Esap usun an Fonufan Fang
Nge ekkewe pisek ra auchea ach sipwe forata ew ran epwe murinno me amarata ew pekin mwonien ennetin murino ra kawor me non ewe kapas allimen Jises Kraist.
Me mwen ewe aewin Paska nupwen Jises a asopano ewe minafon angangepinen sakrament I a ngeni ekkewe Engon me Ruemon, I a poputani An afanafanen emwirimwir mi nap me mokut ngeni Gethsemane, amam, me irapengesino. Nge inamo, an mefi ewe aurek me meni fen pwanon nuokus ekkoch ekkewe mwan ra pwarano, Jises a apasa ei ngenir (me ngeni kich):
“Ousap noninen are osukosuk: A apasa, oupwe nuku Kot o oupwe pwan nuku ei. …
“Usap nikitikemino: upwe niwinsefaniti kemi. …
“Upwe ngenikemi kinamwe, upwe fang ngeni kemi pwisin ai kinamwe: esap usun an fonufan fang ngenikemi. Ousap noninen are osukosuk, ousap pwan nuokus.”1
Fansoun weires ra fis non ei fonufan, pwan ngeni ekkewe mi tupwon, nge ewe porousen apinukunuk an Kraist pwe I, ewe asoren nam, epwe feino usun “emon siip me mwen [noun]kewe chon sasi unuchan,”2 me epwe manausefan, feinfeino, usun ewe chon konupin a apasa, “ach nenien op o ach pochokun, [ach] aninis fansoun meinisin non [fansoun] osukosuk.”3
Esinaochu weiresin ekkewe awa a nom mwen Kraist nupwen I a mokut ngeni ewe irapenges me ren Noun kewe chon kuno nupwen repwe uwei An ewe kapas allim ngeni fonufan non ewe nukanapen fansoun, fitiei iei ngeni ew porous mi kan ngeni chon an ewe Chon Amanau ewe Mwichefen non fansoun soponon. Ei porous mi nom non chommongun uwokisin ewe Puken Mormon ra chok nounou ngeni ew sokkun osukosuk ika pwan ew, seni an Leiman me Lemuel napanap mi eningeringer tori amuchunon maun mi pachenong fite puku ngerou sounfiu. Ew ekkewe popun mi fateno ren ei auchea ren ukukun an ewe Puken Mormon a makkeno fan iten aramas non fansoun soponon, ekkei chon mak (ir kewe a watte ar sineochu ussun moun pwisin) ra fonou kich pwe rochongaw me osukosuk epwe ina napanapen non ekkewe ranin soponon.
Ewer, ai ekiek usun osukosuken ranin soponon ese wesewesen fisita akkom. Ru ngerou ier a no, ewe Chon Amanau a kapasen awes me tou pwe non ekkewe ranin soponon epwe wor “maun, me porousen maun,”4 mwirin a apasa pwe “kinamwe [epwe] no seni ewe fonufan.”5 Ewe Chon Amanau, ewe a pochokun ne afanafan pwe anini fengen a feito seni ewe tefin,6 epwe kechiw fengen me Saman Kot won ekkewe faminien aramas ekkewe ese wor ar tong me rese tongeni sinei ifa usun ar repwe nonnom fengen non tong.7
Pwi me fefinei, sia kuna watten osukosuk, song, me unusen arochongaw aruch. Feiochun, ewe tappin aramas iei ese mwo torir Aunungatin Maunen Fonufan ar repwe fiu non, me rese mwo weri tanon kaworen moni usun ewe ew non 1929, a efisata ew Watten Netipengaw. Nge sia mese ngeni ew ussun nge Ounungatin Mounen Fonufan esap ew fifiu ne efeiengawa ekkewe chon u ngenikich nge ew kokotun atononga noun Kot kewe semirit ar repwe tumunu fengenir nap seni ar repwe aninis ne amoi kewe kinas sia kuna non ew fonufan mi osukosuk. Ewe Watten Netipengaw sia mesengeni a kukkun met epwe fori ren ewe poutunon nouch mwoni me napengeni ne fori ren poutunon ach nukunuk non pusin kich, fiti watten poutunon ach nuku, epinukunuk, me tong ennet unusen non neniach. Nge ekkewe pisek ra auchea ach sipwe forata ew ran epwe murinno me amarata ew pekin mwonien ennetin murinon non neni ra kawor me non ewe kapas allimen Jises Kraist. Sise tongeni naf ngeni—me ei fonufan ese tongeni naf ngeni—ach nipwakingaw epwe fori ekkei kokkotun kapas allim me apochokunen pwon ren unusochun aean won pusin winikapom me nein aramas.
Nge, non ew fonufan “mi mwaroro fetan ren monumon, me ese ekinamwe,” usun Jehovah a apasa pwe epwe fis, ifa usun sipwe kuna met a eita ngeni “ewe pwonen … kinamwe”? Sia kuna ren ach kun ngeni I ewe a apasa pwe I epwe awora umoumoch won kich “fiti kirekiroch ese much” me epwe awora wachimuken kinamwe ngeni nouch semirit.8 Iwe, inamo ren ekkoch pwan osini mi enuokus me anoninen pukefel ra affata pwe kinamwe epwe no seni unusen fonufan, ekkewe soufos, mi pachenong nouch achengicheng Russell M. Nelson, a fen aiti kich pwe esap wewen pwe epwe no seni emon me emon kich!9 Iwe, ei Paska sipwe achocho ne forata kinamwe arap ngeni imwach me non netipach, sipwe aea ewe chen me echikaren ewe Achasefan an ewe Samon Jises Kraist ngeni ekkewe mi nom aruch. Kinisoun, pwan mwo ei amairun, ei ekinamwein ei oinen echikara a kawor ngeni kich “ese fiti mwoni me ese fiti niwin.”10
Ena sokkun aninis me epinukunuk a fokkun auchea pun non unusen ei fonufan chon fiti mwich ikenai ir kewe chommongun ra osukosuken sokkun sosotun—pekin inis ika memefin, nein aramas ika pekin mwoni, ika pwan chommong ekkoch sokkun osukosuk. Nge chommong me nein ekkei kich ese naf ach pochokun ne awesir ren pwisin chok kich, pwe ewe kinamwe mi auchea ngenikich esap ewe sokkun “an fonufan fang.”11 Apw, ach sipwe awesir mi auchea ngenikich met ekkewe pukefel ra eita ngeni “ewe manamanen nang,” me ach angei ekkei manaman sipwe manaueni met ekkena pwan pukefel ra eita ngeni nongonongen wenechar.12 Iei, ach weweiti ena akoko nefinen nongonong me manaman ina ewe ew nesen ewe faminien aramas ussun rese tongeni tufichin kakaeo, ina anon ewe Koten nang me fonufan!13
Me met ekkena nongonong? Iwe, ra fen makketiw fan chommong non nouch puk mi fel, ra fen soun eniwin ne kait ngeni kich me non mwichenap usun ei, me non ach kinikinin fansoun, ewe Soufos Joseph Smith a kaeo usur ren ponuwan an ewe pusin porousen sio “Ai Kot, ai Kot, pwata ka nikitieino?”14 Non ewe patekich, tumunungawen nenien kanapus Liberty Jail, i a kaeo pwe ekkewe nongonongen wenechar mi pachenong sokkun manauoch usun tipepos, engino, kirekiroch, me ennetin tong.15 Etiwano ekana nongonong, ennetin pwe sipwe mesengeni tipefesen me pochokunen u ngeni.
Non ena popun, meni upwe kapas ussun ewe etiwono non ekkoch nonnopokun kinikinin ekkei nongonongun wenechar non ach fansoun. Ussun ew annuk, ngang emon aramas ewe sokkun pochokun me pwapwa, me a wor watten met mi murino me ning non ach ei fonufan. A wor ach niffangen pisek nap seni kewe pinon aramas non uruo, nge non ruwe me ewin fansoun ipuku ier oruni ren unusan me napengeni non Mwichefen, kich mi chok kuna manau mi nom non osukosuk, fiti pwon a fis non chommongun pwon mi tano me chommongun netipeta. Ekieki ewe auchean kapas a nonno ngeni tipisin nisou, ir me ruu minne ir ra chouno non kachito ika won TV, ika esinna ewe nikinikin efeiengawen nisou me pwan ekkoch napanapen angangangaw sia anneani me non ewe nenien angang. Non napanapen pwon mi nimenimoch, ewe pin a for a nonno me ewe fel a pwan for an epwe wor osufonungaw. Ngeni ion kana a wor sosot ngenir ar repwe fetan ika kapas ika fori nikinikir—“ussun met ewe fonufan a awora,” nge ren kapas—ousap ekieki pwe epwe emwen ngeni memefin kinamwe; Ua pwon ngenikemi non iten ewe Samon pwe esap. “Fofforungaw esap tongeni pwapwa,”16 emon soufosun nom a apasa. Nupwen ewe poruk a wesino, ewe chon etik pipe epwe angei niwinin, me napengeni ei a nom non mwonien kechiw me nemenemeno.17
Ika fen, sia kuna ekoch napanapen abuse ika asawa. Ifa ussun sipwe tumunochu ach tipemwaramwar ach sipwe noun ewe Samon Jises Kraist chon kuno ach sisap fiti mo ew non sokkun napanpan. Non ekkoch napanap, kich mi mefi tipisin ese nifinifn sokkun abuse ika pochokunen nemenem ika afachim—esap pekin inis ika memef ika pekin namanam ika pwan ekkoch sokkun. Ngang mi chemeni ai ingeno ren ewe pochokun an Preseten Gordon B. Hinckley ekkoch ier a no nupwen a kapas ngeni kewe mwanin ewe Mwichefen ussun me seni ei rong ngeni ekkewe mwanin ewe Mwichefen usun ekkewe ir mi “nemenemengaw non pwisin imwer”:18
“Ifa me anoninenin me anoun ew napanapen abusini fefin mi pupunu,” atewe a apasa. “Ese nifinifin mwan non ei Mwichefen e abusini punuwan, e asufonungawa, ewe e asawa, ewe a aea nemenem ese wenechar won punuwan ese fich ngeni an epwe amwochu ewe pristut. … [Atewe] ese nimenimoch an epwe amwochu echo toropwen mumutan non tempel.”19 Nonno chok me namotongaw, a apasa, ese nifinifin sokkun napanapen abusun semirit—ika pwan sokkun abuse.20
Non chommong napanap, iwe nge mwan me fefin mi nukuchar, me pwan semirit ra tongeni tipisin kapas mi ngaw, pwan mwo ataeno, an ekana ir mi tufichin riri ren ew annuk mi pin non ewe tempel an ewe Samon. Meinisin a wor rer ewe pung ar repwe tong, mefi kinamwe, me kuna tumun non imwer. Ouse mochen, sipwe sotuni ne anomu ena neni ikana. Ewe pwonen emon chon fori kinamwe pwe ewe Ngun mi Fel epwe chiechiom fansoun meinisin me feioch repwe no ngonuk esap wor echimwan feinfeino chok.21 Ese wor e mochen efoh ketinas mi ken ika kapas ese murinno “ne konu ewe konun tong an ewe chon angasa.”22
Upwe osopano ikewe ua poputa me ia. Nesor Paska, ew fansoun ekkewe nongonong mi wenechar an ewe kapas allimen Jises Kraist me An Achasefan repwe “akkufu” osukosuk me anini fengen, akkufu riaffou me tipemwaramwar, me amuchunon akkufu mano. Iei fansoun sipwe pwonei ach nikitu ngeni ewe Namen Kot, ewe a [riaffouni] ach riaffou, me uwei ach netipechou, nge ese suki awan23 non An nukuchar ne awesano ewe angangen amanau fan itach.
Inamo ika a weri amam me metek feiengaw me angangangaw me a aani riaffoun kewe tipis meinisin me netipengawen ewe faminien aramas, ewe Noun ewe Kot mi manau a nenetiw won ewe tamen anen manauach iei, a kuna kich non ei soponon week, me apasa: “Ua nikit ngenikemi kinamwe, ai kinamwe uwa ngenikemi: esap ussun an fonufan ngeni kemi, ngang ua ngenikemi. Ousap noninen are osukosuk, ousap pwan nuokus.”24 Ami Paska epwe feioch, apwapwa, kinamwe. Tufichin kewe sise sinei ra fen mono me ren ewe Kingen Kinamwe, ewe ua tongei ren unusen netipei, minne an ei Mwichefen, me ewe uwa pwarata ai kapasen pwarata, ewe Samon Jises Kraist, amen.