Wase 22

Na Digidigi kei na iTavi

Na veika ko na yacova ena vakatau vakatabakidua vei kemuni yadudua. Ko tiko ena vuravura oqo mo digitaka na dodonu se na cala, mo ciqoma na dina se mo soli iko ki na veitemaki. Ena vakatau mai na digidigi oqori na vakatoroicaketaki ni tiki ni nomu bula vakayalo. Oqori na ka taumada ena kosipeli i Jisu Karisito.¹

iVakamacala Taumada

Ea veiqaravi ena Vakaitutu Raraba ko Peresitedi David O. McKay me sivia e ono na yabaki yatini, ka vakadinadinataka kina ena gauna oqori e vuqa na veika kilai levu ena itukutuku kei vuravura. E a raica na veisau vakarerevaki ena vuravura raraba, vakakina na ivalu levu e rua, na veivakacacani vakaiwasewase raraba, kei na tubu ni veimatanitu kaukauwa ena batibatini ivalu vakaniukilia. E a bula donuya talega na gauna ni veisau ni rawa ilavo kei na bula vakavanua, me vaka na Great Depression kei na torocake ni kena ciqomi vakatotolo e vuravura na ciqomi kei na taleitaki ni veiyacovi vakaveitalia kei na waigaga ni veivakamatenitaki ka vakatabui vakalawa. Me vaka ni a ivakadinadina vakaraitaki ni veiitukutuku makawa, e a vosa vakavuqa vei ira na lewe ni Lotu me baleta na digidigi kei na dui itavi yadudua. Ena dua na nona vosa ka vakayacora ena dua na koniferedi ni sa curu oti ko Amerika ki na iMatai ni iValu Levu, e a vosa kina ko Elder McKay (ni a se lewe tiko kina ni Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua) me baleta na veika vakaloloma ka solega tu na vuravura ena nona kaya:

“Au sega ni vakabauta ni vakavuna na Kalou na rarawa, na lauqa, na mate ca kei na mate ka sa liwava tiko na veimatanitu ka ra veivaluti tiko oqo e Iurope. Au vakabauta ni itovo ni bula e vuravura edaidai sa ikoya na isau—na isau dodonu sara, ni talaidredre ki na lawa ni Kalou. … Ena digitaka na dodonu se na cala; era na rairai lako ena butobuto se era na lako ena rarama; ia, mo kila, e sega ni laivi ira tu na luvena na Kalou ena butobuto. E sa solia oti vei ira ena vica vata na itabatamata e vuravura na rarama ni kosipeli me rawa ni ra lako kina ka sega ni tarabe, me rawa ni ra kunea kina na vakacegu kei na marau ka gadreva ko Koya, me vaka e dua na Tama dauloloma, me ra marautaka na luvena, ia na Turaga e sega ni kauta tani mai vei ira na galala ni nodra digidigi.²

E dina ga ni raica rawa ko Peresitedi McKay na leqa e rawa ni yaco ni ra digia na tamata na ca, e dei tu ga na nona vakavinavinaka ki na isolisoli ni digidigi. E kila vinaka na veivakalougatataki e lako mai ena digidigi dodonu, ka vakadeitaka vei ira e vakavulica ni galala ni digidigi e dua na tiki bibi ni yavu ni veivakabulai. Ena nona vakamacala ena veika me baleta na digidigi, e vuqa na gauna e dau tukuna ni “isolisoli levu duadua ni Kalou vua na tamata.”

iVakavuvuli nei David O. McKay

Na isolisoli tawamudu ni digidigi e vakatara vei keda me da tubu ka rawata na bula vakalou.

Na galala ni digidigi sa ikoya na ivakaukauwa ni vu ni toso ni yalo. Sa inaki ni Turaga me vakataki Koya na tamata. Me rawa vua na tamata me rawata oqo sa kilikili kina vua na Dauniveibuli me sereki koya taumada.³

E dua na ivakaraitaki bibi ena [ivola Ai Vakatakila] “ivalu mai lomalagi.” (Vakatakila 12:7.) E sega walega ni bibi, ia e vaka me veibasai, ni da nanumi lomalagi ni itikotiko vakasilesitieli ni marau, ni itikotiko ka dredre me bula kina na veivaluvaluti kei na tiko yavavala. E bibi na tikina oqo baleta ni tukuna na galala ni digidigi kei na cakacaka ena vuravura ni yalo. Ena Mataniciva Talei e tukuni kina na veika oqo: “Raica au sa lewa me vakasavi sobu mai ko Setani ni sa vorati au, ka segata me voroka na galala ni digidigi kau sa solia vua na tamata, io sa vinakata talega meu solia vua na noqu kaukauwa kei na nona kaukauwa na noqu Le Duabauga;

“A sa vakatokai kina ko Setani, io, me tevoro, ka vu ni veika lasu kecega, a sa segata me vakaisini ira na tamata, ka vakamatabokotaki ira ka lewai ira, io o ira kecega sa sega ni vakabauta na noqu vosa.” (Mosese 4:3–4; vakuri ena aiteliki.)

E rua na ka ko na raica ena tikina ko ya; dua, e a vinakata sara ga vakaukauwa ko Setani me vakacacana na galala ni digidigi ni tamata. Na galala ni digidigi e isolisoli ni Kalou. E tiki ni nona ilesilesi vakalou. Na ikarua ni vakasama sa ikoya na nona gadreva me sosomitaka na Kalou. Au wilika, “Solia vei au na nomuni lagilagi.” [Raica Mosese 4:1.]

E sega ni kila vakavinaka ko vuravura na ibalebale ni isolisoli vakalou ko ya ki na tamata yadua. E a sa bula tu me vaka na vuku, e a tukuni, sa sega ni buli se qai tubu koso ga [raica V&V 93:29].⁴

Na galala ni digidigi kei na itavi ka salavata kaya e yavu ni veika e vakavuvuli kina ko Jisu. Ena gauna kece ni nona kaulotu e vakabibitaka na dredre ni tamata yadua, ka vakaraitaka na ka e qai vakamacalataki oqo ena ivakatakila vou me cakacaka kei na lagilagi ni Kalou—“Me tucaketale mai na mate na tamata kecega, ka rawata na bula tawamudu.” [Mosese 1:39.] Ena vuku ga ni isolisoli vakalou ni galala ni yalo ena rawa kina na toso oqo.

Na veivakasaurarataki, ena yasana ka dua, e serau mai vei Lusefa vakaikoya. Ena gauna mada ga ni nona bula mai liu na tamata, e a qara na kaukauwa ko Setani me vakaukauwataka na vuvale vakatamata me na kitaka na lomana ena nona vakaraitaka ni galala ni digidigi ni tamata me kautani. Kevaka me a tokoni na nona nanuma, ke ra na vaka ga na matakau na tamata ena liga ni dua na dauveiliutaki rerevaki, ka na vakamalumalumutaki na inaki ni nona lako mai ki vuravura na tamata. E a mani sega ni vakadonui na ivakarau ni matanitu ka vakatura ko Setani, ka sa tauyavutaki kina na ivakavuvuli ni galala ni digidigi.⁵

E dina ga ni a bulia na Kalou na vuravura kei na veika kece sa tu kina, “na tamata sa iyau talei ni Kalou.” Oqo e dua tale na ivosavosataki ni a buli na vuravura me baleta na tamata ka sega ni tamata me baleta na vuravura. E solia na Kalou vua na tamata e dua na tiki ni nona ilesilesi vakalou. E solia vua na tamata na kaukauwa ni digidigi, ka sega ni duatale na ka bula e vuravura e tiko vua. Ka solia kina vua na tamata yadua na yalayala me ra vakaitovotaki ira me vaka e dua na ibulibuli tawamudu. E sega ni rawa ni da vakasamataka e dua tale na isolisoli cecere me soli vua e dua na tagane se yalewa me vaka na galala ni digidigi. Ko na vakaitavitaki iko duadua kina, kei na nomu lewa kei na vakayagataki ni galala ni digidigi oqori, ko na tubu kina ena itovo, tubu ena kila ka, ko na volekata na ilesilesi vakalou, ka na rawa sara mo rawata na bula vakalou cecere ko ya. Oqori e dua na ka bibi levu. E lailai sara na tamata era dau vakavinavinakataka. Na kena sala e sa vakamatatataki tu—e dua e solia na bula vakamanumanu, ka dua tale na bula vakaitamera. Ia, ko ira na ibulibuli cecere duadua ni Kalou—na tamata—e vakavuqa ni ra dau taleitaka me ra soli ira ki na gagadre sega ni yaga ki na ivakatagedegede ni manumanu.⁶

E tarava na isolisoli sara ga ni bula, na dodonu ni kena lewai na bula oqori sa ikoya na isolisoli levu duadua ni Kalou vua na tamata. … Na galala ni digidigi e dodonu me ka taleitaki vakalevu cake mai na iyau cava ga e rawa ni solia ko vuravura. E tiki ni yalo ni tamata ka sega ni rawa ni rau veikalikali. E isolisoli vakalou. … E sega ni dua na ka ke sucu ena dravudravua se vesuki ena nona sucu mai ena levu ni iyau e taukena, e tiko vei keda kece na iyau talei duadua oqo ni noda bula—na isolisoli ni galala ni digidigi; na dodonu e taukena na tamata ka sega ni rawa ni kau laivi.⁷

Na ivakaraitaki ena iVolanikalou e vakaraitaka ni [digidigi] e (1) bibi ena vakabulai ni tamata; kei na, (2) e rawa me yaco me ivakarau ka rawa ni lewai kina na cakacaka ni tamata, na isoqosoqo, na veimatanitu.

“Ia, mo dou reki, ka nanuma ni dou sa lewa ga na ka mo dou kitaka—mo dou digitaka na sala ki na mate tawamudu se ki na bula tawamudu.” (2 Nifai 10:23.)⁸

E salavata kei na digidigi na itavi yadudua me rawati na “inaki dina ni bula.”

Na itavi e sa soli ki na veitamata yadua me digitaka na gaunisala ni bula savasava, ni yalodina kei na itavi vei ira na wekana. Kevaka e [digitaka] na veibasai, ka me kena isau [sotava] na druka, rarawa kei na mate, sa na bilitaki taudua ga kina o koya. Me vaka e a kaya ena dua na gauna ko Peresitedi [Brigham] Young:

“Kevaka e muria na sala cala ko Baraca Brigham ka sogoti tani mai na matanitu vakalomalagi, e sega ni dua tale na tamata me na bilitaki kina ko Baraca Brigham ga. Sai au taudua ga ena lomalagi, vuravura, se eli, ena bilitaki kina.

“Ena vakayagataki vakatautauvata oqo kivei ira kece sara na Yalododonu Edaidai. Na vakabulai e noda cakacaka yadua. … Ni vakau mai vei au na veivakabulai, e rawa meu besetaka se ciqoma. Ena noqu ciqoma, au solia vakadua kina na noqu talairawarawa kei na vakarorogo ki na Vu ni Ka levu ena gauna kece ni noqu bula, kei ira ena lesia ko Koya me ra vakavulici au; niu besetaka, au sa muria ga na lewa ni lomaqu mai na lewa ni noqu Dauniveibuli.” [Raica Discourses of Brigham Young, sel. John A. Widtsoe (1954), 390.]⁹

E lako vata kei na galala ni digidigi na itavi. Kevaka me saumi e dua na tamata ena nona bula savasava ka totogitaki ena vuku ni ca, ia na lewa eke ena gadreva me soli vua na kaukauwa ni cakacaka vakaikoya. Na kila ka me baleta na vinaka kei na ca e yaga ena tubu cake ni tamata ena vuravura oqo. Kevaka me a vakaukauwataki me kitaka na dodonu ena veigauna taucoko, se me a temaki vakaca me kitaka na ca, ke na sega ni rawata na veivakalougatataki baleta na imatai se itotogi baleta na ikarua. …

… Na itavi ni tamata e sala vata kei na nona galala ni digidigi. Na cakacaka ka salavata kei na lawa vakalou kei na lawa ni ka bula ena kauta mai na marau, kei ira ka ra veibasai kei na dina vakalou, na rarawa. E sega ni itavi walega ni tamata me qarauna na veika kece e vakayacora, ia na vosa tawayaga kecega kei na vakasama. E a tukuna na iVakabula:

“… a vosa ca vakayadua ga era sa cavuta na tamata, era na tarogi kina ena siga ni lewa.” (Maciu 12:36.)¹⁰

Ko vuravura ena kena cecere kece kei na dokai e sega ni icavacava se inaki ni veibuli. “… na noqu lagilagi, ” e a tukuna sara ga na Turaga, “(sa ikoya) me ra tucaketale mai na mate na tamata kecega, ka rawata na bula tawamudu.” (Mosese 1:39.) Ia na tamata ena nona vakayagataka tiko na isolisoli vakalou ni galala ni digidigi e dodonu me vakila na ivau ni nona itavi, me vakila na itavi me vukea na Dauniveibuli ena kena yaco na inaki vakalou oqo.

Na icavacava dina ni bula e sega ni bula walega, sega ni marau, sega ni rogo, sega ni iyau. Na inaki dina ni bula sa ikoya na vakavinakataki ni tamata ena sasaga yadudua, ena ruku ni veituberi ni Nona veivakauqeti na Kalou.¹¹

E tu e vica na veika rawarawa ka itautauyavu ka rawa ni kitaka na tamata kecega. E dua vei ira oqo sa ikoya me da dui cakacakataka yadudua na noda vakabulai. E dua na ivakavuvuli kilai levu ni Lotu sa ikoya me da colata yadudua na itavi oqo, ia na veivakabulai ni tamata sa dua na cakacaka ni veivakatorocaketaki ka yaco vakamalua. … Me da vakasaqara na kaukauwa kei na loloma ni Kalou me solia na veivakauqeti me da rawata kina na qaqa ena kena iotioti.

Ia, na cakacakataki ni nona vakabulai e dua e sega ni da dabe vakasavuliga wale tu ga, ka tadra ka gadreva na Kalou me binia mai vakayauyau vei keda ena cakamana na veivakalougatataki. Na noda vakayacora e veisiga, veiauwa, dua ga na gauna, ke vinakati, ni sa tu sara ga e kea na itavi me caka, ka vakayacori tiko ena marau na veiitavi oqo ena kena lako mai ka lako yani na veiyabaki, ka biu tu mai na icovi ni veiitavi ka vakayacori vei iko se vei ira tale e so me qai soli me vaka e lewa na Tamada dodonu ka yalovinaka.

Au sega ni guilecava na ivolanikalou ka kaya, “Ni sa loloma walega dou sa vakabulai kina ena vuku ni vakabauta, ia sa sega ni vuna koi kemudou; a isolisoli ga ni Kalou.” [Raica Efeso 2:8.] E ka dina taucoko oqori, ni gauna e taura kina vakataki koya na tamata na bula vakavuravura e sa [sega ni rawa] ni vakabulai koya. Ni biu me vakasaqaqara vakamataboko ena kena sala dina ga, ena qai yaco, ka yaco dina sara me “vakayago, garogaro ka vakatevoro na nodra ivakarau.” [Alama 42:10.] Ia na Turaga ena vuku ni Nona loloma e rairai vua na tamata, solia vua na Kosipeli se yavu tawamudu me rawa kina vua me bula lasikata na veika vakayago ka tawayaga ni bula oqo me rawata na vinaka cecere vakayalo.

Ia e dodonu me tubu mai na nona sasaga vakataki koya ka lako voli ena vakabauta.¹²

Na digitaki ni muri ni kosipeli ena kauta mai na marau, vakacegu kei na vakabulai.

Na vakamuri ni vosa se lawa ni Turaga ena vukea tikoga na tiko marau kei na vakabulai ni tamata. Ko ira era sega ni kitaka na ivakaro ni Turaga, e tukuni vei keda, era na tiko ena ruku ni lawa kei na veilewai. E dua tale na kena itukutukuni, e yaco tu ga ena vuravura vakayago na lawa ni isau kei na itotogi—na isau me tautauvata kei na noda talairawarawa ki na lawa, na itotogi me tautauvata kei na ivakarau ni talaidredre.¹³

Na veivakacegui nei Karisito e sega ni lako mai ena noda qara na veika sega ni vakaibalebale ena bula, se me lako mai vakavo ga ke lade mai ena yalo ni veitamata yadua. E kaya vei ira na Nona tisaipeli ko Jisu: “Au sa laiva vei kemudou na vakacegu, au sa solia vei kemudou na noqu vakacegu; au sa sega ni solia vei kemudou me vaka sa solia ko vuravura.” [Joni 14:27.] Sa vaka ko ya na Luve ni Tamata me vaka ni sai Koya vakaikoya ka kitaka na Nona lewa kei na veiyalayalati ka solia vei ira na Nona tisaipeli kei na matatamata na “imatai ni veivakalougatataki vakatamata.” Oqo na ivotavota ka na soli walega ena talairawarawa ki na kosipeli i Jisu Karisito. Ena qai soli ki na tamata yadua. E sega ni dua na tamata me na kunea na vakacegu vei koya vakataki koya se vua na nona Kalou ka sega tiko ni dina ki na veika e kila ni dina, ka cala ena lawa ni dina ena nona sasagataki koya ena nona vakaitavi ena veidomoni, garogaro, soli koya ki na veitemaki ka veibasai kei na nona lewa e loma, se ena nona veimaliwai kei ira na nona itokani, ka sega ni dina ki na nodra veivakabauti. Na vakacegu e sega ni lako mai vua ka vakacala na lawa; na vakacegu e lako mai ena talairawarawa ki na lawa, ka sa ikoya na itukutuku oqori ka vinakata ko Jisu me da kaburaka vei ira na tamata.¹⁴

Ko Jisu Karisito, na iVakabula kei vuravura, e solia vei keda na gaunisala me rawata kina na tamata na marau tawamudu kei na vakacegu ena matanitu nei Tamada, ia me cakacakataka ga na tamata na nona vakabulai ena vuku ni talairawarawa ki na ivakavuvuli tawamudu kei na cakacaka tabu ni kosipeli.¹⁵

Ni da lewe ni dua na mata itikotiko raraba levu, e dodonu me da marautaka na galala ka bulataka na kena vakayagataki vakadodonu.

Na galala ni vosa, galala ni vakaitavi ena loma ni iyalayala ka sega ni veisaqasaqa kei na galala ni so tale e … isolisoli vakalou “ka yaga sara ki na ivalavala rakorako kei na tiko marau ni tamata.”¹⁶

Na tu galala e rawa ni veivukei se veivakamatei ka vakatau mai na kena vakayagataki. … “Na tu galala e dua na ivakatagedegede ni bula torocake. … Tu galala? —sa ikoya na vakarokoroko. … Me ra vakarautaki na tamata me ra rawata ka me ra kilikili ena [tu galala], ka sega, na bula vata e sa na dredre.”¹⁷

Na galala dina ni tamata yadua e tiko kina na marautaki ni veidodonu kece ka na vakavuna na nona tiko vakacegu kei na marau e dua, me kua ga ni kena vakayagataki tiko na dodonu vaka ko ya me na vakacacana na dodonu ni so tale. E sega ni tiko kina na kitaka na veika e vinakata e dua me caka, ia na kena caka na ka e dodonu me kitaka e dua. Sa nona dodonu na veitamata yadua me lewa na nona gauna ga kei na cakacaka ka salavata kei na yalododonu kei na lewa dodonu vei ira na wekana ka salavata kei na lawa ni Kalou. … Sa ikoya na galala ni digidigi, a isolisoli vakalou, ka dua na itovo savasava yaga ena dua na itikotiko raraba levu ni veivakacegui.¹⁸

Ena gauna oqo ni veilecayaki kei na tiko yavavala, sa nodra itavi levu duadua na tamata ka ra marautaka na tu galala me ra maroroya ka vunautaka na galala ni veitamata yadua, na nodrau veiwekani kei na Kalou, kei … na bibi ni talairawarawa ki na ivakavuvuli ni kosipeli i Jisu Karisito—o koya sara ga oqori ena kunea kina na vakacegu kei na marau na matatamata.¹⁹

Kevaka me da vakavinakataka cake na vuravura, me da susuga e dua na taleitaki bulabula ni … lalaga kei na tu galala.²⁰

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

Na cava e solia kina vei keda na galala na Kalou? (Raica tabana 239–41.) Na cava e via kauta tani kina vei keda ko Setani na noda galala? (Raica tabana 239–40.)
Na sala cava so e se saga tikoga kina ko Setani me vakayagataka na nona igu ki na noda galala? E rawa vakacava me da vorata na veisasaga oqori?
Na veituberi cava e solia na Turaga me vukei keda ena noda vakayagataka vakadodonu na noda galala? Na ivakasala cava e rawa ni ko solia vua e dua ka sasaga tiko me kila na duidui ni dina kei na cala?
Na gaunisala cava e rawa kina vei rau na itubutubu me rau tubera ka vakavulica na luvedrau me yacova ni ra sa matua me ra vakatulewa vakataki ira? E rawa vakacava ni da doka na digidigi ni lewe ni matavuvale ka vukei ira ena gauna vata oqori me ra dau lewa dodonu? E rawa vakacava ni da vukei ira na lewe ni matavuvale me ra kila na ka ena yaco mai na nodra lewa?
E vakatavulica ko Peresitedi McKay ni inaki ni bula sa ikoya “na vakavinakataki ni tamata ena sasaga yadudua, ena ruku ni veituberi ni veivakauqeti mai Vua na Kalou” (Raica tabana 240.) E rawa vakacava me vukei keda na digidigi me da rawata kina na inaki vakalou oqo? (Raica tabana 241–43.) Na cava soti na noda itavi yadua ena noda qarava na noda digidigi? (Raica tabana 241–43.)
Erau salavata vakacava na nomu digidigi taudua kei na Veisorovaki i Jisu Karisito?
E vagalalataki keda vakacava na vakayagataki vakadodonu ni digidigi?
E rawa vakacava ni da vukea na maroroi ni tu galala ka vakaraitaka na ivakavakayagataki ni galala yadudua? (Raica tabana 244–45.)

iVolanikalou e Veisemati: Josua 24:15; 2 Nifai 2:14–16, 26–28; Alama 5:40–42; Ilamani 14:30–31; V&V 58:26–28; 130:20–21; Eparaama 3:24–28.