2010
Naʻe Tuku Ia ʻe he ʻEikí ʻi Homa Halá
ʻAokosi 2010


Mei he Malaʻe Ngāue Fakafaifekaú

Naʻe Tuku Ia ʻe he ʻEikí ʻi Homa Halá

ʻOku fie maʻu ke tau vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo kinautolu ʻoku tau fetuʻutakí koeʻuhí he ʻikai ke tau ʻilo ʻe kitautolu pe ko hai ʻoku mateuteu ke fanongo ki heʻetau pōpoakí.

Ko ha ʻaho māfana mo laʻalaʻā ʻeni ʻi Sailini, Taipei, ʻi Taiuani, pea naʻá ma heka pasikala atu mo hoku hoá, ko Sisitā Veheikeni ke ʻaʻahi ki ha mēmipa. Naʻe ʻefiʻefi mo femoʻuekina e halá ʻo hangē pē ko ia ne angamaheni ʻakí. Naʻe fonu e ʻū halá he ngaahi motokaá, sikutá, mo e motopaikí, ʻo nau huʻu ki he ngaahi feituʻu kehekehe.

Ne u ʻaka ofi pē ki he veʻe halá ʻo hangē ko ia ne u faʻa faí koeʻuhí kae lava ʻa e ʻū meʻalele kehé ʻo fakalaka. Fakafokifā pē kuó u tau he meʻa ʻo u tūʻulu ki he kelekelé. Hili ʻeku hanga haké, ne u sio ki ha tangata naʻá ne toutou kole fakamolemole pē. Ta naʻá ne ʻi heʻene loto kaá ʻa ia ne tau he veʻe halá. ʻI heʻene fakaava e matapaá ke hū ki tuʻá, ne u tuiʻi ia ʻe au. Naʻe ʻikai ke u sio ki ai pea ʻikai ke sio mai ia kiate au.

ʻI heʻeku sio hifo ki hoku vaʻe toʻomataʻú, naʻá ku sio ki he konga naʻe tau he kaá. Naʻe ʻi ai e fuʻu malomi lahi ʻi hoku vaʻé pea naʻe fufula mo takatakaʻuli. Naʻe ofi mai pē ʻi mui ʻiate kimaua ha meʻalele ʻa e falemahakí, pea naʻe tuʻu, sivi au, pea ʻave fakahangatonu au ki fale mahaki. Naʻe sivi mo fakaʻata hoku vaʻé ke ʻilo pe naʻe fasi. Ne haʻu foki mo e tangata naʻá ma kau he fakatuʻutāmakí ki fale mahaki ke vakai pe naʻá ku sai pē.

Lolotonga e tali ki he ola ʻo e fakaʻatā, naʻá ma talanoa mo Sisitā Veheikeni mo e tangata ko Sungi Ueí. Naʻá ne toutou ʻeke mai pe naʻá ku fēfē mo kole fakamolemole he meʻa ne hokó. Naʻá ku kole fakamolemole ange foki mo talaange ʻeku fiefia ko hoku vaʻé pē naʻe laveá.

Ne ma ʻilo ai naʻe ako tā vaiolini ʻa Sungi Uei ʻi he ʻunivēsití. Hili haʻama talanoa taimi siʻi mo ia, naʻá ma pehē ange, “ ʻOku ʻikai te ma fie fakamālohiʻi koe, ka kapau te ke fie fanongo ki heʻema pōpoakí, te ma fiefia ke aleaʻi ha taimi ke ke feʻiloaki ai mo e ongo ʻeletaá.” Naʻá ne fakalongolongo ʻi ha momeniti peá ne loto ki ai. Naʻá mau fakafetongi tuʻasila pea fokotuʻu e taimi ke feʻiloaki ai mo e ongo ʻeletaá.

Ne maʻu mai e ola hoku fakaʻatá. Ne u monūʻia naʻe ʻikai fasi hoku vaʻé. Naʻe mamahi pē mo hā matamatakovi.

Ne talamai kiate au ʻe ʻEletā Kilitolo he lolotonga e uike ko iá, naʻá na ʻosi feʻiloaki mo hono hoá mo Sungi Uei. Naʻe lele lelei e lēsoní. Hili ha uike ʻe ua mei ai ne u ʻilo kuo tuʻo ua ʻene maʻulotu pea naʻá ne palani ke papitaiso. Naʻá ku fiefia mo loto vēkeveke.

ʻI he ʻaho 27 ʻo ʻEpeleli 2002, naʻe papitaiso ʻa Sungi Uei, ko e mēmipa foʻou taha ʻo e Uooti Tieni Miú. Naʻe ʻikai te u lava ki hono papitaisó he ne u hiki mei ai, ka ne u fanongo naʻe lelei e papitaisó.

Ne u toki fetaulaki kimui mo ʻEletā Peeka, ko e faifekau naʻá ne fai e ʻinitaviu papitaiso ʻo Sungi Ueí. Naʻe fehuʻi ange ʻe ʻEletā Peeka pe ko e hā hono ʻuhinga ne kamata fanongo ai ki he ngaahi lēsoní pea loto ke papitaisó. Naʻe talaange ʻe Sungi Uei naʻá ne saiʻia ʻi homa ʻulungāanga mo Sisitā Veheikeni kiate iá. Koeʻuhí ko ʻema angalelei kiate iá pea ʻikai te ma ʻita he fakatuʻutāmaki naʻe hokó, naʻá ne pehē ʻokú ne ʻiloʻi kuo pau pē ʻoku moʻoni ʻa e Siasi ko ʻení. Lolotonga e ngaahi lēsoní, naʻe lava ke ne ongoʻi e Laumālié pea fakatupulaki ai ʻene fakamoʻoní.

ʻOku ou houngaʻia koeʻuhí he naʻe mateuteu ʻa Sungi Uei. ʻOku ou fiefia heʻene muimui ʻi he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālié, peá ne papitaiso, pea ʻokú ne maʻu he taimí ni e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

Naʻe ʻikai te u ʻilo naʻe tuku ʻe he Tamai Hēvaní ʻa Sungi Uei ʻi hoku halá he ʻaho ko iá. Naʻe ʻikai te u ʻilo kuó ne mateuteu ke fanongo ki he ongoongoleleí. Ka ʻoku ou ʻilo ʻoku fie maʻu ke tau hoko ko e kau ākonga ʻa Kalaisi ʻi he taimi kotoa pē pea tau feinga ke fai ʻa e meʻa te Ne faí. ʻOku ou ʻilo ʻoku fie maʻu ke tau vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo kinautolu ʻoku tau fetuʻutakí koeʻuhí he ʻoku ʻikai ke tau ʻilo pe ko hai kuo teuteuʻi ʻe he ʻEikí ke fanongo ki he ongoongoleleí.

Tā fakatātaaʻi ʻe Dan Burr