Gezinsfinanciën en beleggingsfraude
Noot van de redacteur: In februari 2008 heeft het Eerste Presidium een brief naar de leden van de kerk gestuurd om ze te waarschuwen tegen frauduleuze beleggingen. In het volgende artikel worden enkele voorkomende signalen van fraude besproken.
Als jonge student wist Marshall Romney weinig van beleggingen af toen hij in de geldmarkt geïnteresseerd raakte. Nadat hij met enkele collega’s had gesproken die in goud en zilver hadden belegd, besloot broeder Romney dat hij daar ook in moest investeren. Hij kocht een zak munten die in bewaring werden gehouden door het bedrijf waarvan hij ze had gekocht. Later sloot hij een lening af om nog meer zakken te kopen.
Helaas ging de waarde van de munten niet meer omhoog, maar naar beneden. Broeder Romney verloor niet alleen veel geld, hij kwam er ook achter dat het bedrijf waarin hij had geïnvesteerd, was verdwenen. Ze hadden hun klanten uitgebuit door niet-bestaande zakken goud te verkopen, die zogenaamd op een veilige plek werden bewaard. Broeder Romney was een slachtoffer van fraude.
Net als veel frauduleuze beleggingen, had dit bedrijf gebruik gemaakt van de speculatieve markt in die tijd. Maar daar laten de zwendelaars het niet bij.
Broeder Romney, nu hoogleraar aan de Brigham Young University, gespecialiseerd in fraudezaken, zegt dat er steeds meer fraude voorkomt en dat het een probleem voor veel mensen is, waaronder leden van de kerk.
‘Tegenwoordig komt beleggingsfraude in allerlei vormen voor. Maar er zijn veel overeenkomsten die argwaan moeten opwekken’, zegt hij.
Hoewel alle beleggingen enig risico met zich meebrengen, zal er bij frauduleuze beleggingen vaak geschermd worden met een niet te missen kans waar je snel bij moet zijn, een gegarandeerde winst en weinig risico, en met namen van bekenden.
Niet te missen kans
Een kans waar we onmiddellijk op moeten reageren is meestal een duidelijk teken van fraude. Iemand die ons een belegging wil verkopen, probeert ons over te halen door te zeggen dat het de kans van ons leven is of dat er slechts een beperkt aantal mensen kan deelnemen. De noodzaak om snel te beslissen weerhoudt ons ervan om goed over de mogelijkheid na te denken of de belegging goed te bestuderen.
Ouderling M. Russell Ballard van het Quorum der Twaalf Apostelen heeft tijdens de algemene aprilconferentie in 1987 gezegd hoe belangrijk het is om zorgvuldig over financiële beslissingen na te denken.
‘Er zijn geen sluipwegen naar financiële zekerheid’, zei ouderling Ballard. ‘Vertrouw uw geld niet toe aan anderen zonder een grondig onderzoek naar een mogelijke belegging. Onze mensen hebben veel te veel geld verloren door hun bezittingen aan anderen toe te vertrouwen. Volgens mij zullen we nooit een evenwichtig leven kunnen leiden als we onze financiën niet goed beheren.’ (‘Keeping Life’s Demands in Balance’, Ensign, mei 1987, p. 13.)
Fraudeurs proberen aspirant-beleggers het gevoel te geven dat er geen tijd te verliezen is, zodat die de tijd niet krijgen om er goed over na te denken. Het is belangrijk om de tijd te nemen en alle aspecten van de beslissing te overwegen. Een goede belegging is lang genoeg beschikbaar om zorgvuldig over alle mogelijkheden na te denken.
Gegarandeerde winst met weinig risico
Wie kan nee zeggen tegen een belegging met weinig risico en een gegarandeerde winst? Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn, en volgens Brian Sudweeks, hoofddocent financiën aan de Brigham Young University, is dat meestal ook zo.
‘Niemand kan een voortdurend hoog rendement beloven, en er zijn geen “snel-rijkmethodes” die dat consequent kunnen garanderen’, zegt broeder Sudweeks. ‘Gegarandeerd hoge rendementen zijn nooit gegarandeerd of hoog.’ Maar verkopers spiegelen dat vaak wel voor. Ze spelen in op het verlangen om snel veel geld te willen verdienen.
Broeder Sudweeks moedigt aspirant-beleggers aan om twee belangrijke beginselen te hanteren als ze een beslissing over een belegging moeten nemen.
‘Weet ten eerste waar je in belegt en bij wie’, zegt hij. ‘Investeer ten tweede alleen met kwalitatief hoogstaande personen en instellingen.’
Vaak wordt een frauduleuze belegging in stand gehouden omdat de beleggers niet weten waar ze in belegd hebben, alleen dat er rendement wordt uitbetaald. Met het geld dat nieuwe beleggers inleggen, wordt het rendement van voorgaande beleggers uitbetaald. Er vindt een voortdurende verschuiving van geld plaats totdat het hele systeem in elkaar stort.
Ouderling Joseph B. Wirthlin van het Quorum der Twaalf Apostelen heeft tijdens de algemene aprilconferentie van 2004 uitgelegd dat leden zich soms laten meeslepen door hebzucht of zelfzucht en daardoor onverstandige en dwaze financiële beslissingen nemen.
‘Broeders en zusters, wacht u voor alle hebzucht’, zei hij. ‘Het is een van de grote beproevingen van deze laatste dagen. Er wordt gierigheid en haat door veroorzaakt. En dat leidt vaak weer tot slavernij, hartzeer, en vernietigende en verpletterende schulden.’ (‘Aardse schulden, hemelse schulden, Liahona, mei 2004, p. 40.)
Verwijzingen van bekenden
De meeste mensen zijn geneigd om geld te investeren als ze weten dat hun zus, huisonderwijzer, buurman of collega dat ook doen. Verkopers gebruiken vaak deze voorbeelden om interesse op te wekken en vertrouwen te winnen. Hoewel het al dan niet waar is of deze vrienden en bekenden geïnvesteerd hebben, zijn beleggers vaak niet in staat om deze groepsdwang te weerstaan.
‘Veel mensen zijn niet op de hoogte met goede beleggingsbeginselen en nemen niet de tijd om iets goed te onderzoeken’, zegt broeder Romney. ‘Zij vertrouwen erop dat iemand anders dat heeft gedaan. Als zij de namen horen van mensen die zij kennen, veronderstellen ze dat er voldoende onderzoek is verricht.’
Bij de talloze frauduleuze praktijken horen net zoveel soorten fraudeurs. Hoewel de woorden zwendelaar of oplichter een bepaald beeld oproepen, zijn er geen vastgestelde eigenschappen van iemand die frauduleuze beleggingen verkoopt. Het zijn vaak kennissen van werk of kerk, familieleden of goede vrienden. En zij weten vaak zelf niet waar ze aan begonnen zijn.
‘Vraag uzelf af of u alleen geïnteresseerd bent omdat u iemand kent die erbij betrokken is’, zegt broeder Romney. ‘Als dat het geval is, doe dan een stap terug en kijk goed naar de achtergrond van de belegging. Hoe betrouwbaar de bron ook lijkt, beleggers mogen nooit een beslissing nemen die uitsluitend op het advies van anderen is gebaseerd.’
Fraude voor blijven
Nu frauduleuze beleggingen steeds vaker voorkomen, hebben de leiders van de kerk geadviseerd om af te zien van onverstandige beleggingen en geen schulden aan te gaan.
‘We moedigen onze leden nogmaals aan om onnodige schulden te mijden, bescheidenheid te betrachten bij het aangaan van financiële verplichtingen, en wat geld opzij te zetten voor noodgevallen’, zei president Gordon B. Hinckley (1910–2008) tijdens de algemene aprilconferentie in 2003. ‘Wij waarschuwen onze leden voor methodes om snel rijk te worden en voor andere systemen, die bijna altijd zijn opgezet om de goedgelovigen in de val te laten lopen.’ (‘De toestand van de kerk’, Liahona, mei 2003, p. 6.)
In februari 2008 heeft het Eerste Presidium een brief naar algemene en plaatselijke leiders in de Verenigde Staten en Canada gestuurd met de boodschap om verstandig met hun financiële middelen om te gaan. Zij spraken hun bezorgdheid uit over mensen die vertrouwensrelaties gebruiken om riskante beleggingen te verkopen en gaven solide advies om risico te vermijden: ‘(1) Ga geen onnodige schulden aan, vooral consumptief krediet; (2) laat u adviseren door een gekwalificeerd en gevolmachtigd financieel adviseur voordat u ergens in belegt; en (3) gebruik uw gezond verstand.’
Hulpmiddelen betreffende fundamentele gezinsfinanciën zijn op de website van de kerk, ProvidentLiving.org, te vinden. Op de website staan een financiële cursus, verwijzingen naar toespraken van kerkleiders, lesmateriaal en links naar aanvullend materiaal.