2016
Faatuatua, Saolotoga, ma le Saolotoga Faalelotu
September 2016


Faatuatua, Tulaga Tutusa, ma le Saolotoga Faalelotu

Mai se lauga i se sauniga lotu, “Religious Freedom and Fairness for All,” na tuuina atu i le Iunivesite o Polika Iaga ia Setema 15, 2015. Mo le saunoaga atoa i le gagana Peretania, alu i le speeches.byu.edu.

Ao e mulimuli i le valaaulia e aapa atu i isi i se agaga o le tulaga tutusa, o le a e lagonaina se faateleina i le alofa o le Faaola mo oe ma mo fanau uma a le Tama Faalelagi.

Ata
faith and fairness

Ata na tusia e David Stoker, E tusa ai ma Thinkstock photographs from DigitalVision, iStock, Monkey Business, Photos.com, Stockbyte, and Top Photo Group

Ou te masalo e mo nisi o outou o le fuaitau “saolotoga faalelotu” e sili atu le pei o le “saolotoga e faaeseese ai.” Ou te manao e talanoa atu ia te outou e uiga i lenei vaaiga ma fesoasoani ia te outou ia malamalama i le uiga i le Ekalesia pe a talanoa e uiga i le saolotoga faalelotu ma aisea e taua tele ai mo lou lumanai ma mo Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai. Ou te fuafua foi e taua nisi o faafitauli ma le malamalamaaga atonu o loo i ai i nisi o outou pe a oo i le saolotoga faalelotu.

Atonu o nisi o outou o loo tauivi ma se malamalama o le matafaioi faalelotu i le nuu, malo, ma tulaga faalauaitele. O nisi o outou atonu e mafaufau pe aisea e aafia ai vaega faalelotu i upufai o malo i le tulaga muamua lava, ma atonu e masani ona e masalosalo i uunaiga o tagata faalelotu pe a latou aofia ai. I tausaga talu ai nei o le leo autasi o vaega o e lagona faapea o mataupu faalelotu e tatau ona le aafia i se matafaioi i talanoaga faaupufai o malo ua faateleina le leotele.

O le avanoa e aafia ai i le faagasologa faaupufai o malo o se faamanuiaga ua tuuina atu i tagata i le tele o atunuu. O tulafono ma tulafono faapalemene e faia se matafaioi taua faaleaoaoga i le fausiaina o le aganuu faalevafealoai ma amioga. Tatou te manaomia tagata uma i le nuu ia faia se matafaioi o le aafia ai i talanoaga faalauaitele na e fesoasoani e fausia tulafono ma tulafono faapalemene ia tulaga tutusa mo tagata uma.

Saolotoga mo Tagata Uma

O le a le mea o loo matou talanoa i ai pe a matou taua le saolotoga faalelotu? Sei ou tauina atu ia te outou ni tala i ni tagata se toalua. Ao ou faia, ou te manao ia outou mafaufau e uiga i ou lagona pe ana faapea o oe o se tasi o nei tagata.

O le tala muamua e uiga i se tasi o le a ou faaigoa ia Ethan. Sa faatoa amata lana galuega i se matata ua leva ona ia faamemelo i ai, ma na ia manao ia tauleleia. Na ia vave mai i le galuega ma na umi ona nofo [i le galuega]. Na ia pikiina ni galuega faatino faaopoopo ma faia se galuega silisili ona lelei. Na fiafia i ai le tele o lana aufaigaluega ma na fiafia i lana galuega. I se tasi aso i le aiga o le aoauli faatasi ma ni tagata faigaluega, na ia maua le lagona toafimalie e tau atu ia i latou o ia e fiafia i le itupa e tasi. Na mulimuli mai se filemu le lelei aua e leai se tasi na iloa pe faapefea ona tali atu. Na le fiafia Ethan i le tali gugu a ana uo faigaluega, ma na ia lagona ai le tiga ma le le taliaina.

Ina ua uma lena fonotaga i le aiga o le aoauli, na amata ona faateleina le lagona le lelei mo Ethan i le galuega. Na amata ona ia lagonaina le le saogalemu ma le le taua. Na ia vaaia o ia lava ua faaesea mai galuega faatino tetele ma gaoioiga faafiafia pe a manava, ma na amata ona afaina lona galue malosi aua na ia lagonaina le le tatau ona i ai iina ma lona le manaomia. Ina ua mavae ni nai masina na tuli ai o ia aua na lagona e lona pule le le lelei o lana galue. E ui i isi mafuaaga, na iloa e Ethan ua tuli o ia ona o le fiafia i le itupa e tasi.

Sei ou tau atu ia te outou e uiga ia Samantha. Sa faatoa amata ona galue Samantha i le ofisa autu o se iunivesite o le lotoifale. Na fiafia o ia e galue i se siosiomaga e tumu i mafaufauga eseese, manatu ma nofoaga e o mai ai. I se tasi aso i le galuega na alu atu ai se uo faigaluega ia Samantha, na ia fai mai na faalogo o Samantha o se Mamona, ma na fesili mai pe moni. Na tali fiafia atu Samantha ioe, ae o le fesili na sosoo mai na faateia ai o ia.

“O le a la le mea tou te le fiafia ai i tagata e fiafia i le itupa e tasi?” o le fesili lea a lana uo faigaluega. Na faateia Samantha i le fesili ae na taumafai e faamatala atu ona talitonuga i le Atua ma le fuafuaga a le Atua mo Ana fanau, lea na ia fai atu e aofia ai taiala i le amio mama ma faalefeusuaiga. Na finau atu lana uo faigaluega i le tau atu ia te ia faapea o isi o le atunuu ua alualu i luma ma e le toe i ai ni na talitonuga. “Ma le isi mea,” na ia fai mai ai, “ua tumu le talafaasolopito i tagata ua faaaoga aoaoga faalelotu e fai ai taua ma faaleaoga ai vaega vaivai.”

Na toe faaupu atu e Samantha ona manatu ma lona malamalama i le alofa o le Atua mo tagata uma ona ia fesili lea i lana uo faigaluega e faaaloalogia lana aia tatau e talitonu ai. Na lagona e le uo faigaluega le uunaia e tau atu i isi tagata faigaluega le la talanoaga, ma i nai isi vaiaso na sosoo ai, na lagona e Samantha le faateleina o le tuuatoatasi ao tui pea lava pea o ia e tagata faigaluega i fesili ma osofaiga.

O le pule o Samantha, i le vaaia o le faateleina o talanoaga faalelotu i le galuega, na lapataia Samantha faapea o le talaiga i le siosiomaga faigaluega o le a afaina ai lana galuega. O lana galuega, e pei o Ethan, na amata ona afaina. Nai lo le faatalitali seia tuli, na amata ona vaavaai Samantha mo se isi galuega.

Ia, o tala faafaataoto nei, ae e ui i lea e le o ni faataoto. E toatele ni Samantha ma Ethan o loo i ai. Poo le a lava le ituaiga olaga tatou te filifili e ola ai ma po o a lava filifiliga tatou te faia, ua tatou tutusa uma i le agaga e tasi ma le manao mo le faia ia tulaga tutusa ma agalelei. Sa le tatau ona tulia Ethan mo le fiafia i le itupa e tasi, ma o Samantha sa le tatau ona faafefeina mo le avea ma se tagata lotu. Na faitioina sese uma i laua, faamasinoina, ma osofaia.

I le lalolagi i le aso, ua sao i faaupufai o malo le malamalama i le tulaga o Ethan ae itiiti mo Samantha. Atonu e maua e Ethan lona tulaga e faapea e filifilia e se vaega e lagolagoina ae o se isi o le faataitaiga e tetee i e fiafia i le itupa e tasi. Ma, e moni lava, na te manaomia le puipuiga.

Ae faapefea Samantha? O ai o le a puipuia lana aia tatau i talitonuga faalelotu? Ae a lana aia tatau e ola faamaoni o se tagata faatuatua, e naunautai e alofa ma auauna atu i tagata uma ae e i ai foi le aia tatau e filifili ai le mea e sao ma le mea e sese ma ola ai lona olaga?

Tulaga Tutusa mo Tagata Uma

Ata
sitting together at a table

O lo tatou sosaiete ua faatauasoina e lona manao e sui manatu faapito sese agai i se vasega e tasi o tagata ma ua lamatia ai le fatuina o se isi vasega ua sauaina: o tagata o le faatuatua, e pei o oe ma au.

Ua fesiligia lava aoga faalelotu aua latou te manaomia tamaiti aoga ma tagata faigaluega ia tausisia se lisi o amioga faatulagaina na e manaomia ai le faamaoni ma le ola mama. O Pule Faatonu o kamupani tetele ua faasaina mataupu faalelotu pe faamalosia foi e faamavae ona o o latou talitonuga faalelotu patino ua le taliaina i faaupufai o malo. Ma o isi pisinisi ua faamalosia e tapunia ona o tagata e ona ua faamatala atu lo latou talitonuga.

E ui i mea ua e faalogo i ai pe faitau i ai i tausaga ua tuanai, O Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai o loo tumau pea lava pea mo le saolotoga o filifiliga ma le talitonuga. I le tele o tausaga ua tuanai na tusia ai e le Perofeta o Iosefa Samita (1805-44), “Tatou te talitonu … na faia tutusa tagata uma, ma e i ai uma lava le avanoa e mafaufau ai mo i latou lava i mataupu e fesootai ma lagona o le loto fuatiaifo.”1

Na mulimuli ane faapea mai, “Afai … ua faaalia na ou naunau ou te oti mo se ‘Mamona,’ … Ou te toa e folafola atu i luma o le Lagi ua tutusa lava ma lo’u saunia ou te oti i le puipuia o aia tatau a se Peresipetiriane, o se Papatiso, po o se tagata lelei o soo se ituaiga lotu [e faapei foi o se Mamona]; mo le mataupu faavae lava e tasi lea e solia ai aia tatau a le Au Paia o Aso e Gata Ai lea foi e solia ai aia tatau … o soo se isi lava ekalesia o e atonu e le ta’uta’ua pe e vaivai tele foi e puipuia i latou lava.”2

O le a la le tulaga o le Ekalesia i le saolotoga faalelotu? E mafai ona ou faamautinoa ia te oe o aposetolo ma perofeta, i lalo o le uunaiga o le lagi, ua tuuina mai le manatu taua i lenei mataupu. Tatou te talitonu i le mulimuli i poloaiga a le Atua, ia ua mamanuina e saogalemu ai lo tatou fiafia e faavavau. Ae ui i lea, “E le faamalosia e le Atua tagata i le lagi.”3 Tatou te talitonu i le fatuina o se avanoa mo tagata uma e ola i lo latou malamalama e aunoa ma le faalavelave i aia tatau ma le saogalemu o isi. Pe afai o aia tatau a se tasi vaega ua fetoai ma aia tatau a isi, e tatau ona tatou mulimuli i le mataupu faavae o le tulaga tutusa ma manatu i le tele o tagata e mafai ai. E talitonu le Ekalesia ma aoaoina “le tulaga tutusa mo tagata uma.”4

O le puipuia o manatu e faatatau i le saogalemu o le ala e mafaufau ai se tasi ma lagona ma puipuia lena aia tatau a lena tagata e faatino i na talitonuga. O loo ou tautala e uiga i se tasi e tau atu ia te oe o mafaufauga, lagona, ma talitonuga ua e maua e le faatagaina, faatauaina, pe taliaina ona o ou manatu e le lauiloa. O se taua i le lagi na tauina mo le faitalia, ma o se faatafunaga maoae o lena faitalia le faamalosia o oe e faasese ou manatu ona o ou talitonuga e le ogatusa ma le lalolagi.

Faamolemole aua e te malamalama sese. Pe a ou tautala i le avea ma tagata faamaoni, ou te le o faapea atu ua tuuina mai e le Alii ia i tatou se faatagaga maua fua e ola ai i soo se ala tatou te filifilia e aunoa ma ni taunuuga. Tatou te tali atu pea ia te Ia mo a tatou filifiliga. Na Ia fetalai mai, “O lenei, ia atoatoa ona lelei o la outou amio, e pei o lo outou Tamā o i le lagi e atoatoa ona lelei o ia.” (Mataio 5:48). O le poloaiga e saili le atoatoa e faatatau i lo tatou amata i le mea o loo tatou i ai ma saili le fesoasoani a le Alii e siitia i tatou i le mea e finagalo o Ia tatou te o i ai. O le tumau i lo tatou faamaoni aiai patino e manaomia ai le taumafaiga faaauau pea e faateleina lo tatou susulu, poto, ma le malamalama.

O le tupulaga faiae ua sili le “fesootai i tekinolosi” i le talafaasolopito. Latou te fesootai pea i taimi uma. Ma ua outou iloa o mea uma i le Initoneti e masani lava ona 100 pasene le sao, a ea? E leai. O lea aua le talitonu i mea uma tou te vaai i ai i le Initoneti e uiga i le Ekalesia ma lona tulaga i aia tatau i itupa e tasi.

O se faataitaiga talu ai nei o le mataupu “tulaga tutusa mo tagata uma” a le Ekalesia na tupu ia Ianuari 2015, ina ua faia e le Ekalesia se konafesi faasalalau ma ni Aposetolo e toatolu ma se tasi o le au peresitene aoao a Tamaitai Talavou e faamanatu ai i o tatou tagata, le atunuu, ma le palemene o le setete o Iuta faapea e lagolagoina e le Ekalesia se vaaiga tutusa e saogalemu ai aia tatau a tagata uma.

Na fofogaina e Elder Dallin H. Oaks o le Korama a Aposetolo e Toasefululua i lena konafesi faasalalau: “Matou te valaau atu i tagata o le lotoifale, setete ma le malo tutotonu ia auauna atu i o latou tagata e ala i le pasia o le tulafono faapalemene lena e puipuia saolotoga faalelotu mo tagata, aiga, lotu ma isi vaega faatuatua ao puipuia foi aia tatau mo a tatou tagatanuu TAILU [tamaitai, alii, itupa e tasi, lua itupa, uiga tama toe teine] i ituaiga o eria e pei o fale, galuega, ma nofoaga lautele i faletalimalo, faleaiga ma femalagaaiga—puipuiga e le maua i le tele o vaega o le atunuu.”5

Faatasi ai ma le savali o le puipuiga mo TAILU ma tagata faalelotu foi i le ono vaiaso mulimuli ane, na faamalo atu ai taitai o la tatou Ekalesia ma isi i le faalapotopotoga o le TAILU. Na faamalosiau le vaaia o i latou ua puipuia mai le tuliesea, manatu faapito i mea tau fale, pe tulia foi mai se galuega ona o ituaiga tagata po o itupa e faamemelo i ai. Na matou faamalo atu foi ia tatou uo faalelotu o isi tapuaiga, i le vaaia o i latou o puipuia faapena i nofoaga o galuega ma nofoaga faitele.

Na faasalalauina Iuta—ma le Ekalesia—i talafou faalelalolagi ma viia mo se faaiuga faapena faaletalafaasolopito. O lenei la, ia matauina e leai se aoaoga faavae po o ni mataupu faavae faalelotu na taulagaina. E leai ni suiga na faia i le tulafono a le Atua o le amio mama po o lo tatou talitonuga faapea o fesootaiga faalefeusuaiga e tatau lava ona faataunuuina na o totonu o le faaipoipoga i le va o se alii ma se tamaitai. O le taunuuga na tulaga tutusa i tagata uma ma na atagia ai le faatumauina i tulaga faatonuina o le amio mama ma aoaoga ma le faaaloalo mo isi.

O Se Savali o le Tulaga Tutusa

E le toatele i tatou o le a maua ni matafaioi maualuluga i malo ma faigatulafono, o lea e mafai ai ona e mafaufau pe faapefea e lenei autu ona fetaui ia te oe patino lava i lou olaga o lea aso ma lea aso. Ou te fia talanoa e uiga i ni mea se tolu e mafai ona e faia e lagolago ai ma faalauiloa ai se savali o le tulaga tutusa.

Ata
magnified handshake

Muamua, taumafai e vaai i isi e ala atu i se vaaiga o le tulaga tutusa. Ina ia faia lenei mea e manaomia ai oe ia faailoa atu muamua faapea e tutusa le alofa o le Tama Faalelagi i Ana fanau uma. Sa Ia faapea mai, “Ia outou fealofani; faapei ona ou alofa atu ia te outou” (Ioane 13:34). E leai se filifiliga, agasala, po o se mea sese e mafai ona e faia pe faia foi e se isi e ono suia ai Lona alofa mo oe po o i latou. E le faapea Na te faatagaina pe le amanaia amioga agasala; e le faapena foi i tatou—ia i tatou lava po o isi. Ae e le faapea tatou te aapa atu ma le alofa e tauanau, fesoasoani, ma laveai.

Pe a tatou lagonaina ua faatumuina ma alofaina atoatoa, e sili atu le faigofie ona alofa i isi ma vaai ia i latou i le ala na faia e le Faaola. Faamolemole ia liliu atu i le Faaola i le tatalo ma ole atu ia maua Lona alofa mama mo oe lava ia faapea ma isi. Ua Ia folafola mai o le a outou lagona Lona alofa pe a outou ole atu i le faatuatua (tagai Moronae 7:48).

O le faatumuina i lenei alofa mama o le a taialaina ai ou manatu ma faatinoga, ae maise lava i mataupu faaupufai o malo na e mafai i nisi taimi ona fefinauai. E mafai ona vave lava le faateleina o le fefinauai pe a tatou talanoaina upufai o malo, ae maise lava pe a tatou talanoa i le saolotoga faalelotu. Afai tatou te faatagaina nei taimi e puleaina a tatou amio, o le a tatou foliga le kerisiano loa i o tatou aiga, uo, tuaoi, ma e masani.

Manatua le ala na taulima ai e le Faaola fesili faigata ma luitau o manatu. Na Ia tumau i le toafimalie, na Ia faaalia le faaaloalo, ma na Ia aoao atu le upumoni, ae Na te lei faamalosia lava se tasi ia ola i le ala na Ia aoaoina atu.

Lona lua, tuu atu i le tulaga tutusa e taialaina le ala e te taulimaina ai isi. E le afaina ia Iesu Keriso po o a ituaiga tagata, mamalu, ma tulaga ina ia aoao ai i latou i le upumoni faigofie. Manatua le fafine Samaria i le vaieli (tagai Ioane 4:5–30), le taitai Roma (tagai Mataio 8:5–13; Luka 7:1–10), ma le telona le aloaia (tagai Luka 18:9–14). Ua poloai mai le Alii ia i tatou e mulimuli i Lana faataitaiga, ma fetalai mai, “Ia e mulimuli mai ia te au, ma fai mea ua outou vaai ua Ou faia.” (2 Nifae 31:12). Aua le faamasinoina tagata pe taulimaina i latou i le tulaga e le tutusa ona latou te faia agasala eseese nai lo oe, po o i tatou.

Atonu o le luitau silisili i le taulimaina o isi ia tutusa o loo i le paleni e manaomia i le lagolagoina o le saolotoga faalelotu pe a i ai ni au uo po o tagata o aiga e aafia i le tosina i le itupa e tasi po o e lagolago malosi aia tatau o le TAILU. O nisi o outou e popole o le a outou foliga e le onosai pe le lagolagoina pe afai tou te saili puipuiga e faatino lou faatuatua faalauaitele ma saoloto.

Ma le isi, suesue i le soifuaga o lo tatou Faaola ma saili Lana taitaiga. Na faaalia lelei e le Faaola le ala e aapa atu ai i le alofa ma le faamalosiauga ao taofi mau pea i le mea ua tatou iloa e moni. Manatua ina ua maua le fafine ua mulilua, na fesili atu le Alii mo soo se tasi e aunoa ma se agasala e laa atu i luma ma avea ma tagata muamua e faasalaina o ia. Ina ua leai se tasi na alu atu, o lo tatou Faaola, o le leai se agasala, na fetalai atu, “Ou te le faasala foi ia te oe: alu ia oe, aua e te toe agasala” (Ioane 8:11). O le faamagalo ma le agalelei na Ia faaalia ia te ia na le feteenai ma Ana aoaoga faapea o fegalegaleaiga faafeusuaiga ua tatau mo se tane ma se ava ua faaipoipo aloaia ma faaletulafono. O oe foi e mafai ona tumau i le sao ma le upumoni ae aapa atu pea i le agalelei.

Ina ua faamutaina e uo a Keriso ma au soo lo latou sootaga ma Ia, na Ia faaleoina le faanoanoa ma le tiga. Ae ui i lea, pe a faamutaina se sootaga, ona o isi ua le fiafia i Ana aoaoga, ae le faapea ona ua le fiafia o Ia i isi.

A o tatou saili e taulimaina isi ma le tulaga tutusa, e tatau ona tatou manatua le mataupu faavae o le faitalia. E tatau ona tatou faaaloalo pea i le gafatia o isi e faia ni filifiliga ma talosagaina ia latou tuuina mai lena faaaloalao e tasi ia i tatou. Pe a talanoa atu i isi e uiga i le saolotoga faalelotu, e tatau ona tatou manatua pea e mafai ona tatou le ioeina e aunoa ma le faatiga. Faamolemole aua le matamuli mai se talanoaga e faatatau i nei mataupu taua ona faapea e te popole atonu e faigata pe le toafimalie. E mafai ona tatou tatalo mo le fesoasoani, ma e mafai ona tatou faamoemoe o le a fesoasoani le Faaola ia i tatou e tautala pe faatino i se ala e faafiafiaina ia te Ia.

Lona tolu, tu atu mo le tulaga tutusa pe a e vaai i aia tatau a isi ua afaina. O Elder L. Tom Perry (1922–2015) o le Korama a Aposetolo e Toasefululua na avea o se faataitaiga maoae o se tasi na talitonu mausali i le faaipoipoga a le alii-tamaitai, ma na ia naunautai e tu atu mo aia tatau a isi. Na ia tuua se faataitaiga o le mautinoa o aia tatau a isi na puipuia pe a ia molimauina le faia le tutusa po o se le paleni i le tulafono.

Mai le taimi o Iosefa Samita i o tatou aso, o la tatou talatuu o le aapa atu e faamalolo manua ma tiga e aunoa ma le suia o le aoaoga faavae lena e le o sa tatou e suia.

Ia Faaaofia Moni Lava

Ata
sitting around a table

Ona oo mai ai lea i lou manatu mulimuli, ma o le manaomia ona faaaofia moni lava mai lau tupulaga i lenei mataupu. Ou te tu faatasi ma taitai o le Ekalesia a lo tatou Alii pe a ou fai atu tatou te manaomia le malamalama moni lava o lau tupulaga o le agalelei, faaaloalo, ma le tulaga tutusa. Matou te manaomia lo outou manatu lelei ma lo outou naunautai e faatautaia ai nei mau manatu lautele.

E i ai lo matou faatuatua o le a outou liliu atu i le Faaola ia malamalama ai pe faapefea ona ola faapei o le soifuaga o le Faaola ao faapea ona faaalia le tulaga tutusa ma le alofa i isi o e le tutusa tou talitonuga. Matou te iloa tou te mananao ia avea o se vaega o se mea e taua, ma matou te iloa tou te malolosi ma feoeoeai.

O le mea e sili le taua, matou te manaomia outou ia auai i talanoaga e faatatau i le faigata o lenei mataupu ma sue fofo mo le ala sili e tuuina atu ai le tulaga tutusa i tagata uma, e aofia ai tagata faatuatua. O nei talanoaga e manaomia le faia i a tatou aoga, i o tatou aiga, ma ia tatou sootaga ma uo ma tagata faigaluega.

Pe a e faia nei talanoaga, faamolemole manatua nei mataupu faavae: vaai i isi e ala i se vaaiga o le tulaga tutusa, taulimaina i latou ma le faaaloalo ma le agalelei, ma faamoemoe le faiga lava lea e tasi e toe faaalia mai.

O se Faateleina o le Alofa

Mulimuli, ou te fia tuua outou ma lau mau ma lau molimau ma faapea atu ao outou mulimuli i le valaaulia e aapa atu i isi i se agaga o le tulaga tutusa, o le a outou lagonaina se faateleina o le alofa o le Faaola mo outou ma fanau uma a le Tama Faalelagi. O lau faataitaiga o le faaaloalo ma le tulaga tutusa o le a tatala ai faitotoa ma fatuina ni faauoga anoa na o le a e faamemelo ai i lou olaga atoa.

Ou te molimau atu ia te outou o loo soifua le Tama Faalelagi, ma Na te silafia oe, ma e alofa patino lava o Ia ia te oe. Ua saunia o Ia e fesoasoani ia te oe. Ua Ia faaalia Lana fuafuaga ia i tatou e le gata ina ia mafai ona tatou toe foi atu ma ola faatasi ma Ia e faavavau ae ia faamanuiaina foi i tatou ma fiafia i lenei olaga. Ao e mulimuli i Ana aoaoga ma ao e aapa atu i le alofa ma manatu i isi, o le a e lagonaina atili ai lava Lona mana ma le alofa.

Faamatalaga

  1. Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia: Iosefa Samita (2007), 553.

  2. Aoaoga: Iosefa Samita, 554.

  3. “Know This, That Every Soul Is Free,” Hymns, no. 240.

  4. “Transcript of News Conference on Religious Freedom and Nondiscrimination,” Ian. 27, 2015, mormonnewsroom.org.

  5. Dallin H. Oaks, i le “Transcript of News Conference on Religious Freedom and Nondiscrimination.”