Sapasap a Komperensia
Dagiti Napapateg a Panagsasarita
Abril 2021 sapasap a komperensia


Napateg unay a Pannakisarsarita

Ditayo mauray ti kumbersion a gagangay a mapasamak kadagiti annaktayo. Ti di ninamnama a kumbersion ket saan a pagbatayan iti ebanghelio ni Jesucristo.

Nasdaawka kadin no apay nga awagantayo ti Primary iti “Primary”? Idinto a maitudo ti nagan iti naespirituan a panagsursuro dagiti ubbing iti kasapaan a tawenda, kaniak palagip daytoy ti nabileg a kinapudno. Iti Nailangitan nga Amatayo, dagiti ubbing dinto kaano man a maikadua—isuda ti kanayon nga “umuna.”1

Talkennatayo nga ipateg, respetuen, ken salakniban ida kas annak ti Dios. Kayatna a sawen a saantayo dangran ida iti ania man a wagas a pisikal, verbal, wenno emosional, uray no nakaro ti tension ken rigat. Ngem ketdi ipategtayo dagiti ubbing, ken aramidentayo amin a kabaelantayo a mangparmek kadagiti dakes ti panagabuso. Ti pannakaaywanda ti umuna kadatayo—kas met Kenkuana.2

Adda naubing nga ina ken ama a nakatugaw iti kusina a mangut-utob iti aldawda. Manipud iti salunan, nangngegda ti kanabtuog. Dinamag ti ina, “Ania dayta?”

Ket nangngegda ti saning-i manipud iti siled ti uppat a tawenna nga anakda. Nagdardarasda a bimmaba iti salunan. Adda idiaya nakaidda iti suelo iti abay ti katrena. Binagkat ti ina ti bassit nga ubing ket dinamagna ti napasamak.

Kinunana,“Natnagak iti katrek.”

Sinaludsodna, “Apay natnagka iti katrem?”

Naimayeng ket kinunana, “Diak ammo. Panagkunak diak nakadur-as a nasayaat.”

Maipapan iti “panagdur-as a nasayaat” ti kayatko nga isarita ita a bigat. Pribilehio ken pagrebbengantayo ti mangtulong kadagiti ubbing tapno “dumur-as a nasayaat” iti ebanghelio ni Jesucristo. Ket ditay mairugi a nasapa unay.

Adda naidumduma a panawen iti biag dagiti ubbing no masalaknibanda iti impluensia ni Satanas. Daytoy ti panawen iti kinainosente ken nawaya iti basol.3 Daytoy ti sagrado a panawen para iti nagannak ken anak. Masuruan dagiti ubbing, babaen iti sao ken pagwadan, sakbay ken kalpasan a “nakagtengdan iti tawen a mabalindan ti agsungbat iti Dios.”4

Insuro ni President Henry B. Eyring: “Addaantayo iti kadaklan a gundaway kadagiti ubbing. Ti kasayaatan a panangisuro ket iti nasapa, no nasaluad pay laeng dagiti ubbing kadagiti pannulisog ti mortal a kabusor, ken sakbay a mabalin a narigrigat a mangngegda ti ariwawa dagiti bukodda a panagkarigatan.5 Ti kasta a pannursuro ti mangtulongto iti panangbigbigda iti nadiosan a kinasiasinoda, ti panggepda, ken dagiti nabaknang a bendision nga agur-uray kadakuada no aramidenda dagiti sagrado a katulagan ken umawat kadagiti ordinansa iti dana ti katulagan.

Ditayo mauray ti kumbersion a gagangay a mapasamak kadagiti annaktayo. Ti di ninamnama a kumbersion saan a maysa a pagbatayan ti ebanghelio ni Jesucristo. Dinto mapasamak a dagus ti agbalin a kas iti Mangisalakan. Babaen iti naigagara a panagayat, panangisuro, ken panagipaneknek ket makatulong a mangirugi no ubingda pay tapno mariknada ti impluensia ti Espiritu Santo. Napateg ti Espiritu Santo iti pammaneknek dagiti annaktayo ken ti kumbersionda ken ni Jesucristo; tarigagayantayo ida a “kanayon a laglagipenda isuna, tapno agtaeng kadakuada ti Espirituna.”6

Ladawan
sangapamiliaan a panagsasarita

Ibilangyo ti kinapateg dagiti sangapamiliaan a panagsasarita maipapan iti ebanghelio ni Jesucristo, dagiti napapateg a panagsasarita, a makaawis iti Espiritu. No adda kasta a panagsasaritatayo kadagiti annaktayo, matulongantayo ida a mangparnuay iti maysa a pundasion, “nga awan duadua a pamuon, ti pamuon a no bangonen [dagiti tao] saanda a matuang.”7 No papigsaentayo ti maysa nga ubing, papigsaentayo ti pamilia.

Makaiturong dagitoy napapateg a panaglilinnawag kadagiti ubbing a:

  • Maawatan ti doktrina ti panagbabawi.

  • Maaddaan iti pammati ken ni Cristo, ti Anak ti sibibiag a Dios.

  • Mangpili iti panagbuniag ken sagut ti Espiritu Santo no agtawen iti walo.8

  • Ket agkararag ken “magna a sililinteg iti sango ti Apo.”9

Imbaga ti Mangisalakan, “Ngarud bilinenkayo, nga isuroyo dagitoy a banag a siwawayawaya kadagiti annakyo.”10 Ket ania ti kayatna nga isurotayo a siwawayawaya?

  1. Ti Pannakatnag ni Adan

  2. Ti Pannubbot ni Jesucristo

  3. Ti kinapateg ti pannakayanak manen11

Kinuna ni Elder D.Todd Christofferson, “Awan duadua a naragsak ti kabusor no maliwayan dagiti nagannak a mangisuro ken mangsanay kadagiti annakda a maaddaan iti pammati ken ni Cristo ken naespirituan a mayanakda manen.”12

Iti kasupadina, kayatnatayo ti Mangisalakan a tulongan dagiti ubbing “nga itdem ti panagtalekmo iti dayta nga Espiritu a mangidalan iti panagaramid iti nasayaat.”13 Iti kasta, matulongantayo dagiti ubbing a mangbigbig no mariknada ti Espiritu ken iti pannakaawat no ania ti gapu a pumanaw ti Espiritu. Iti kasta masursuroda ti agbabawi ken agsubli iti lawag babaen ti Pannubbot ni Jesucristo. Makatulong daytoy a mangparegta iti naespirituan a tibker.

Makatulongtayo kadagiti annaktayo a mangbangon iti naespirituan a tibker ania man ti edadda. Saan a nasken a kumplikado wenno agkasapulan iti adu nga oras. Dagiti simple, ken napateg a panagsasarita ket makaiturong kadagiti ubbing a mangammo di laeng no ania ti patienda, ngem ti kapatgan, no apay a patienda daytoy. Dagiti napateg a panagsasarita, mapasamak a gagangay ken agtultuloy, makaiturong iti nasaysayaat a pannakaawat kensungbat. Ditayo ipalubos a ti gin-awa iti electronic device ti manglapped kadatayo a mangisuro ken dumngeg iti annaktayo ken kumita iti matada.

Ladawan
Panagsarita ti ina ken ti anak a babai

Mapasamak dagiti mainayon a gundaway para kadagiti napateg a panagsasarita babaen iti panangyakem. Mabalin a mangyakem dagiti miembro ti pamilia kadagiti situasion a pannakasulisog wenno pannakapilit nga agaramid iti maysa a dakes a pili. Ti kasta a panagsanay ti makapapigsa iti ubbing nga agsagana iti mapannubok a lugar. Kas pagarigan, mayakemtayo daytoy sa pagsasaritaan daytoy bayat ti panagdamagtayo kadagiti ubbing no ania ti aramidenda:

  • No masulisogda a manglabsing iti Word of Wisdom.

  • No maipasangoda iti pornograpia.

  • No masulisogda nga agulbod, agtakaw, wenno agkusit.

  • No mangngegda ti maysa a banag manipud iti gayyem wenno mannursuro iti eskuela a mangsuppiat iti pammati wenno ikkan pategda.

Bayat ti panangyakemda ket kalpasanna pagsaritaan daytoy, imbes a maduktalanda a saan a nakasagana iti situasion a kadua ti naluluko a barkada, mabalin nga armasan dagiti ubbing “iti kalasag ti pammati tapno kabaelan[danto] a sanggaen ti amin dagiti nakaam-amak a pana dagiti nadangkes.”14

Nasapa a nasursuro ti maysa a nasinged a gayyem daytoy napateg a leksion idi 18 ti tawenna. Nagpailista iti militar iti Estados Unidos kabayatan ti panagranget ti Estados Unidos ken Vietnam. Nadutokan isuna iti basic training iti infantry tapno agbalin a soldado. Inlawlawagna a nakarigrigat ti training. Inladawanna ti drill instructorna a naranggas ken awan asina.

Maysa nga aldaw nakaaruat ti squad-na iti sibubukel nga armas a pakigubat, ket nagnada iti kapudotan. Kellaat a nagpukkaw ti drill instructor nga agpaklebda iti daga ket dida aggaraw. Agsipsiput ti instructor uray ti apagkir-in a garaw. Ania man a garaw ket agbunga iti nakaro a pagbanagan kalpasanna. Nagsagaba ti squad iti nalablabes a dua nga oras iti kapudotan nga agpungpungtot ken maukluksaw iti liderda.

Kalpasan ti adu a bulan, natakuatan ti gayyemmi mismo a mangidadaulo iti squadna iti kabakiran ti Vietnam. Agpayso daytoy, di laeng training. Nangrugi a mangngegdan dagiti kanalbuong ti paltog iti lawlaw dagiti kayo. Dagus a nagpakleb ti sibubukel a squad iti daga iti nakaro a pudot.

Ania ti kitkitaen ti kabusor? Panaggaraw. Ania man a garaw ket manggubbuay iti panagpaltogda. Imbaga ti gayyemmi nga idi nakaidda nga agkalkaling-etan ken di agkutkuti iti suelo ti kabakiran, a mangur-uray iti sipnget, nalagipna ti basic training. Nalagipna ti nalaus a dina panaggusto iti drill instructor-na. Ita, nariknana ti nalaus a panagyaman—iti insurona kenkuana ken no kasano nga insaganana para itoy narikut a kasasaad. Nainsiriban nga insagana ti drill instructor ti gayyemmi ken ti squadna iti kabaelan a mangammo no ania ti aramidenda no rumsua tidangadang. Kinaagpaysona, insalakanna iti biag ti gayyemmi.

Kasano a naespirituan a maaramidtayo ti kasta met laeng kadagiti annaktayo? Nabayagen sakbay a sumrekda iti pagdadangadangan ti biag, kasano nga ad-adda a naan-anay nga ikarigatantayo nga isuro, patibkeren, ken isagana ida?15 Kasano a maawistayo ida a “dumur-as a nasayaat”? Saan kadi a kaykayattayo nga “agling-etda” iti natalged nga aglawlaw a panagsursuro iti pagtaengan ngem iti agsayasay ti darada iti paggugubatan?

Iti pananglagipko iti padasko, adda panawen a nariknami nga agassawa a kasla drill instructor-kami iti naanep a panangtulongmi kadagiti annakmi nga agbiag iti ebanghelio ni Jesucristo. Kasla insawang ni propeta Jacob ti kastoy met la a rikna idi imbagana: “Agsaoak manen kadakayo; ta paggagamgamko ti pagimbagan ti kararuayo. Wen, nabileg ti tarigagayko tnga agpaay kadakayo; ket ammoyo iti bagbagiyo a talaga a kasta.”16

Iti panagsursuro ken panagdur-as dagiti annaktayo, makaritto ti pammatida. Ngem no naisaganada a nasayaat, makapagdakkelda iti pammati, tured, ken panagtalek, uray pay iti tengnga ti nabileg nga oposision.

Insuronatayo ni Alma a “mangisagana iti pampanunot [dagiti] annak.”17 Isagsaganatayo ti tumantanor a kaputotan nga agbalin a depensa ti pammati iti masakbayan, tapno maawatanda “a nawaya[da] nga agtignay iti [bagbagida]—a mangpili iti dana iti awan inggana nga ipapatay wenno iti dana ti agnanayon a biag.”18 Maikari a maammuan dagiti ubbing daytoy naindaklan a kinapudno: biddut a banag ti kinaagnanayon no biddut a panunotem daytoy.

Sapay ta dagiti simple ngem napateg a panagsasarita ti mangtulong kadakuada a “nanamen dagiti balikas ti agnanayon a biag” ita, tapno nanamenda “ti agnanayon a biag iti umay a lubong, nga isu ti gloria nga awan ti patay.”18

No aywanan ken isaganatayo dagiti annaktayo, palugodantayo ti karbenganda nga agpili, ayatentayo ida iti amin a pusotayo, suruantayo ida kadagiti bilin ti Dios ken ti sagutna iti panagbabawi, ken ditayo pulos, kaanoman,, a sumuko kadakuada. Kalpasan ti amin, di kadi a daytoy ti wagas ti Apo iti tunggal maysa kadatayo?

“Agtultuloytayo a sitatalingenngen ken ni Cristo,” nga ammotayo a maaddaantayo iti “naan-anay a kinalawag ti namnama”19 babaen ti naayat a Mangisalakantayo.

Paneknekak a kanayon nga Isu ti sungbat. Iti sagrado a nagan ni Jesucristo, amen.

Dagiti Nagadawan

  1. Kitaen iti 3 Nephi 17:23–24.

  2. Kitaen iti Michaelene P. Grassli, “Behold Your Little Ones,” Ensign, Nov. 1992, 93: “Para kaniak, ti balikas nga adtoy ket napateg. Ipaganetgetna nga ad-adda a saan laeng a ‘kumita ken kitaen.’ Idi binilin ti Apo dagiti Nephite a kitaen dagiti babassit nga ubbingda, Mamatiak nga imbagana kadakuada nga ikasoda dagiti annakda, a panunotenda ida, a kitaen ida iti labes ti agdama ket kitaen dagiti agnanayon a posibilidadda.”

    Kitaen met iti Russell M. Nelson, “Listen to Learn,” Ensign, Mayo 1991, 22: “Ti mangituray iti annak babaen ti pammilit ket wagas ni Satanas, saan a wagas ti Mangisalakan. Saan, saantayo a kukua dagiti annaktayo. Ti pribilehiotayo kas nagannak ket ayaten ida, idalan ida, ken palubosan ida.”

  3. Kitaen iti Doktrina ken Katulagan 29:46–47.

  4. Doktrina ken Katulagan 20:71.

  5. Henry B. Eyring, “The Power of Teaching Doctrine,” Liahona, Hulio 1999, 87.

  6. Doktrina ken Katulagan 20:79.

  7. Helaman 5:12.

  8. Kitaen iti Doktrina ken Katulagan 68:25; kitaen met iti Pagannurotan ti Pammati 1:4.

  9. Doktrina ken Katulagan 68:28.

  10. Moises 6:59; nainayon ti panangyunay-unay.

  11. Kitaen iti Moises 6:59; kitaen met iti Doktrina ken Katulagan 20:29–31.

  12. D. Todd Christofferson, “Why Marriage, Why Family?,” Liahona, Mayo 2015, 52.

  13. Kitaen iti Doktrina ken Katulagan 11:12–13; kitaen met iti Doktrina ken Katulagan 93.

  14. Doktrina ken Katulagan 27:17; nainayon ti panangyunay-unay; kitaen met iti Marion G. Romney, “Home Teaching ken Family Home Evening,” Improvement Era, Hunio 1969, 97: “Ni Satanas, ti kabusortayo, ar-aramidenna a naimpasnekan a dumarup iti kinalinteg. Dagiti naurnos buyotna ket sanga-arbanan. Dagiti ubbing ken agtutubo ti kangrunaan a punpuntiryaenna a darupen. Addada iti uray sadino a nasallukoban a makarimon ken dakes a propaganda. Tunggal lugar a paglikuanda, mapasanguanda iti dakes, sinisikap a mausar a pangallilaw ken mangdadael iti tunggal banag a sagrado ken tunggal nalinteg a pagbatayan. … No naan-anay a napapigsa dagiti ubbing a mangbusor iti daytoy nainsatanasan nga idadarup, nasken a masuruan ken masanayda iti pagtaengan, kas iti imbilin ti Apo.”

  15. Kitaen iti Russell M. Nelson, “Children of the Covenant,” Ensign, Mayo 1995, 32:

    “Sumagmamanon a tawen ti napalabas kas maysa a naubing a medical student, nakitak ti adu a pasyente a nagsagaba iti sakit a di maliklikan. Ita nga agdama posible a mabakunaan ti tattao kontra iti kondision a naminsan nangipaay iti saan a pannakabael—nga uray pay ipatay. Ti pannakabakuna ti maysa a medikal a wagas tapno masalakniban iti dayta a sakit. Ti termino a panagbakuna ket makaay-ayo. Aggapu iti dua a nagtaudan a Latin: iti, kayatna a sawen ‘iti uneg’; ken oculus, kayatna a sawen ti ‘maysa a mata.’ Ti literal a kaipapanan ti verbo a bakunaan, ngarud, kaipapananna ti‘mangipan iti mata iti uneg’—a mangmonitor ti pannakadangran.

    “Ti panagsagaba iti polio ket mangbaldado wenno mangdadael iti bagi. Ti panagrigat kas iti basol makabaldado wenno makadadael ti espiritu. Ti panagdadael ti polio itan ket malappedan iti bakuna, ngem ti panagdadael ti basol agkasapulan iti sabali a pamuspusan a medikasion. Saan nga agbakuna dagiti doktor kontra iti kinamanagbasol. Sumangbay ti naespirituan a pannakasaluad manipud laeng iti Apo—ken iti bukodna a wagas. Saan a pilien ni Jesus ti mangbakuna, ngem ti mangdoktrina. Ti wagasna saan nga agusar iti bakuna; agusar iti panangisuro iti nadiosan a doktrina—ti mangiturong iti ‘mata iti uneg’—a mangsalaknib iti agnanayon nga espiritu dagiti annakna.”

  16. 2 Nephi 6:3.

  17. Alma 39:16.

  18. 2 Nephi 10:23.

  19. Moises 6:59; nainayon ti panangyunay-unay.

  20. 2 Nephi 31:20.