Hikog

Bisitaha ang “Hikog” nga seksyon diha sa ChurchofJesusChrist.org o ang Gospel Library nga app aron makita ang libre nga mga help line [numero nga tawagan alang sa tabang] gikan sa tibuok kalibutan ug mga kapanguhaan alang sa pagtabang sa mga indibidwal nga nagsagubang og suliran nga may kalabotan sa paghikog.

Ang paghikog usa ka tibuok kalibotan nga problema sa kahimsog nga sa kasagaran mahimo rang mapugngan. Kadaghanan sa mga tawo nga maghunahuna mahitungod sa paghikog dili kay gustong mamatay: sila gusto lang gayod nga makakita og kahupayan gikan sa pisikal, mental, emosyonal, o espiritwal nga kasakit nga ilang gisinati. Apan, posibling moabot sila sa punto sa kalisdanan nga mawad-an sila sa paglaom ug dili makakita og solusyon sa ilang kasakit, kon sila magtuo nga pabug-at ra sila sa uban, kon sila nawad-an sa kadasig sa mga kalihokan sa kinabuhi o walay kahadlok sa kamatayon o kon sila dili makakita sa mga hinungdan sa pagpakabuhi.

Ang mga risgo sa paghikog mominos kon ang mga sakop sa pamilya, mga higala, mga miyembro sa ward, ug ang mga propesyonal alang sa kahimsog sa pangisip magtinabangay sa pagtabang niadtong adunay mga gisagubang. Ang matag usa angayang mahibalo sa mga butang nga nagparisgo ug sa mga timailhan sa paghikog ug dayon molihok sa pagpangita og tabang sa tawo nga naghunahuna nga maghikog. Ang pagpakigsulti ngadto sa usa ka tawo mahitungod sa paghikog dili makadugang sa kalagmitan nga iyang buhaton ang mga pagbati nga maghikog.

Ang matag usa kinahanglang moseryoso sa paghunahuna sa matag sitwasyon kon ang usa ka indibidwal mohisgot o moingon nga siya naghunahuna mahitungod a paghikog o sa usa ka minahal nga mohisgot o moingon nga ang usa ka indibidwal namiligro sa paghikog. Ang tanan kinahanglan nga motabang inubanan sa gugma aron sa paghupay, modasig, ug moamuma niadtong nagsagubang niini nga isyu ug sa mga sakop sa ilang pamilya.

Makasubo lang, nga bisan sa atong labing maayong paningkamot, ang paghikog dili sa kanunay mapugngan. Kon mahitabo man kini, magbilin kini og labihang kasakit sa kasingkasing, emosyonal nga kasamok, ug mga pangutana nga dili matubag sa mga sakop sa pamilya ug mga minahal. Niini nga mga sitwasyon, ang mga lider ug mga miyembro sa ward kinahanglan nga maningkamot sa paglig-on ug pagsuporta sa pamilya ug sa mga minahal.

Si Elder Dale G. Renlund miingon, “[Ang] ideya sa karaang sekta nga ang paghikog usa ka sala ug nga ang tawo nga maghikog malamoy sa impyerno hangtod sa hangtod … hingpit nga sayop” (Dale G. Renlund, “Understanding Suicide” [video]).

Si Elder M. Russell Ballard mihatag niining makahupay nga mga pulong:

“Dayag lang, kita wala masayud sa hingpit nga mga sirkumstansya nga nagpalibot sa matag paghikog. Ang Ginoo lang ang nasayod sa tanang mga detalye, ug siya ang mohukom sa atong mga binuhatan dinhi sa yuta.

“Kon siya mohukom na gayod kanato, ako mibati nga iyang hunahunaon ang tanan nga butang: ang atong genetic ug ang napanunod nga pisikal nga hiyas, ang atong kahimtang sa panghunahuna, ang atong intelektwal nga kapasidad, ang mga pagtulon-an nga atong nadawat, ang mga tradisyon sa atong mga amahan, ang atong kahimsog, ug uban pa” (“Suicide: Some Things We Know, and Some We Do Not,” Ensign, Okt. 1987, 8).

Magtinguha sa Pagsabot

Samtang istoryahan nimo ang mga indibidwal, siguroa ang pagpakita og gugma ug empatiya sama sa buhaton sa Manluluwas. Ang mga kasinatian sa kinabuhi ug mga kahimtang lahi-lahi sa matag usa. Kon mobati ka nga ang usa ka miyembro namiligro sa pagsulay og hikog, sa mainampoong paagi ikonsiderar ang pagpangutana og sama niini aron matabangan ka sa pagkasabot og maayo sa iyang mga problema ug mga panginahanglan:

Pwede ba ko nimong tabangan sa pagsabot unsay imong gibati ug nasinati karon?
Nadayagnos ka ba nga adunay problema sa kahimsog sa pangisip? Duna ka bay gisunod nga bisan unsang resita nga itambal alang niini nga kahimtang?
Duna ka bay paglaom nga ang mga sirkumstansya mas momaayo sa imong kinabuhi?
Unsay imong mga rason sa pagpakabuhi?
Unsa nga mga kapanguhaan ang nakatabang kanimo sa pagsugakod sa nangagi?
Nakasulay ka ba nga gipasakitan nimo ang imong kaugalingon kaniadto? Kanus-a ang pinakabag-o?
Naghunahuna ka ba mahitungod sa paghikog karon?
Duna ka bay plano nga mosulay sa paghikog? Naghunahuna ka ba mahitungod sa oras, lokasyon, o paagi?
Ang imong pamilya, mga higala, o ang uban nahibalo ba sa imong mga hunahuna?
Unsa ikaw kabukas sa pagdawat og tabang karon dayon?

Tabangi ang Indibidwal

Samtang maningkamot ka sa pagtabang sa maong indibidwal, ikonsiderar ang mosunod nga mga sugyot.

Tabangi ang miyembro sa pagkakita og paglaom ug pagkaayo pinaagi sa Manluluwas nga si Jesukristo.

Tabangi ang tawo sa pagsabot sa makapahimo ug sa matubsanong gahum ni Jesukristo.
Tabangi ang tawo sa pagsabot nga siya anak sa Dios ug adunay dako nga bili.
Tabangi ang tawo sa pagkahibalo nga ang Dios nahigugma kaniya, bisan unsa man.
Tabangi ang maong miyembro sa pagsabot nga ang pagkaayo dili kanunay nagpasabot nga permanente nang naayo gikan sa kakulian sa pangisip niining kinabuhia. Tan-awa ang kapanguhaan diha sa kahimsog sa pangisip alang sa dugang nga impormasyon.
Ikonsiderar ang kanunay nga pakigkita sa maong tawo ug sa iyang pamilya agig dugang sa regular nga mga pagbisita sa mga lider sa Simbahan.
Ikonektar ang indibidwal ngadto sa ubang mga kapanguhaan sa Simbahan sama sa “Paghikog” ug “Kahimsog sa Pangisip” nga seksyon sa ChurchofJesusChrist.org, diin siya makapangita og mga tubag sa pihong mga pangutana.
Isiguro nga ang indibidwal nahibalo mahitungod sa mga hotline nga mga kapanguhaan bahin sa paghikog ug adunay access sa tabang alang sa problema.

Mokonsulta sa propesyonal nga mga kapanguhaan.

Kon ikaw nabalaka mahitungod sa kasiguroan sa usa ka tawo o nagtuo nga ang usa ka tawo tingali mosulay sa paghikog, kontaka dayon ang usa ka lokal nga emergency medical service o ang inyong Family Services office (kon aduna). Ang mga lider sa Simbahan pwede usab nga mokontak sa help line [numero nga tawagan alang sa tabang] sa Simbahan alang sa tabang niini nga problema.
Kini nga mga kapanguhaan makatabang kanimo sa pagpangita og lokal nga mga propesyonal o mga organisasyon nga matabang sa maong indibidwal.

Tabangi ang maong indibidwal aron makadawat og tukmang pag-atiman alang sa iyang kahimtang sa kahimsog sa pangisip.

Awhaga ang indibidwal sa paggamit sa mga kapanguhaan nga girekomendar sa Family Services o sa emergency medical services. Ikaw tingali makatabang niya sa pag-iskedyul o sa pag-adto sa kinaduolan nga emergency room sa ospital.
Uban sa pagtugot gikan sa maong indibidwal, pahibaloa ang tukmang mga sakop sa pamilya bahin sa mga sirkumstansya. Hangyoa sila sa pagpangayo og direksyon gikan sa mga propesyonal alang sa kahimsog sa pangisip kon unsaon sa pagplano ang kasiguroan sa maong indibidwal. Tingali maglakip kini sa pagdili sa maong indibidwal sa pag-acces sa mga butang nga malagmit maoy hinungdan sa pagpasakit.
Kon angay, ipadayon ang kanunay nga pagkontak sa mga propesyonal alang sa kahimsog sa pangisip o sa mga sakop sa pamilya atol sa pagtambal.
Kon ang indibidwal mobalibad sa tabang ug adunay plano nga mopasakit sa kaugalingon sa tuyo nga buhaton gyud kini, kontaka dayon ang lokal nga mga kapanguhaan sa emerhensiya (sama sa sibil nga mga awtoridad) ug mga sakop sa pamilya aron makakuyog sa maong indibidwal ngadto sa mga emergency services.

Suportahi ang Pamilya

Ang indibidwal kinsa namiligro sa pagsulay og hikog makaapekto sa kinabuhi sa mga sakop sa iyang pamilya. Ang mga ginikanan, mga kapikas, ug ubang mga sakop sa pamilya sa kasagaran maglisod sa pagkahibalo unsaon sa pagtabang sa usa ka minahal atol sa problema. Sa kasagaran mabug-atan sila ug tingali dili makakita sa mga timaan sa pasidaan. Samtang ikaw maningkamot sa pagtabang sa mga sakop sa pamilya, ikonsiderar ang mosunod nga mga sugyot.

Ipadayon ang pagkakompidensyal mahitungod sa sitwasyon gawas kon ang hulga nag-ungaw na, kon ang sitwasyon maglakip og usa ka menor de edad nga bata, o ang maong indibidwal o pamilya mohatag kanimo og pagtugot nga isulti sa uban.

Tinoa ang epekto sa sitwasyon sa maong miyembro diha sa iyang pamilya ug tabangi ang mga sakop sa pamilya sa pagpangita og mga kapanguhaan nga ilang gikinahanglan alang sa ilang kaugalingon nga suporta ug giya.

Awhaga ang pamilya sa pagtinambagay mahitungod sa panginahanglan sa indibidwal ug mahitungod sa paggamit sa anaa nga mga kapanguhaan sa pagtabang kaniya ug sa ilang kaugalingon.
Kon tinguha sa pamilya, pakigkita kanila (o pagrekomend og laing mga lider sa Simbahan aron makigkita kanila kon angay) aron makaugmad og kompleto nga plano sa pagkab-ot sa ilang panginahanglan, lakip ang pagplano alang sa kasiguroan ug suporta sa ilang minahal sa pagdawat sa gikinahanglan nga propesyonal ug espiritwal nga pag-atiman.

Ikonsiderar ang personal nga propesyonal nga tabang o pagpanambag alang sa mga sakop sa pamilya.

Awhaga ang kapikas, mga ginikanan, ug ubang mga sakop sa pamilya sa pag-apil usab sa pagpanambag uban ang indibidwal kon ang mga propesyonal alang sa kahimsog sa pangisip motino nga kini nga pagpanginlabot maayo ug tukma.

Gamita ang mga Kapanguhaan sa Ward ug Stake

Ikonsiderar ang mosunod nga mga sugyot samtang ikaw maningkamot sa paggamit sa mga kapanguhaan sa ward ug sa stake aron sa pagtabang sa maong indibidwal ug pamilya. Hinumdomi nga ipadayon ang pagkakompidensyal mahitungod sa sitwasyon gawas kon ang indibidwal o pamilya mohatag kanimo og pagtugot nga isulti sa uban.

Paghangyo og mga lider sa Simbahan o ubang kasaligan nga mga indibidwal sa paghatag og padayon nga suporta, giya, ug tabang sa indibidwal.

Sa mainampoong paagi pangita og tawo nga kasaligan kinsa makasusi sa maong indibidwal sa regular nga paagi, ug dapita kana nga tawo sa pagbuhat niini.

Ang napili nga tawo kinahanglan nga komportabling ikauban sa maong tawo.
Ang maong tawo kinahanglan nga sensitibo ug may lig-ong pagbati ug pwede nga usa ka tigpangalagad nga sister o brother.

Hunahunaa ang pag-iskedyul og pagbansay alang sa mga sakop sa ward o stake council bahin sa paglikay sa paghikog.

Gamita ang mga materyal gikan sa Mga Kapanguhaan sa Pagpanambag o gikan sa “Paghikog” nga seksyon nga anaa sa suicide.ChurchofJesusChrist.org.
Hunahunaa ang pagdapit og usa ka propesyonal gikan sa kapanguhaan sa komunidad nga programa nga duol kaninyo alang sa tabang. Ang Family Services (kon anaa) o ang lokal nga medical services sa emerhensiya makatabang sa pag-ila sa ingon niana nga mga kapanguhaan.