2010–2019
Te here rahi nō te mau tamari’i a tō tātou Metua
’Āmuira’a rahi nō ’Ēperēra 2019


Te here rahi nō te mau tamari’i a tō tātou Metua

’O te here te parau mātāmua ’e te tumu mātāmua nō te mau ’ōpuara’a pae vārua tā tō tātou peropheta here i fa’aue ia tātou ’ia rave.

E te mau taea’e ’e te mau tuahine here, e taime ta’a ’ē hō’ē roa teie ’e te huri ’avei’a i roto i te tua’ā’ai. ’Ua ha’amaita’ihia tātou tē ora nei tātou i roto i te tau tu’ura’a hope’a hou te Tae-piti-ra’a mai o te Fa’aora. Nā mua noa a’e i te ha’amatara’a o teie tau tu’ura’a i te matahiti 1829, te matahiti hou te ’Ēkālesia ’a fa’anaho-pāpū-hia ai, e heheura’a herehia tei tae mai tei nā ’ō mai ē « e ’ohipa māere » « tē fātata mai » ra. ’Ua ha’amau teie heheura’a i te parau ē, te feiā tei hina’aro e tāvini i te Atua, e ti’a ïa ia rātou i te tāvini nā roto i « te fa’aro’o, te ti’aturi, te aroha ’e te here, ma te mata rōtahi i te hanahana o te Atua ».1 Te aroha, ’oia ho’i « te here mau o te Mesia »,2 tei roto ïa te here mure ’ore o te Atua i tāna mau tamari’i ato’a.3

Tā’u fā i teie po’ipo’i, ’o te tūra’ira’a ïa i te parau nō te ti’ara’a tumu o taua huru here ra i roto i te ’ohipa misiōnare, te ’ohipa hiero ’e te ’ā’amu ’utuāfare, ’e te ha’apa’ora’a fa’aro’o fa’atumuhia i ni’a i te ’utuāfare, turuhia e te ’Ēkālesia. ’O te here i te Fa’aora ’e i tō tātou ta’ata tupu4 te parau mātāmua ’e te tumu mātāmua nō te tāvinira’a ’e te mau ’ōpuara’a pae vārua5 tā tō tātou peropheta here, te peresideni Russell M. Nelson, i fa’aue ia tātou ’ia rave i roto i te mau fa’atanora’a i fa’aarahia i 2018.

Te tauto’ora’a misiōnare nō te ha’aputuputu ia ’Īserā’ela i purara

’Ua ’ite au i te tā’amura’a o te ’ohipa misiōnare ’e te here i tō’u ’āpīra’a. I te 11ra’a o to’u matahiti, ’ua fāri’i au i tā’u ha’amaita’ira’a patereareha nō ’ō mai i te patereareha, ’o tō’u ato’a ho’i pāpā ru’au.6 ’Ua nā ’ō te tahi tuha’a o te ha’amaita’ira’a ē : « Tē ha’amaita’i nei au ia ’oe i te here rahi nō tō ’oe ta’ata tupu, inaha e pi’ihia ’oe nō te ’āfa’i i te ’evanelia i tō te ao nei… ’ia noa’a te mau vārua i te Mesia ra ».7

’Ua ta’a iā’u i terā matahiti ’āpī nō’u ē, ’ua fa’atumuhia te porora’a ’evanelia i ni’a i te here rahi nō te mau tamari’i ato’a a tō tātou Metua i te Ao ra.

’Ei Huimana fa’atere rahi tei fa’ata’ahia nō te ha’a ’Ia Poro Haere i Ta’u Nei ’Evanelia ’a 15 matahiti i teieinei, ’ua tae mātou i te parau ē, ’o te here te parau faufa’a nō te ’ohipa misiōnare i tō tātou nei anotau, mai muta’a mai ā. Te pene 6, nō ni’a i te mau huru o te Mesia, ’e tae noa atu i te aroha ’e te here, ’o te pene au roa a’e ïa i rotopū i te mau misiōnare.

’Ei ti’a i tonohia e te Fa’aora, e putapū te rahira’a o te mau misiōnare i taua here ra, ’e ’ia tupu te reira, e ha’amaita’ihia tā rātou mau tauto’ora’a. ’Ia noa’a i te mau melo te hi’ora’a nō teie huru here, e mea faufa’a roa ho’i nō te tauturu i te Fatu i roto i tāna ’ōpuara’a, e fa’atupuhia te ’ohipa a te Fatu.

Hōho’a
R. Wayne Shute

’Ua ha’amaita’ihia vau i te ravera’a i te hō’ē ’ohipa iti i roto i te hō’ē hi’ora’a māere nō taua huru here ra. I te tāvinira’a vau ’ei peresideni nō te ārea nō te mau motu Pātifita, ’ua tāniuniu mai te peresideni R. Wayne Shute. ’Ei taure’are’a, ’ua tāvini ’oia i tāna misiōni i Hāmoa. Ē muri a’e, ’ua ho’i ’oia i Hāmoa ’ei peresideni misiōni.8 I tōna tāniuniura’a mai, e peresideni ’oia nō te hiero nō Apia (Hāmoa). Hō’ē o tāna mau misiōnare ’a peresideni ai ’oia i te misiōni, ’o Elder O. Vincent Haleck ïa, ’ōna te peresideni nō te ārea Pātifita i teienei. E here rahi tō te peresideni Shute ’e te fa’atura nō Vince ’e nō te ’utuāfare Haleck tā’āto’a. E melo nō te ’Ēkālesia te rahira’a o te ’utuāfare, ’aita rā te metua tāne o Vince, ’o Otto Haleck, te patereareha o te ’utuāfare (nō Heremani ’e nō Hāmoa te mau tupuna), i melohia. ’Ua fa’aro’o te peresideni Shute ē, e haere au i te hō’ē ’āmuira’a titi ’e i te tahi ato’a mau rurura’a i Hamoa Marite, ’e ’ua ani mai iā’u e ti’a ānei iā’u ’ia fa’aea i te fare o Otto Haleck nō te fa’a’ite iāna i te ’evanelia.

Hōho’a
Elder O. Vincent Haleck ’ei hō’ē misiōnare ’āpī

’Ua fa’aea māua ta’u vahine ’o Mary i’ō Otto ’e tāna vahine ’o Dorothy, e fare nehenehe mau. I terā tāmā’ara’a o te po’ipo’i, ’ua hōro’a vau i te hō’ē poro’i nō te ’evanelia ia Otto ma te ani iāna ’ia fārerei i te mau misiōnare. ’Ua hāmani maita’i mai ’oia ia māua, ’ua pāto’i pāpū rā i te anira’a. ’Ua nā ’ō mai ’oia ē, e mea ’oa’oa nāna e rave rahi melo o tōna ’utuāfare e feiā mo’a. ’Ua fa’a’ite maita’i rā ’oia ē, vetahi o tōna hui tupuna i te pae o tōna metua vahine, e mau ’orometua keresetiano mātāmua ïa i Hamoa, ’e e mea fa’atura roa ’oia i tō rātou faufa’a fa’aro’o keresetiano.9 ’Ua vai hoa noa rā mātou.

Ē muri a’era, tē fa’aineine ra te peresideni Gordon B. Hinckley i te ha’amo’a i te hiero nō te Suva (Fītī), ’ua ani ’oia i tāna pāpa’i parau, ’o te taea’e Don H. Staheli,10 ’ia tāniuniu mai iā’u i Aotearoa nō te fa’anahonaho i te reira. ’Ua hina’aro te peresideni Hinckley ’ia rere mai Fītī i Hāmoa Marite nō te fārerei i te feiā mo’a. ’Ua mana’ohia te hō’ē hōtēra tei ravehia i te hō’ē tere nā mua atu. Ani a’era vau e ti’a ānei iā’u ’ia taui ri’i i te fa’anahora’a. Pāhono mai nei te taea’e Staheli ē : « ’O ’oe te peresideni ārea ; nā ’oe e hi’o ».

Tāniuniu a’era vau i te peresideni Shute nō te parau iāna ē, penei a’e teie te piti o te tāmatara’a nō te ha’amaita’i i tō māua hoa Otto Haleck i te pae vārua. I teie rā taime, o te peresideni Gordon B. Hinckley te misiōnare. ’Ua ui atu vau e ti’a ānei ’ia fāri’i mai ’o Haleck mā i te tā’āto’ara’a o te pupu e nā muri atu i te peresideni Hinckley.11 ’O te peresideni ’e te tuahine Hinckley, tā rāua tamāhine ’o Jane ’e ’o Elder ’e te tuahine Jeffrey R. Holland i roto i te pupu. ’Ua fa’anaho te peresideni Shute i te reira ’e te ’utuāfare.12

I te tāpaera’a mātou mai Fītī atu i muri mai i te ha’amo’ara’a hiero, ’ua fāri’i-pōpou-hia mātou.13 ’Ua paraparau mātou e rave rahi tauasini melo nō Hamoa i terā pō ’e ho’i a’era i te ’utuāfare Haleck. ’Ia po’ipo’i a’e, i te putuputura’a mātou nō te tāmā’ara’a, ’ua oti a’ena te peresideni Hinckley ’e ’o Otto Haleck i te fa’ahoara’a. ’Ua fa’ahiahia roa vau ē hō’ē ā tā rāua paraparaura’a e tā māua o Otto, ’ua hau i te hō’ē matahiti nā mua atu. I tō Otto fa’a’itera’a i tōna fa’ahiahia i tō tātou ’Ēkālesia ma te ha’apāpū rā i tāna fafaura’a i tāna iho ’ēkālesia, ’ua tāpe’a te rima o te peresideni Hinckley i te tapono o Otto ’e ’ua nā ’ō atura : « Otto, ’aita i nava’i ; tītauhia ’ia riro ’oe ’ei melo nō te ’Ēkālesia. ’O te ’Ēkālesia teie a te Fatu ». E au ē, ’ua ’ite-roa-hia te pāruru pāto’i a Otto i te maruara’a ’e ’ua vai matara ’o Otto i te mea tā te peresideni Hinckley i parau.

’Ua riro te reira ’ei ha’amatara’a nō te tahi fa’ahou mau ha’api’ira’a misiōnare ’e te ha’eha’a pae vārua, ’ua ti’a atura ia Otto Haleck ’ia bāpetizohia ’e ’ia ha’amauhia i te tahi ri’i noa matahiti i muri mai. Hō’ē matahiti i muri mai, ’ua tā’atihia te ’utuāfare Haleck ’ei ’utuāfare mure ’ore i roto i te hiero.14

Hōho’a
’Ua tā’atihia te ’utuāfare Haleck i roto i te hiero

E aha te mea i ha’aputapū i tō’u ’ā’au i roto i teie ’ohipa māere, o te here aupuru rahi ïa tā te peresideni Wayne Shute nō tāna misiōnare tahito, ’o Elder Vince Haleck, ’e tōna hina’aro ’ia ’ite i te tā’āto’ara’a o te ’utuāfare Haleck tāhō’ēhia ’ei ’utuāfare mure ’ore.15

’Ia feruri tātou i te ha’aputuputura’a a ’Īserā’ela, tītauhia ’ia fa’atano i tō tātou ’ā’au i ni’a i terā huru here ’e ’ia fa’aātea atu ia tātou te mana’o, e hōpoi’a na’ina’i noa teie16 ’aore rā nō te hapa i taua mau mana’o o te here ’e ’ia ’āmui atu i te ’ohipa hanahana ma te fa’a’ite i te poro’i a te Fa’aora, tāna tāvinira’a ’e tāna misiōni i tō te ao nei.17

Tātou te mau melo, e ti’a ia tātou ’ia fa’a’ite i tō tātou here i te Fa’aora ’e i tō tātou mau taea’e ’e mau tuahine nā te ao ato’a nei nā roto i te mau anira’a ’ōhie. ’Ua riro te hora ’āpī i te sābati ’ei rāve’a ta’a ’ē mau nō te mau melo ’ia manuia ta ratou titaura’a manihini ma te here i te mau hoa ’e te mau hoa ’ohipa ’ia haere mai, ’e ’ia hi’o ’e ’ia putapū ho’i i te mau ’ohipa purera’a.18 Hō’ē purera’a ’ōro’a pae vārua, hau atu i te mo’a mai tei fa’ata’ahia mai e Jeffrey R. Holland i nanahi ra, e pe’ehia mai e te hō’ē rurura’a 50 minuti tei fa’atumuhia i ni’a i te Faufa’a ’Āpī ’e te Fa’aora, ’aore rā i ni’a i te mau a’ora’a o te ’āmuira’a, tei fa’atumu-ato’a-hia i ni’a i te Fa’aora ’e tāna ha’api’ira’a tumu.

’Ua uiui te tahi mau tuahine nō te Sōtaiete Tauturu, nō te aha i hōro’ahia ai ia rātou te hopoi’a « ha’aputuputura’a » mai te mau melo nō te pupu autahu’ara’a. E tumu tō te reira, ’e ’ua hōhora te peresideni Nelson e rave rahi o taua mau tumu ra, i te ’āmuira’a rahi i ma’iri. Ua ’ōpani ’oia mai teie : « E’ita e roa’a ia mātou ’ia ha’aputuputu ia ’Īserā’ela mai te mea ’aita ’outou ».19 I tō tātou nei ’anotau, ’ua ha’amaita’ihia tātou ’ua fātata te 30 i ni’a i te hānere o te mau misiōnare rave tāmau e mau tuahine. E hōro’a te reira i te fa’aitoitora’a i te mau tuahine o te Sōtaiete Tauturu ’ia fa’a’ite atu i te ’evanelia nā roto i te here. Te mea e hina’arohia, ’o te pūpūra’a pae vārua ia tātou tāta’itahi ma te here ’e te aumihi—te tāne, te vahine, te feiā ’āpī ’e te mau tamari’i—i te fa’a’itera’a i te ’evanelia a Iesu Mesia. ’Ia fa’a’ite tātou i te here ’e te hāmani maita’i ’e te ha’eha’a, e rave rahi tē fāri’i i tā tātou anira’a. Rātou tē ’ore e fāri’i i tā tātou anira’a, e vai noa ïa rātou ’ei hoa nō tātou.

Te tauto’ora’a hiero ’e te ’ā’amu ’utuāfare nō te ha’aputuputu ia ’Īserā’ela

’O te here ato’a te pū nō tā tātou tauto’ora’a hiero ’e te ’ā’amu ’utuāfare nō te ha’aputuputu ia ’Īserā’ela i te tahi atu pae o te pāruru. ’Ia ha’api’i tātou nō ni’a i te mau tāmatara’a ’e te mau fifi i fa’aruruhia e tō tātou mau tupuna, e rahi tō tātou here ’e tō tātou māuruuru nō rātou. ’Ua ha’apūaihia tā tātou tauto’ora’a hiero ’e te ’ā’amu ’utuāfare i te hō’ē fāito rahi nā roto i te mau fa’atanora’a o te mau hora purera’a ’e o te fa’anu’ura’a feiā ’āpī i roto i te piha tamāhine ’e te mau pupu autahu’ara’a. E fa’atupu ’oi’oi teie mau fa’atanora’a i te arara’a pūai a’e nō te ha’api’i nō ni’a i tō tātou mau tupuna ’e nō te ha’aputuputu ia ’Īserā’ela i te tahi atu pae o te pāruru. ’Ua ha’amaita’i-to’opiti-hia te ’ohipa hiero ’e te ’ā’amu ’utuāfare.

E mauha’a rahi te natirara ; i teienei ’o te fare tō tātou pū ’ā’amu ’utuāfare mātāmua. E mea ’aravihi mau tā tātou mau feiā ’āpī melo nō te tuatāpapara’a ’ā’amu ’utuāfare ’e tē vai nei te hina’aro pae vārua e rave i te mau bāpetizora’a nō tō rātou mau tupuna, ’o tā rātou i ha’api’i mai ’ia here ’e ’ia māuruuru. Mai te taime nō te tauira’a i fa’ati’a i te mau tamari’i 11 matahiti e rave rahi ’ia rave i te mau bāpetizora’a nō te feiā pohe, ’ua fa’a’ite mai te mau peresideni hiero nā te ao ato’a nei i te mara’ara’a te ta’ata e haere i te hiero. ’Ua fa’a’ite mai te hō’ē peresideni hiero ē « ’ua mara’a maita’i te feiā e haere mai nō te bāpetizora’a… ’e ’ua rahi atu ā te mau ’utuāfare i te tu’ura’ahia te tamari’i 11 matahiti… Noa atu tō rātou matahiti [’āpī], e au ē, tē ta’a ra ia rātou te tura ’e te fā ō te ’ōro’a tā rātou e rave nei. E mea nehenehe mau ’ia hi’o atu ! »20

’Ua ’ite au ē, e tāmau noa te feiā fa’atere Paraimere ’e te feiā ’āpī i te fa’ariro i te ’ohipa ’ā’amu ’utuāfare ’e te hiero ’ei tauto’ora’a rahi. E ti’a i te mau tuahine Sōtaiete Tauturu ’e te mau taea’e autahu’ara’a e tauturu i te rave-fa’aoti-ra’a i tā rātou hōpoi’a tāta’itahi nō te hiero ’e nō te ’ā’amu ’utuāfare nā roto i te here, ’e nā roto ato’a rā i te tauturura’a ’e te fa’aurura’a i te mau tamari’i ’e te feiā ’āpī ’ia ha’aputuputu ia ’Īserā’ela i te tahi atu pae o te pāruru. E mea faufa’a ta’a ’ē te reira i te fare ’e i te sābati. Tē parau fafau atu nei au ē, e ha’apūai ’e e pāruru te rave-here-ra’a i te mau ’ōro’a nō te mau tupuna i tā tātou feiā ’āpī ’e te ’utuāfare i roto i te hō’ē ao tē rahi noa atu ra te ’ino. Tē fa’a’ite pāpū ato’a ra vau iho nei ē, ’ua fāri’i te peresideni Russell M. Nelson i te mau heheura’a faufa’a rahi e au i te mau hiero ’e i te ’ohipa o te hiero.

Fa’aineine i te mau ’utuāfare ’e te mau ta’ata nō te ora ’e te Atua

’Ua riro te tūra’i-āpī-ra’a i te parau nō te tuatāpapara’a ’e te orara’a ’evanelia fa’atumuhia i ni’a i te ’utuāfare, nā reira ato’a te mau mātēria i hōro’ahia e te ’Ēkālesia, ’ei rāve’a rahi nō te fa’aineinera’a nā roto i te here i te mau ’utuāfare mure ’ore ’e te mau ta’ata ’ia fārerei ’e ’ia ora i mua i te aro o te Atua.21

I te taime e tā’atihia te hō’ē tāne ’e te hō’ē vahine i roto i te hiero, e tomo rātou i roto i te fa’anahora’a mo’a nō te fa’aipoipora’a i roto i te fafaura’a ’āpī ’e te mure ’ore, e fa’anahora’a o te autahu’ara’a.22 E noa’a ia rāua to’opiti i te mau ha’amaita’ira’a o te autahu’ara’a ’e te mana nō te fa’atere i te ’ohipa nō tō rāua ’utuāfare. E mea ta’a ’ē tā te vahine ’e tā te tāne hōpoi’a mai tei fa’a’itehia i roto i « Te ’utuāfare : E Poro’i i tō te Ao nei »,23e mea ’aifāito rā tā rāua ti’a’aura’a, te fāito ’e te faufa’a.24 ’Ua ’aifāito tō rātou mana nō te fāri’i i te heheura’a nō tō rāua ’utuāfare. ’Ia ’ohipa ’āmui rāua nā roto i te here ’e te parau ti’a, e ha’amaita’ihia tā raua mau fa’aotira’a e te ra’i.

Nō te feiā e ’imi i te ’ite i te hina’aro o te Fatu ’ei ta’ata hō’ē ’e ’ei ’utuāfare, e mea tītau ’ia tūtava rātou ’ia tae i te parau ti’a, i te marū, i te hāmani maita’i ’e i te here. ’O te ha’eha’a ’e te here te tāpa’o rahi nō te feiā e ’imi i te hina’aro o te Fatu, nō tō rātou iho ā ’utuāfare.

Te ha’amaita’ira’a ia tātou, te fa’aineinera’a ia tātou nō te mau ha’amaita’ira’a o te mau fafaura’a ’e te fa’aineinera’a nō te fārerei i te Atua, e hōpoi’a ta’ata hō’ē ïa. Tītauhia ’ia fa’arava’i tātou ia tātou iho ’e ’ia ’ana’anatae roa i te fa’ariro i tō tātou fare ’ei ha’apūra’a i mua i te mau vero ’ati a’e ia tātou25 ’e ’ei « vāhi mo’a nō te fa’aro’o ».26 E hōpoi’a nā te mau metua ’ia ha’api’i nā roto i te here i tā rāua mau tamari’i. Te mau fare tei ’ī i te here, e ’oa’oara’a ïa, e vāhi hina’arohia ’e e ra’i mau i ni’a i te fenua nei.27

Te hīmene au roa a’e nā tō’u metua vahine, ’oia ho’i ïa « Nō te aroha ».28 ’Ia fa’aro’o ’oia i te mau parau mātāmua, « ’Auē te nehenehe o te aroha », e putapūhia ’oia ’e e tahe tōna roimata. ’Ei tamari’i, ’ua ta’a ia mātou ē, tē ora ra mātou i roto i terā huru fare ; e ’ohipa te rave-mātāmua-roa-hia te reira nāna.29

Hau atu i te vāhi e ’itehia te here i te fare, ’ua rōtahi te peresideni Nelson i ni’a i te fa’aitira’a i te fa’a’ohipa o te mau rāve’a tūreiara’a e fa’ataupupu i tā tātou ’ohipa mātāmua.30 Hō’ē fa’atanora’a e ’āpīhia te rahira’a o te mau ’utuāfare, ’o te fa’arirora’a ïa te tūreiara’a sōtiare ’e te ’āfata teata, ’ei tāvini ’eiaha rā ’ei fa’anevanevara’a, hau atu ā i te ’ino, ’ei fatu nō tātou. Te tama’i nō te haru i te mau vārua, tō te mau tamari’i iho ā rā, tei te fare ïa te mea pinepine. Tātou te mau metua, tītauhia ’ia hi’o maita’i ē, e mea au ānei te mau mea i roto, e mea tano ānei nō te fāito matahiti ’e e mea tū’ati ānei i te vāhi nō te here tā tātou e tāmata nei i te fa’atupu.

Tītauhia ’ia pāpū tā tātou ha’api’ira’a i te fare ’e te ha’amāramarama31 tītau-ato’a-hia rā te fāito pae vārua, te ’oa’oa ’e te here rahi.

Tē parau fafau nei au ē, ’ia fa’atumu tātou i ni’a i tō tātou here i te Fa’aora ’e i tāna tāra’ehara, ’ia fa’ariro tātou iāna ’ei tumu nō tā tātou mau tauto’ora’a e ha’aputuputu ia ’Īserā’ela i nā pae e piti o te pāruru, ’ia tāvini tātou ia vetahi ’ē ’e ’ia fa’aineine tāta’itahi tātou nō te fārerei i te Atua, e iti mai ïa te mana o te ’enemi, ’e e fa’arahi te ’oa’oa, te au ’e te hau o te ’evanelia i tō tātou fare i te here huru Mesia.32 Tē fa’a’ite pāpū nei au i teie mau parau ’e teie mau ha’api’ira’a tumu ma te hōro’a i tō’u ’itera’a pāpū nō Iesu Mesia ’e nō tāna tusia tāra’ehara nō tātou, i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.

Fa’ata’ara’a

  1. Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 4:1, 5.

  2. Moroni 7:47.

  3. Hi’o « Aroha ’e te here », ’Ia Poro Haere i Ta’u Nei ’Evanelia : Te hō’ē arata’i nō te ’ohipa misiōnare, rev. ed. , 134–35.

  4. Hi’o Deuteronomi 6:5 ; Mataio 22:36–40.

  5. Hi’o « Mau hōpoi’a a te mau peresidenira’a pupu peresibutero ’e Sōtaiete Tauturu i roto i te ’ohipa misiōnare a te mau melo ’e te ’ohipa hiero ’e ’ā’amu ’utuāfare », fa’aarara’a, 6 nō ’Ātopa 2018.

  6. ’Ua fa’ati’ahia tō’u pāpā rū’au ’ia hōro’a i te hō’ē ha’amaita’ira’a patereareha i te mau mo’otua e ora ra i roto i te tahi atu mau titi. ’Ua hōro’ahia mai tō’u i te 11ra’a o tō’u matahiti nō te mea ’ua ma’ihia ’oia ’e ’ua mana’ohia ē, e fa’aru’e mai ’oia.

  7. E ha’amaita’ira’a patereareha tei hōro’ahia ia Quentin L. Cook e te patereareha Crozier Kimball, 13 nō ’Ātopa 1951, Draper, Utah.

  8. ’Ua tāvini ato’a te peresideni R. Wayne Shute ’e tāna vahine ’o Lorna i te tahi atu pi’ira’a misiōnare i Shanghai (Taina) ; i Armenia ; i Singapore ; ’e i Heleni. I te pohera’a Lorna, ’ua fa’aipoipo ’oia ia Rhea Mae Rosvall, ’e ’ua tāvini rāua i roto i te misiōni nō Brisbane (Auterāria). E hitu o tāna e iva tamari’i tei tāvini i te misiōni rave tāmau. Piti o nā matahiti tāna i tāvini ’ei peresideni misiōni i Hāmoa, ’o Elder John H. Groberg te peresideni misiōni i Tona. E ’ā’amu rahi te mau ’ohipa tā rāua i rave.

  9. E ti’a fa’atere ’o Otto Haleck i roto i te ’Ēkālesia ’āmuitahira’a keresetiano nō Hāmoa, nō roto mai i te London Missionary Society. E tupuna purutia tō tōna metua tāne, nō Dessau i Heremani.

  10. Tē tāvini nei te peresideni Don H. Staheli ’ei peresideni nō te hiero nō Bountiful (Utah).

  11. Tei reira te peresideni Gordon B. ’e te tuahine Marjorie P Hinckley ’e tā rāua tamāhine ’o Jane Hinckley Dudley, ’o Elder Jeffrey R. ’e te tuahine Patricia T. Holland, ’o Elder Quentin L. ’e te tuahine Mary G. Cook, ’e te taea’e Don H. Staheli.

  12. ’Ua fa’ati’a mai Elder O. Vincent Haleck ē, ’ua ani tōna metua ia rāua tōna taea’e ’o David ’ia ho’i nā te ara mai nō te hi’opo’a i te fare ’e nō te fāri’i i te peresideni Hinckley. Tē nā ’ō ra Elder Haleck ē, ’ua parau tōna metua tāne ē : « E mau melahi paha rātou, ’ua ’ite ». ’Ua parau ’oia i tāna nā tamaiti ē, mai te mea e fāri’i rātou i te peropheta, e fa’aineine maita’i roa rātou i te fare.

  13. ’Ua fāri’ihia te peresideni Hinckley e te hui mana fa’atere nō Hāmoa Marite nā reira ato’a e rave rahi tauasini ta’ata hamoa i te tahua fa’ahorora’a popo.

  14. Te tāhō’ēra’a i te mau ’utuāfare nā roto i te ’ohipa misiōnare itoito, ’ua riro ïa ’ei tāpa’o rahi nō te huru o te mau ta’ata hamoa ’e te tahi atu mau ta’ata ma’ohi.

  15. Nō tō rātou here rahi i te peresideni Shute ’e tō rātou māuruuru iāna, ’ua anihia ’oia e paraparau i te hunara’a ma’i o Otto Haleck i te matahiti 2006.

  16. « I te tahi mau taime, e ha’amata tātou i te tāvini nō te mea e tītaura’a ’aore rā e hopoi’a, e arata’i ato’a rā te reira tāvinira’a ’ia tātou ’ia turu’i i ni’a i te mea teitei a’e… ’ia tāvini i ‘te e’a maita’i rahi roa ra’ [1 Korinetia 12:31] » (Joy D. Jones, « Nōna », Liahona, Nov. 2018, 50).

  17. Hi’o Tad R. Callister, The Infinite Atonement2000), 5–8.

  18. E fa’anaho te mau melo o te ’Ēkālesia ’e te mau misiōnare i te taime ato’a e ani rātou i te tahi manihini.

  19. Russell M. Nelson, « Te tauturura’a a te mau tuahine i te haʼaputuputuraʼa ia ’Īserāʼela », Liahona, Nov. 2018, 70.

  20. E parau fa’a’ite nā te peresideni B. Jackson ’e te tuahine Rosemary M. Wixom, te peresideni ’e te matarona nō te hiero nō Roto Miti, i te peresidenira’a rahi nō te Paraimere, Māti 2019. Tē fa’a’ite nei Wixoms ma ē, tē « poro’i rahi nei rātou i te fāito XXXS nō te ’ahu bāpetizora’a ’ei pāhonora’a i te tītaura’a rahi ! »

  21. Hi’o Russell M. Nelson, « Mau parau ’ōmuara’a  », Liahona Nov. 2018, 6–8.

  22. Hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 131:1–4.

  23. Hi’o « Te ’utuāfare : E Poro’i i tō te Ao nei  », Liahona, Mē 2017, 145.

  24. « E mau patereareha te mau metua tāne ato’a nō tōna ’utuāfare ’e e mau matereareha te mau metua vahine ’e ’ua ’aifāito rāua i roto i tā rāua mau hōpoi’a metua ta’a ’ē » (James E. Faust, « The Prophetic Voice », Ensign, Mē 1996, 6).

  25. Hiʼo Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 45:26–27 ; 88:91.

  26. Russell M. Nelson, « Riro ’ei feiā mo’a hi’ora’a maita’i », Liahona, Nov. 2018, 113.

  27. Hi’o « E riro te ’utuāfare nei mai te ao ra », Te mau hīmene, n°181.

  28. « Nō te Aroha », Te mau hīmene, n°179.

  29. Mai te mea e tītau tātou i teie huru here, ’ia riro ïa te arata’ira’a i roto i Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 121:41–42 ’ei fā :

    « E ’ore roa e nehenehe ’e e ’ore roa ho’i e ti’a ’ia ha’amauhia te hō’ē mana ’e ’aore rā te hō’ē vāhi iti a’e nō te tura nā roto i te autahu’ara’a, maori rā nā roto i te fa’a’oroma’i-noa-ra’a, nā roto i te marû ’e te ha’eha’a, ’e nā roto ho’i i te here mau ra ;

    nā roto i te aroha, ’e te ’ite ateate ra, ’o tē fa’arahi roa i te vārua ma te fa’ahua ’ore, ’e ma te ha’avare ’ore ».

    E ha’apaehia te fa’ahapara’a ti’a ’ore i te mau tamari’i. Nō te upo’oti’a i ni’a i te mau hape ’e te mana’o pa’ari ’ore, tītauhia te arata’ira’a, ’eiaha te fa’ahapara’a. E tītau te hara i te a’o (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 1:25–27).

  30. Hi’o Russell M. Nelson, « Te tauturura’a a te mau tuahine i te haʼaputuputuraʼa ia ’Īserāʼela », 69 ; hi’o ato’a Russell M. Nelson, « Ti’aturira’a nō Ziona », (purera’a nō te feiā ’āpī ’ati a’e i te ao, 3 nō Tiunu 2018), HopeofIsrael.ChurchofJesusChrist.org.

  31. ’Ia hi’ohia, te ha’api’ira’a i te fare mai te hō’ē fare ïa ha’api’ira’a hō’ē piha nō te mau tamari’i matahiti rau. ’Ia ha’api’i tātou i te tamari’i 11 matahiti, e’ita e nehenehe e tāu’a ’ore i te tamari’i 3 matahiti.

  32. Hi’o Ioane 17: 3; 2 Nephi 31:20; Moroni 7:47