Mga Pioneer: Ehemplo sa Kalig-on alang Kanato Karon
Ni Elder Marcus B. Nash
Sa Seventy
Gikan sa pakigpulong, “Pioneers—Anchors for the Future,” nga gihatag didto sa Siyudad sa Salt Lake sa Sons of Utah Pioneers Sunrise Service niadtong Hulyo 24, 2013.
Hinumdumi ang mga pioneer, ang ilang mga istorya, ug ang mapaluyuhon, makaluwas nga gahum sa Dios nga miabut isip resulta sa ilang hugot nga pagtuo ug paglaum.
Nakombinser sa katinuod sa Basahon ni Mormon, si Weltha Bradford Hatch mihangyo nga bunyagan sa sapa nga nahimong ice kay sa maghulat hangtud sa ting-init.
Niadtong 1832, si Weltha Bradford Hatch—katigulangan sa akong asawa, nga si Shelley—ug ang iyang bana, nga si Ira, nagpuyo sa gamay nga lungsod sa Farmersville, New York, USA, duol sa Lake Seneca. Sa dihang ang mga misyonaryo nga si Oliver Cowdery ug Parley P. Pratt nanangpit didto sa panimalay sa Hatch, si Weltha mipalit og Basahon ni Mormon ug mibasa niini dayon. Nakombinser sa katinuod niini, mihangyo siya nga bunyagan.
Ang iyang bana, bisan pa niana, mipasidaan niya sa paghulat tungod sa nagkadako nga pagpanggukod ug sa nagsingabut nga anak. Sa wala madugay human sa pagpanganak, si Weltha nabunyagan—apan human lamang naghimo og lungag diha sa ice sa sapa diin gipahigayon ang ordinansa!1
Nainteresado si Ira sa mensahe sa ebanghelyo. Gusto pa siya nga makahibalo og dugang ug mibati usab og kadasig sa paghatag og kontribusyon sa pagtukod sa Templo sa Kirtland. Mao nga siya ug si Weltha mibiyahe sakay sa tartanilya ngadto sa Kirtland, Ohio, USA, aron makigkita ni Propeta Joseph Smith. Sa ilang pag-abut, giingnan sila nga ang Propeta makita uban sa grupo sa mga lalaki nga namutol og mga kahoy sa duol nga kakahoyan.
Sa ilang pag-abut sa kakahoyan, usa sa mga lalaki mibutang sa iyang atsa sa kahoy, mipaingon kanila, ug miingon, “Brother Hatch, naghulat na ko nimo sulod sa tulo ka adlaw; ang kwarta nga imong gidala pagagamiton sa pagtabang og tukod sa templo.
Kini nga tawo mao si Joseph Smith. Dili na kinahanglan nga isulti, si Ira nabunyagan, ug siya ug si Weltha mipauli, mipundok sa ilang mga butang, ug miapil sa mga Santos didto sa Kirtland.2
Usa sa akong katigulangan, nga si Isaac Barlett Nash, miapil sa Simbahan didto sa Wales ug mitabok sa Atlantic ug sa kapatagan sa wala pa moapil sa mga Santos didto sa Siyudad sa Salt Lake. Sa iyang pag-abut nakadungog siya sa nagdumalang mga elder sa Simbahan nga misaway sa paggamit og tabako niini nga mga pulong: “Adunay mga Elder niini nga pundok nga dunay tabako sa ilang mga ba-ba, nga bisan ang baboy dili gani mousap niining hugaw nga sagbot.” Si Isaac, nga nag-usap og tabako sa iyang ba-ba, hilom nga miluwa niini, gihulog sa yuta, ug miingon sa tabako, “Dinhi lang sa ka karon hangtud mobalik ko.” Wala gyud siya mobalik.3
Unsay nakaaghat ni Weltha nga magpabunyag diha sa sapa nga nahimong ice kay sa maghulat hangtud sa ting-init? Unsay nakadasig ni Ira sa pagbiyahe gikan sa New York ngadto sa Ohio ug dayon modonar sa kwarta alang sa templo nga tukuron sa usa ka simbahan nga dili pa gani siya usa ka miyembro? Unsay nakapahimo ni Isaac sa pagbiya sa iyang yutang natawhan, milawig sa Atlantic Ocean, mitabok sa kapatagan, ug dayon ang pag-usap og tabako gidugang ngadto sa lista sa mga butang nga iyang undangon?
Si Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) nakaobserbar: “Ang gahum nga nakapalihok sa atong mga katigulangan sa ebanghelyo mao ang gahum sa hugot nga pagtuo diha sa Dios. Kadto ang samang gahum nga nahimong posible ang exodo gikan sa Ehipto, ang dalan agi sa Pulang Dagat, ang taas nga panaw agi sa kamingawan, ug ang pagkaestablisar sa Israel didto sa Gisaad nga Yuta.”4
Ang hugot nga pagtuo usa ka baruganan sa lihok ug gahum.5 Kini “dili ang pagbaton sa hingpit nga kasayuran sa mga butang” (Alma 32:21). Hinoon, kini mao ang “pagsalig” sa Espiritu (tan-awa sa Mga Hebreohanon 11:1, footnote b) nga moaghat nato sa paglihok (tan-awa sa Santiago 2:17–26; 2 Nephi 25:23; Alma 34:15–17), sa pagsunod sa Manluluwas, ug sa pagtuman sa Iyang tanang mga sugo, bisan sa mga panahon sa sakripisyo ug pagsulay (tan-awa sa Ether 12:4–6).6 Sama kasiguro nga mosubang ang adlaw sa kabuntagon, ang hugot nga pagtuo makahatag og paglaum—ang ekspektasyon sa maayong butang nga moabut (tan-awa sa Moroni 7:40–42)—ug makahatag nato sa gahum sa Ginoo sa pagpatunhay nato.7
Kon ang hugot nga pagtuo mao ang gahum nga nakapalihok sa atong pioneer nga mga katigulangan, ang paglaum gumikan sa ilang hugot nga pagtuo ang nakalig-on kanila. Si Moroni misulat:
“Pinaagi sa hugot nga pagtuo ang tanan nga mga butang matuman—
“Busa, kinsa kadto nga motuo diha sa Dios tingali uban sa kasiguroan molaum alang sa maayo nga kalibutan, oo, gani usa ka dapit diha sa tuo nga kamot sa Dios, kansang paglaum moabut pinaagi sa hugot nga pagtuo, naghimo og kalig-on ngadto sa mga kalag sa mga tawo, diin makahimo kanila nga lig-on ug makanunayon, sa kanunay puno sa maayo nga mga buhat, gitultulan ngadto sa paghimaya sa Dios” (Ether 12:3–4).
Ang lig-ong pagtuo sa mga pioneer kang Kristo maoy nakapalihok nila uban ang paglaum, ang ekspektasyon sa mas maayo nga mga butang nga moabut—dili lamang alang sa ilang mga kaugalingon apan usab alang sa ilang kaliwatan. Tungod niini nga paglaum, sigurado sila ug makanunayon, misangpot sa paghimaya sa Dios pinaagi sa bisan unsa nga kalisud. Alang niadtong makakunayon nga matinud-anon, ang gahum sa Dios gipakita sa milagroso nga paagi.
Sa unsa nga paagi nga kadtong mga pioneer mahimo nato nga ehemplo sa kalig-on karon? Duna koy tulo ka sugyot:
Hinumdumi ang mga Pioneer
Hinumdumi ang mga pioneer, ang ilang mga istorya, ug ang mapaluyuhon, makaluwas nga gahum sa Dios nga miabut isip resulta sa ilang hugot nga pagtuo ug paglaum. Ang atong mga amahan ug inahan nga pioneer nagtabang nato nga makaila kinsa kita isip usa ka katawhan sa pakigsaad ug nagmatuod nga ang atong Dios—diin kita nagpakigsaad ug kinsa “dili mabalhinon” (Mormon 9:19)—mopanalangin nato sa panahon sa kalisud ug pagsulay, sama sa Iyang gibuhat sa atong mga amahan ug inahan nga mga pioneer.
Mitudlo si Alma nga ang Dios “Kay siya motuman sa tanan niya nga mga saad diin siya mihimo nganha kanimo, kay siya mituman sa iyang mga saad diin siya mihimo ngadto sa atong mga amahan” (Alma 37:17). Sa pagkahibalo niini, kita madasig sa mga pioneer sa pagbuhat usab inubanan sa hugot nga pagtuo ug malig-on sa paglaum.
Mao kini ang kalig-on nga atong gitinguha sa masamok natong kalibutan sa moral, espirituhanon ug sa temporal: buhi, makapatandog nga pagtuo diha kang Kristo ug ang paglaum nga naglig-on kanato sa Iyang mga pamaagi.
Ang istorya sa pundok sa mga karomata nila ni Willie ug Martin nahimong simbolo sa hugot nga pagtuo ug paglaum sa unang mga pioneer. Milagro nga mga 200 lamang sa gibana-bana nga 1,000 ka mga sakop sa pundok ang nangamatay.8 Ang paningkamot nga puno sa hugot nga pagtuo ug paglaum sa ilang mga tigluwas inubanan sa balaang tabang, nakaluwas sa mga pundok nga naggamit og karomata.9
Human na makabiya sa Walog sa Salt Lake, ang mga tigluwas nakasugat sa samang sayo, grabe, ug walay hunong nga unos sa tingtugnaw nga nasugatan sa mga pundok nga naggamit og karomata. Atubangan sa kabangis sa kinaiyahan, ang ubang mga tigluwas nahuyang ang ilang hugot nga pagtuo, nawad-an sa paglaum, ug mibalik sa agi.
Ang kalainan, si Reddick Allred makanunayong mibantay sa rescue station sulod sa tulo ka semana sa makuyaw nga panahon sa tingtugnaw. Sa dihang ang usa ka laing tigluwas miagni ni Brother Allred nga mokuyog niya sa pagbalik sa agi, si Reddick mibalibad:
“Mibalibad ko sa iyang sugyot, ug … mitambag kaniya sa pagpabilin, kay ang kinabuhi sa pundok nagdepende [ngari] namo,” iyang sulat sa iyang journal. “Dayon siya … misugyot nga kay ako man ang presidente sa estasyon, ilang gisentro ang ilang pagtuo ngari nako, nga kinahanglan kong mahibalo sa pulong sa Ginoo aron masayud unsay among buhaton. Niini ako mibalibad tungod kay [ang Ginoo] misulti na unsay iyang gusto nga [among] buhaton.”10
Ang dili matarug nga pagtuo sa mga panahon sa pagsulay makapahimo og mahalaron nga mga lalaki ug mga babaye ug mohatag og sigurado, makanunayon nga direksyon kon adunay makalibug nga mensahe. Usa sa mga bunga sa maong pagtuo mao nga kadtong naghupot niini anaa sa kahigayunan sa pag-amuma, pagluwas, ug pagpanalangin sa uban. Hunahunaa ang kainit nga gibati ni Reddick Allred sa dihang iyang nakita ang pundok nga naggamit og karomata nga nagpadulong sa iyang estasyon. Hunahunaa ang kalipay nga gibati sa pundok sa dihang nakita nila siya!
Hinumdumi ang Ilang Panaghiusa
Hinumdumi nga ang mga pioneer, sa kinatibuk-an, nagkahiusa. Ang mga historian nakaobserbar nga ang paglalin sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw padulong sa kasadpan lahi gikan sa ubang mga paglalin sa American West.
“Literal kaayo sila nga balangay nga nagmartsa, mga balangay sa kaligdong, panaghiusa, ug disiplina nga wala madunggi bisan asa sa kasadpang mga dalan. …
“Pipila lang ka mga milalin sa California o Oregon ang naghunahuna sa mga tawo nga mosunod kanila. … Pero lahi ang mga Mormons. Ang unang atimanon sa pundok sa pioneer mao ang pagpangita og maayong ka kampingan, kahoy, tubig, sagbut, sa pagsukod sa mga gilay-on ug magbutang og mga timaan sa distansya. Sila ug ang nagsunod nga mga pundok motrabaho aron maghimo og mga taytayan ug magkalot sa tungason nga tabukanan sa sapa. Maghimo sila og mga balsa ug mga sakayan ug ibilin kini aron magamit sa mosunod nga mga pundok.”11
Ang rason niini nga kalainan mao nga ang mga miyembro sa Simbahan mianhi aron pagtukod sa Zion. Sa praktikal nga mga termino, ang Zion mao ang “matag tawo motamud sa iyang igsoon sama sa iyang kaugalingon, ug magbaton og hiyas ug pagkabalaanon sa atubangan [sa Ginoo]” (D&P 38:24). Ang Zion—usa ka katilingban sa mga tawo sa usa ka kasingkasing ug usa ka hunahuna, nagpuyo sa pagkamatarung, nga walay kabus uban kanila (tan-awa sa Moises 7:18)—kaniadto ug karon mao ang resulta sa “matag tawo nagtinguha sa kaayohan sa iyang silingan, ug sa nagbuhat sa tanan nga mga butang uban sa usa ka bug-os nga tinguha ngadto sa himaya sa Dios” (D&P 82:19).
Kining pagbati nga komunidad ug giambitan nga responsibilidad nakahimo og hiniusa nga paningkamot sa pagsunod sa propeta sa Dios. Mao kana ang dakong rason nga ang mga pioneer nagmalampuson sa ilang gihimo, ug kini importante nga bahin sa kabilin nga ilang gihatag ngari nato. Mihung-hong sila nga kita usab magmauswagon lamang pinaagi sa gahum sa Ginoo kon kita magkahiusa nga may pagbati nga komunidad ug giambitan nga responsibilidad sa pagsunod sa propeta sa Ginoo.
Ipasa ang Diwa sa Pioneer
Kita ang responsable sa pagtudlo sa atong mga anak ug mga apo sa samang diwa nga nagdasig sa mga tunob sa mga pioneer. Usa ka yanong leksyon kon unsaon kini sa paghimo makita sa pamilyang Muñoz sa Otavalo, Ecuador. Niadtong Marso 2013, akong nahimamat si Brother Juan José Muñoz Otavalo, iyang asawa, si Laura, ug usa sa ilang mga anak nga lalaki, Juan Amado, aron mahibaloan nako ang ilang panahon sa Simbahan. Akong nahibaloan nga si Brother Muñoz usa sa labing una nga mga kinabig sa Otavalo.
Sa bata pa siya, si Brother Muñoz gihatagan og kopya sa Basahon ni Mormon sa Kinatsila. Dili siya makabasa niini, apan iyang gibati ang dakong gahum ug espiritu sa iyang paggunit niini. Gitagoan niya kini sa ila, kay nasayud siya nga sunugon kini sa iyang igsoong mga lalaki.
Matag karon ug unya iyang kuhaon ang basahon gikan sa gitagoan niini, aron lang gunitan ug mobati sa gahum niini. Nakalahutay sa grabe nga kalisdanan ug oposisyon, miapil siya sa Simbahan ug nahimong usa sa unang mga misyonaryo nga gitawag gikan sa balangay sa Otavalo. Dayon naminyo siya sa usa ka sister nga returned missionary, ug sila nag-amuma og matinud-anong, nagsentro sa ebanghelyo nga pamilya. Matinud-anon siyang nagserbisyo isip lider sa Simbahan ug mitabang sa paghubad sa Basahon ni Mormon ug sa mga ordinansa sa templo ngadto sa iyang lumad nga pinulongan sa Quichua.
Si Juan Amado, usa ka returned missionary, mihilak samtang naminaw kami ni Brother Muñoz nga misaysay sa iyang istorya sa hugot nga pagtuo. Sa dihang mitapos ang iyang amahan, kining buotan nga anak miingon: “Mapasalamaton kaayo ko kanunay sa unang mga pioneer nga mitabok sa kapatagan uban sa ilang mga karomata sa Amihanang Amerika. Ang ilang hugot nga pagtuo ug debosyon nakapadasig nako pag-ayo sa akong tibuok kinabuhi. Apan hangtud karon, wala ko makaamgo nga adunay mga pioneer usab dinhi sa Otavalo, ug sila ang akong mga ginikanan! Kini nakapalipay nako.”
Si Brother ug Sister Muñoz mitudlo nato nga atong ihatag ang kabilin nga hugot nga pagtuo sa pioneer pinaagi sa pagkahimong usa ka pioneer—pinaagi sa pagbukas, pagpakita, ug pagsunod sa paagi sa ebanghelyo aron sundon sa uban. Kon kanunay kitang mogamit sa hugot na pagtuo diha sa Ginoo ug lig-unon ang atong mga kalag uban sa paglaum diha Kaniya, kita mahimong “lig-on ug makanunayon, sa kanunay puno sa maayo nga mga buhat, gitultulan ngadto sa paghimaya sa Dios” (Ether 12:4). Dayon, sama ni Reddick Allred, mangalagad kita niadtong nawala sa dalan sa kinabuhi, ug sila—lakip sa umaabut nga mga henerasyon—makat-on gikan nato sa gahum ug kalinaw sa mao nga kinabuhi.
Si Elder M. Russell Ballard sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nakaobserbar:
“Ang pagpamutos sa pipila ka mga butang ngadto sa karwahe ug karomata ug maglakaw og 1,300 ka milya (2,090 km) dili mao ang paagi nga ihangyo sa kadaghanan kanato sa pagpakita sa atong hugot nga pagtuo ug kaisug. Nag-atubang kita og lahi nga mga hagit karon—lahi nga mga bukid nga tangason, lahi nga mga sapa nga tabukon, lahi nga mga kapatagan aron ‘mamulak sama sa rosas’ (Isaias 35:1). …
“Ang atong pakigbisog makita sa pagpuyo sa kalibutan nga puno sa sala ug espirituhanong pagkabugnaw, diin ang pagpatuyang sa kaugalingon, pagkadili matinuoron, ug kahakog mao ang nagpasulabi bisan asa. Ang kamingawan karon mao ang kalibug ug nagsumpaki nga mga mensahe.”
Kinahanglang dili kita kaswal kabahin sa mga sugo sa Dios, midugang si Elder Ballard. “Ang paglikay sa mga tintasyon ug mga dautan sa kalibutan nagkinahanglan sa hugot nga pagtuo ug personal nga kalig-on sa usa ka tinuod nga modernong pioneer.”12
Hinaut nga ang matag usa nato maningkamot nga mahimong usa ka pioneer ug sa pag-adto ug pagbukas sa agianan alang sa uban kinsa naigo sa kalibutan nga puno sa sala, kalibug, ug pagduha-duha. Hinaut nga atong hinumduman ang mga pioneer ug ang ilang mga istorya, hinumduman nga sila mianhi aron sa pagtukod sa Zion pinaagi sa hiniusa nga paningkamot, ug dayon modawat sa responsibilidad sa pagtudlo sa maong hugot nga pagtuo sa atong tanang mahimamat—ilabi na sa nagtubo nga henerasyon—ug sa pagbuhat sa ingon pinaagi sa atong pagtugyan sa atong kaugalingong “halad nga buhi” (Mga Taga- Roma 12:1) sa usa ka kinabuhi nga gipalihok pinaagi sa hugot nga pagtuo kang Ginoong Jesukristo ug nalig-on pinaagi sa paglaum sa maayong mga butang nga moabut pinaagi Kaniya.
Ang pagka-pioneer nagpasabut nga kita “[dili magluya] diha sa maayo nga buhat” (D&P 64:33). Si Weltha Hatch walay duhaduha mibati og walay espesyal nga kaimportante nga mabunyagan sa sapa nga puno sa ice. Ni si Isaac Nash naghunahuna nga importante kaayo sa paglabay sa giusap nga tabako ngadto sa yuta. Ug alang ni Reddick Allred, gibuhat lang niya unsay gisugo sa Ginoo nga iyang buhaton.
Gikan niining gagmay ug yanong mga butang miabut ang dagko nga butang! Mao nga hinumduman nato nga walay gagmay nga mga butang sa dagko nga mga paningkamot. Samtang magsunod kita sa ebanghelyo, magsunod sa propeta, magpili sa hugot nga pagtuo kay sa pagduha-duha, ug magbuhat sa ginagmayng mga butang nga makapatubo sa hugot nga pagtuo ug makahatag og paglaum nga naglig-on sa kalag, ang matag usa nato mahimong usa ka pioneer, nag-andam sa dalan nga subayon sa uban.
“Ang kwarta nga imong gidala pagagamiton sa pagtabang sa pagtukod sa pulpito sa templo,” si Propeta Joseph Smith misulti ni Ira Hatch sa ilang unang panagtagbo. Nadani sa Propeta, si Ira nabunyagan ug mibalhin uban sa iyang asawa gikan sa New York ngadto sa Kirtland, Ohio.
Mga paghulagway pinaagi ni Dan Burr; mga litrato sa maayong kabubut-on sa Church History Library; frame images sa maayong kabubut-on sa kittimages/iStock/Thinkstock
Mga litrato sa pamilyang Muñoz sa maayong kabubut-on ni Elder Marcus Nash