2016
ʻE ʻIkai Hoko ia Lolotonga ʻEku Tauhí!
Sune 2016


Ko e Ngāue ʻi he Siasí

ʻE ʻIkai Hoko ia Lolotonga ʻEku Tauhí!

ʻOku nofo e tokotaha naʻá ne fai e talanoá ʻi Kalefōnia, USA.

Ko e kī ki heʻemau lavameʻá ko e ʻofa ʻi he kau talavoú lolotonga ʻemau ngāue mo kinautolú.

ʻĪmisi
leader with young men

Ne u vāofi mo ha fāmili naʻe ʻi ai hona foha ʻi he Kau Talavoú. Lolotonga ha ʻekitivitī ʻi heʻene kei tīkoní, naʻe fakatonutonuʻi ia ʻe ha takimuʻa peá ne fakamaaʻi ia ʻi he haʻohaʻonga hono ngaahi kaungāmeʻá. Hili pē iá naʻá ne ongoʻi ʻoku taʻe falalaʻanga ia, ʻikai ke ne toe ʻalu ki he ngaahi ʻekitivitií, peá ne fakakaungāmeʻa ʻi tuʻa mei he uootí.

Naʻe tō mamafa kiate au e aʻusia ko iá. Ne u fakapapau ʻe ʻikai ke hoko ha meʻa pehē ʻi ha taimi e ui ai au ke u ngāue mo e kau talavoú. Hili ha taʻu ʻe ua ne uiuiʻi au ke u ngāue mo e kau tīkoní.

ʻI ha ngaahi māhina siʻi mei ai ne u fekuki mo ha talavou naʻá ne talangataʻa maʻu pē.

Ne faifai peá u lea ange kau ki heʻene talangataʻá, “Ko e ngataʻangá ē.” “ʻOua naʻá ke fakalaka ai.”

Naʻá ne fakalaka ai, ne ma kiʻi felauʻaki ai, peá ne ʻalu leva.

Ne u talanoa mo ia kimui ange ke fakaleleiʻi ʻema fetōʻakí. Ne u pehē ange, “Tēvita, ʻoku ou ʻofa ʻiate koe pea ko e tokotaha lelei koe, ka ʻoku ʻikai ke u saiʻia he niʻihi ʻo e ngaahi meʻa ʻokú ke faí. ʻOku fakaʻapaʻapaʻi koe ʻe he kau talavou kehé ko ha takimuʻa, pea kapau te nau sio ʻoku fakangofua pē koe ke ke fai e meʻa ʻoku taʻefeʻungá, te nau feinga mo kinautolu ke fai ia.”

Ne ma fakalelei ai, naʻá ne ongoʻi ʻoku tali lelei ia, pea ne mau tokoni ke fakafaingofuaʻi e niʻihi ʻo hono ngaahi faingataʻaʻia fakatāutahá. ʻI heʻene taʻu 14, naʻá ne kole mai ke u fakanofo ia ko ha akonaki. ʻI he ʻahó ni, hili ha ngaahi taʻu lahi, ʻokú ne fāʻofua kiate au ʻi he taimi kotoa pē ʻokú ne sio mai aí, pea talanoa ʻene fakaʻānaua e taimi naʻe kei ʻi he Kau Talavoú aí.

ʻI he taimi ʻoku tau ʻofa ai ki he kau talavoú pea fiefia ʻi he feohi mo kinautolú, ʻoku nau ʻiloʻi pē ia. Ko e ʻuhinga ia ne u loto ʻaki ai mo hoku ongo tokoní ʻa e ngāue mo e kau talavoú. Naʻe ʻikai ke mau teitei fai ha ʻekitivitī koeʻuhí pē ko ʻene ʻasi ʻi he tohí, ka ne mau fai iá koeʻuhí naʻa mau ʻilo ʻe ako ʻe he kau talavoú ha pōtoʻi ngāue, tupulaki, pea fiefia.

ʻI he taimi ʻe taha, naʻe ʻi ai e talavou naʻe ʻikai ke saiʻia ʻene ongomātuʻá ʻi heʻemau polokalamá.

Ne u talaange, “ʻOku sai pē ia, ka ʻe sai pē nai kapau ʻe kei haʻu pē ho fohá ʻo ako mo maʻu ha kiʻi fiefia?”

Ne mau fakakau ia ʻi heʻemau polokalamá, pea naʻe ʻikai fuoloa kuo fakangofua heʻene ongomātuʻá ke ne kau kakato mai. Naʻá na sio ʻoku ako hona fohá pea ʻoku fiefia. Kimui angé, naʻá ne ngāue fakafaifekau taimi kakato. Naʻe tupulaki foki mo hono tehiná pea naʻá ne ngāue fakafaifekau foki mo ia.

Naʻa mau fakatokangaʻi ha fakafekauʻaki e mahuʻingaʻia ʻa e kau takí ʻi ha talavou pea mo e ako, tupulaki, pea faifai ʻo ngāue fakafaifekau ʻa e talavou ko iá. ʻOku fakafiemālie ke vakai ki he tupulaki ʻa e kau talavoú, pea ʻoku fakafiefia ke ako fakataha mo kinautolu. Ko e kī ki heʻemau lavameʻá ko e ʻofa ʻiate kinautolu lolotonga ʻemau ngāue mo kinautolú.