2020
Stap Pikjarem long Maen, Ol Paeonia blong India
Julae 2020


Stap Pikjarem long Maen, Ol Paeonia blong India

Taem mi mitim ol paeonia blong Jos long India, i bin jenisim wei we mi stap pikjarem ol paeonia.

Pikja
Suvarna and Sarala Katuka

Ol brata mo sista blong Suvarna mo Sarala Katuka oli joenem Jos long 1984 mo afta oli bin go long ol misin.

“Evri taem, taem mi tingbaot ol paeonia,” olsem singsing blong Praemeri i talem, “mi stap tingting long ol woman mo man we oli no gat fraet.”1 Ol stori blong ol Lata-dei Sent paeonia we oli bin gotru mo winim ol hadtaem blong fet, oltaem i givim insperesen long mi. Olsem wan yang mama, ol stori blong ol paeonia woman i stap rimaenem mi long ol lata-dei blesing blong mi. !Mi save bonem wan bebi insaed long wan hospital bitim wan han kat!

Mining blong wan paeonia olsem “wan we i go fored blong mekem rere openem rod blong ol narawan blong folem”2 i tokbaot gud Ol Lata-dei Sent paeonia long rod blong kat mo han kat we oli stap kam tugeta long Saeon. Be tu, i tokbaot gud ol paeonia blong tedei mo ol hadtaem blong fet we oli gotru long hem raonem wol.

Taem ol faef pikinini blong mi oli enrol long skul, mi statem ol graduet stadi blong mi long histri blong relijin. Mi bin jusum blong stadi long Jos Ia blong Jisas Kraes Ia blong Ol Lata-dei Sent long India olsem topik blong projek blong mi blong kasem PhD blong mi. Stadi blong mi long India i bin jenisim wei we mi stap pikjarem ol paeonia.

Ol Strong Pos blong Jos

Sam yia bifo, olsem wan yang kolej studen long 1986, mi bin travel i go long Saot Esia wetem Ol Yang Ambasada blong Brigham Yang Yunivesiti. Hem i wan eksperiens we i jenisim laef we insaed long hem tu, i gat wan dei blong spendem long Kalkuta (we naoia oli singaotem Kolkata) wetem Mama Teresa. Mi hapi semmak tu, blong save Ol Lata-dei Sent we oli ol paeonia blong tedei long India mo Sri Lanka.

Wan long ol memba ia hem i Raj Kumar, we i bin faenem Jos taem hem i bin go long wan so blong Ol Yang Ambasada blong BYY (Brigham Yang Yunivesiti) long 1982. Taem mifala i luk hem, hem i jes kambak nomo long misin blong hem long Fresno, Kalifonia, YSA. Hem i stap werem misinari nem tag blong hen yet mo i stap gohed blong tijim eniwan long Delhi we bae i wantem lisin. Raj i wan long ol ol 600 memba long India long taem ia, be long mi, i luk olsem hem i hemwan Lata-dei Sent long wan solwota blong handred blong milian blong ol pipol.

Pikja
Taunalyn and Raj

Long 1986, mi bin mitim Raj Kumar afta long misin blong hem. Hem i stap werem misinari nem tag blong hem yet mo i serem gospel long eni wan we i wantem lisin.

Mi bin kasem insperesen tru long eksampol blong Raj Kumar taem mi bin jusum blong go long wan misin. Raj tu, i bin gotru wan hadtaem blong fet blong sam long ol fas Indien manples misinari blong mekem misinari long kantri. Suvarna Katuka mo ol nara misinari oli bin kasem sam misinari trening long Jenae. Misin presiden blong olgeta, we i stap long Singapua, i givim wok long Raj blong givim sam moa trening long olgeta long Delhi.

Suvarna Katuka i tingbaot olsem wanem misinari wok blong olgeta i bin jenis from eksampol mo trening blong Raj Kumar. Oli bin save mekem fet mo strong tingting i kam moa strong lon ples blong ol filing blong fraet. Suvarna i eksplenem se, “Mi ting se taem ia nao tru fasin blong jenisim laef i go long Lod i bin stat. Mi filim Spirit blong Tabu Spirit., mo long taem ia nao mi disaed blong help blong bildim kingdom long ples ia India.”3

Suvarna i bin joenem Jos long Rajahmundri. Hem, tugeta wetem faef brata mo wan sista i bin kasem baptaes long 1984. Long dei blong baptaes blong hem, oli odenem hem wan pris mo setem hem apat olsem nambatu kaonsela blong branj presidensi. Oli bin promesem hem tu, long wan blesing blong hem se sapos hem i gohed blong stap fetful, bae hem i stap olsem wan “strong pos blong Jos long India.”

Sista blong Suvarna, Sarala tu, i bin go long wan misin. Bifo hem i go, hem i introdiusum gospel long fren blong hem Swarupa. Taem Suvarna i kambak long misin blong hem, hem i kasem blesing from misinari wok blong sista blong hem mo i maredem Swarupa. Smol branj ia long Rajahmundry naoia i kam wan stek. Plante misinari we oli kambak long Rajahmundry oli kam ol lida long Jos traot long India.

Mi bin mitim ol pikinini blog Suvarna mo Swarupa Katuka taem mi stap tij long BYY long 2014. Josh Katuka i bin finisim misin blong hem long Bangalore long India i no long taem, mo sista blong hem Timnah i jes kasem misin kol blong hem blong go long semmak misin. Taem mi askem Timnah mo Josh sapos oli bin save Raj Kumar, tufala i talem, “!Yes, hem i anggel blong mitufala!” Raj Kumar i maredem Sarala.

Mi talem tangkyu tumas long famli Katuka blong introdiusum mi long sam nara paeonia taem oli stap helpem mi blong travel long India. Fulap long olgeta i folem bak ol rod blong paeonia blong olgeta i gobak long lav mo eksampol blong famli Katuka. Long wan taem, Suvarna mo Swarupa i bin gat janis blong muv i go long Kanada. Be oli no bin akseptem from oli filim se Lod i nidim olgeta blong stap long India mo bildim kingdom blong God long we. Seves blong olgeta we oli givim olgeta fulwan long hem i bin mekem olgeta i kam ol strong pos blong Jos.

Pikja
The Ponds with Michael Anthoney

Delwin Pond (long medel) i introdiusum Michael Anthoney long Jos long 1981.

Ol Paeonia long Bengaluru mo Hyderabad

Long las haf blong namba 20 senturi, oli bin stanemap Jos long ol defdefren siti long India tru long ol paeonia memba.4 Wanwan stori i soemaot olsem wanem Lod i bin stap lidim ol pipol i go long gospel ia we i kambak long wol.

Michael Anthoney, wan paeonia memba long Bangalore (we naoia hem i Bengaluru), i joen wetem wan Jos memba long 1970 olsem wan merikel. Taem Delwin Pond, wan bisop long Yuta, i bin go long wan wan dokta blong meresin from so long bak, mo hem i bin luk wan atikol long magasin long ofis blong dokta ia blong wan oganaesesen we i stap sponsarem ol studen long India. Hem i filim wan strong voes blong sapotem wan long ol studen ia. Hemia i lidim hem blong raetem leta haedhaed, gogo kasem taem we famli Pond i mekem kontak wetem Michael mo serem gospel wetem hem. Michael i bin kasem baptaes long 1981 mo go long wan misin long Sol Lek Siti long 1982. Hem i kambak long haos eli from mama blong hem i bin sik tumas, mekem se hem i mekem ol las tri manis blong misin blong hem long Bangalore, long ples ia hem i tijim sam long ol fren blong hem mo ol nara wan we oli kam ol memba blong fas branj long we.5 Naoia i gat ol plan i stap blong bildim wan tempol long Bengaluru.

Elsie mo Edwin Dharmaraju i bin joenem Jos long Samoa mo Presiden Spencer W. Kimball i singaotem tufala blong gobak long hom blong olgeta long Hyderabad olsem ol misinari long ol famli blong olgeta. Long 1978, 22 famli memba blong Elsie mo Edwin i bin baptaes, mo olsem nao fas stek blong kantri i bin oganaes long Hyderabad long 2012.6

Ol memba blong stek blong Hyderabad oli lukluk olgetawan olsem ol lata-dei paeonia. Ol stek selebresen blong Paeonia Dei i makem wetem respek, ol rod blong olgeta we oli bin wokbaot long hem mo tu, ol rod blong ol paeonia blong tedei. Long ol selebresen ia i gat tu ol grup danis, ol longfala had wokbaot, mo iven blong ron long ol han kat.

Pikja
members pulling a handcart

Ol memba blong Hyderabad stek oli makem wetem respek, Paeonia Dei tru long singsing, danis, mo iven ronron long han kat.

Long selebresen blong Paeonia Dei blong olgeta long 2014, oli putum ol blok blong aes long wan laen biaen long jos mo invaetem ol memba blong karemaot ol sus blong olgeta mo wokbaot krosem aes, wetem tingting i go long ol paeonia blong fastaem mo olsem wanem oli bin stap krosem ol reva blong aes. Long en blong selebresen blong olgeta, ol memba blong Hyderabad stek oli leftemap tingting blong olgeta blong tingbaot spirit blong ol paeonia blong bifo mo we “olgeta evriwan oli ol paeonia blong ol famli blong olgeta.”7

Oli bin lisin tu, long John Santosh Murala, we i bin wok long misin presidensi long taem ia, hem i tokbaot olsem wanem anti blong hem Elsie mo Edwin Dharmaraju i bin kam long Hyderabad blong tijim famli blong olgeta abaot gospel. John i wan long ol 22 paeonia memba we i moa yangfala long olgeta, we i kasem baptaes long 1978.

Taem mi bin visitim Hyderabad long 2014, John Murala i talem long mi stori blong hem mo fulap long ol Jos histri we hem i stap putum tugeta. Hem i introdiusum mi long waef blong hem tu, Annapurna, we i talem long mi wan long ol Lata-dei paeonia stori we i gat fulap paoa we mi neva harem bifo.

Annapurna i gat 12 yia long 1991 taem tu misinari long Hyderabad i bin tijim brata blong Murthy. Papa mo mama blong Annapurna i bin letem hem blong lisin long ol misinari o go long jos. Be, Murthy i bin givim wan Buk blong Momon long hem mo oltaem givim ol riding blong Jos long hem blong ridim. Blong seven yia, Annapurna i bin stadi gospel hemwan mo kasem wan strong testemoni blong trutok blong hem. Hem i stap drim blong kasem baptaes, go long wan misin, mo mared long tempol, be papa mo mama blong hem i no givim raet.

Annapurna i bin fesem wan had desisen long laef blong hem taem hem i kam blong save John Murala. John i gohed blong stap strong long testemoni blong hem stat long taem we hem i kasem baptaes long 1978, mo i stap lukaot wan memba blong Jos blong maredem. Afta long wan sot miting we Annapurna i bin serem testemoni blong hem abaot gospel, John i gat strong tingting se hem i jes mitim fiuja waef blong hem. Annapurna i save se sapos hem i maredem John, bae hem i save kasem baptaes mo wan dei, sil long tempol. Be, long semmak taem ia, papa mo mama blong Annapurna oli stap planem blong arenjem wan mared blong hem.

Annapurna i bin mekem had desisen ia blong lego hom mo maredem John. Hem i filim se hemia i wei ia nomo we hem i save joenem Jos. “Hat blong hem i brok” tumas blong lego papa mo mama blong hem. Be iven tedei, hem i talem strong, “Mi mas tekem step ia blong fasin ia blong sevem evri man, … blong gud blong mi mo blong papa mo mama blong mi mo ol bubu blong olgeta, blong save mekem tempol wok blong olgeta.”8

Pikja
Artist rendering of the Bengaluru India Temple

John mo Annapurna tufala i talem tangkyu tumas se naoia papa mo mama blong hem i akseptem mared blong tufala. Fulap memba long India oli bin mekem ol sakrifaes, semmak olsem ol paeonia blong bifo, blong save kam ol memba blong jos. Be yet, Ol Sent ia oli muv i go fored wetem fet from oli luk olgetawan olsem ol paeonia mo ol laen ia we i save joenem ol famli blong olgeta long tugeta saed blong vel. Mi laekem tumas ol fulap stori blong fet, sakrifaes, mo strong tingting blong no fraet we mi bin harem long ol memba we oli stap gotru ol hadtaem long ol ples we gospel i niu long hem. Mi stap tingbaot yet ol paeonia we oli stap pulum ol han kat mo krosem ol reva blong aes, be naoia mi save pikjarem ol paeonia blong tedei long India mo evri ples long wol.

Tugeta mo antap long evri samting, evri rod blong paeonia we wanwan man o woman i bin gotru long hem from oli stap folem ol fasin blong Sevya Jisas Kraes we Hem i bin soem i stap. Long Niu Testeman, oli singaotem Kraes se Hem i “ lida blong olgeta ya we God i wantem sevem olgeta” (luk long Hibrus 2:10). Jisas Kraes i bin rere long wan rod blong yumi blong gobak long hom blong yumi long heven. Ol tru paeonia oli folem mo lidim yumi i go long Kraes, we Hem i stap lidim gudfala mo bigfala wok long ol las dei ia.

Ol Not

  1. “Whenever I Think about Pioneers,” Children’s Songbook, 222–23.

  2. Oxford English Dictionary (1971), “Pioneer.” Luk tu, long Thomas S. Monson, “Led by Spiritual Pioneers,” Liahona, Aug. 2006, 3.

  3. Suvarna Katuka, histri we oli storian long hem long wan intaviu we i kam long Taunalyn Rutherford, Mei 2014, Delhi, India.

  4. Yu save faenem fulap long ol paeonia stori blong India long seksen blong Jos Histri long Gospel Laebri andanit long “Global Histories.”

  5. Luk long “A History of the Church in India,” comp. Jerry C. Garlock (unpublished, 1995), 49–50.

  6. Luk long “I Will Establish a Church by Your Hand,” history.ChurchofJesusChrist.org.

  7. Luk long “Hyderabad Stake Pioneer Day Activity,” lds.org.in/hyderabad-stake-pioneer-day-activity.

  8. Annapurna Guru Murala, histri we oli storian long hem long wan intaviu we i kam long Taunalyn Rutherford, Hyderabad, India, 7 Mei 2014. Luk tu, long Rochelle Welty mo Jan Pinborough, “God Had His Own Plans for Me,” Liahona, Apr. 2003, 30–32.