Mwichenapen Mwichefen
Ewe Sai Pusin an emon Noun Kot Semirit
April 2021 mwichenap


Ewe Sai Pusin an emon Noun Kot Semirit

Pwe kich noun Kot semiritin pwon, sia tongei, afona, foneni, tumunu, me etiwa ekana ngun ra feitto seni ewe nenien ngun me mwen ei manau fonufan.

Emon me emon kich sia fen mefi osukosuken ewe waten semwenin fonufan mi tori kich, ach famini me chiechach rese tepereniochu ar mokut ngeni pekinon manauach ei. Upwe afata unemon sia kon pwositi, nge ir ra tupuni meinisin ekkana sia kan tongei.

Sasing
Brother me Sister Nsondi

Iei i Brother Philippe me Sister Germaine Nsondi. Brother Nsondi a angang ussun emon patriarch ren ewe Brazaville Republic of Congo Steik nupwen a mano. I emon tokterin safei ewe a aea an ewe tufich ne atufichi pwan ekkoch.1

Sasing
Clara Ruano de Villareal

Iei i Sister Clara Elisa Ruano de Villareal seni Tulcan, Ecuador. A etiwa ewe kapas allim mi niwinsefanito non an ier 34 me a emon chon emwen mi achengicheng. An ewe famini ra kapong ngeni ne konu ewe kon a fokkun sani, “Ach Chon Mas Annim a Manauta.”2

Sasing
Ray Tuineau me an famini

Iei i Brother Ray Tuineau seni Utah, fiti an ewe murinon famini. Punuan ewe, Juliet, a apasa, “Ua mochen [nei kewe at] repwe [chemeni pwe semer ewe] a achocho ne akkomwa Kot fansoun meinisin.”3

Ewe Samon afen apasa, “Oupwe nom fengen non tong, minne a awora ami kechiweti ekkewe mi poutuno non mano.”4

Nupwen sia kechiw, sia pwan pwapwa non ewe ningen Manausefan an ewe Chon Amanau. Pokiten I, atongeach kewe me chiechiach repwe sopweno ar sai ese muuch. Usun Preseten Joseph F. Smith a awewei: “Sise tongeni monukir; sise kouno ne tonger. … Ra fen akkomono; sia akkom; sia mamarita nupwen ra fen marita.”5 Preseten Russell M. Nelson a apasa, “Ach kechiwen noninen … a winiti kechiwen meseik.”6

Sia Sinei ussun Manau me mwen Uputiw

Ach nenengeni ew watten nios, ese chok awateno ach weweiti ren ekkana ra soposopono ar sai pekinon manauach iei nge pwan suki ach weweiti ekkana ra mwitir non ar sai ngeni mano.

Emon me emon aramas a feitto ngeni fonufan emon noun Kot at ika nengin mi auchea.7 Ach pusin sai won winikapach ese poputa atun uputiw. Mwen ach uputiw, sia nom non ew fonufan ne amonata ikewe sia “angei [ach] aewin nesen non ewe nenien kewe ngun.”8 Jehovah a ureni Jeremiah, “Ua fen finuketa me mwen ai ngonuk manauom o me mwen om uputiw ua fen seikuketa pwe kopwe emon soufos ngeni ekkewe muu.”9

Ekkoch repwe kapaseis ika manau a poputa atun ewe forutan ewe aramas non nuken ewe in, nupwen ewe ngasangas a poputa ne pichipich, ika nupwen ewe monukon a tongeni nom nukun ewe nenien monukon, nge ren kich, ese wor kapaseisan pwe nengin me at noun Kot non pekin ngun ir ar pusin sai ngeni fonufan ar repwe angei inis me mefi ewe manau.

Pwe kich noun Kot semiritin pwon, sia tongei, afona, foneni, tumunu, me etiwa ekana ngun ra feitto seni ewe nenien ngun me mwen fonufan.

Ewe Amwararen met Fefin a Awora

Ren emon fefin, a nouni emon semirit a tongeni ew watten fangeno ren pekin inis, ekiek, me pekin moni. Sia tongei me afona ekkewe murinon fefin non ewe Mwichefen. Ren ewe tufichin weweiti me mirit, ami oua wata womi weiresin ami kewe famini. Oua tong. Oua angang. Oua fangeno. Oua apochokuna nuku, eteneki kana mi osupwang, me a fokkun watte om aninis ngeni ewe neni.

Ewe Wis mi Pin ren Tumunun Manau

Ekkewe ier ra no, anononun memefin ourek ren ewe ukukun mi atai ar popo non fonufan, Preseten Gordon B. Hinckley a kapas awenewen ngeni fefin non ewe Mwichefen ren kapas mi chiwen auchea ngenikich ikenai. A apasa: “Ami mi pupunu me inenap ami angkon ewe famini. Oua nounatiw kewe semirit. Met me watten me pinin wisemi na. … Met a fis ngeni ach kinisou ren ewe manauen inis mi pin? Atai popo mi ngaw, eriaffou me mei fis me ese ketiw, minne a chouno won fonufan. Ua tingor ngeni ekkewe fefin non ei Mwichefen oupwe omonungaw seni, oupwe uta asan , ne atowawakemino seni ekana asawin napanap minne a fori ne pwano ita nge murinon ekiek. Meni mi tongeni wor ekkoch fansoun minne mi tongeni fiis, nge a fokkun keuk.10 … Ami ekkewe inen noun Kot kewe at me nengin, minne manauer mi pin. Ami tumunochur ina ew wis seni Kot minne ousap chok otur fetanei.”11

Elter Marcus B. Nash a aporousa ngeniei ewe porousen emon fefin 84 ierin ewe, nupwen an ewe interfiun papatais, “a etiwa ew katan popo [chommong ier ra no].” Fiti memefin netipenan, a apasa: “Ua uwei fetanei non unusen manauei ren 46 ier ewe chourekin ai atai emon semirit. … Ese wor met ua fori epwe uweano ewe riaffou me memefin tipis. Ua epinukunukungaw tori ai uwa kaeo ewe kapas allimen Jises Kraist. Ua kaeo ifa ussun ai upwe aier … me mwitir chok uwa ur ren epinukunuk. Murinon ua sinei pwe ua tongeni musono ika uwa ennetin aier seni ai kewe tipis.”1214

Ifa me kinisouch ren ekkewe auchean niffangen aier sefan me omusomus.

Met Sia Tongeni Fori?

Met wisach ussun kinamwein chon kunon Jises Kraist? Sipwene aponueta an Kot kewe annuk, afanafaner ngeni nouch kewe semirit, me aporous ngeni ekkoch ion mi mochen rongorong.13 Sipwene aporousa ach anononen memef ussun auchean pinin manau ngeni ekana ra forano ar ekiek non neni. Meni resap unusen etiwa met sia achifoua, nge sia iotek pwe repwe unusen weweiti pwata, ren kich, ekkei ekiek ra feinno non kinamwe pekinon met emon aramas a mochen ren manauan.

Ika emon semirit a fis nge sise tepereni, sipwe ne achocho ne awora aninis fiti tong, pesepes, me, nupwen mi auchea, aninis ren pekin mwoni, apochokuna emon inenap ne mut ngeni noun ewe semirit epwe uputiw me sopeno an ewe sai non ei manau.14

Ewe Apwapwan Mumu Semirit

Non ach famini, am ouwa fen feioch ren feioch ese kouk ussun ruu ier ra no, emon nengin 16 ier a sinei pwe epwe ne or emon noun monukon. I me semen ewe monukon ewe rese opupunu, me rese tongeni kuna ew an mwer me ruemon. Ewe fopun nengin a achifouwa pwe ewe manau a uei non nukan mi auchea. A nounatiw noun ewe monukon emon nengin me a mut ngeni ew famini mi tupon repwe muti pwe nour. Ren Bryce me Jolinne, neminewe a ponuen ar iotek. Ra eita neminewe ngeni Emily me aiti i an epwe nuku non Saman ewe won Nang me Noun we Jises Kraist.

Sasing
Emily me Christian

Emily a marita. Ifa me ach pwapwa ren an Emily me noun neum ewe, Christian, ra tongo fengen me ra apupunu non ewe imwen ewe Samon. Emily me Christian ra pusin nouni nour ewe kukun nengin.

Sasing
Emily fiti noun ewe nengin

Emily a makkei: “Non unusen ekkei tiu maramen popo, a wor ai fansoun ne ekipwichi met kewe mi fis [ren] pusin ai we uputiw. Ua ekieki ussun ewe a nounieitiw, ewe a chok 16 ierin. Nupwen uwa mefi ekkewe metek me ekesiwin ena popo a wato, use tongeni wes ne ekieki ussun weiresin non ena atun minne mi chok kukun ierin. … Chonun mesei ra surutiw pwan mo iei nupwen uwa ekieki inei we e nounieitiw, ewe a sinei pwe ese tongeni ngeniei ewe manau [i a mochen rei me ese mo chiwen ekieki i pwe a anomuei ren] ai upwene mumuno. Use tongeni ouku ukukun met mi fisi ngeni non ekana tiu maram—ra chok apungu ren meser nupwen inisin a siwin, ekkewe ierin sarafo a misini, me an a sinei pwe nesoponon ewe maramen an inenap tong, epwene fangeno noun ewe semirit ngeni poun emon. Ua men kinisou ngeni an nikiti ekiekin an mochen, ese finata an epwe aea an pungun finata non ew napanap epwe angeano pusin ai.” Emily a asopono, “Ua fokkun kinisou ren an Samach won Nang auchean kokot, ren inei me semei kewe mi fokkun murinno ekkewe ra [tongei me tumunu] ei, me ren kewe tempel ikewe sia tongeni riri ngeni ach famini feifeino.”15

Sasing
Sasing mi kappach fengen

Ewe Chon Amanau “a eki emon semirit, a watiw nukanaper: me nupwen a ekieta non poun, a apasa ngenir, Ion a etiwa emon me nein [ekkei] kukkun semirit non itei, a pwan etiwaei.”16

Nupwen Mochenin Wenechar Rese Mo Sinnino

Ua pwarano ai tong me tonger ren ekkewe pean pupunu ra pupunu ra fokkun mochen nounou semirit nge rese tongeni nounou pwan ngeni ekkana fefin me mwan rese mo opupunu anongonong won an Kot annuk. Ekkewe aneanen manau rese pwa a weires ach sipwe weweiti ika a chok pwa me non nonomun ei manau iei. Ren emon noun ewe Samon chon angang, ua pwon ngenikemi pwe nupwen oupwe nikitu ngeni Jises Kraist me ami kewe pwon mi pin, oupwe angei ekkewe nifangen feioch non ei manau me ekkewe mochen mi pung non ewe fansoun fochofoch an ewe Samon.17 Epwe wor pwapwa non ewe sai non ei manau iei pwan mo nupwen meinisin ach kewe epinukunuk mi pung resap siin.18

Mwirin uputiw, kewe semirit ra sopweno ne mochen ach aninis. Ekkoch ra fokkun mochen. Iteiten ier seni ewe pisop mi fokkun tumunoch me ami kirekirochun aninis ren osoren echikefen me monien anisi mi osupwang, manauen minnion me minnion semirit ra feioch. Ewe Aewin Presetensi ra esinesin pwe ukukun 20 minion mwoni a kawor ren aninisin UNICEF non ar achocho ne anganga ru binnion safei.19 Kot a tongei semirit.

Ewe Mochen Nouni emon Semirit mi Pin

Ei a wene ngeni pwan mo non ekkoch ekkewe fonu mi wou non fonufan, a chokukun semirit ra uputiw.20 “An Kot we annuk pwe Noun kewe semirit repwe nounou semirit me won ei fonufan mi chuen apochokun.”21 Inet epwe wor semirit me fitemon semirit epwe fis a nonom ren ir non monomon epwe chok nefinen ewe mwan me punuwan me ewe Samon. Fiti nuku me iotek, ekkei finioch mi pin a tongeni murinno, pwano non napanapan.22

Ua aporousa ewe porousen ewe faminien Liang seni Southern California. Sister Rebecca Laing a makkei:

Sasing
Faminien Laing

“Non ewe atun pwichikar summer non 2011, manauen am ewe famini a fokkun mwirino. Am ouwa pupunu non pwapwa fiti fomon noum semirit—ier 9, 7, 5, me 3. …

“Ai kewe popo me nounou [ra men] watte efeiengawan … [me] am, ouwa mefi [wesewesen] feioch ren noum kewe fomon semirit, [ekieki] pwe am ewe famini a unus. Non October atun am ausening ngeni mwichenap, ua mefi ew memef ese mwan pwe am oupwene pwan nouni emon. Nupwen LeGrand me ngang ouwa achocho ne iotek, … am oua sinei pwe a wor ew an Kot kokkot ngeni kem mi sokono seni met ewe am ouwa ani fan item.

“Mwirin pwan ew aweiresin popo me nounou, am ouwa pwan feioch ren noum ewe monukon emon nengin. Am ouwa eita ngeni Brielle. I a ew manaman. Ekkoch fansoun mwirin an ewe uputiw, ai chok nom non [ewe rumwen nounou] ua rong ewe mongungun ewe Ngun ese fokun mwan: ‘Mi chok pwan or emon.’

“Unungat ier mwirin, pwan ew manaman, Mia. Brielle me Mia ir wachimuken pwapwan am ewe famini.” Neminewe a asopono, “Ren am suk chocho ngeni an ewe Samon emwen me aponueta an ewe kokkot ngenikem epwe wato wachimuken pwapwa … nap seni anonga won pusin ach wewe.”23

Sasing
Brielle me Mia Laing

Ewe Chon Amanau a tongei emon me emon semirit.

“Me a angei nour kewe semirit, emon me emon, me a efeiochur. …

“Me … ra neta meser ngeni nang, … me ra kuna ekkewe chon nang ra feittiw seni nang … non ena toputopun ekkei; me [kewe chon nang] … ra rokopwanieno ekkewe kukkun, … me ekkewe chon nang ra angang ngenir.”24

Ua pwarata pwe pusin om sai ussun emon semirit noun Kot ese poputa ngonuk ren ewe aewin popon asapwanin fonufan a mwitir tonong non amatom kewe, me esap sopono nupwen ka angei omuchunon om ngasangasen ei manau iei.

Amo sipwe chemeni iteitan pwe emon semirit noun Kot non ngun a feitto fonufan won anamonun an sai.25 Amo sipwe etiwer, tumunur, me tonger fansoun meinisin. Nupwen oupwe angei ekkei auchean semirit non iten ewe Chon Amanau me anisir non ar ewe sai feinfeino, ua pwon ngenikemi pwe ewe Samol epwe efeiochukemi me otutu ngenikemi An ewe tong me mumuta womi. Non iten Jises Kraist, amen.

Esinesin

  1. An emon pusin ponueni won winikapan.

  2. An emon pusin ponueni won winikapan. Nengeni “I Know That My Redeemer Lives,” Hymns, no. 136.

  3. An emon pusin ponueni won winikapan.

  4. Doctrine and Covenants 42:45.

  5. Joseph F. Smith, in Conference Report, Apr. 1916, 3.

  6. Non Trent Toone, “‘Ew Unusochun Pwapwa’: President Nelson a Aporousa Porousen Manau Esemuch atun Manon Noun ewe Nengin,” Church News, Jan. 19, 2019, thechurchnews.com.

  7. Nengeni “An ewe Famini: Esinesin ngeni ei Fonufan,” ChurchofJesusChrist.org.

  8. Doctrine and Covenants 138:56.

  9. Jeremiah 1:5. Ewe Testamen mi Fo a aporousa ussun John Soun Papatais an ese mo uputiw a mokut me non nuken Elisabeth nupwen a rong an Mary kapong ewe a pwan awitiwiti ewe monukon Jises (nengeni Luke 1:41).

  10. Ewe ennetin annukun Ewe Mwichefenin Jises Kraist ren Aramas mi Pin non Fansoun Soponon:

    “Ewe Mwichefenin Jises Kraist ren Aramas mi Pin non Fansoun Soponon a nuku non ewe epinipinin manaun aramas. Ina minne, ewe Mwichefen a u ngeni angangen atai popo ren won pusin winikapom ika pusin mokutukutun non ew neni, iwe repwe anisi ekkewe chon Mwichefen ar resap mutata ar repwe fori, opochokuna, fori, ika ota ewe foforun atai popo.

    “Ewe Mwichefen a mutata ren tufichin ekkewe chon Mwichefen nupwen:

    “Nupwen popo a fis ren achomanau ika nisou nefinen ruemon pepecheri ir mi kon kanefengen, ika

    “Emon a sinenap non pekin anisi pochokunen aramas a ekieki pwe manauen ika pochokunen ewe inenap a watte osukosuk, ika

    “Emon a sinenap non pekin anisi pochokunen aramas a ekieki pwe ewe monukon ese mo uputiw a karan wanu wikan a watte osukosukan a tongeni an esap manau pekinon an uputiw.

    “Ewe Mwichefen a aiti kewe chon Mwichefen pwe ika mo ekkei mi tiweu rese pwarata pwe ewe popo e pusin ta. Atai popo ew watten mettoch me epwe wor ekiekin mwirin chok kewe aramas ra fori ra churi nour kewe sou emwenin non ekkewe mwichefen non kewe neni me mefi seni iotek won pusin winikaper pwe ar ekiek mi pung.

    “Ewe Mwichefen ese tipeew ika u ngeni tingorun atai popo an mwichen pekin fori annuk ika mokutukutun me ren aramas non kewe neni” (“Abortion,” Newsroom, newsroom.ChurchofJesusChrist.org; nengeni pwan General Handbook: Serving in The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 38.6.1, ChurchofJesusChrist.org).

  11. Gordon B. Hinckley, “Walking in the Light of the Lord,” Ensign, Nov. 1998, 99; Liahona, Jan. 1999, 117.

    Preseten Gordon B. Hinckley a apasa:

    “Atai popo ew mettoch mi ngaw, ew okukununon mettoch, ew mettoch minne a ennetin wato anononun mefi tipis, netipengaw me namanameno.

    “Nupwen sia esita, sia fori watten mettoch non sokkun nikinik nupwen popo a fis ren nisou fengen pepecheri ika achomanau, nupwen manauen ika pochokunen ewe inenap a kopunguno meren kewe chon angangen pioing pwe epwe watte osukosukan, ika nupwen ewe monukon ese mo uputiw esap unusoch mi tongeni an ewe semirit esap manau nupwen an uputiw.

    “Nge ren awewe ir rese unus, me mei chok wor ew namotongawen tufich ren ar fisita. Non ekkei sokkun napanap ekkana ra mesengeni ewe kapas eis ra eis ar repwe churi nour kewe sou emwenin ecclesiastical non ewe neni me iotek non wachimuken tekisosonun memef, angei pungunon seni iotek mwen soposopono” (“What Are People Asking about Us?,” Ensign, Nov. 1998, 71; Liahona, Jan. 1999, 83–84).

  12. Nengeni Neil L. Andersen, The Divine Gift of Forgiveness (2019), 25.

    Non ew fansoun non France, non ew interfiun papatais, emon fefin a porous ngeniei ren an atai an popo chommong ier ra no. Ua kinisou ren an murinno A fen papatais. Arapakan ew ier mwirin, ua angei ew kokkon won fon. Ei murinon fefin non ewe ier seni an ewe papatais a osukun seni ewe Ngun mi Fel. A kokko nge kechiw: “En mi chemeni … ai we uronuk ussun ew katan popo seni kewe ier ra no? Ua mefi netipengaw ren met ua fen fori. Nge ei ier a no a fen ekesiwini ei. Netipei a fen kun ngeni ewe Chon Amanau. … Ua fokkun metek ren watten ai tipis ese wor anen ai upwe eniwinsefani.”

    Ua mefi an ewe Samon wachimuken tong ren ei fefin. Preseten Boyd K. Packer a apasa: “Eniwinsefani met kose tongeni eniwini, echikara ekkewe kinas kose tongeni echikara, fori met ke atai me kose tongeni fori sefani ina ewe chok popun me auchean ewe achasefan an Kraist. Nupwen om mochen a pochokun me ka mochen moni ‘unusen ewe paking’ [nengeni Matthew 5:25–26], ewe annukun eniwin sefani a chok nonnom. Wisom pwe kopwene no ngeni ewe Samon. He will settle your accounts” (“The Brilliant Morning of Forgiveness,” Ensign, Nov. 1995, 19–20). Ua kapas onukunuk ngeni ren ewe tong an ewe Chon Amanau. Ewe Samon ese chok ekieta ewe tipis seni i; A apechekuna me animenimochu ngunun. (Nengeni Neil L. Andersen, The Divine Gift of Forgiveness, 154–56.)

  13. Nengeni Dallin H. Oaks, “Protect the Children,” Liahona, Nov. 2012, 43–46.

  14. Tumunochu manauen emon nengin ika at noun Kot pwan wisen ewe sam. Meinisin sam a wor rer memef non pekin ngun, me wiser non pekin mwoni ar repwe etiwa, tongei me tumunu ewe semirit a etto ngeni fonufan.

  15. An emon pusin ponueni won winikapan.

  16. Mark 9:36–37.

  17. Nengeni Neil L. Andersen, “A Compensatory Spiritual Power for the Righteous” (Brigham Young University devotional, Aug. 18, 2015), speeches.byu.edu.

  18. Nengeni Dallin H. Oaks, “The Great Plan of Happiness,” Ensign, Nov. 1993, 75; see also Russell M. Nelson, “Choices,” Ensign, Nov. 1990, 75.

  19. Nengeni “Bishop Caussé Thanks UNICEF and Church Members for COVID-19 Relief,” Newsroom, Mar. 5, 2021, newsroom.ChurchofJesusChrist.org.

  20. Awewe, ika United States a nom won an koukun semirit mi uputiw ren 2008, 13 ier a no, epwe ukukun 5.8 million pwan semirit mi manau ikenai (nengeni Lyman Stone, “5.8 Million Fewer Babies: America’s Lost Decade in Fertility,” Institute for Family Studies, Feb. 3, 2021, ifstudies.org/blog).

  21. Ewe Famini: Ew Esinesin ngeni ewe Fonufan,” ChurchofJesusChrist.org. A maketiw non ekkewe pukefel pwe “ekkewe semirit ra eu niffang seni ewe Samon” (Konupin 127:3). Nengeni Russell M. Nelson, “How Firm Our Foundation,” Liahona, July 2002, 83–84; nengeni pwan Dallin H. Oaks, “Truth and the Plan,” Liahona, Nov. 2018, 27.

  22. Nengeni Neil L. Andersen, “Children,” Liahona, Nov. 2011, 28.

  23. Pusin an emon ponueni won winikapan, Mar. 10, 2021.

  24. 3 Nifai 17:21, 24.

  25. “Non ennetin, kich meinisin chon sai—pwan mo chon katon fetan non ei manau iei. Ese wor ach tufich seni met a fis ngenikich pusin me mwan. Sipwe nochang seni ekkewe anangaw me osukosuken fetanin kewe konik non pusin ach sai won ei fonufan” (Thomas S. Monson, “The Bridge Builder,” Liahona, Nov. 2003, 67).