2010
Fakatupulaki ʻo e Tuí mo e Angatonu Fakatāutahá
ʻAokosi 2010


Pōpoaki ʻa e Faiako ʻAʻahí

Ko Hotau Fatongia ke Moʻui Taau mo e Lotu he Temipalé

Ako ʻa e fakamatala ko ʻení pea fevahevaheʻaki ia mo e kau fafine ʻokú ke ʻaʻahi ki aí, ʻo ka fie maʻu. Fakaʻaongaʻi e ngaahi fehuʻí ke tokoni kiate koe ke fakamālohia ʻa e kau fafiné pea ke hoko ʻa e Fineʻofá ko ha konga mahuʻinga ʻi hoʻo moʻuí.

ʻĪmisi
Relief Society seal

Tui • Fāmili • Fakafiemālieʻi

Mei he Folofolá

ʻĪsaia 2:2–3; T&F 109:22–23; 110:8–10

“Ko e ngaahi fuakava ko ia ʻoku tau faí, fakataha mo hono ngaahi ouau ʻoku tau maʻu ʻi he temipalé, ko e fakamoʻoni ia ʻo ʻetau feʻunga mo taau ke hū atu ki he ʻao ʻo e ʻOtuá. ʻOku hanga ʻe he ngaahi fuakava ko ʻení ʻo hikiʻi hake kitautolu ke tau mahiki hake ʻi he ngataʻanga hotau mālohí mo ʻetau fakakaukaú. ʻOku tau fai ʻa e ngaahi fuakavá ke fakahaaʻi ʻetau tukupā ke langa hake ʻa e puleʻangá. ʻOku tau hoko ko ha kakai ʻo e fuakavá ʻi heʻetau fai ha fuakava ki he ʻOtuá. ʻOku ʻatautolu e ngaahi tāpuaki kotoa pē kuo talaʻofa maí, ʻo makatuʻunga ʻi heʻetau tauhi faivelenga ʻa e ngaahi fuakava ko ʻení. …

“Ko e hā ʻe lava ke fai ʻe he houʻeiki fafine ʻo e Siasí ke nau maʻu ai e ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé?

“ ʻOku fakaafeʻi mai ʻe he ʻEikí ʻa kinautolu ʻoku teʻeki ke nau maʻu e ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé, ʻo fakafou ʻi Heʻene kau palōfitá, ke nau fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku fie maʻú ke nau moʻui taau ai ke maʻu ia. ʻOkú Ne fakaafeʻi ʻa kinautolu kuo nau ʻosi maʻu e ngaahi tāpuaki ko ʻení, ke nau toutou foki ange he lahi taha ʻe ala lavá, ʻo ʻinasi mo fiefia ʻi he meʻa kuo nau aʻusiá, ke fakalahi ʻenau vīsoné mo e mahino ki Heʻene palani taʻengatá.

“Tau moʻui taau muʻa ke maʻu ha lekomeni temipale. Tau ō muʻa ki he temipalé ʻo silaʻi hotau ngaahi fāmilí ki he taʻengatá. Tau toe foki muʻa ki he temipalé ʻi he lahi taha te tau lavá. Tau foaki muʻa ki hotau kāinga kuo pekiá, ʻa e ngaahi faingamālie ke nau maʻu e ngaahi ouau ʻo e hakeakiʻí. Tuku muʻa ke tau fiefia ʻi he mālohinga fakalaumālie mo e fakahā ʻoku tau maʻu ʻi heʻetau ʻalu maʻu pē ki he temipalé. Tau moʻui faivelenga muʻa ʻo fakahoko mo tauhi ʻa e ngaahi fuakava fakatemipalé ke tau maʻu ai ʻa e ngaahi tāpuaki kakato ʻo e Fakaleleí.”1

Silvia H. Allred, tokoni ʻuluaki ʻi he kau palesitenisī lahi ʻo e Fineʻofá.

Mei Hotau Hisitōliá

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī (1910–2008) ʻo pehē naʻe fokotuʻu ʻa e Fineʻofá tupu mei he holi ʻa e kau fafiné ke moihū ʻi he temipalé:

“Lolotonga hono langa ʻo e Temipale Ketilaní, naʻe kole ai ki he houʻeiki fafiné ke nau momosi ke kongokonga iiki ʻenau ngaahi nāunau ʻaiʻanga meʻakai maká ke heu ʻo fioʻaki e sima ki he ngaahi holisi ʻo e temipalé, pea ʻi he tau ki ai ʻa e maama ʻo e laʻaá mo e māhiná, te ne ʻomi ʻa e maama ke hā fakaʻofoʻofa ai ʻa e falé.

“ ʻI he taimi ko iá, naʻe siʻisiʻi ʻaupito ʻa e paʻanga naʻe maʻú ka ko e tuí naʻe lahi, ʻo foaki ai ʻe he kakai tangata naʻe ngāué ʻa honau iví mo e ngaahi maʻuʻanga tokoní ki hono langa ʻo e fale ʻo e ʻEikí. Naʻe fafanga kinautolu ʻe he houʻeiki fafiné ʻaki ʻa e meʻakai lelei taha naʻe lava ke nau teuteuʻí. Naʻe fakamatala ʻa ʻEtuate W. Tulisi ʻo pehē, lolotonga e tuitui ʻe he kau fafiné ʻa e ngaahi veili ʻo e temipalé, naʻe mamata ki ai ʻa Siosefa Sāmita peá ne pehē ange, “Houʻeiki fafine, ʻoku mou mateuteu maʻu pē. ʻOku tāimuʻa maʻu pē ʻa e houʻeiki fafiné ʻi he ngaahi ngāue lelei kotoa. Ko Mele naʻe muʻomuʻa [ki he fonualotu ʻo e ʻEiki ne toetuʻú]; pea ko e houʻeiki fafiné pē ʻeni ʻoku tāimuʻa ʻi he ngāue he loto temipalé.’ …

“Naʻe toe kau fakataha pē ha kau fafine ʻi Nāvū lolotonga hono langa ʻo e temipalé, ke tuitui ha ngaahi sote maʻá e kau ngāué. Tupu mei he ngaahi meʻa ko ʻeni naʻe hokó ʻa e fakataha hake hanau toko uofulu ʻi he ʻaho Tuʻapulelulu, ko hono 17 ʻo Māʻasi 1842, ki he loki ʻi ʻolunga he falekoloa ʻo e Palōfitá.”2

Ko e Hā ʻe Lava Ke Tau Faí?

  1. Ko e hā ha poupou ʻe lava ke u fai ke tokoni ki hoku ngaahi tokouá ke nau teuteu atu pea ʻalu ki he temipalé?

  2. ʻE lava fēfē ke u faʻifaʻitaki ʻa e tukufakaholo ʻo e kau fafine paionia ne nau feilaulau ke maʻu e ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé?

  3. ʻE lava fēfē ke u maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé?

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Silvia H. Allred, “Ngaahi Temipale Māʻoniʻoni, Ngaahi Fuakava Toputapu,” Liahona, Nōvema 2008, 113, 114.

  2. Gordon B. Hinckley, “Ambitious to Do Good,” Ensign, Mar. 1992, 2.

Toʻomataʻú: tā ʻo e Temipale Moʻunga ʻAkuila ʻIutaá naʻe faitaaʻi ʻe Christina Smith