buhat,” nga nagatuga “sa kaalam sang ila maalam nga mga tawo [nga] mawala, kag ang paghangop sang ila mahinalungon nga mga tawo [nga] malipdan” samtang ang mga mapainubuson “magadugang sang ila kalipay sa Ginuo, kag ang mga imol sa mga tawo magakalipay sa Balaan sang Israel”6 Si Ezequiel naghambal parte sa lipak ni Juda (ang Biblia) kag sa lipak ni Efraim (ang Libro ni Mormon) nga ginatingob bilang isa. Alangay nga si Ezequiel (sa Daan nga Katipan) kag si Lehi (sa Libro ni Mormon) nagapakita nga sila “magatubo sing dungan” agud paslawon ang sayop nga doktrina, ipahamtang ang paghidaet, kag dal-on kita sa pagkahibalo sang mga kasugtanan.7
Sang gab-i sang Septyembre 21, 1823, tatlo ka tuig kag tunga pagkatapos nga maeksperiyensyahan ang Unang Panan-awon, tatlo ka beses si Joseph nga ginbisitahan sang anghel nga si Moroni, ang katapusan nga propeta sang mga Nefinhon sa dumaan nga Amerika, bilang resulta sang iya hugot nga pagpangamuyo. Sa tion sang ila pagsugilanon nga naglawig sang bilog nga gab-i, si Moroni naghambal kay Joseph nga ang Dios may dalayawon nga buluhaton nga ipatuman sa iya—ang paglubad kag pagbantala sa kalibutan sang mga pulong sang inspirado nga dumaan nga mga propeta sang kontinente sang Amerika.8 Sang madason nga adlaw, si Joseph nagkadto sa lugar, indi malayo sa iya puluy-an, kon sa diin ang mga lamina ginlubong ni Moroni sa katapusan sang iya kabuhi, pila na ka siglo ang nagligad. Didto nakita liwat ni Joseph si Moroni, nga nagpanulin sa iya nga ihanda ang iya kaugalingon sa pagbaton sang mga lamina sa palaabuton.
Sang masunod nga apat ka tuig, sang Septyembre 22 sang tagsa ka tuig, si Joseph nakabaton sing dugang nga mga panulin halin kay Moroni parte sa ihibalo kon paano dapat dumalahan ang ginharian sang Ginuo sa ulihing mga adlaw. Ang mga pagpanghanda ni Joseph naglakip man sang mga pagbisita halin sa mga anghel sang Dios, gani amat-amat nga nagahayag sang pagkahalangdon kag himaya sang mga hitabo nga mahanabo sa sining dispensasyon.9
Ang iya pagpakasal kay Emma Hale sang 1827 nangin bahin sang sina nga pagpanghanda. Nangin importante ang iya papel sa pagbulig sa Propeta sa bug-os niya nga kabuhi kag pag-alagad. Sa pagkamatuod, sang Septyembre 1827, gin-updan ni Emma si Joseph sa bungyod sa diin natago ang mga lamina, kag naghulat sia sa iya samtang ang anghel nga si Moroni naghatag sang kasulatan sa mga kamot ni Joseph. Nabaton ni Joseph ang promisa nga pagaamligan ang mga lamina kon iya ibuhos ang iya pagtinguha nga halungan ang mga ini tubtob nga ibalik na ang mga ini sa mga kamot ni Moroni.10
Mahal kong mga kaupod sa ebanghelyo, madamo sa mga nadiskubre sa karon nga gikan sang una nga panahon ang natabo samtang nagakutkot sa duta ukon gani natabuan lang sa isa ka proyekto sang konstruksyon. Apang, si Joseph Smith, gintuytuyan sa mga lamina sang isa ka anghel. Ang ina nga resulta mismo isa ka milagro.
Ang proseso sang paglubad sang Libro ni Mormon isa man ka milagro. Ining sagrado nga dumaan nga kasulatan wala “ginlubad” sa tradisyunal nga paagi nga ginalubad sang mga iskolar ang dumaan nga mga teksto paagi sa pagtuon sang dumaan nga lengguahe. Dapat naton kabigon ang proseso nga daw “rebelasyon” nga may bulig sang pisikal nga mga instrumento nga ginhatag sang Ginuo, nga kabaliskaran sa “paglubad” sang may ihibalo parte sa mga lengguahe. Si Joseph Smith nagpahayag nga paagi sa gahum sang Dios iya “ginlubad ang Libro ni Mormon gikan sa [mga hieroglifa], ang ihibalo nga nadula sa kalibutan, nga sa sining matahum nga hitabo nagaisahanon lamang [sia], isa ka wala sing alam nga lamharon, sa pagbato sang kalibutanon nga kaalam kag pila ka pilo nga kaignorante sa disiotso ka siglo, paagi sa bag-o nga rebelasyon.”11 Ang bulig sang Ginuo sa paglubad sang mga lamina—ukon rebelasyon, kon tumuron—makita man kon hunahunaon ang milagroso nga kalip-ot sang tion nga nalubad ini ni Joseph Smith.12
Ang mga tagsulat ni Joseph nagpamatuod sang gahum sang Dios nga napahayag samtang nagabulig sa paglubad sang Libro ni Mormon. Si Oliver Cowdery kis-a nagsiling: “Ini ang mga adlaw nga indi gid malipatan—ang magpungko sa idalom sang tunog sang isa ka tingug nga nadiktahan paagi sa inspirasyon sang langit, nagpukaw sang lubos nga pagpasalamat sang sining tagipusuon! Adlaw-adlaw nagpadayon ako, nga wala untat, sa pagsulat halin sa iya baba, samtang ginalubad niya … ‘Ang Libro ni Mormon.’”13
Ginapahayag sa mga rekord sang kasaysayan nga sang pagkabaton gid ni Joseph Smith sang mga lamina sang 1827, may mga nagtinguha sa pagkawat sang mga ini halin sa iya. Natalupangdan niya nga ang “tuman nga mga pagpaninguha ang gingamit sa pagkuha [sang mga lamina] sa [iya]” kag nga ang “tanan nga padihot nga sarang mahimo gingamit na para sa amo nga katuyoan.”14 Sang ulihi napilitan sanday Joseph kag Emma nga magsaylo halin sa Manchester, New York, padulong sa Harmony, Pennsylvania, agud magpangita sang hilway nga lugar agud magpadayon sang paglubad, nga malayo sa mga nagapanggamo nga guban kag mga tawo nga gusto kawaton ang mga lamina.15 Suno sa isa ka tigsulat sang kasaysayan: “Gani natapos na ang una nga mabudlay nga bahin sang pag-amlig ni Joseph sang mga lamina. … Pero nahalungan ang mga kasulatan, kag sa iya paghimakas nga amligan ang mga ini si Joseph sa wala duda nakatuon sing tuman parte sa mga paagi sang Dios kag tawo nga makabulig gid sa iya sa tion nga magaabot.”16
Samtang ginalubad ang Libro ni Mormon, nahibaloan ni Joseph nga magapili ang Ginuo sang mga saksi nga magtan-aw sang mga lamina.17 Bahin ini sang ginpahamtang sang Ginuo Mismo sang Sia nagsiling, “Sa baba sang duha ukon tatlo ka saksi mapalig-on ang tagsa ka pulong.”18 Sanday Oliver Cowdery, David Whitmer, kag Martin Harris nga amo ang una nga mga kaupod ni Joseph sa pagpahamtang sang dalayawon nga buluhaton sang Dios sa sining dispensasyon, ang una nga mga saksi nga gintawag sa paghatag sang espesyal nga testimonya parte sa Libro ni Mormon sa kalibutan. Nagpamatuod sila nga isa ka anghel, nga naghalin sa presensya sang Ginuo, ang nagpakita sa ila sang dumaan nga kasulatan kag nakita nila ang mga letra nga nakurit sa mga lamina. Nagpamatuod man sila nga nabatian nila ang tingug sang Dios halin sa langit nga nagapahayag nga ang kasulatan ginlubad paagi sa hiyas kag gahum sang Dios. Dayon ginsugo sila nga magpamatuod parte sini sa bilog nga kalibutan.19
Ang Ginuo milagroso nga nagtawag sing dugang nga walo ka mga saksi agud tan-awon ang bulawan nga mga lamina sa ila kaugalingon kag mangin espesyal nga mga saksi sang kamatuoran kag pagkadiosnon sang Libro ni Mormon sa kalibutan. Nagpamatuod sila nga nakita nila kag maid-id nga gintan-aw ang mga lamina kag ang iya sini nakurit nga mga letra. Bisan pa sa tunga sang mga kapahamakan, mga paghingabot, tanan nga klase sang kabudlayan, kag bisan pa nga ang pila sa ila sang ulihi nagluya sa ila pagtuo, ining onse nga pinili nga mga saksi sang Libro ni Mormon wala gid nagpanghiwala sang ila mga testimonya nga nakita nila ang mga lamina. Si Joseph Smith wala na nagaisahanon sa ihibalo parte sa mga pagbisita ni Moroni kag parte sa bulawan nga mga lamina.
Si Lucy Mack Smith nagsulat nga ang iya anak nagpauli nga tuman kamalipayon pagkatapos nga ginpakita ang mga lamina sa mga saksi. Si Joseph nagpaathag sa iya mga ginikanan, “Pamatyag ko nga daw nahaw-asan ako sang palas-anon nga halos tuman kabug-at para sa akon, kag nagakalipay ang akon kalag, nga indi na ako lubos nga nagaisahanon sa kalibutan.”20
Si Joseph Smith nagpangatubang sing tuman nga oposisyon sa pagbalhag sang Libro ni Mormon sang natapos ang paglubad sini. Nakombinse niya ang isa ka manug-imprinta nga si Egbert B. Grandin sa Palmyra, New York, nga i-imprinta ini pagkatapos nga si Martin Harris, bilang buhat sang dako nga pagtuo kag sakripisyo, nagprenda sang iya uma bilang kolateral para sa mga gasto sa pag-imprinta. Bangud man sang nagapadayon nga oposisyon sa pagbantala sang Libro ni Mormon, si Martin Harris matutom nga nagbaligya sing 151 ka areas (61 ka ektarya2) sang iya uma agud bayaran ang mga gasto sa pagbantala. Paagi sa isa ka rebelasyon nga ginhatag kay Joseph Smith, ang Ginuo nagsugo kay Martin Harris nga indi magdalok sang iya pagkabutang kag magbayad sang gasto sa pag-imprinta sang libro nga nagaunod “sang kamatuoran kag sang pulong sang Dios.”21 Sang Marso 1830 ang una nga 5,000 ka kopya sang Libro ni Mormon ginbantala, kag karon kapin sa 180 ka milyon nga kopya ang nabalhag sa sobra isa ka gatos ka lengguahe.
Ang makasaysayan nga mga kamatuoran kag ang espesyal nga mga saksi sang Libro ni Mormon nagapamatuod nga ang paggwa sini milagroso gid matuod. Apang, ang gahum sang sini nga libro wala nabase lamang sa iya sini matahum nga kasaysayan kundi sa iya sini gamhanan, di-matupungan nga mensahe nga nagbag-o sang di-maisip nga kabuhi—lakip na ang akon!
Nabasa ko ang bilog nga Libro ni Mormon sa una nga tion sang isa pa lamang ako ka lamharon nga estudyante sa seminary. Bangod ginrekomendar sang akon mga titser, ginbasa ko ini halin sa sugod sa pauna nga mga pahina. Ang promisa nga yara sa una nga mga pahina sang Libro ni Mormon nagabalik-balik pa gihapon sa akon hunahuna: “Binag-binaga sa [inyo] mga tagipusuon … , kag dayon … magpamangkot sa Dios [nga may pagtuo] … sa ngalan ni Cristo kon ang libro matuod. Ang mga magasunod sini nga paagi … magaangkon sang testimonya sang kamatuoran kag pagkadiosnon sini paagi sa gahum sang Balaan nga Espiritu.”22
Sa paghunahuna sinang promisa, nga nagatinguha gid sa paghibalo sing dugang parte sa kamatuoran sini, kag sa espiritu sang pangamuyo, gintun-an ko ang Libro ni Mormon, sing amat-amat, samtang ginahuman ko ang natalana nga semanal nga mga leksyon sa seminary. Madumduman ko, nga daw sang kagapon lang, nga ang mainit nga balatyagon amat-amat nga nagdako sa akon kalag kag pagpuno sang akon tagipusuon, nagpasanag sang akon paghangop, kag nangin mas makalilipay, subong sang ginlaragway ni Alma sa iya pagwali sang pulong sang Dios sa iya katawhan.23 Ina nga balatyagon sang ulihi nangin ihibalo nga nanggamot sa akon tagipusuon kag nangin pundasyon sang akon testimonya sang importante nga mga hitabo kag mga panudlo nga makita sa sining sagrado nga libro.
Paagi sini kag sa iban pa nga bilidhon nga personal nga mga eksperiyensya, ang Libro ni Mormon matuod gid nga nangin sadsaran nga bato nga nagatib-ong sang akon pagtuo kay Jesucristo kag sang akon testimonya sang doktrina sang Iya ebanghelyo. Nangin isa ini sang mga haligi nga nagapamatuod sa akon sang diosnon nga nagabayad-sala nga sakripisyo ni Cristo. Nangin taming ini sa bilog ko nga kabuhi batok sa mga pagtinguha sang kaaway nga paluyahon ang akon pagtuo kag tamnan sang kawala sing pagtuo ang akon hunahuna kag nagahatag sa akon sang kabakod nga maisog nga ipahayag ang akon testimonya parte sa Manluluwas sa kalibutan.
Mahal kong mga abyan, ang akon testimonya parte sa Libro ni Mormon nag-abot dinalan sa dinalan24 bilang milagro sa akon tagipusuon. Tubtob karon, ining testimonya padayon nga nagatubo samtang padayon ako nga nagapangita, nga may sinsero nga tagipusuon, agud mas lubos nga mahangpan ang pulong sang Dios subong nga nalakip sa sining pinasahi nga libro sang kasulatan.
Sa tanan nga nagapamati sa akon tingug karon nga adlaw, ginaagda ko kamo nga mangin bahin sang dalayawon nga pag-abot sang Libro ni Mormon sa inyo kaugalingon nga kabuhi. Ginapromisa ko sa inyo nga kon mainampuon kag dalayon ninyo nga tun-an ang mga pulong sini, sarang kamo makaambit sang mga promisa sini kag sang bugana nga mga bugay sa inyo kabuhi. Ginapabakod ko liwat ang promisa nga ginasambit sa iya sini mga pahina: nga kon kamo “mamangkot sa Dios, ang Wala’y Katapusan nga Amay, sa ngalan ni Cristo, kon ining mga butang indi matuod; kag kon kamo mamangkot sa isa ka bunayag nga tagipusuon, sa matuod-tuod nga tinutuyo, nga may pagtuo kay Cristo,” maluluy-on Niya nga “ipakita ang kamatuoran sini sa inyo, paagi sa gahum sang Balaan nga Espiritu.”25 Mapasalig ko kamo nga ihatag Niya sa inyo ang sabat sa personal kaayo nga paagi, pareho sang Iya ginhimo para sa akon kag sa madamo nga iban pa sa bilog nga kalibutan. Ang inyo eksperiyensya mangin mahimayaon kag sagrado para sa inyo subong nga ang mga eksperiyensya ni Joseph Smith nangin amo man para sa iya, subong man para sa una nga mga saksi kag para sa tanan nga nagtinguha nga makabaton sang saksi sang integridad kag pagkamasaligan sining sagrado nga libro.
Nagasaksi ako nga ang Libro ni Mormon matuod gid nga pulong sang Dios. Nagapamatuod ako nga ining sagrado nga kasulatan “nagapahamtang sang mga doktrina sang ebanghelyo, nagabalay sang plano sang kaluwasan, kag nagasugid sa mga tawo kon ano ang dapat nila himuon agud makaangkon sang paghidaet sa sini nga kabuhi kag walay katapusan nga kaluwasan sa kabuhi nga magaabot.”26 Nagapamatuod ako nga ang Libro ni Mormon instrumento sang Dios agud ipahanabo ang pagtipon sang Israel sa aton panahon kag agud buligan ang mga tawo nga makilala ang Iya Anak, nga si Jesucristo. Nagapamatuod ako nga buhi ang Dios kag palangga Niya kita kag ang Iya Anak, nga si Jesucristo, amo ang Manluluwas sang kalibutan, ang pangulo nga pundasyon nga bato sang aton relihiyon. Ginahambal ko ining mga butang sa sagrado nga ngalan sang aton Manunubos, aton Manunudlo, kag aton Ginuo, nga si Jesucristo, amen.