Vakatovolei ni Nuidei Mai na Rere ki na Vakabauti ni Vakatutu ni Vakamau
Mai na lotu ena Brigham Young University–e Idaho ena ika 25 ni Sepiteba, 2007.
Ni oti na noqu taurivola ena koliji ena 1964, au a laki turaganivalu sara ena Mataivalu ni Amerika. Au a bole sara meu laki vuli Dauravuravu ena Mataivalu ni Amerika. Na vuli sotia dauravuravu e kaukauwa sara me baleta na iwalewale ni bula vaka-komado kei na ivakarau duatani vaka-sotia. Na kena inaki levu o ya me ra vakarautaki kina o ira me ra turaganivalu kila ka cecere kei ira na vakailesilesi tale eso.
Na noqu vuli Dauravuravu e oka kina e vica na vuli ka dauvakatokai tu me “vakatovolei ni nuidei,” ka kena inaki me bolei kina na kaukauwa vakayago, igu, kei na yaloqaqa. Eso na vuli keimami sotava o ya na kena bolei na veivakataotaki, kabai kei na sirovi ni veivatuvatu uca cevata dodonu rauta na 100 na fute (30 mita) se sivia, na takosovi ni vanua lolobo ena bogi ka ra tu kina na karokotaile kei na gata batigaga, kei na vakayagataki kabasi ena bogi me 10 na maile (16 na kilomita) ena veitokaitua dredre oqo, e so vei ira na veitarogi me keimami a vakatovolei kina . E dua vei ira na inaki ni vakatovolei ni nuidei oqo o ya me keimami vulica na Dauravuravu ni gauna ni dredre kei na kaukauwa ni veivaluvaluti, keimami na rawa ni vakayacora e vuqa tale na ka. Era vakavulica na neimami iliuliu me keimami vakabauti keimami tikoga kei na veika a vulici. E vakavica ena gauna ni noqu veiraravui, au a vakayagataka na veika au a vulica me baleta na vakatovolei ni nuidei ni Dauravuravu.
Ena noda bula taucoko, eda na sotava kina, e vuqa tale na vakatovolei e levu cake mai na kena au a sotava ena noqu vuli. Oqo e sega so ni vakatovolei ni noda nuitaki keda tiko ia na noda nuidei tiko ena veika eda ciqoma mai vua na Yalo ni Kalou. Era sa vakasalataki keda tiko na parofita yadudua meda nanuma tiko na veika eda sa kila tiko—meda nuidei tikoga vua na Turaga. Ena nona a saga o Jekope me vakacaudreva tale na nodra vakabauta na nona tamata, a dau tukuna tikoga vei ira, “Io au kila ni dou sa kila” (2 Nifai 9:4, 5; vakamatatataki). A vosa kina vakadodonu o Paula: “O koya mo dou qai kakua ni biuta na nomudou dinata ena levu na kena isau” (Iperiu 10:35; vakamatatataki). Oi keda yadua eda na sotava na veigauna dredre. Ia ni gauna eda na vorata kina, ka nanuma tiko na veika eda sa kila tiko, eda na vorata ena vakabauta. Eda na sotava ena yalo marau. Eda na sotava ena yalonudei.
E dua vei ira na vakatovolei ni nuidei ni bula oqo e yaco vakalevu ena gauna ni noda cauravou se goneyalewa. O ya na vakatulewa me vakamau. Oqo e dua na vakatulewa era dau rerevaka vakalevu o ira na itabagone qase cake. E dua na ulutaga e dau vakavuna na lomaleqa.
Na Rerevaka na Vakamau
Au sega ni kila na vuna e dau yaco kina, ia au vakabauta, ni so vei ira oqo:
-
Na bula tu ga vakailawalawa. E vuqa vei ira na itabagone era “sa gole tani” mai na nodra vakasaqara na nodra itokani donu ena nodra sa rui malele ga ki na bula veimurimuri. Ena vuku ga ni dau yaco na ka oqo ni ra veimaliwai vata na cauravou kei na goneyalewa, sa dau nanumi cala kina ni ra sa vakasaqara tiko na nodra itokani tawamudu. Ia e sega ni vakakina. Na veimaliwai vakailawalawa vakaoqo ena rawa me tarova na nona kilai vakavinaka na itovo kei na ivakarau ni bula nei koya me digitaki ka ni sai koya oqo na vakatulewa vakayalomatua.
-
Na rerevaka ni ko na vakayacora e dua na cala. Sa kilai levu tu ni dau yaco na sere. Eso vei ira na itabagone era sotava na rarawa ni rau veibiu o nodra itubutubu se kasere na nodra vakamau o ira na nodra itokani se ra sa sere sara ga o ira. Era sotava na mosi ni yalo e dau yaco ena gauna ni veibiu vakaoqo. Na ca ni ka oqo eso na gauna, era dau rerevaka kina me ra vakamau de ra na qai digitaka cala kina na watidra.
-
Na rere vakaitabagone me vakaitavi. E dina ni vica walega, era dau sega ni gadreva tu me ra semai ena veika e taleitaka e dua tale. Na itovo kocokoco vakaoqo e dau vakavuna na kena tosoi na siga ni vakamau.
Na Vakasama Cala
Se cava ga na vu ni rerevaka me vakatulewa me vakamau, e dau vakavuna na vakasama cala, me “gole tani” ka sega ni nuidei. Ena rawa ni laki yaco vua na tamata oqo me cawadru mai vua na nona ilesilesi me vakatulewa ena ka o ya. Ena gauna mada ga e sega ni rerevaka me tosoya ki liu na nona vakamau se me gole tani mai kina, ena rawa me yaco kina eso tale na leqa. Me vaka, ni so era nanuma ni oqo sa dua na vakatulewa vakayalo. Era vakataotaka kina na nodra itavi me ra cakacakataka, ka ra waraka e dua na veivuke vakayalo me vakatulewa ena vukudra se me tawase rua na wasawasa se me yaco e dua na ka veivakurabuitaki ka tukuna vei ira ni o koya oqo “mo digitaka.”
Eso era raica tale e dua me na vakatulewa ena vukudra. A kaya vei au e dua na peresitedi ni iteki ena Brigham Young University ni sega ni ka vou vei ira eso na marama era sega ni vakaio ni tukuna vua o nona itau cauravou ni sai koya “sa digitaki.” Eso tale era waraka na nona vakatulewa e dua na itubutubu—vakavuqa mai vei tamana—ka sa dau vakatulewa tu ga ena vukudra. Se cava ga, sa dau levei tikoga na vakatulewa bibi duadua oqo me na vakayacora e dua na tamata ena bula oqo.
Ena rawa ni yaga sara na nodra ivakasala na itubutubu, bisopi, kei ira eso tale na tamata bula kilikili. Ia na kena isoqoni kece, e sega tale ni dua me na rawa—se dodonu—me tukuna vei iko na ka mo cakava. Na vakatulewa mo vakamautaka e dua sa ka ni tamata yadudua.
“O koya mo dou qai kakua ni biuta na nomudou dinata ena levu na kena isau!” Me nanumi tiko ni vakainaki na noda lako mai ki vuravura oqo, o ya ni dua vei ira meda mai dodomo. Kakua ni cakava me ca vakalevu sara! Nanuma na veika o sa kila tiko, ka toso ki liu ena nuidei tiko vua na Tamada Vakalomalagi kei na kemu ituvaki ni ko sa Luvena tagane se yalewa.
iVakasala me baleta na Veimusumusuki
Na veimusumusuki e gauna ni nodrau veikilai tiko kina e dua na veitau. Oqo e gauna ni nona kilai e dua, na nona gagadre, itovo, kei na inakinaki ni nona bula kei na kosipeli. Oqo e gauna ni veiwaseitaki ni gagadre kei na ituvatuva, inuinui kei na rere. Sa gauna ni kena laurai na nona yalodina e dua me bulataka na kosipeli.
E talanoataka o Elder David A. Bednar ena Kuoramu ni iApositolo ni Le Tinikarua na nona a veigadivi tiko e dua na daukaulotu vakacegu e dua na goneyalewa totoka. Sa dua na ka na nona taleitaki goneyalewa ka sa vakadeitaki koya me sa na kerea me rau na vakamau. Oqo ni oti toka na nona ivakasala o Peresitedi Gordon B. Hinckley (1910–2008) vei ira na yalewa me ra dara ga e dua na pea (veisasa) na sau ni daliga. A mai wawa toka kina vakalailai o cauravou oqo, a kaya o Elder Bednar, me na luvata rawa mada o goneyalewa na ikarua ni pea ni sau a dara tiko. Ia a sega ni vakakina. Ena vuku ni ka oqo kei na veika tale eso, sa rarawa sara kina vakalevu, ka sega tale ni qai veigadivi kei goneyalewa.
Me baleta na italanoa oqo, a kaya kina o Elder Bednar: “Au vakabauta ni so vei kemuni … e nanuma ni sa sivia tale na nona vakalelewa o cauravou ka lialia se cala ena nona vakayavutaka e dua na vakatulewa bibi tawamudu vakaoqo, ena dua mada ga na tikina lailai, ni dua ga na ka lailai sara. E rairai ko ni lomaleqataka baleta ni tukuni tiko eke e dua na goneyalewa e sega ni vakamuria na ivakasala ni parofita ka sega ni baleti cauravou. [Ia meu vakamatatataka mada vei kemuni] ni oqo e sega ni baleta na sau!”1
Oqo e dua tale na ivakasala. Ni da dau veimusumusuki talega vakaoqo, ni qarauna mo ni kakua ni vakatulewa ena “veika e vica walega.” O ya, mo ni kakua ni vakatabakiduataka na yavu ni nomuni vakatulewa ena nona sa kaulotu oti se taura tiko e dua na itutu ena nomuni tabanalevu. Na veika kece oqo e rawa, ka dodonu me na dau vakatakilakila tiko ni gugumatua, yalodina, kei na bula dodonu. Ia e sega ni dau yaco kece. Oqori na vuna e gadrevi mo ni veikilai sara kina vakavinaka. Mo kila vakavinaka sara na kemu isa, na yalona kei na nona itovo ka sega ni baleta na nona “ivolatukutuku ni bula vakosipeli.”
Oqo na kena vakalekaleka: kakua ni vakatulewa vakatotolo me baleta e dua me yacova ni ko sa kilai koya vakavinaka. Na vakatulewa totolo me baleta na ka ca e rawa me cala talega me vaka na vakatulewa totolo ena ka vinaka. Mo raica rawa na daimani e tiko e loma ka qaqarauni mai na taliva ni koula e tautuba.
Masulaka tiko
E dodonu mo masulaka na veivakadeitaki ni oti na nomu sa vakatulewa ka digitaka e dua na veimaliwai e vinaka. Mo nanuma tiko, me vaka ga na vakatulewa bibi tale eso, na vakamau e nomu digidigi. Sa namaki iko tiko na Turaga me nomu ga na vakatulewa. Me vaka a kaya vei Oliver Cowdery, “Io ko sa sega tiko ni kila na bibi ni ka oqo; ko a sega mada ni vakasamataka; ia ko a nanuma ga mo rawata na ka ko sa kerea vei au” (V&V 9:7). Ni ko vakayacora e dua na veimusumusuki e kilikili ka vakatulewa vakadodonu, mo yalodei tiko ni na rogoca mai na Tamada Vakalomalagi na nomu kerekere.
Sa namaka tiko na Turaga mo na vakatulewa tiko vakadodonu. E namaka tiko mo vakararavi ga ki na yalo ni dodomo ko a sucu vata kaya mai. Ni gauna e malele kina na yalomu vua e dua na kemu isa, ka curuma e dua na gauna ni vakaitokani—veimusumusuki—kei nomu itau, ka vakadeitaka e yalomu ni sa duavata kei iko o koya ena yavunibula eso ka sai koya ko sa drau veidomoni kaya ena marau—mo qai vakarogotaka sara vua na Tamada Vakalomalagi. Ni sega ni yaco mai e dua na veivunauci ki yalomu sa na rairai tukuna mai o Koya ni sa duavata ki na nomu digidigi.
Vakabauta Tiko na Turaga
Sa sivi yani oqo e vica vata na yabaki mai na gauna ni noqu vuli vaka-Dauravuravu. Sa levu sara na ka au sotava ena noqu bula mai na gauna ni vakatovolei ni noqu nuidei ena mataivalu. Ia e sega ni taqusi rawa na kena vakanananu kei na kena ivakavuvuli. Sa rawa meda vorata yani na draki ca ni bula oqo ka da gugumatua cake mai na kena eda a vakasamataka taumada. Sai koya ga na noda dau nanuma tiko na veika eda kila.
“O koya oqo mo dou qai kakua ni biuta na nomudou dinata ena levu na kena isau.” Mo nuidei tiko ena veika o kila! Ko na qai vorata rawa kina na vakatovolei ni nomu nuidei ena yaloqaqa kei na loloma, ka na dusimaka vakaidina na Turaga na nomu salatu.
Droini mai vei Dilleen Marsh
Na veimaliwai vakailawalawa vakaoqo ena rawa me tarova na nona kilai vakavinaka na itovo kei na ivakarau ni bula nei koya me digitaki ka sai koya oqo na vakatulewa vakayalomatua.
E gadrevi mo ni veikilai sara kina vakavinaka. Mo kila vakavinaka sara na kemu isa, na yalona kei na nona itovo ka sega ni baleta na nona “ivolatukutuku ni bula vakosipeli.”