Lesona 45
E Mafai Ona Avea Au ma se Faataitaiga Lelei Mo Lou Aiga
Faamoemoega
Ina ia fesoasoani i tamaiti ia malamalama e mafai ona avea i latou ma faataitaiga lelei mo o latou aiga.
Sauniuniga
-
Ia suesue ma le agaga tatalo le 1 Nifae 2:1-4; 3:4-5, 7; ma le 3 Nifae 12:16.
-
Ia saunia se pepa lautele e tusia ai se ata o se la e pei o lenei:
-
Fai ni upu e tusi i fasi pepa e faataaliolio i le pepa lautele:
Ataraysfesoasoani
usiusitai
agalelei ma le alofa
faamaoni
faamagalo atu
le manatu faapito
faatupu filemu
malamalama
Mo tamaiti laiti e le mafai ona faitau, atonu e te manao e sue pe faia ni ata e tai foliga tutusa ma nei mea po o le faaali atu foi i tamaiti le fesoasoani, usiusitai, agalelei, ma isi mea faapena.
-
Fai ni kopi o le fale o lo o i le faaiuga o le lesona mo tamaiti uma.
-
Ia saunia e fesoasoani i tamaiti e usu pe faitau upu o le “Pe a Tatou Fesoasoani” (Tusipese A Tamaiti, itulau 198); o lo o maua upu i tua o le tusi lesona lenei.
-
O Mea e Manaomia:
-
Se Tusi a Mamona.
-
Peni vali mo tamaiti uma.
-
Le talita ma le mama a le FMT.
-
Mea faapipii.
-
Ata 3-9, Iesu le Keriso (62572; Taga Ata o le Talalelei 240).
-
-
Ia faia ni sauniuniga e talafeagai ai mo so o se gaoioiga e faamauoa mai ai e te manao e faaaoga.
Faalautelega Fautuaina o le Lesona
Tofi se tamaititi e faia le tatalo amata.
Toe tulitatao atu i tamaiti pe afai na uunaiina i latou e faataunuuina se mea i le vaiaso talu ai.
O Se Faataitaiga Lelei E Fesoasoani i Isi Ina ia Aoao ma Mulimuli ia Iesu Keriso
Gaoioiga faatosina
Ia faaali atu le ata 3-9, Iesu le Keriso i se vaega o le potu.
Fai atu i tamaiti e tutu i luga, moeiini o latou mata, ma uu lima. Uu le lima o le tamaititi o lo o muamua i le laina. Taitai le laina faataamilo i le potu, ia taitaiina i latou e lou leo pe a talafeagai ai ina ia le faamanualia se tasi ma fenumiai. A maea ni nai taamilosaga i le potu, ia taitai atu i latou i le ata o Iesu Keriso. Ia faamalamalama atu afai latou te mulimuli atu ia te oe o le a mafai uma lava e i latou ona sailia o latou auala ma le saogalemu i le ata o le Faaola. Fai atu i tamaiti e toe foi atu i o latou nofoaga.
Gaoioiga faatosina
-
Aisea o le a fesoasoani tele ai se taitai i le mea pogisa?
-
O le a se faataitaiga lelei?
Ia faamalamalama atu o se faataitaiga lelei e mafai ona pei o se taitai na te taitaiina i tatou i le saogalemu. E pei lava ona latou mulimuli atu i le leo o lo latou taitai na avatu ai tamaiti ma le saogalemu i le ata o Iesu Keriso, o lea e mafai foi ona latou mulimuli atu i upu a le perofeta ma mafai ai e i latou ona toe foi atu i le Tama Faalelagi ma Iesu i se aso.
Gaoioiga faatosina
-
O a ni faataitaiga lelei na fesoasoani ia te outou ina ia outou latalata atu ai i le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso?
Talanoaina o le mau
Ia faamalamalama atu na aoaoina i tatou e Iesu Keriso e tatau ona avea i tatou ma faataitaiga lelei mo isi. Faitau ma talanoaina le 3 Nifae 12:16. Ia faamanino atu a tatou faia ni faataitaiga lelei mo isi, ua pei i tatou o ni moli i le pogisa i tagata e faasino atu ia te i latou le ala sao e ola ai.
Talita, mama, ma le tala
Faaali atu le talita ma le mama a le FMT. Fai atu i tamaiti e faalogo lelei pe na faapefea ona faia e Ienata le mea o lo o finagalo iai le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso i le tala lenei:
“E fiafia tele Ienata i le Ekalesia e oo lava i le taimi ao lei avea o ia ma tagata o le Ekalesia. E fiafia o ia e faalogo i le uso o lona tama o talanoa e uiga i le talalelei ma faamatala mai pe na faapefea ona avea o ia ma uluai tagata mai Initia na auai i le Ekalesia i Fiti.
“Ina ua maea ona faalogo o ia i faifeautalai, ona fesili atu lea o Ienata i ona matua pe mafai ona auai i le Ekalesia. Na tuuina mai la laua faatagaga, ma sa taumafai malosi Ienata ina ia avea ma faifeautalai mo lona aiga e ala lea i lona ola i aoaoga o le talalelei ma avea ma se faataitaiga lelei.
“Na umi se taimi faatoa papatisoina le tama o Ienata ma ona uso, ae o lo o faaletonu pea lona tina. O le tama matua o lona tina o le ositaulaga taua a le lotu Hinitu i Initia, ma sa popole o ia i tala o le a fai mai e lona aiga ia te ia pe afai e avea o ia ma au paia o aso e gata ai. Talu ai faataitaiga a lana tama, o lea na ia auai mulimuli ane ai i le Ekalesia.
“O lea ua avea uma nei le aiga atoa o Ienata ma ni tagata malolosi o la latou paranesi i Suva i Fiti, ma ua latou iloaina le alofa ma le olioli e maua mai le auauna atu i lo tatou Tama Faalelagi” (“A Good Example,” Friend, Mar. 1974, p. 48).
Talita, mama, ma le tala
-
Na faapefea ona faaalia e Ienata se faataitaiga lelei mo lona aiga?
-
O le a se aoga o le faataitaiga lelei a Ienata i lona aiga?
Faasino atu i le talita ma le mama a le FMT. Ia faamalamalama atu afai tatou te faia mea o lo o finagalo iai le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso tatou te faia, ua tatou faia le sao ma ua tatou usitai i poloaiga. Afai tatou te faia lenei mea, ua tatou fesoasoani foi i isi ia mananao e ola amiotonu foi i latou.
E Mafai Ona Avea i Tatou ma Faataitaiga Lelei mo o Tatou Aiga
Gaoioiga o le pepa lautele
Faaali atu le pepa lautele o le la i se mea e mafai ona iloa uma atu e le vasega. Faitau faatasi ma tamaiti le fuiaupu.
Tuu upu na tusia i fasipepa po o ata i luga o se laulau po o luga o le fola. Ia faamalamalama atu latou te tauina maia ni auala eseese e mafai ai ona avea i tatou ma faataitaiga lelei mo o tatou aiga.
Tuu i tamaiti e auauai i le filifiliga o ni upu tusi ma tuu pe faapipii i luga o le pepa lautele e faia ai ni ave o le la e pei ona faaalia atu. Ao filifiliiaina e tamaiti upu tusi taitasi, ia faamatala atu le tala lenei e fetaui iai.
E mafai ona avea au ma se faataitaiga lelei mo lou aiga e ala i le–
malamalama
agalelei ma le alofa
faamagalo atu
fesoasoani
usiusitai
faamaoni
le manatu faapito
faatupu filemu
A maea ona faapipiina upu tusi taitasi ma faamatalaina le tala, ona fai atu lea i tamaiti e fai faatasi le “E mafai ona avea au ma faataitaiga lelei mo lou aiga e ala lea i lou ,” faatumu le avanoa i se upu po o se fasi fuaitau o lo o i upu tusi. Mo se faataitaiga, “E mafai ona avea au ma faataitaiga lelei mo lou aiga e ala lea i lou faatupuina o le filemu.”
Tala ma le talanoaga
Usiusitai
Faamatala atu le tala lenei i le tuua e le aiga o Liae o Ierusalema (tagai i le 1 Nifae 2:1-4).
-
O a uiga na faaalia e atalii o Liae ina ua fai atu o ia ia te i latou e toe foi atu i Ierusalema ma aumai papatusi apamemea (tagai i le 1 Nifae 3:4-5)?
Ia faamalamalama atu ina ua uma ona faitio Lamana ma Lemuelu ma faapea atu e le mananao i laua e o atu, ona faaali atu lea o le lagona o Nifae. Faitau leotele le 1 Nifae 3:7.
-
Na faapefea ona faaalia e Nifae se faataitaiga lelei mo ona uso?
-
E faapefea ona e faaalia se faataitaiga e ala i lou usiusitai?
Loto Fesoasoani
Na vaaia e Pulusi le pisi tele o lona tina i le sauniaina o lona tuafafine laititi mo le lotu. Na ia iloa e le i sauni foi lona tina ma faia lavalava o le pepe. Na mafaufau Pulusi e fesoasoani i lona tina. Na alu atu o ia i le potu o le pepe ma fai ona lavalava. Na matuai faafetai tina mo le fesoasoani a Pulusi. Na ata atu o ia ma fusi mai ia Pulusi ma sogi atu iai.
-
O le a le mea na faia e Pulusi na faatuina ai se faataitaiga lelei mo lona aiga?
-
E faapefea ona e faatuina se faataitaiga lelei e ala lea i lou fesoasoani atu?
Pese
Fesoasoani i tamaiti e usu pe faitau upu o le pese “Pe a Tatou Fesoasoani.”
Tala ma le talanoaga
Agalelei ma le alofa
Na matuai fiafia lava Keiti ina ua o mai i le fale ia lona tina ma lona tuagane pepe o Timoti. E le pei o ia o isi pepe. E iai se tulaga e tau o le ma’ilili o lo o maua ai o ia. Ae lei popole iai Keiti i lena tulaga. Na matuai alofa o ia ia Timoti ma lona loto atoa. A pisi lona tina, e faaluelue e ia Timoti ma usu iai pese ia te ia. E ata ane Timoti ia Keiti i soo se taimi lava na te faia ai se mea mo ia. Ina ua matua Timoti, sa ave o ia e Keiti e faasavalivali i luma o le latou fale i lana taavale toso. E masani ona fai e Keiti ofu o Timoti pe a sauni e moe ma faitau atu tala ia te ia seia oo ina moe.
-
Na faapefea ona faia e Keiti se faataitaiga lelei?
-
E mafai faapefea ona avea oe ma se faataitaiga lelei o le agalelei ma le alofa i looutou aiga?
O se faatupufilemu
Sa taalo Keri i le suigi i le latou fanua ae tei ua sau i fafo lona tuagane mai le fale, ma tamoe mai i le suigi, ma amata ona faataio, “Alu ese ma le suigi, Keri. E le mafai ona ou suigi leaga o lena e te nofo ai.”
I lona le finau atu, sa faapea atu ai Keri, “Ua lelei. Ta auauai i le tuleiina o le isi. O le a ou tulei muamua.”
Talu ai ona e lei finau atu ia Keri, o lea na fiafia faatasi ai i laua ma lona tuagane i le la suigi.
-
Na faapefea ona avea Keri ma se faataitaiga lelei i lona tuagane?
-
E mafai faapefea ona e faia se faataitaiga lelei i lou aiga i le avea ai ma faatupu filemu.
Faamagalo atu
Ao iai Spencer i le aoga, sa taalo lona uso laititi i ana meataalo ma ua le iloa ai le isi meataalo. Ina ua iloa e Spencer le mea ua tupu, sa lei ita o ia. Ae sa ia fesoasoani atu i lona uso mo le sailia o lana meataalo. Sa laua mauina i lalo o le moega.
-
O le a le mea na faia e Spencer ia faia ai se faataitaiga lelei mo lona aiga?
-
E mafai faapefea ona avea oe ma faataitaiga lelei mo lou aiga e ala lea i lou faamagalo atu?
Malamalama
Na maua Ropeta i le fulū ma ua le mafai ai ona alu atu i le pati o le Kerisimasi a le latou aoga. Na iloa lelei e lona uso o Lina, le faanoanoa tele o Ropeta ona ua le mafai ona alu, o lea na ia aumai ai i le fale se taga pepa o lole ma pinati mo ia. Na ia tauina atu foi ia Ropeta mea na tutupu i le pati.
-
Na faapefea ona avea Lina ma se faataitaiga lelei mo lona aiga?
-
E mafai faapefea ona avea oe ma se faataitaiga lelei mo lou aiga e ala i lou malamalama?
Le manatu faapito
Na maua e Toni se tupe e ala lea i lona faigaluega i le togalaau a lo latou tuaoi. Na mafaufau o ia i lona aiga ma manao e faia se mea mo i latou, o lea na ia faaaogaina ai se vaega o le tupe ae faatau ai se meaai mo lo latou aiga.
-
Na faapefea ona avea Toni ma se faataitaiga lelei mo lona aiga?
-
E mafai faapefea ona avea oe ma se faataitaiga lelei mo lou aiga e ala lea i lou le manatu faapito?
Faamaoni
Sa galulue Nelesoni ma Iareto i le fale kamuta a lo la tama i le fausiaina o se vaa meataalo mai fasi laupapa le aoga ae tei ua lavea ai Iareto i se apa vali. Na masaa se vaega o le vali i luga o le fola. Na faamamaina e tama le tele o le vaega na faaleagaina, ae o le isi vaega na pipii i le fola. Ina ua sau lo la tama i le fale, na alu atu Iareto ia te ia ma faamatala atu iai le mea na tupu.
Sa lei fiafia le tama o Iareto i le vali o lo o i luga o le fola, ae sa mimita o ia ona o le tautala o Iareto i le mea moni. Na ia tuuina atu ia Iareto se vailaau e fufulu ai le vali ma fesoasoani ia te ia i le fufuluina o le fola.
-
Na faapefea ona avea Iareto ma se faataitaiga lelei mo lona aiga?
-
E mafai faapefea ona avea oe ma faataitaiga lelei mo lou aiga e ala lea i lou faamaoni?
-
O a foliga o le ata lautele ua iai nei? (O se la susulu.)
Ia faamalamalama atu o faataitaiga lelei e pei o le la susulu. Latou te tuuina atu le malamalama i isi ma faaali atu iai le ala sao.
Aotelega
Molimau a le faiaoga
Ia tuuina atu lau molimau i le taua o le avea ma faataitaiga lelei mo lou aiga. Atonu e te manao e fetufaai atu se mea na oo ia te oe na aoga ai se faataitaiga lelei a se isi ia te oe.
Gaoioiga tusiata
Tuu atu i tamaiti e valivali a latou fale o le “E Mafai Ona Avea Au ma Faataitaiga Lelei” ma tusia ai tagata o o latou aiga i totonu o fale. Fai atu iai latou te tusia se mea e mafai ona latou faia i lenei vaiaso e avea o se faataitaiga lelei mo o latou aiga.
Ia valaaulia tamaiti latou te filifili se mea se tasi e mafai ona latou faia mo o latou aiga ae latou te lei momoe nanei.
Tofi se tamaititi e faia le tatalo amata.
Gaoioiga e Faamauoa Mai Ai
Filifili mai gaoioiga nei ni gaoioiga o le a sili ona fetaui mo tamaiti. E mafai ona e faaaogaina i le lesona lava ia po o le avea ma se iloiloga po o se aotelega. Mo nisi taiala faaopoopo, tagai i “Taimi o le Vasega” i “Fesoasoaniga mo le Faiaoga.”
-
Fai ni papeti i totini po o ni taga pepa mo tamaiti. Atonu e te manao e faaaoga le laulau e fai ma tulaga o le faaaliga. I le faaaogaina o papeti, ia fesoasoani i tamaiti i le faatinoina o auala lelei e avea ma faataitaiga mo o latou aiga i vaega e valu na aafia i le lesona.
-
Usu pe faitau upu o le “Faataitai Mai” (Tusipese A Tamaiti, itulau 276) ao faia gaoioiga e tau mai ai ni gaoioiga lelei, e pei o le saluina o le foloa, savali i le lotu, po o le faatalofa ma le au epikopo.
Faataitai;
Mai ia te au!
Faataitai;
Mai ia te au!
Poo luga, poo lalo,
Vave po o le gese,
Faataitai:
Mai ia te au!
Faataitai;
Mai ia te au!
(©1963 e D. C. Heath and Company. Used by permission.)
Tau atu i tamaiti afai e vaai isi ia tatou faataitaiga lelei, o le a mananao pea i latou e vaai i mea o lo o tatou faia.
-
Fai atu i tamaiti e moeiini o latou mata ao e tuuina atu se mea i luga o o latou vae. Tuu se ata i luga o vae o tamaiti uma; ona fai atu lea iai e pupula o latou mata ma auauai i le faaalia o a latou ata ma tau mai pe na faapefea ona faia e tagata o lo o i le ata ni faataitaiga lelei. Atonu e te manao e faaaoga ata 3-13, 3-23, 3-24, 3-25, 3-26, 3-27, ma le 3-59 mai le teutusi o ata a le vasega.