Wase 12

Lesu Mai ka Mai Kana Magiti ena iKanakana ni Turaga

“Gole yani kivei ira sa luluqa tu vakalotu ka mo kila na reki ena yaco vei iko vakakina vei ira o laki vukea.”

Na Bula nei Howard W. Hunter

Na siga e tarava ni sa mai Peresitedi ni Lotu kina o Howard W. Hunter, a kacivaka e dua na nona veisureti loloma kivei ira na lewe ni Lotu era se luluqa tiko vakalotu:

“Kivei kemuni o ni a caka cala se vakacudrui, keimami kaya, ni lesu mai. Kivei kemuni e mavoa na yalomuni ka bula dredre ka tiko rerere, keimami kaya, ni vakadonuya me keimami tu e yasamuni ka tavoya na wai ni matamuni. Kivei kemuni ko ni veilecayaki tiko ka vakaleqai tiko ena dua na cala ena veiyasana kecega, keimami kaya, ni lesu mai vua na Kalou ni dina kecega kei na Lotu ni ivakatakila sa tovure tikoga mai. Lesu mai. Mai tomani keimami. Gu ki liu. Mo dau vakadinata. Sa vinaka tu na ka kecega, ka na vinaka na ka kecega. Ni mai kana magiti ena ikanakana sa tu e matamuni ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ka gumatua mo muria na iVakatawa Vinaka sa vakarautaka na magiti oqo. Mo nuitaka, ka vakabauta, ciqoma—ka solia—na loloma, na loloma savasava i Karisito.”¹

Ena vica na vula e tarava ena isevu ni nona vosa ena koniferedi raraba ni sa Peresitedi ni Lotu, a kaya kina o Peresitedi Hunter ni sa vakauqeti sara me tomana tiko ga na ka bibi oqo. “Lesu mai,” a tokaruataka. “Taura dina na veisureti [ni iVakabula] mo ‘lako mai, mo muri au.’ … Sai koya ga na sala dina; sai Koya na rarama kei vuravura.”²

Ena nona bula taucoko, a vukea o Peresitedi Hunter e vuqa na lewe ni Lotu mera lesu mai ki lotu. Ena nona tukuna tiko e dua na ka vakaoqo mai na nona gauna ni gone, a kaya kina:

“A lesi au o noqu bisopi meu nona dauveituberi ni tabanalevu e dua na baraca ka dau boletaka tiko ni dikoni qase duadua ena Lotu. Na dauveituberi ni vuvale e vakatokai me dauveituberi ni tabanalevu ena gauna o ya. Na leqa e tiko vua o ya ni taleitaka me qito golf ena Sigatabu. E veivakayalolailaitaki na sotavi koya kei na watina ena veivula ka sega ni laurai kina e dua na tubu. Ia na kena itinitini, a qai tukuni vua na vosa e dodonu ka lauta dina na yalona. O ya na vosa veiyalayalati. Keitou a tarogi koya, ‘Na cava beka na ibalebale ni veiyalayalati ni papitaiso vei iko?” A veisau na nona nanuma, ka keitou raica ena imatai ni gauna ni sa taura vakabibi. A kena itinitini na nona gole mai ki na neitou kalasi, sega tale ni qito golf, ka kauti watina ki na valetabu.”³

E dodonu vei keda yadua meda wilika ka wilika tale na vosa vakatautauvata ni sipi a yali. … Au nuitaka ni itukutuku ni vosa vakatautauvata o ya ena vakauqeta na yaloda yadua.”

iVakavuvuli nei Howard W. Hunter

Na vosa vakatautauvata ni sipi a yali e vakavulica vei keda meda vakasaqarai ira yani era sa yali tu.

E ratou a [vakaraitaka] na Mataveiliutaki Taumada kivei ira na lewe ni Lotu e dua na veisureti bibi … :

“Kivei ira era sa sega tu ni mai lotu kei kemuni ko ni sa tiko leqa, keimami kaya, ‘Lesu mai. Lesu mai ka mai kana magiti ena ikanakana ni Turaga, ka tovolea tale na vuanikau kamica ka veivakacegui ni veitokani vata kei ira na Yalododonu.’

“Eda yalonuidei ni vuqa era sa lomadra voli mera lesu mai, ia era veilecayaki mera cakava vakacava. Keimami vakadeitaka ko ni na raica na yalololoma mo ni ciqomi kina kei na liga mo ni vukei kina.” (Ensign Maji 1986, t. 88.)

Au vakabauta ni da a vakauqeti kece ena kerekere veivakameautaki oqo ka tautauvata kei na itukutuku i Alama na parofita ena iVola i Momani me baleta na veisureti a cakava na Turaga. A kaya o koya:

“Raica sa kacivi ira na tamata kecega ko Koya, a sa dodoka yani vei ira na ligana dauloloma ka kaya: Dou veivutuni ka’u na qai vakabulai kemudou.

Ia sa kaya ko Koya: Dou lako mai vei au mo dou mai kania na vuanikau ni bula; ia mo dou mai kania wale ga na madrai ka gunuva wale ga na wai ni bula;

“Dou lako mai vei au, io mo dou vuataka tikoga na vua e kilikili.” (Alama 5: 33–35.)

E dodonu vei keda yadua meda wilika ka wilika tale na vosa vakatautauvata ni sipi a yali e tukuni tiko ena wase tinikalima ni Luke, vakatekivu ena ikava ni tikina:

“Ko cei vei kemudou na tamata, sa dua na drau na nona sipi, kevaka sa vakayalia e dua vei ira, ena sega ni biuta laivi tu na ciwasagavulu ka ciwa ena veico, ka laki vakasaqarai koya sa yali, me kunea mada?

“Ia ni sa kunea, sa viribale ki domona, ka reki.

“Ia ni sa tale ki nona vale sa kacivi ira vata na wekana kei na lewe ni koro ka kaya vei ira, Tou mai reki vata niu sa kunea na noqu sipi sa yali” [Luke 15: 4–6]. …

A veisautaka vakabibi na Parofita o Josefa Simici e dua na tikina ena iVakadewa i Josefa Simici. E wiliki: “Ko cei vei kemudou na tamata sa dua na drau na nona sipi, kevaka sa vakayalia e dua vei ira, ena sega ni biuta laivi tu na ciwasagavulu ka ciwa ka gole ki na lekutu me vakasaqarai koya sa yali, me yacova me kunea mada?” ( JST, Luke 15:4; vakuri ena vosa-kala.)

E tukuna tiko na vakadewa o ya ni a biuti ira na nona qele ni sipi taqomaki vinaka o ivakatawa ni sipi ka lako yani ki na lekutu—o ya, me lako yani i vuravura me baleti koya sa yali. Yali mai na cava? Yali mai na qele ni sipi e tiko kina na veikaroni kei na veitaqomaki. Au nuitaka ni itukutuku ni vosa vakatautauvata o ya ena vakauqeta na yaloda yadua.⁴

Sa namaki keda na Turaga meda sa Nona ivakatawa muri ni sipi ka vueti ira mai era tiko leqa se yali.

Na cava meda cakava meda vukei ira kina na sa lakosese tu ena lekutu?

Ena vuku ga ni ka a kaya na iVakavuvuli me baleta na noda biuti ira na ciwasagavulu ka ciwa ka lako yani ki na lekutu meda vakasaqarai ira sa yali tu, kei na vuku talega ni nodratou veisureti na Mataveiliutaki Taumada kivei ira era sa sega tu ni mai lotu se ra sa tiko leqa mera “lesu mai,” keimami sa vakauqeti kemuni mo ni vakaitavi ena nodra vakabulai na tamata. Gole yani kivei ira na luluqa tu vakalotu ka kila ni reki ena lako mai vei iko kei ira ko na vukea kevaka o na vakaitavi vata kei ira ena veisureti ni lesu mai ka mai kana magiti ena ikanakana ni Turaga.

Sa namaki keda na Turaga, na noda iVakatawa ni Sipi Vinaka, meda sa nona ivakatawa muri ni sipi ka vueti ira mai era tiko leqa se sa yali tu. Keimami na sega ni tukuna na sala mo ni cakava kina, ia ena gauna ko ni sa cakava kina ka vakasaqara na veivakauqeti vakayalo, na rawa-ka ena vakavotukana mai na sasaga ena nomuni vanua, … iteki, kei na veitabanalevu. Eso na iteki era sa muria na kerekere taumada vakaoqo ka ra gugumatua sara kina.

Na qaqa ni serenilotu kilai levu e tiko kina na kerekere ni iVakabula kivei keda:

Rogo ni sa kaci tu, 
Kerei iko e dai:
“Ko na qara li na yali,
Ra gole tani tu ga?”

Ia ni sa lagati tiko vakawasoma, na serenilotu oqo, sa tukuna tiko meda sa na kaya:

“Ni qisi keimami sara;
Na nomuni loloma.
Ki na vanua dravuisiga,
Mera sa qarai mai.”

(Sere ni Lotu, 1985, naba 130

Kevaka eda na cakava oqo, ena yaco mai vei keda na veivakalougatataki tawamudu.⁵

Na nodra vakasaqarai na yali, ira era lakosese, kei ira na veilecayaki sa nona bisinisi na Turaga. … Na kerekere veivakamasuti nei Alama e sa dua na veivakananumi vinaka ni sa ka tabu na noda itavi:

“Oi kemuni Turaga, mo ni vakalougatataki keitou me keitou gumatua ka kauti ira lesu [na tamata] vei kemuni ena vuku i Karisito.

“Oi kemuni na Turaga, raica sa ka talei na nodra bula.” (Alama 31: 34–35.)⁶

Sa noda inaki levu o ya meda vukei ira na tamata mera lesu mai ki na iserau ni Kalou.

Ena veiyabaki sa vakayacora na Lotu eso na sasaga bibi mera vueti mai kina o ira na sa luluqa tu vakalotu. … Me qai cava na kena itinitini? Sai koya me na vakabulai na yalodra na tacida kei na ganeda ka raica ni ra sa taukena na cakacaka vakalotu ni bula vakacerecerei.

Niu se veiqaravi tiko vaka- peresitedi ni iteki ena vanua o Los Angeles, o au kei rau na noqu daunivakasala keitou a kerei ira na neimami bisopi me ra digitaka mai e va se lima na veiwatini era gadreva me toso cake na nodra bula ena Lotu. Eso era luluqa tu vakalotu, eso era se qai saumaki vou ga mai—ia era a vakauqeti mera tubu vakayalo. Keitou a kauti ira mai ki na dua na kalasi ni iteki ka vakavulica vei ira na kosipeli. Keitou a sega ni vakamatatataka e kea na valetabu, ia keitou a vakamacalataka ga mera veimaliwai vakavinaka cake kei na Tamada Vakalomalagi kei na Luvena, o Jisu Karisito. Na neitou ivalavala qarauni ni digidigi a vakadeitaka na rawa-ka, ka yaco mera qaqaco e levu vei ira na veiwatini oqo ka ra gole ki na valetabu.

Meu wasea mada [e dua tale] na ka a sotavi. … E dua na baraca ena neitou tabanalevu sa sega tu ni gole mai ki na soqoni kece. E sega ni lewenilotu o watina. Na watina e dau cudrucudru toka, ka sa sega ni keitou tala na dauveituberi ni vuvale ki na nodratou itikotiko. A laki vosa o bisopi vei baraca oqo ka kaya vua ni sa gadrevi me na tosoya ka vakarabailevutaka na nona veimaliwai vata kei na iVakabula. A vakamacalataka o baraca vei bisopi na leqa e tiko vei watina ka sega ni lewenilotu, ka mani vosa vei watina o bisopi, ka vakadreta na ka vata ga o ya—na gadrevi ni kena vakarabailevutaki na veimaliwai vata kei na Turaga. A sega voli ni veiciqomi okoya ia e marau ni kila ni ra vakabauti Karisito o ira na Yalododonu Edaidai, ka yaco me mai vakamalumalumutaki koya.

A sega ni totolo mai na rawa-ka, ia o ira era a sikovi rau tikoga na veiwatini era a vakamatatataka tikoga na bibi ni nodrau veimaliwai kei na Turaga. Toso tiko na gauna sa lomavinaka mai o vu ni marama, ka sa vakadonuya sara me lako vata mai kei na watina ki na kalasi ni iteki era veivakavulici kina na lewe ni matabose e cake. Keimami a vakadreta na veiyalayalati e cakava e dua na tamata ena papitaiso kei na veiyalayalati tale eso. A kena itinitini na nona yaco me lewena na Lotu ka yaco o baraca me dua na iliuliu ni matabete gugumatua. …

Au qoroya vakalevu na itukutuku e tiko ena draunipepa ni ivakamacala ni iVola i Momani ka tukuna tiko e dua na inaki ni ivola tabu oya: “Ia mera kila [na Mataqali o Isireli ena gauna mai muri] na veiyalayalati ni Turaga.” (Vakuri ena vosa-kala.) O ya na veivakadreti keitou a nanuma dei na mataveiliutaki ni iteki me tukuni kivei ira na luluqa tu vakalotu. Keitou a tovolea ni vakananuma vei ira ena vuku ni bibi ni veiyalayalati era a cakava vata na Turaga; ka keimami a vakavulici ira ena bibi ni veiyalayalati ni papitaiso kei na ikuri ni veiyalayalati era na rawa ni cakava ka na vakaduavatataki ira mera matavuvale tawamudu.⁷

Na inaki levu ni kena cicivaki vinaka voli na Lotu ena noda dui vanua o ya me rawata na tamata yadua mera lesu ki na iserau ni Kalou. Ena rawa walega oqo ena nodra ciqoma na cakacaka vakalotu eso ka cakava na veiyalayalati ena valetabu.⁸

Na noda sasaga e raici matua tiko kina na kosipeli ni veiyalayalati kei na cakacaka vakalotu ni veivakabulai me nodra na kawatamata kecega: kivei ira na sega ni lewenilotu ena cakacaka ni noda kaulotu; kivei ira na luluqa tu vakalotu ena veitokani kei na sasaga ni veivakabulabulataki; kivei ira na lewenilotu qaqaco ena nodra vakaitavi kei na veiqaravi ena Lotu, kei ira era sa takali yani ki na ilati ena cakacaka ni nodra vakabulai na mate.⁹

Eda sa muataki tiko yani ki na dua na inaki me baleti ira yadua na lewe ni Lotu. O ya mera ciqoma na tamata kecega na cakacaka vakalotu eso ni kosipeli ka veiyalayalati vata kei na Tamada Vakalomalagi me rawa ni ra lesu tale ki na nona iserau. Sai koya oqori na noda inaki cecere. Na cakacaka vakalotu kei na veiyalayalati eso sa ra sala ni kena rawati kina na ituvaki vakalou o ya ka na vakalesui keda tale ki na nona iserau. …

Mo nanuma tiko na inaki: me ra sureti na tamata kecega mera lako mai vei Karisito. …

Au vakadinadinataka, kemuni na taciqu kei na ganequ, na nona itutu vakalou kei na kaukauwa me ia na veivakabulai vei ira ena lako mai vua ena yalo sa raramusumusu ka bibivoro. Mai na cakacaka vakalotu eso kei na nona Yalo Tabu, sa rawa ki na tamata yadua me savasava.¹⁰

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

E vakayaloqaqataki ira kecega na lewe ni Lotu o Peresitedi Hunter mera wilika ka wilika tale na vosa vakatautauvata ni sipi a yali (raica na iwasewase e 1; Luke 15:4–7). Na itukutuku cava soti o sa ciqoma mai na vosa vakatautauvata oya kei na ivakavuvuli tale eso ena imatai ni iwasewase? Navuca na iwalewale e rawa ni tuberi iko kina na ivakavuvuli eso oya ni ko veiqaravi voli ena Lotu.
Na cava na noda itavi vaka-ivakatawa muri ni sipi ni Turaga? (Raica na iwasewase e 2.) Eda na vukei ira vakacava na tamata mera lesu tale mai ki na Lotu? O sa vakalougatataki vakacava (se dua o kila) mai vua e dua na tamata ka a torovi iko yani ni ko a “walokai voli se yali”?
Na cava eda rawa ni vulica mai na veika a yaco e tukuna tiko o Peresitedi Hunter ena iwasewase e 3? Ena rawa vakacava ki na vakadreti ni veiyalayalati me vukea na nodra lesu tale mai ki lotu na lewe ni Lotu?

iVolanikalou Veisemati

Isikeli 34:1–16; Luke 15:11–32; Joni 10:1–16, 26–28; 13:35; 1 Joni 1:7; Mosaia 18:8–10; Ilamani 6:3; 3 Nifai 18:32; Moronai 6:4–6; V&V 38:24

Veivuke ni Veivakavulici

Na ivakavuvuli e sa dua na dina e tubera na vakatulewa kei na cakacaka. “Ni o sa wiliwili tiko, mo taroga lo e lomamu, ‘Na ivakavuvuli cava ni kosipeli e vakavulici tiko ena iyatuvosa oqo? Au na rawa ni bulataka vakacava?’” (Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula [1999], 18).