Kakawakin Kakabwaia n te Nakoanibonga
Man te maroro n te maungatabu ni kabuta n Eberi 1987.
Te kakabwaia n te nakoanibonga bon te mwaaka ae kanakoaki iaon bwaai n te maiu n tamnei.
Inanon te kakabwaia n te nakoanibonga ana toro te Uea e kamwakura te nakoanibonga, n aron kairana iroun te Tamnei ae Raoiroi, ni wetea mwaakan karawa ibukin kabwaian te aomata are e kakabwaiaaki. N aron kakabwaia aika a kanakoaki irouia taan taua te nakoanibonga ae te Merekitereka, are iai inanona kiingin kakabwaia n te maiu n tamnei man te Ekaretia (taraa D&C 107:18, 67).
Katotoo ibukin Kakabwaia n te Nakoanibonga
A mwaiti aekakin kakabwaia n te nakoanibonga. N aron ae ngkai I anga katototo aika a mwaiti, taiaoka uringnga bwa kakabwaia n te nakoanibonga a tauraoi ibukiia ake a kainnanoia, ma a tii kanakoaki iaon te bubuti.
Kakabwaia ibukin kamarurungan te aoraki a rimoa imwaain te kabiribiri n te bwaa, n aron are e baireaki ni booki aika a tabu (taraa Iakobo 5:14–15; Mareko 6:13; D&C 24:13–14; 42:43–48; 66:9). Kakabwaia mairoun te Tamanuea a kanakoaki mairoun te tamanuea ae e a tia ni katabuaki.
Aomata ake a kainnanoa te kairiri inanon te babaire ae kakawaki a kona ni karekea te kakabwaia n te nakoanibonga. Aomata ake a kainnanoa riki te mwaaka ae raka iaon te maiu n tamnei n tokanikai iaon te kakaewenako ae onoti a kona ni karekea te kakabwaia man te nakoanibonga. Kakabwaia man te nakoanibonga angin te tai a kainnanoaki mairouia kaaro imwaain kitanan te mweenga irouia naati ni bukina aika a kakaokoro, n aron te reirei, te mwakuri n ibuobuoki n te taanganibuaka, ke te mwananga ae abwabwaki.
Kakabwaia aika a kanakoaki inanon baika a riki n aron ae I a tibwa tia ni kabwarabwara n tabetai aranaki bwa kakabwaia ibukin te karaunano ke te kaetieti. A bon kanakoaki mairouia kaaro ke buu mwaane ke tabeman unimwaane inanon te utu. A kona n tauakimwiia ao ni kawakinaki n ana rekooti te utu ibukin te kairi iaon te maiu n tamnei ae onoti ibukin te aomata are kakabwaiaki.
Kakabwaia n te Nakoanibonga a kanakoaki naba n reitaki ma te katabuaki n te nakoanibonga ke ma kamatoaan te mwaane ke te aine ibukin te nakoa n te Ekaretia. Aikai boni kabane ni kakawaki n taai aika a riki ibukin kakabwaia n te nakoanibonga.
Angiina mai buakora a bubuti te kakabwaia man te nakoanibonga ngke ti a moana waakinan katabeara n ara mwakuri ae boou. I karekea te kakabwaia n ririki aika a nako ao n namakina uaan ana karaunano ao te kairi ae teimaan.
Kakawakin Kakabwaia n Nakoanibonga
Tera kakawakin te kakabwaia n te nakoanibonga? Iangoa te kairake n ataeinimwaane ae katauraoia ni kitana mweengana n ukoukora kabwaiana n te aonaaba. Ngkana e anganna tamana te kambwati, e na bae ni kabongana ana bwai ni mwakuri te aonaaba aio ni buokia ni kunea kawaina. Ngkana e anganna tamana te mwane, e kona ni kabonga aio n anganna te korakora iaon bwaai n te aonaaba. Te kakabwaia n te nakoanibonga bon te mwaaka ae kanakoaki iaon bwaai n te maiu n tamnei. E ngae ngke e aki kona n riingai ke ni katineaki, e boni korakora kakawakina ni buokakira n tokanikai iaon baika a tukiira ni kawaira nakon te maiu are akea tokina.
Bon te katabeaki ae tabu ibukin te tia taua te Nakoanibonga ae te Merekitereka n taetae ibukin te Uea ni kanakoan te kakabwaia n te nakoanibonga. N aron are e a tia n tuangiira te Uea inanon kaotioti aika ngkai, ni kabane Ana taeka a na kakoroaki bukiia e ngae ngke a taekinaki mani bwanana ke bwanaaia ana toro, bon ti te arona (taraa D&C 1:38). Terana are e taekinna n aron kairana iroun te Tamnei are e Raoiroi bon ana kantaninga te Uea, ana iango te Uea, ana taeka te Uea, bwanaan te Uea (taraa D&C 68:4).
Ma ngkana taekan te kakabwaia e tei tii ibukin oin ana kantaninga ma ana iango te tia taua te nakoanibonga, n aki kairaki iroun te Tamnei ae Raoiroi, ngkanne te kakabwaia ngkana e mena iaan ke e tei ibukin ana kantaninga te Uea.
Taan taua te Nakoanibonga aika a kororaoi a kona n anga kakabwaia nakoia kanoaia. Booki aika a tabu e taui mwiin kakabwaia aika a mwaiti, n ikotaki ma ana kakabwaia Atam (taraa D&C 107:53–57), ana kakabwaia Itaaka (taraa Karikan B’ai 27:28–29, 39–40; 28:3–4; Ebera 11:20), ana kakabwaia Iakobwa (taraa Karikan B’ai 48:9–22; 49; Ebera 11:21), ao ana kakabwaia Riaai (taraa 2 Nibwaaii 1:28–32; 4).
Inanon kaotioti aika ngkai, kaaro ake ngaiia membwa n te Ekaretia a tuangaki bwa a na uotiia natiia “imatan te Ekaretia nakoia unimwaane, ake a na katokai baiia iaoia n aran Iesu Kristo ao ni kakabwaiaia n arana (D&C 20:70). Aio bukina ngkai kaaro a kairiia ataei aika a tibwa bungiaki nakon te bootaki n toa, ike te unimwaane―are bon te karo―e anganiia araia ao te kakabwaia.
Kakabwaia n te nakoanibonga a aki tiatianaki nakon kakabwaia akana a taekinaki n tain katokaakin baai iaon atuun temanna te aomata. Kakabwaia a bon atongaki iaoia kurubu n aomata. Te burabeti ae Moote e kakabwaiaia tibun Iteraera imwaain matena (taraa Nakoaia Ibonga 33:1). Te burabeti ae Iotebwa Timiti e “anga te kakabwaia iaoia titita” ake a mwakuri n te Kirtland Tembora. E kakabwaiaia naba “taan taromauri.”1
Kakabwaia n te nakoanibonga a bon atongaki naba iaon taabo. Aaba a kakabwaiaki ao ni katabuaki ibukin taetaekinan te euangkerio. Tembora ao auti n nebonebo a katabuaki nakon te Uea man te kakabwaia n te nakoanibonga. Tabeua kateitei a na bae ni katabuaki ngkana a kabonganaki ibukin ana mwakuri te Uea. “Membwa n te Ekaretia a kona ni katabui mweengaia bwa kateitei ike e kona ni maeka iai te Tamnei ae Raoiroi.”2 Mitinare ao tabeman taan taua te nakoanibonga a kona ni katuka te kakabwaia iaon taian mweenga ike a tia ni karekei (taraa Aramwa 10:7–11; D&C 75:19). Kairake n ataeinimwaane, inanon te tai ae kimototo ko na bae ni bubutiaki bwa ko na anga te kakabwaia n aron anne. Au kantaninga bwa ko na katauraoiko raoi n te maiu n tamnei.
TaianTaneiai ma Kakabwaia n te Nakoanibonga
N na taekin tabeua taian katotoo man te kakabwaia n te nakoanibonga.
Nakon tebubua te ririki n nako, Sarah Young Vance e tau ana konabwai n riki bwa te tia kabung. Imwaain moanakin ana beku ibukiia ainen Arizona, te tia kairiri n te nakoanibonga e kakabwaia neienne bwa e na “tii karaoa n taainako ae eti ao are e tamaroa ibukin mweeraoia ana aoraki.” N riaon 45 te ririki, e karaoa te kabung ibukiia ataei ae nakon 1,500 n akean buan te tina ae e aki iein ke te ataei. “Ngkana I kaoti ni kaitaraa teuana te kanganga,” e kauringnga, “te bwai teuana ae aki toki n anananou ao n akea kantaningakina N na bae n ataa te bwai ae eti ae e riai ni karaoaki.”3
N 1864 Joseph A. Young e weteaki iaon ana mition ae onoti bwa e na karaoa te boraraoi ma ana bitineti te Ekaretia n te aono ni Mainiku. Tamana, Beretitenti Brigham Young, e kakabwaia n nakona ao n okina ma te kamanoaki. Ngke e a oki, e a irekereke ma kabuanibwain te tureen ae kakamaku. “Rabatan ni kabane te tureen e uruaki,” e ribootinna, “n ikotaki ma te kaa are I mena inanona nakon teuana te kaintekateka ike I tekateka iai, [ma] I birinako ao akea ikuakiu.”4
Ngkai I taekin kakabwaia n te nakoanibonga, I iangoi baika a mwaiti: I uringiia natiu mwaane ao natiu aine ni bubuti ibukin kakabwaia ni buokiia n rinanon taneiai aika kabanea ni kararaoma inanon maiuia. I kimwareirei ngke I kauringii berita aika a anainano ao te onimaki ae kakorakoraki are a roko ngke a kakoroaki bukiia. I namakina te kakatonga n aia onimaki te roro ae boou ngkana I iangoa te nati te mwaane n raraoma n taekan te ukeuke ibukiia aika a mwaatai ao n aki kona n roko iroun tamana ae raroanako, n ukoukora te kakabwaia ibukin te nakoanibonga mairoun te kabanea n tatauraoi ae taua te nakoanibonga n ana utu, kainnaban mwaanena. I uringa te kairake ae aki ota raoi ae e rairaki nakon te Ekaretia n ukoukora te kakabwaia ni buokia ni bita bannan maiuna ae aki tamaroa. E karekea te kakabwaia ae kamimii ae I tounako iai ngke I ongo te naan taeka ake I taekin.
Tai mama ni bubuti ibukin te kakabwaia n te nakoanibonga ngkana ko kainnanoa te korakora n te maiu n tamnei.
Kamatata iroun Keith Larson