Wase 8

Kau ni Kosipeli ki Vuravura Taucoko

“Eda cakava tiko na cakacaka ni vakabula yalo, ena nodra sureti na tamata kecega me ra lako mai vei Karisito.”

Na Bula nei Howard W. Hunter

Ena 1979, ni se lewena voli kina o Elder Howard W. Hunter na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, a kaya: “Au vakabauta deivaki ni ena dua na gauna lekaleka mai oqo eda na raica kina eso na toso vakaitamera duadua ena kena vakatetei na kosipeli ki na veimatanitu me qai bau yaco ena itabagauna oqo kei na veitabagauna e liu. Au vakabauta ni da na qai raica lesu mai … ka vola me vakataki Luke, ‘A sa gumatua ena vosa ni Kalou’ (Cakacaka 6:7).”¹

Ena gauna a cavuta kina na veimalanivosa oqori o Elder Hunter, era vauci tu na daukaulotu mai na vakatatabu eso vakapolitiki me ra vakavuvulitaka na kosipeli ena vuqa na veimatanitu ena Tokalau kei Iurope kei na Soviet Union. Ena loma ga ni 10 na yabaki, sa tekivu me laveti e vuqa na vakatatabu oqori. Ena 1989 kei na 1990 sa talaraki sobu na Bai kei Berlin, ka a tawasei rau tu me rauta ni 30 na yabaki na Ra kei na Tokalau kei Jamani. A veiqaravi voli vaka-Peresitedi ni Kuoramu ni Le Tinikarua ena gauna oya o Peresitedi Hunter, ka vakaraitaka kina na vakanananu eso oqo me baleta na ka vakairogorogo oqo kei na veisau tale eso a yaco tiko e vuravura:

“E levu na vakasama ni gauna sa oti oqo e vagolei tiko ki na Bai kei Berlin. E dina sara, eda marautaka kece na noda raica ni sa biusobu na bai oqori, sa ivakatakilakila ena kena itutu oqo na galala vou. … Ni da tovolea me da kila na yalo ni veivakaduavatataki e tarai vuravura raraba tiko ka vakaibalebaletaka ki na lewe ni kosipeli, me da na tarogi keda mada: E sega beka ni liga ni Turaga sa kauta tani tiko na itatao vakapolitiki ka tadolava na ilati eso era a sega ni dau ulabaleti rawa ena veigauna e liu me baleta na kena vakavuvulitaki na kosipeli, ia na veika kece oqo e salavata kei na dua na ituvatuva vakalou kei na gauna vakalou?”²

E nanuma o Peresitedi Hunter ni veisau eso oqo sa vakacolata vei keda na lewe ni Lotu e dua na itavi bibi. Ni sa levu cake na veimatanitu era dolavi ki na cakacaka ni kaulotu, e kaya o koya, sa na gadrevi e levu cake na daukaulotu me vakataucokotaki kina na itavi ni kena kau na kosipeli ki vuravura taucoko.³

Na nona gu o Peresitedi Hunter me yacovi ira yani na luvena kecega na Kalou, se cava ga na vanua era lako mai kina se na matatamata era lewena, e vakadinadinataki ena nona cakacaka ena Tokalau e Loma. Eratou a solia vua na Mataveiliutaki Taumada eso na itavi bibi mai Jerusalemi, okati kina na nona raica na kena tara na Orson Hyde Memorial Garden kei na Brigham Young University Jerusalem Center me baleta na Near Eastern Studies. E dina ni se bera ni vakatarai ena gauna oya ena vanua oya na wasei ni kosipeli, a tara cake o Peresitedi Hunter na veitokani dredre vei ira era cakacaka vata, o ira na Jiu kei ira na kai Arapea. “Na inaki ni kosipeli i Jisu Karisito me kauta mai na veilomani, duavata, kei na veitacini ena kena ivakarau cecere duadua,” e kaya o koya.⁴

Ena nona cakacaka vata kei ira na luvena na Kalou e veiyasai vuravura, a dua toka ga na itukutuku nei Peresitedi Hunter: “O keimami na wekamuni—keimami sega ni raica e dua na matanitu se kawatamata me ikarua ni kalasi ni lewenivanua. Keimami sureti kemuni kece … mo ni vakadikeva na neimami itukutuku ka ciqoma na neimami veiwasei.”⁵

Na kosipeli i Jisu Karisito … e dua na vakabauta ni vuravura raraba ka baleti keda kece na kena itukutuku.”

iVakavuvuli nei Howard W. Hunter

Na kosipeli vakalesui mai e baleta na tamata kecega, ka yavutaki ena vakasama ni o keda kece eda luvena e dua ga na Kalou.

Na kosipeli i Jisu Karisito, na kosipeli eda vakavuvulitaka kei na kena cakacaka vakalotu eda dau cakava, e dua na vakabauta ni vuravura raraba ka baleti keda kece na kena itukutuku. E sega ni vakatabakiduataki sega ni vakatikina se baleta na itukutuku makawa se toso vata kei na gauna. Na kena ibalebale e raraba ka tawamudu na kena dina. Na kena itukutuku e baleta na vuravura taucoko, sa vakalesui mai ena veigauna e muri oqo me sotava na gagadre bibi ni veimatanitu, duikaikai, duivosavosa, kei na tamata e vuravura. Sa tauyavutaki tale me vaka ena ivakatekivu—me tara cake na bula vakaveitacini, me maroroya na dina, ka vakabula na yalo. …

Ena itukutuku ni kosipeli, na kawatamata taucoko e dua ga na matavuvale ka vu mai vua e dua ga na Kalou. Na tagane kei na yalewa kecega e sega ni ra semati lesu walega vakayago vei Atama kei Ivi, oi rau na itubutubu taumada, ia e dua talega na isolisoli vakayalo ka sema lesu tale vua na Kalou na Tamada Tawamudu. O koya oqori, eda sa veitacini kece kina na tamata e vuravura ena vuvale ni Kalou.

Sai koya na noda kila ka ciqoma na itutu vakatama oqo ni Kalou ena rawa kina vakavinaka duadua vei keda na tamata kecega me da marautaka na nona kauwai na Kalou ena vukuda kei na keda isema yadua vakaveiwekani. Oqo e dua na itukutuku ni bula kei na loloma ka saqata vakaukauwa na veivalavala vakavanua vakamatatamata, na ivosavosa, na rawaka vakailavo se vakapolitiki, na rawaka vakavuli, se na itovo vakavanua, ni sa duavata ga na keda ivuvu vakayalo. E dua na noda ivolanikawa vakalou; na tamata yadua e luvena vakayalo na Kalou.

Ena rai vakosipeli oqo e sega kina na tikina ni rai vakalailai, vaqiqo, se vakatikina. A kaya na Parofita o Josefa Simici: “Na loloma sai koya e dua vei ira na itovo cecere ni veika va-Kalou, ka sa gadrevi mera bulataka o ira era sa gadreva sara mera luvena tagane na Kalou. Na tamata e sa vakasinaiti tu ena loloma ni Kalou, e sega ni tiko vakacegu ni sa vakalougatataka duadua ga na nona matavuvale, ia e rai yani ki vuravura taucoko ka maqusa me vakalougatataka na kawatamata taucoko” [Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici (2007), 379]. …

Na kosipeli vakalesui mai e dua na itukutuku ni loloma vakalou me baleta na tamata ena veivanua kecega, ka yavutaki ena vakasama ni tamata kece e luvena e dua ga na Kalou. Na itukutuku taumada vakalotu oqo a vakaraitaki vakavinaka sara ena dua na nodratou itukutuku na Mataveiliutaki Taumada ena ika 15 ni Feperueri, 1978, ka vakaoqo:

“Ni yavutaki ena ivakatakila ni gauna makawa kei na gauna oqo, e vakavuvulitaka ena yalomarau na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai na ivunau Vakarisito ni tagane kei na yalewa kecega eda veitacini ka veiganeni, sega walega ena veiwekani vakadra ni duavata na noda itubutubu vakayago ia e baleta talega ni da luvena vakayalo e dua na Tamada Tawamudu” [iTukutuku ni Mataveiliutaki Taumada ena Nona Loloma na Kalou me baleta na Kawatamata Kecega, 15 ni Fepe., 1978].

O Keda na Yalododonu Edaidai eda raici ira era sega ni da vakabauta vata ena rai vinaka kei na veikauwaitaki. Eda vakabauta ni ra sa tacida ka ganeda, ni da sa luvena tagane ka luvena yalewa e dua na Tamada Vakalomalagi. E tautauvata na noda ituvatuva ni kawa ka lesu tale vua na Kalou.⁶

E dua na itavi ni Lotu me vakavuvulitaka na kosipeli ki na veimatanitu kecega.

Na Lotu, me vaka ni matanitu ni Kalou e vuravura, sa dua na nona itavi ki na veimatanitu kecega. “O koya mo dou qai lako ka vakalotutaki ira na lewe ni veivanua kecega, ka papitaisotaki ira ena yaca ni Tamamudou, kei na Luvena, kei na Yalo Tabu:

“Vakavulici ira me ra vakabauta na ka kece kau a vosa kina vei kemudou” (Maci. 28:19–20). Na malanivosa oqo mai na tebenigusuna na iVakavuvuli e sega ni kila e dua na iyalayala vakamatanitu; era sega ni yalani ki na dua na matatamata se itovo vakavanua. E sega ni tovaki e dua na vanua mai na dua tale. E matata na ivakasala—“vakavulici ira na veivanua kecega.” …

Ni da lewena nona Lotu na Turaga, eda gadreva me da laveta na noda rai me ulabaleta na nanuma vakatamata yadua. Eda gadreva me da kila na dina cecere ni sa dina sara na Tamada e sega ni dau rokova na tamata. Ena so na gauna eda dau vakacudrui ira tu vakasakasaka na tacida kei na ganeda mai na veimatanitu tale eso ena noda vakadonui ira cake na lewe ni dua na vanua mai na dua tale. …

Raitayaloyalotaka mada e dua na tama ka levu tu na luvena, ka duidui yadua na ivakarau ni yalodra, taledi, kei na ituvaki vakayalo. E lailai beka nona lomana e dua na luvena mai vua e dua tale? De rairai o koya beka na luvena e malumalumu duadua nona bula vakayalo e dau gole vakalevu vua nona vakasama, masu kei na vakatakekere na tamana mai vei ira na kena vo. E kena ibalebale beka oya ni lailai nona lomani ira na kena vo? E rawa beka ni o raitayaloyalotaka ni lomana vakalevu cake na Tamada Vakalomalagi e dua na kawatamata ni luvena mai na dua tale? Ni da lewena na Lotu, eda gadreva me dau vakananumi tiko vei keda na taro ni bolebole nei Nifai: “Dou sa sega beka ni kila ni sa vuqa na matanitu ka sega ni dua ga?” (2 Nifai 29:7). …

Vei ira na tacida kei na ganeda ni veimatanitu kecega: Keimami na ivakadinadina bula ka vakadinadinataka ni sa vosa na Kalou ena noda gauna kei na siga, ni ra sa talai yani na daukauitukutuku vakalomalagi, ni sa vakatakila na nona vakasama kei na lomana na Kalou vua e dua na parofita, ko Josefa Simici. …

Me vaka ni lomani ira na luvena kecega na Tamada, sa dodonu me da lomani ira na tamata kecega—mai na veimatatamata, itovo, kei na matanitu kecega—ka vakavulici ira ena ivakavuvuli ni kosipeli me ra taura ka yaco me ra kila na bula vakalou ni iVakabula.⁷

Ena noda sasaga yalomalumalumu me da tara na bula vakaveitacini ka vakavulica na dina vakavotui mai, eda kaya vei ira na tamata kecega e vuravura na veika a vakatura ena loloma o Peresitedi George Albert Smith:

“Keimami sega ni lako mai me kauta tani vei kemuni na dina kei na ivalavala dodonu sa tu vei kemuni. Keimami sega ni lako mai me vakaraica nomuni cala se vakacacani kemuni. … Maroroya na vinaka kece sa tu vei kemuni, ka vakatara me keimami kauta yani vei kemuni eso tale na ka vinaka, me rawa kina ni o marau vakalevu cake ka me rawa kina ni o na vakarau tu mo curu yani ki na nona iserau na Tamada Vakalomalagi.”⁸

Eda cakava tiko na cakacaka ni vakabula yalo, ena nodra sureti na tamata kecega me ra lako vei Karisito, ena nodra kau mai ki na wai ni veipapitaisotaki me rawa kina ni ra toso tikoga ena sala ka na kauti ira ki na bula tawamudu. Na vuravura oqo e gadreva na kosipeli i Jisu Karisito. E vakarautaka na kosipeli na sala duadua ga ena kila kina ko vuravura na vakacegu.⁹

Ni da lewena na Lotu i Jisu Karisito, eda segata me da kauta vata mai na dina kecega. Eda segata me da vakarabailevutaka na iwirini ni loloma kei na veiciqomi vei ira na tamata kecega e vuravura. Eda sa segata tiko kina me da tauyavutaka na vakacegu kei na bulamarau, sega walega ena vakabauta Vakarisito ia vei ira na kawatamata kecega. …

Sa mai iyaya ni cakacaka o Josefa [Simici] ena kena tauyavu, na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, ena gauna oqo sa dua na lotu ni vuravura, sega ni baleta walega ni ra sa tu na lewena e vuravura raraba, ia vakauasivi baleta na kena itukutuku e kilai ka okati keda kece ka yavutaki ena kena ciqomi na dina taucoko, sa vakalesui mai me sotava na gagadre ni kawatamata.

… Eda vakauta na itukutuku ni loloma kei na inuinui oqo ki vuravura taucoko. Lako mai vua na Kalou ni dina taucoko, sa vosa tikoga vei ira na Luvena mai vei ira na parofita. Vakarorogo ki na nona itukutuku o Koya sa talai ira tikoga yani na Nona italai me ra vunautaka na kosipeli tawayalani ki na veimatanitu, duikaikai, duivosavosa, kei ira na tamata. Lako mai ka kanamagiti ena ikanakana sa vakarautaka tu vei iko na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Mai duavata kei keimami ni keimami segata ni muria na iVakatawa Vinaka ka sa vakarautaka tu.¹⁰

“Eda cakava tiko na cakacaka ni vakabula yalo.”

O ira era sa vakila oti na veivakalougatataki ni Veisorovaki i Jisu Karisito sa nodra itavi me ra vakadinadinataki Koya.

Na cava e rawa ni cakava na Veisorovaki ena cakacaka ni kaulotu? Ena dua ga na gauna eda vakila kina na veivakalougatataki ni Veisorovaki ki na noda bula, eda na sega ni rawa ni cakava kina e dua na ka eda na kauwaitaka ga na nodra tiko vinaka na [tani].

Na ivakaraitaki era tu ena iVola i Momani era sa vakamacalataka tiko na ivakavuvuli oqo. Ni sa kania o Liai na vuanikau, na ivakatakarakara ni sa vakaivotavota ena Veisorovaki, a kaya, “Kau sa gadreva me ratou kania talega na noqu matavuvale” (1 Nifai 8:12). Ni sa saumaki mai ko Inosi, ka rawata na veivosoti ni nona ivalavala ca, ena vuku ni nona vakabauti Jisu Karisito a kaya, “Au sa gadreva sara me ra bula na wekaqu, ko ira na mataqali i Nifai” (Inosi 1:9). Oti sa qai masulaki ira na Leimani, o ira na kedra meca sega ni dauloloma na Nifai. Oti qai tiko nodratou ivakaraitaki na luvei Mosaia e va—O Amoni, Eroni, Omana, kei Iminai—a vosoti na nodratou ivalavala ca mai na Veisorovaki ka ratou qai cakacaka ena vica vata na yabaki ena kedra maliwa na Leimani me ratou kauti ira mai vei Karisito. E tukuni ena kena itukutuku ni ratou sega ni ciqoma rawa na vakasama me dua na yalo e rusa (Mosaia 28:3).

Na ivakaraitaki cecere oqo nei koya sa yalataki oti ka gadreva me wasea na kosipeli kei ira na tani e vakaraitaki vakavinaka sara ena ivakaraitaki nei Alama Lailai. Au vinakata meu wilika na nona ivakadinadina. …

“… Me tekivu mai na gauna ko ya me yacova sara oqo, au sa daucakacaka tikoga vagumatua ka vunauci ira na tamata mera veivutuni ka saumaki mai; io mera tovolea talega na marau a yaco vei au; raica au sa gadreva sara mera sucu vou tale ga vua na Kalou, ka mera vakasinaiti ena Yalo Tabu” [Alama 36:24; raica talega na Alama 36:12–23].

E dua na ivakaraitaki cecere ni nona saumaki mai e dua, oya na gagadre me wasea na kosipeli vei ira na tani. Ena inaki oqo sa solia kina na Turaga na itavi vei ira yadua na lewe ni Lotu me ra daukaulotu.

Rogoca mada na yalayala sa taura e dua ni sa papitaiso ki na Lotu:

“Ia me vaka dou sa gadreva mo dou curu ki na lomanibai ni Kalou, ka vakatokai me nona tamata, ka sa lomamudou mo dou veivuketaka na nomudou icolacola me mamada kina;

“Ia ni sa lomamudou mo dou tagi vata kei ira sa tagi, ka vakacegui ira sa rarawa, ka vakadinadinataka na Kalou ena veigauna kecega, ena veika kecega kei na veivanua kecega dou sa tiko kina me yacova na mate, io me vakabulai kemudou na Kalou ka okati kemudou vata kei ira ena imatai ni tucake tale mai na mate, me nomudou kina na bula tawamudu” (Mosaia 18:8–9).

E dodonu me da tu ka ivakadinadina ni Kalou ena veigauna kecega kei na veika kecega kei na veivanua kecega. Eda vakavouia na veiyalayalati oqori ena gauna ni sakaramede ena noda yalataka me da taura na yaca i Karisito.

Na veiqaravi vakadaukaulotu e dua na ivakarau bibi eda taura kina vei keda na yacana. Sa kaya na iVakabula kevaka eda gadreva me da taura na yacana, ena inaki taucoko ni yaloda, eda sa kacivi me da lako yani ki vuravura taucoko ka vunautaka na nona kosipeli vei ira na tamata kecega (raica na V&V 18:28). …

O keda eda sa vakaivotavota ena Veisorovaki sa noda itavi me da wasea ena yalodina noda vakadinadinataka na noda Turaga ka iVakabula. … Na veikacivi me da wasea na kosipeli vei ira tale eso e matataka na noda loloma cecere vei ira na luvena na Tamada Vakalomalagi ka vakakina vua na iVakabula kei na veika sa vakayacora ena vukuda.¹¹

Ena nona veivuke na Turaga sa rawa kina ni da lakosivita na ilati kece e dau vakasugusugu vei keda ena kena wasei na kosipeli.

Ni ra sa kasura sobu na lalaga mai na Tokalau kei Iurope … kei na veiyasai vuravura tale e vuqa, ena tubu vakaidina na kena gadrevi me levu cake na daukaulotu era vakataucokotaka na ilesilesi vakalou me kau yani na kosipeli ki vuravura kecega! Eda sa vakarau li me da sotava na itavi ena yaco mai oya?

Me vakacegui na cikecike vou sa mai soli vei keda ena cakacaka levu oqo ni kaulotu ena iotioti ni siga, de dua e so vei keda (vakabibi na itabatamata qase sa tuberi cake na nodra matavuvale) sa gadrevi me tu vakarau me navuca se sa ganita me basuraki na “lalaga” eda sa bulia tu ena noda vakasama.

Me ivakaraitaki, vakacava na “lalaga veivakacegui” e vaka me tarova tu na nodra lako vakaulotu e vuqa na veiwatini kei na ledua? Vakacava na “lalaga vakailavo” ni dinau e vakalatilati ki na nodra sasaga ni lako e so na lewenilotu, se na “lalaga ni makubuda,” se na “lalaga ni tuvaki ni bula,” se na “lalaga ni tawanuidei vakaikoya,” se na “lalaga ni veivakacegui vakaikoya,” se na “lalaga ni cakacala,” se na lalaga ni rere, vakatitiqa, se yalovakacegu? E dua beka e dau lomalomaruataka ena so na gauna mai na veivuke ni Turaga ena rawa vua me basuraka sobu na bai oqori?

Sa ka dokai vei keda na mai sucu ena veisiga e muri oqo, me vaka ena so na veitabagauna sa oti yani, me da veivuke ena kena kau yani na kosipeli ki vuravura taucoko. E sega ni dua na veikacivi cecere cake ena bula oqo. Kevaka sa lomada me da vunitaki keda ena so na bai eda tara ga, eda sa nakita kina me kakua ni yaco mai vei keda na veivakalougatataki e rawa ni noda. E vakamacalataka na Turaga ena ivakatakila ni gauna oqo na gagadre levu:

“Raica sa matua na were ka sa gauna ni tatamusuki; ia ko koya sa gumatua me curumaka na nona isele takelo ka ia na tatamusuki, me kumuna vata me kakua kina ni rusa, me rawata ga na bula.” (V&V 4:4.)

E vakamacalataka talega na Turaga ena ivakatakila vata oya na veika me tiko vei keda me rawa ni da daukaulotu vinaka kina. Ni kila vinaka tu na noda dui malumalumu kei na noda dau guce ni da tu ena matamata levu ni bai eda dui tara ga, sa vakadeitaka vei keda o koya ni na yaco mai na veivuke vakalou me da lakosivita kina na itatao kevaka walega me da cakava na noda itavi, ena yalayala rawarawa: “Dou kerekere ka na soli vei kemudou; dou tukituki ka na dolavi vei kemudou.” (V&V 4:7.)

Me vakalougatataki keda na Turaga me kakua ni vakalati keda na bai ena noda vakasama mai na veivakalougatataki e rawa ni noda.¹²

E vakavica ena nona veiqaravi ena bula oqo, a kaci tiko na Turaga ena veisureti kei na bolebole. Vei Pita kei Adriu, e kaya na Karisito, “Drau muri au mai, kau na qisi kemudrau mo drau gonedau ni tamata” (Maci. 4:19). …

Era sa vakavuvulitaka na parofita e liu o ira kece na cauravou e rawa vei ira, e dodonu me ra laki kaulotu tudei. Au vakabibitaka nikua na gagadre oqo. Sa tu talega na noda gagadre cecere vei ira na noda veiwatini qase e rawa vei ira, me ra laki kaulotu ena buturara ni kaulotu. A tukuna o Jisu vei iratou na nona tisaipeli, “E dina sa vakalewe na yabaki, a ra sa lewe lailai ga na ivakatau ni were: o koya mo dou qai masuti Koya na iTaukei ni were, me tala yani eso na ivakatau ni were ki na nona were” (Luke 10:2).¹³

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

Vakananuma vakatitobu na ivakavuvuli nei Peresitedi Hunter me baleta na kosipeli e baleta na tamata kecega, ka yavutaki ena dina ni da luvena kece na Kalou (raica na iwasewase e 1). Ni da wasea na kosipeli, e rawa vakacava ni vukei keda me da nanuma tiko ni tamata kecega era tacida se ganeda?
Na cava eda vulica mai na ivakavuvuli nei Peresitedi Hunter ena iwasewase e 2 me baleta na nona nanuma na Tamada Vakalomalagi me baleti ira na Luvena? Na cava e rawa ni o cakava mo lomani ira vakavinaka cake kina na tamata kecega ka wasea vei ira na kosipeli?
O na sauma vakacava na taro nei Peresitedi Hunter “Na cava e rawa ni cakava na Veisorovaki me baleta na cakacaka ni kaulotu?” (Raica na iwasewase e 3.) E rawa vakacava mo vakalevutaka cake na nomu gadreva mo wasea na kosipeli vei ira na tani? Na veivakalougatataki cava soti beka sa yaco mai ena nomu wasea na kosipeli vua e dua—se ni wasea vei iko e dua?
Ni vulici oti na iwasewase e 4, navuca na “veilalaga” e tarovi iko mai na ciqomi ni veivakalougatataki ni cakacaka vakaulotu. Veivosakitaka na sala eso me da lakosivita kina na itatao eso oqori.

iVolanikalou Veisemati

Emosi 9:9; 2 Nifai 2:6–8; Mosaia 28:1–3; Alama 26:37; V&V18:10–16; 58:64; 68:8; 88:81; 90:11; 123:12; Josefa Simici—Maciu 1:31

Veivuke ni Veivakavulici

“Ena rairai na vakauqeta na Yalo Tabu e dua se rua na lewenikalasi o vakavulica tiko me ra soli vakasama ka ra vinakata me ra rogoca na vo ni kalasi. Mo dau vakarorogo ki na veivakauqeti ni Yalo Tabu ena nomu kerei ira se vakaitavitaki ira kina na tamata. O na rairai vakauqeti talega mo taroga na taro vua e dua e sega ni laveliga me mai vakaraitaka na nona vakasama” (Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula [1999], 72-73).