Kapitulo 11

Panimalay—Ang Pasikaran sa usa ka Matarung nga Kinabuhi

“Kon padak-on ninyo ang inyong mga anak sa mga paagi sa ebanghelyo ni Jesukristo, uban sa paghigugma ug taas nga paglaum, mas taas ang purohan nga magmalinawon unya ang ilang mga kinabuhi.”

Gikan sa Kinabuhi ni Gordon B. Hinckley

Ulahi sa 1973, Si Gordon ug Marjorie Hinckley nagdumili og hukom sa pagbalhin gikan sa ilang panimalay sa East Mill Creek, Utah, aron sila makapuyo nga mas duol ngadto sa mga punoang buhatan sa Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake. Si Presidente Hinckley, kinsa niana nga panahon usa ka miyembro sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, mihatag og panahon sa Bisperas sa Bag-ong Tuig nianang tuiga sa pagsulat mahitungod sa ilang panimalay. Ang iyang mga pulong mipadayag sa iyang mga pagbati mahitungod sa dapit, apan gani sobra pa, kini mipadayag sa iyang mga pagbati mahitungod sa usa ka mahigugmaong pamilya.

“Unsa ka subo nga handumon namo ang mahitungod sa pagbiya,” siya misulat. Gihinumduman niya ang paningkamot sa pamilya sa pagtukod sa panimalay ug sa pagpalambo sa naglibut nga yuta. Dayon ang iyang mga hunahuna mibalhin ngadto sa mga relasyon—sa usag usa ug uban sa Ginoo.

“Dinhi nag-uban kami og dula samtang nagtubo ang among mga anak, ug dinhi nag-uban kami sa pag-ampo. Dinhi kami ug ang among mga anak miabut sa kahibalo sa atong Langitnong Amahan, nga Siya buhi, ug maminaw, ug motubag.

“Tingali ako mopadayon sa pagsulat og usa ka basahon … dili alang sa kalibutan, apan alang niadtong lima ka mga anak, sa ilang mga kapikas ug kaliwatan. Ug kon ako makagamit sa hustong mga pulong sa istorya kabahin niana nga panimalay adunay mga luha ug katawa, ug dako kaayo nga kahilum, nag-impluwensya nga espiritu sa gugma nga motandog sa mga kasingkasing niadtong kinsa buhi ug gipatubo ang ilang gugma sa usag usa, gihigugma nila ang ilang mga silingan, gihigugma nila ang ilang Dios ug Ginoong Jesukristo.”¹

Sa tibuok niyang pangalagad, si Presidente Hinckley mipamatuod kabahin sa importansya sa mahigugmaon, matinud-anon nga mga pamilya. Ubos sa iyang direksyon, ang Unang Kapangulohan ug ang Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles gimantala ang “Ang Pamilya [Banay]: Usa ka Pamahayag ngadto sa Kalibutan,” diin si Elder M. Russell Ballard sa Napulog Duha mihulagway isip “hagit nga tawag sa pagpanalipod ug paglig-on sa mga pamilya.”² Human basaha ang pamahayag diha sa Septyembre 1995 sa kinatibuk-ang miting sa Relief Society, si Presidente Hinckley mipahayag: “Ang kalig-on sa bisan unsa nga nasud anaa sa mga bong-bong sa mga panimalay niini. Among giawhag ang atong mga katawhan bisan asa sa paglig-on sa ilang mga pamilya sa pagsunod sa dugay nang gitahud nga mga hiyas.”³

“Nagtawag kami sa mga ginikanan sa pagdeboto sa ilang labing maayo nga paningkamot sa pagtudlo ug pag-amuma sa ilang mga anak.”

Mga Pagtulun-an ni Gordon B. Hinckley

Ang mga relasyon sa pamilya maoy labing sagrado sa tanang mga relasyon.

Ang pamilya balaan. Kini gitukod sa atong Langitnong Amahan. Kini naglukop sa labing sagrado sa tanang mga relasyon. Pinaagi lamang sa organisasyon niini nga ang mga katuyoan sa Ginoo matuman.⁴

Kita usa ka simbahan nga nagpamatuod sa importansya sa pamilya—ang amahan, ang inahan, ang mga anak—ug sa kamatuoran nga kitang tanan mga anak sa Dios nga atong Amahan sa Kahangturan. Ang mga ginikanan kinsa nagdala sa mga anak nganhi sa kalibutan adunay responsibilidad sa paghigugma niadtong mga bataa, sa pagpadako kanila ug sa pag-amuma kanila, sa pagtudlo kanila niadtong mga hiyas nga mopanalangin sa ilang mga kinabuhi aron sila magdako nga mahimong maayo nga mga tagilungsod. … Gusto akong mohatag og importansya nianang pamilyar na nganha kaninyo, ug kana mao ang importansya sa pagbugkos sa atong pamilya uban sa paghigugma ug pagkamabination, uban sa pagpasalamat ug pagrespeto, ug uban sa pagtudlo sa mga paagi sa Ginoo aron ang inyong mga anak magtubo diha sa pagkamatarung ug paglikay sa mga trahedya nga nakaapekto og daghang mga pamilya sa tibuok kalibutan.⁵

Gikinahanglan gayud nga dili ninyo pasagdan ang inyong mga pamilya. Walay anaa kaninyo nga mas bililhon pa.⁶

Ang mga amahan ug mga inahan adunay pribilehiyo sa pag-amuma sa ilang mga anak ug sa pagtudlo kanila sa ebanghelyo ni Jesukristo.

Nanawagan kami sa mga ginikanan sa paggahin sa ilang pinakamaayong paningkamot sa pagtudlo ug pagmatuto sa ilang mga anak diha sa mga baruganan sa ebanghelyo nga maoy magpabilin kanila nga duol sa Simbahan. Ang panimalay mao ang basehan sa usa ka matarung nga kinabuhi, ug walay laing himan ang makahulip sa dapit niini o makatuman sa importanteng mga gamit niini sa pagpadayon niining hinatag sa Dios nga responsibilidad.⁷

Ako nalipay nga walay makahatag og kasigurohan sa mas dako nga kalampusan sa makuyaw nga buluhaton sa pagkaginikanan kay sa usa ka programa sa kinabuhi sa pamilya nga moabut gikan sa talagsaong pagtudlo sa ebanghelyo: nga ang amahan sa panimalay unta sinul-uban sa priesthood sa Dios; nga kini iyang pribilehiyo ug obligasyon isip usa ka tinugyanan alang sa mga anak sa atong Langitnong Amahan sa paghatag sa ilang mga panginahanglan; nga siya ang gikinahanglang magmando sa panimalay diha sa espiritu sa priesthood “pinaagi sa pagdani, sa pagkamainantuson, sa kalumo ug kaaghup, ug sa tiunay nga paghigugma”.(D&P 121:41–42); nga ang inahan diha sa panimalay usa ka anak nga babaye sa Dios, usa ka kalag nga may salabutan, debosyon, ug paghigugma kinsa mahimong sul-uban sa Espiritu sa Dios; nga kini iyang pribilehiyo ug obligasyon isip usa ka tinugyanan sa atong Langitnong Amahan sa pagmatuto niadtong mga anak sa ilang inadlaw nga mga panginahanglan; nga siya, kauban sa iyang bana, gikinahanglan usab nga motudlo sa iyang mga anak sa “pagsabut sa doktrina sa paghinulsol, hugot nga pagtuo diha ni Kristo ang Anak sa buhing Dios, ug sa bunyag ug sa gasa sa Espiritu Santo pinaagi sa pagpandong sa mga kamot … [ug] sa pag-ampo ug sa paglakaw nga matarung sa atubangan sa Ginoo.” (D&P 68:25, 28.)

Sa ingon niana nga panimalay, ang mga ginikanan gihigugma ug dili kalisangan; sila gidayeg ug dili kahadlokan. Ug ang mga anak giisip ingon nga mga gasa sa Ginoo, nga amumahan, imatuto, dasigon, ug tudloan.

Tingali usahay adunay panagsa nga dili panag-uyon; adunay gagmay nga mga panag-away. Apan kon adunay pag-ampo diha sa pamilya, ug gugma, ug konsiderasyon, maanaay pundasyon sa pagbati nga mobugkos sa hangtud ug pagkamaunungon nga sa kanunay mogiya.⁸

Karon mosulti ako ngadto sa walay kapikas nga mga ginikanan. … [Kamo] nagdala og bug-at nga mga palas-unon sa pakigbisog sa inadlaw nga mga kalisud nga uban sa pagpadako og mga anak ug sa pagtan-aw nga ang ilang mga panginahanglan natubag. Kini nag-inusara nga katungdanan. Apan dili kinahanglan nga kamo sa kanunay mag-inusara. Apan adunay daghan, daghan kaayo niini nga Simbahan kinsa moduol kaninyo uban ang pagbati ug pagsabut. Dili nila tuyo ang pagpanghilabut diin sila wala kinahanglana. Apan ang ilang interes tinuod ug kinasingkasing, ug nagpanalangin sila sa ilang kaugalingong mga kinabuhi samtang sila nagpanalangin sa inyong mga kinabuhi ug niadtong inyong mga anak. Ikalipay ang ilang tabang. Nagkinahanglan silang mohatag niini alang sa ilang kaugalingong mga kaayohan ingon man usab alang sa inyong kaayohan.

Kita adunay mga liboan nga maayong mga bishop niini nga Simbahan. Kita adunay mga liboan nga maayong mga opisyales sa korum. Kita adunay mga liboan nga talagsaong mga babaye sa Relief Society. Kita adunay mga home teacher ug visiting teacher. Sila inyong mga higala, gipahimutang sa Ginoo aron sa paghatag sa ilang kalig-on sa pagtabang kaninyo. Ug ayaw kalimot nga ang Ginoo Mismo usa ka tinubdan sa kalig-on nga mas labaw kay ni bisan kinsa. Natandog ako sa usa ka kasinatian nga giistorya sa … usa ka walay kapikas nga ginikanan nga nagpadako og pito ka mga anak, sa dihang siya nangamuyo ngadto sa iyang Amahan sa Langit nga siya unta mouban Kaniya, bisan og usa ka gabii lamang, aron sa pagpangita og kahupayan ug kalig-on alang sa mga pagsulay sa umaabut. Malumo ang tubag nga miabut sulod sa iyang salabutan hapit sama sa usa ka pagpadayag: “Dili ikaw makauban kanako, apan ako makauban kanimo.”⁹

Kon padak-on ninyo ang inyong mga anak sa mga paagi sa ebanghelyo ni Jesukristo, uban sa paghigugma ug taas nga paglaum, mas taas ang purohan nga magmalinawon unya ang ilang mga kinabuhi.¹⁰

Pinaagi sa pamilya nga pag-ampo, ang mga anak magtubo uban ang hugot nga pagtuo diha sa buhing Dios.

Tan-awa ang inyong gagmayng mga bata. Pag-ampo uban kanila. Pag-ampo alang kanila ug panalangini sila. Ang kalibutan diin sila naglihok usa ka gubot ug lisud nga kalibutan. Sila makasugat og daghang mga kalisdanan. Ilang kinahanglanon ang tanang kalig-on ug ang tanang hugot nga pagtuo nga inyong mahatag kanila samtang sila duol pa ninyo. Ug sila magkinahanglan usab og mas dako nga kalig-on nga nagagikan sa mas taas nga gahum. Kinahanglan silang mobuhat og mas daghan kay sa moduyog sa unsay ilang hikaplagan. Kinahanglan silang mopauswag sa kalibutan, ug ang paagi lamang nga sila aduna mao ang ehemplo sa ilang kaugalingong mga kinabuhi ug ang gahum sa pagdani nga moabut gikan sa ilang mga pagpamatuod ug sa ilang kahibalo mahitungod sa mga butang sa Dios. Magkinahanglan sila sa panabang sa Ginoo. Samtang sila gagmay pa, pag-ampo uban kanila nga sila moabut sa pagkasayud nianang tinubdan sa kalig-on nga mahimo unyang anaa kanunay sa matag takna sa panginahanglan.¹¹

Ako walay laing nahibaloan nga buhat nga adunay mapuslanon kaayong epekto diha sa inyong mga kinabuhi sama sa pagbansay og luhod nga mag-uban diha sa pag-ampo. Ang mga pulong gayud, Among Amahan sa Langit, adunay dako kaayong epekto. Kamo dili makasulti niini uban ang sinseridad ug uban ang pag-ila nga walay pipila ka pagbati sa pagkamay-tulubagon ngadto sa Dios. …

Ang inyong inadlaw nga pakigsulti uban kaniya magdala og kalinaw nganha sa inyong mga kasingkasing ug hingpit nga kalipay nganha sa inyong mga kinabuhi nga moabut gikan sa walay lain nga tinubdan. … Ang inyong gugma molig-on. Ang inyong pagkamapasalamaton sa usag usa motubo.

Ang inyong mga anak mapanalanginan uban sa pagbati sa kasigurohan nga moabut sa pagpuyo sa usa ka panimalay diin nagpuyo ang Espiritu sa Dios. Ilang mailhan ug higugmaon ang mga ginikanan kinsa nagrespeto sa usag usa, ug ang pagbati sa pagrespeto motubo diha sa ilang kaugalingong mga kasingkasing. Ilang masinati ang kasigurohan sa mabinationg mga pulong nga hinay pagkasulti. Sila pagapanalipdan sa usa ka amahan ug inahan kinsa, nagpuyo nga matinuoron uban sa Dios, nagpuyo nga matinuoron sa usag usa ug uban sa ilang mga isigkatawo. Sila mohingkod nga may pagbati nga mapasalamaton, ingon nga nadunggan sa ilang mga ginikanan diha sa pag-ampo nga nagpahayag og pasalamat alang sa mga panalangin nga dagko ug gagmay. Sila modagko uban sa hugot nga pagtuo diha sa buhing Dios.¹²

Ang family home evening makapundok sa mga ginikanan ug mga anak diha sa pagkat-on sa mga paagi sa Ginoo.

Akong mahinumduman sa dihang gamay pa ako nga batang lalaki, lima ka tuig ang panuigon, gianunsyo ni Presidente Joseph F. Smith ngadto sa tanang Simbahan nga sila kinahanglan nga magpundok sa ilang mga pamilya sa family home evening. Miingon ang akong amahan, “Ang Presidente sa Simbahan naghangyo kanato nga atong buhaton kini, ug kita mobuhat niini.”

Busa nagpundok kaming tanan sa family home evening. Makalingaw kini. Miingon siya, “Manganta kita.” Hinoon, kami dili mga mang-aawit. … Misulay lang mi og kanta ug nagkinataw-anay. Daghan pa mi og gihimo. Apan gikan niana nga kasinatian sa hinay-hinay dihay miabut nga usa ka butang nga nindot kaayo—usa ka buhat nga mitabang kanamo, nga nagdug-ol kanamo isip usa ka pamilya, nga naglig-on kanamo, ug dihay mitubo sa among mga kasingkasing nga lig-on nga pagtuo sa bili sa family home evening.¹³

Mapasalamaton ako nga kita isip Simbahan adunay usa ka sukaranang bahin sa atong programa ang paghimo og usa ka senemanang family home evening. Usa kini ka makahuluganong butang nga niining nagkapuliki nga mga adlaw liboan ka mga pamilya sa tibuok kalibutan naghimo og makugihong paningkamot sa paghalad og usa ka gabii matag semana sa pagdungan og awit, sa pagtudlo sa usag usa sa mga paagi sa Ginoo, sa pagluhod sa pag-ampo, diha niana aron sa pagpasalamat sa Ginoo alang sa iyang mga kalooy ug sa paghangyo sa iyang mga panalangin diha sa atong mga kinabuhi, sa atong mga panimalay, sa atong mga buhat, sa atong yuta. Nagtuo ako nga atong gihatagan og gamay nga bili ang dako kaayong kaayohan nga nagagikan niini nga programa.¹⁴

Kon kamo adunay pagduda mahitungod sa hiyas sa family home evening, sulayi kini. Pundoka ang inyong mga anak libut kaninyo, tudloi sila, pagpamatuod ngadto kanila, pagbasa og dungan sa mga kasulatan ug pag-uban og kalingaw.¹⁵

Ang mga ginikanan kinahanglan magsugod sa pagtudlo sa ilang mga anak sa panahon nga ang mga bata gagmay pa kaayo.

Dili pa dugay human kami naminyo, gitukod namo ang among unang panimalay. Kami dihay gamay nga kwarta, ug daghan akog trabaho. Ang pagpanindot sa nataran tibuok nakong responsibilidad. Ang una sa daghang mga kahoy nga akong gitanom mao ang usa ka walay tunok nga honey locust, ug akong gipanglantaw ang adlaw nga ang landong niini motabang sa pagbugnaw sa balay sa ting-init. Akong gibutangan ang usa ka dapit diha sa eskina diin ang hangin gikan sa bukid [canyon] ngadto sa silangan mohuyop sa labing kusog. Naglungag ako, gibutang ang gamut, giliyokan kini og yuta, gibu-buan og tubig, ug kasagaran gikalimtan kini. Gamay ra kini nga kahoy, tingali 2 ka sentimetro ang gilapdon. Kini humok kaayo nga sayon nakong bawgon sa bisan asa nga direksyon. Gamay nga pagtagad ang gihatag ko niini samtang nanglabay ang mga katuigan. Dayon usa ka tingtugnaw nga adlaw sa dihang ang mga kahoy walay mga dahon, nahitabo nga nakatan-aw ako niini gikan sa bintana. Akong nakita nga kini nagharag ngadto sa kasadpan, nadaut ang hitsura ug nagtakilid. Dili ko hapit makatuo niini. Migawas ako ug giandam ang akong kaugalingon atubang niini ingon og iduot kini nga matarung og barug. Apan ang punoan sa karon hapit usa ka pye ang gilapdon. Ang akong kusog walay epekto batok niini. Mikuha ako gikan sa akong butanganan sa mga himan og muton ug pisi, gihigot ang usa ka tumoy ngadto sa kahoy ug ang usa ngadto sa lig-on nga pagkahimutang nga poste. Gibitad nako ang pisi. Ang mga muton nairog lamang og gamay, ug ang punoan sa kahoy nauyog og hinay. Apan mao ra kadto ang tanan. Kini ingon og nagsulti ngari kanako, “Dili ka makatul-id kanako. Ulahi na kini kaayo. Mitubo ako niini nga paagi tungod sa imong pagpasagad, ug ako dili monunot.”

Sa katapusan ingon nga nawad-an og paglaum akong gikuha ang akong gabas ug giputol ang dako kaayong bug-at nga sanga sa kasadpang bahin. Misibug ako ug gisuta unsay akong nahimo. Akong naputol ang kinadak-ang bahin sa kahoy, nagbilin og dako kaayong uwat nga mga walo ka pulgada [20 ka sentimetro] nga mitadlas ug usa lamang ka gamay nga sanga mitubo paingon sa langit.

… Bag-o nakong gitan-aw pag-usab ang kahoy. Kini dako, ang porma mas maayo, ug kini dako kaayong tabang sa panimalay. Apan unsa ka seryuso ang samad sa kabatan-on niini ug unsa kasakit ang tambal nga akong gigamit sa pagtul-id niini. Sa dihang ang kahoy gitanom pa, usa ka buok nga gamayng pisi makapugong unta niini batok sa mga kusog nga hangin. Ako makahimo ug kinahanglan untang mohatag nianang gamay nga pisi uban sa gamay ra kaayong paninguha, apan wala nako buhata. Ug kini minunot sa mga kusog nga miabut batok niini.

Ang mga bata sama sa mga kahoy. Samtang sila gagmay pa, ang ilang mga kinabuhi mahulma ug matudloan kasagaran uban sa gamay kaayo nga paninguha. Miingon ang manunulat sa Proverbio, “Bansaya ang bata diha sa dalan nga iyang pagalaktan: ug bisan kong siya matigulang na, siya dili mobiya gikan niana” [Proverbio 22:6]. Kana nga pagbansay nagsugod sa iyang gamut diha sa panimalay.¹⁶

“Pundoka ang inyong mga anak libut kaninyo, tudloi sila, pagpamatuod ngadto kanila, pagbasa og dungan sa mga kasulatan ug pag-uban og kalingaw.”

Miingon si Isaias, “Ang tanan nimo nga mga anak pagatudloan mahitungod sa Ginoo; ug daku ang pakigdait sa imong mga anak” (Isa. 54:13).

Busa agaka ang inyong mga anak, busa giyahi ug pasunda sila gikan sa panahon nga sila gagmay pa kaayo, busa tudloi sila diha sa mga paagi sa Ginoo, nga ang kalinaw mahimo nila nga kauban sa tibuok kinabuhi.¹⁷

Kon ang mga anak mosukol, ang mga ginikanan kinahanglan nga mopadayon sa pag-ampo alang kanila, paghigugma kanila, ug pagtambag kanila.

Akong naila nga adunay mga ginikanan kinsa, bisan pa sa pagbu-bu sa gugma ug sa makugihon ug matinud-anong paningkamot sa pagtudlo kanila, nakakita sa ilang mga anak nga nagtubo sa sukwahi nga paagi ug naghilak samtang ang ilang nahisalaag nga mga anak sa tinuyo nagsunod sa mga dalan sa makalolooy nga sangputanan. Alang niana ako adunay dako kaayo nga kalooy, ug ngadto kanila naandan nako ang pagkutlo sa mga pulong ni Ezequiel: “Ang anak dili magapas-an sa kasal-anan sa amahan, ni ang amahan magapas-an sa kasal-anan sa anak” (Ezequiel 18:20).¹⁸

Panagsa, bisan pa sa tanang mga butang nga imong gipaningkamutang buhaton, adunay sukol nga bata. Apan padayon niini. Ayaw pagbiya. Dili gayud kamo mapakyas samtang kamo maningkamot. Padayon niini.¹⁹

Kon bisan kinsa kaninyo adunay bata o hinigugma nga naa niana nga kahimtang [sa pagkasukol], ayaw pagbiya. Pag-ampo alang kanila ug higugmaa sila ug tambagi sila ug tabangi sila.²⁰

Usahay ingon og kini ulahi na kaayo. … Apan, hinumdumi ang akong locust nga walay tunok nga kahoy [tan-awa sa mga pahina 171–72]. Ang operasyon ug pag-antus moresulta og usa ka butang nga maanindot, kansang kinabuhi sa kaulahian maghatag og makalipay nga proteksyon gikan sa labing mainit nga panahon.²¹

Kita naglig-on sa atong mga pamilya samtang kita nangayo sa panabang sa langit ug sa pag-amuma og espiritu sa gugma ug pagrespeto alang sa usag usa.

[Pagpatubo og pamilya] mahimong dili sayon. Kini mahimong puno uban sa kapakyasan ug hagit. Kini nagkinahanglan og kaisug ug pasensya. … Ang gugma makahimo og kalainan—ang gugma nga gipakigbahin sa kabuhong sukad pa sa pagkabata ug hangtud sa bakikaw nga mga tuig sa pagkabatan-on. Kini mohimo unsay dili gayud mahimo sa kwarta nga gipatuyang diha sa mga anak.

—Ug pasensya, uban sa pagpugong sa dila ug sa kahanas sa kaugalingon sa dili pagkasuko. …

—Ug ang pagdasig nga dali kaayong modayeg ug hinay nga mosaway.

Kini, uban sa mga pag-ampo, mohimo og mga katingalahan. Kamo dili magdahum nga mabuhat kini nga mag-inusara. Gikinahanglan ninyo ang panabang sa langit sa pagpatubo sa anak sa langit—inyong anak, kinsa anak usab sa iyang Langitnong Amahan²²

Ang matag anak, uban sa pipila nga mga walay labut, mao ang produkto sa usa ka panimalay, mamaayo, ngil-ad, o walay pagtagad. Samtang ang mga anak nagtubo ngadto sa mga katuigan, ang ilang mga kinabuhi, kasagaran, mahimong sumpay ug salamin sa gitudlo sa pamilya. Kon adunay kabangis, abuso, dili kapugngan nga kasuko, pagluib, ang mga bunga masiguro ug maila, ug dako ang kalagmitan nga kini mausab sa mga henerasyon nga mosunod. Kon, sa laing bahin, adunay pagpugong sa kaugalingon, pagpasaylo, pagrespeto, pagtagad, pagkamabination, pagkamaloloy-on, ug kapuangod, ang mga bunga maila, ug kini sa mahangturong paagi magantihon. Kini mahimong positibo ug tam-is ug nindot kaayo. Ug ingon nga ang kalooy gihatag ug gitudlo sa mga ginikanan, kini usbon diha sa mga kinabuhi ug mga lihok sa sunod nga henerasyon.

Mosulti ako ngadto sa mga amahan ug mga inahan bisan asa uban ang pangaliyupo sa pagwagtang sa kabagis diha kanato, sa pagpugong sa atong kasuko, sa paghinay sa atong mga tingog ug sa pakig-atubang uban ang kalooy ug gugma ug respeto usa ngadto sa lain diha sa atong mga panimalay.²³

Gipamulong sa karaan nga ang “tubag nga malumo makahupay sa kapungot.” Prov. 15:1). Panagsa ra kita nga makakita og away kon mosulti kita nga malumo. Kini lamang kon kita moalsa sa atong mga tingog nga ang mga panaglalis mahimo ug gagmay nga mga butang himoong dakong gubot. … Ang tingog sa langit usa ka malinawon nga diyutayng tingog [tan-awa sa 1 Mga Hari 19:11–12]; sa ingon usab, ang tingog sa kalinaw sa panimalay usa ka hinay nga tingog.²⁴

Dayag lamang, adunay panginahanglan sa disiplina sa mga pamilya. Apan ang pagdisiplina nga sobra, disiplina nga walay kalooy dili mahitabo nga modangat ngadto sa pagtarung hinoon ngadto sa pagbatok ug kaligutgot. Walay matambalan niini ug modugang lamang sa problema. Kini kapakyasan sa kaugalingon.²⁵

Walay disiplina sa tanang kalibutan sama sa disiplina sa paghigugma. Kini adunay gahum nga iya ra gayud.²⁶

Himoang magpadayon kita sa pagbuhat nga maglig-on ang atong mga pamilya. Himoa nga ang mga bana ug mga asawa mougmad og espiritu sa hingpit nga pag-inunungay sa usag usa. Dili nato himoon ang pagbale wala sa usag usa, apan himoon nato nga sa kanunay molihok sa pag-amuma og espiritu sa gugma ug respeto alang sa matag usa.²⁷

O Dios, among Amahan sa Kahangturan, panalangini ang mga ginikanan sa pagtudlo uban sa gugma ug pag-awhag niadtong kinsa labing mahal, ang mga anak kinsa nagagikan Kanimo, nga mag-uban sila unta mapanalipdan ug magiyahan alang sa kaayohan ug, sa pagpadayon sa pagtubo, magdala og mga panalangin ngadto sa kalibutan diin sila mahimong kabahin.²⁸

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo

Mga Pangutana

Gitudlo ni Presidente Hinckley nga ang pamilya “nagrepresentar sa labing sagrado sa tanang mga relasyon” (seksyon 1). Sa unsa kaha nga paagi nga kini nga kamatuoran nag-apekto sa atong mga relasyon uban sa mga miyembro sa pamilya? Sa unsa kaha nga paagi kini nag-apekto sa paagi nga atong giuna ang atong oras ug mga kalihokan?
Ngano nga kinahanglan ang mga ginikanan “mogahin sa ilang pinakamaayong paningkamot sa pagtudlo ug pagmatuto sa ilang mga anak diha sa mga baruganan sa ebanghelyo”? (Tan-awa sa seksyon 2.) Sa unsa nga paagi ang pagtudlo sa ebanghelyo mipanalangin sa inyong pamilya? Sa unsa nga paagi ang mga ginikanan makapauswag sa ilang mga paningkamot sa pagtabang sa ilang mga anak sa pagsunod sa ebanghelyo?
Ribyuha ang mga pagtulun-an ni Presidente Hinckley mahitungod sa mga panalangin sa pamilya nga pag-ampo (tan-awa sa seksyon 3). Ngano sa inyong hunahuna ang pamilya nga pag-ampo nagdala og mga panalangin? Unsa nga mga panalangin nga inyong nasinati pinaagi sa kanunay nga pamilya nga pag-ampo? Unsa ang mawala kanato kon kita walay pagtagad sa pamilya nga pag-ampo?
Unsa ang atong makat-unan gikan sa kasinatian ni Gordon B. Hinckley sa family home evening isip usa ka gamay nga batang lalaki? (Tan-awa sa seksyon 4.) Unsa nga mga panalangin ang miabut sa inyong pamilya pinaagi sa family home evening?
Ribyuha ang istorya ni Presidente Hinckley kabahin sa honey locust nga kahoy (tan-awa sa seksyon 5) Unsang mga paggamit kining istorya aduna diha kaninyo?
Sa unsang paagi kaha nga ang mga pagtulun-an ni Presidente Hinckley diha sa seksyon 6 makatabang sa mga ginikanan sa usa ka anak kinsa nahisalaag? Unsa ang pipila ka mga paagi nga ang mga ginikanan ug ang uban makatambag pinaagi sa gugma?
Nganong importante alang sa mga ginikanan sa pagdisiplina sa ilang mga anak uban sa gugma kay sa kasuko? Unsa ang pipila ka mga butang nga mahimo sa mga ginikanan sa pagdisiplina uban sa gugma? Unsaon nga ang mga miyembro sa pamilya makamatuto og espiritu sa gugma alang sa usag usa? (Tan-awa sa seksyon 7.)

May Kalabutan nga mga Kasulatan

Deuteronomio 11:19; Enos 1:1–5; Mosiah 4:14–15; Alma 56:45–48; 3 Nephi 18:21; tan-awa usab “Ang Pamilya: Usa ka Pamahayag ngadto sa Kalibutan,” Ensign o Liahona, Nob. 2010, 129.

Tabang sa Pagtudlo

“Mahimong mobati ka nga nagkulang ka sa panabut sa usa ka piho nga baruganan nga imong giandam nga itudlo. Hinoon, samtang mainampuon ikaw nga nagtuon niini, naningkamot sa pagsunod niini, nangandam sa pagtudlo niini, ug dayon ipakigbahin kini ngadto sa uban, ang imong kaugalingon nga pagpamatuod malig-on ug mas molambo pa” (Pagtudlo, Walay Labaw ka Mahinungdanon nga Tawag [1999], 19).