Aoao Atu ma le Aoao Mai
Malamalama i Tusitusiga Paia i le Talaaga


“Malamalama i Tusitusiga Paia i le Talaaga,” Tomai i Suesuega o Tusitusiga Paia (2024)

Malamalama i Tusitusiga Paia i le Talaaga

Faamatala

Faamalamalama atu o le talaaga e fesoasoani tatou te malamalama atili ai i tusitusiga paia. O le faitauina o fuaiupu a o lei amataina ma le mavae ai o se fuaitau faapitoa e maua ai se talaaga i le taimi lava lena. O le talaaga lautele atu o tulaga ma faamatalaga o le talaaga mo se fuaitau, lea e mafai ona aofia ai le faatulagaga faaleaganuu, talafaasolopito, po o le faataatiaga faafaafanua. O le malamalama i le talaaga e fesoasoani ia i tatou e (1) iloatino ai le faamoemoega o le tusitala; (2) mafaufau po o le a le mea na uunaia ai se aoaoga, mea na tupu, po o se tala; ma le (3) aloese ai mai le faia o faaliliuga sese.

Iloilo faatasi ma tagata aoga le pepa e tufa atu lenei e sauniuni ai mo le faataitaiga ma gaoioiga faataitai:

Malamalama i Tusitusiga Paia i le Talaaga

O le tuuina o tusitusiga paia i le talaaga o lona uiga tatou te suesue i se fuaitau faapitoa e faatatau i tulaga, mea na tutupu, ma aoaoga o loo siomia ai. Mafaufau pe mafai faapefea ona fesoasoani tulaga nei o le talaaga:

  1. Talaaga vave. Faitau fuaiupu o loo siomia ai e aoao ai le faatulagaga vave mo le fuaitau o le mau. O le a le mea na tupu po o se tulaga ua tuuina mai ai faamatalaga taua o le talaaga? Pe o se fesili na fesiligia i fuaiupu na uunaia ai se tali? Mo le tele o fuaitau e mafai ona fesoasoani e iloa ai po o ai o loo talanoa i ai ma pe aisea.

  2. Talaaga lautele atu. O le aoao e uiga i le faatulagaga faasolopito, faaleaganuu, ma le faataatiaga faafaafanua e mafai ona fesoasoani tatou te malamalama atili ai i se fuaitau faapitoa e ala i le vaai pe faapefea ona fetaui i le mataupu po o le tusi. E mafai foi ona fesoasoani tatou te iloa ai pe faapefea ona fetaui le fuaitau i totonu o le talaaga o le talalelei.

E mafai e le aufaitau ona maua le fesoasoani e malamalama ai i le talaaga o fuaitau o mau i punaoa nei (o loo maua i le Gospel Library): Fesoasoaniga mo Suesuega, Talafaasolopito o le Ekalesia,, Fesili ma Autu, tusi lesona a le faiaoga inisitituti poo le seminare, ma le Sau, Mulimuli Mai ia te A’u—Mo le Aiga ma le Ekalesia.

Faataitaiga

O faataitaiga nei ua faaalia ai le ala e aumaia ai e le talaaga i le taimi lava lena ma lautele atu se malamalamaaga i se fuaitau faapitoa o se mau. E mafai ona e faaali atu le siata i le faataitaiga 1 pe saunia o se pepa e tufa atu. A uma ona faitau le fuaitau, toe iloilo le “Talaaga i le Taimi Lava Lena” ona sosoo ai lea ma vaega o le “Talaaga Lautele Atu”. E mafai ona e faaaogaina le siata i le faataitaiga 2 i se aso ese e iloilo ai lenei tomai.

Faataitaiga 1

Fuaitau

Talaaga i le Taimi Lava Lena

Talaaga Lautele

Fuaitau

Faitau le Kenese 25:33.

Talaaga i le Taimi Lava Lena

O le talaaga i le taimi lava lena e maua i le faitauina o fuaiupu o loo siomia ai. Kenese 25:21–34 o loo ta’u mai ai ia i tatou o Esau ma Iakopo o se masaga. O Esau o le ulumatua ma o lea o le atalii o le tofi ulumatua. A o lei fananau mai i laua, sa faaali atu e le Alii ia Repeka o lana tama laitiiti, o Iakopo, o le a mauaina le tofi ulumatua (tagai Kenese 25:23). E alofagia Esau e lona tama, ma o Iakopo e alofagia e lona tina. I se tasi aso, i le fiaai tele, na fesili atu ai Esau ia Iakopo mo sina supo (lanu mumu). Ua ioe Iakopo e avatu ia Esau le supo e faafesuiai ai mo lona tofi ulumatua. Ua talia e Esau le fefaatauaiga, ma faaalia ai sa ia lagonaina e le taua lona tofi ulumatua.

Talaaga Lautele

Mafaufau pe faapefea ona fesoasoani punaoa nei i le talaaga lautele atu o lenei fuaiupu:

“Na faatau atu e Esau ia Iakopo lona tofi ulumatua (Ken. 25:33), lea na leiloloa uma ai ia te ia le taitaiga o le ituaiga ma le faamanuiaga foi o le feagaiga (Ken. 27:28–29, 36; Epe. 12:16–17)” (Bible Dictionary, “Esau”).

“I le taimi o peteriaka anamua, na maua ai e le atalii ulumatua le tofi ulumatua (Ken. 43:33) ma o lea na maua ai le taitaiga a le aiga i le maliu o le tamā. O le ulumatua e tatau ona agavaa e tauaveina lenei tiutetauave (1 Nof. 5:1–2) ma e mafai ona aveesea lona tofi o le ulumatua e ala i le amioletonu” (Taiala i Tusitusiga Paia, “Ulumatua,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

E mafai foi ona e faitauina le Taiala i Tusitusiga Paia, “Tofi o le Ulumatua,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org.

Malamalamaaga

O le talaaga mo le Kenese 25:33 e fesoasoani tatou te iloa ai o le mauaina o le tofi ulumatua o se faamamaluga tele ma se tiutetauave. Ua ta’u mai foi e le talaaga ia i tatou e lei tuuina e Esau se faatāua maualuga i lona tofi ulumatua. O nei malamalamaaga ua tuuina mai ai faamatalaga taua o le talaaga pe a tatou aoao mulimuli ane e uiga i faatonuga a Repeka ia Iakopo i le ala e maua ai le faamanuiaga o le tofi ulumatua mai ia Isaako (tagai Kenese 27:1–33).

Faataitaiga 2

Fuaitau

Talaaga i le Taimi Lava Lena

Talaaga Lautele

Fuaitau

Faitau le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:1–3.

Talaaga i le Taimi Lava Lena

O le talaaga i le taimi lava lena e maua i le faitauina o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:4–8. O i na sasaa atu ai e Iosefa Samita lona agaga i le Atua e uiga i mea o loo mafatia ai o ia ma le Au Paia. Ua faalogo Iosefa i le siufofoga o le Alii ma ua ta’u atu i ai o lona puapuaga o le a na o “sina minute laitiiti” ma afai na te “talitalia lelei,” o le a ia “manumalo i [ona] fili uma” (fuaiupu 7–8).

Talaaga Lautele

O le faaulutala o le vaega mo le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121 o loo aumaia ai se talaaga lautele atu mo fuaiupu 1–3: “O le tatalo ma valoaga na tusia e Iosefa Samita le Perofeta i [se tusi] i le Ekalesia a’o avea o ia o se pagota i le falepuipui i Liperate, Misuri, i le aso 20 Mati, 1839. Sa i ai le perofeta ma ni isi o soa i le falepuipui i ni masina. O a latou talosaga ma tagi sa avatu i taitai pule ma faamasino sa latou lē maua mai ai se mapusaga.”

O le tusiga “Within the Walls of Liberty Jail” (tagai faapitoa i parakalafa 8–16) o loo faamatala ai tulaga faaletonu sa manaomia ona onosaia e pagota (tagai Justin R. Bray, i le Revelations in Context [2016], 258–60).

Mafaufau e tilotilo i se ata o le Falepuipui o Liperate o loo maua i atapu’e o le Talafaasolopito o le Ekalesia.

Malamalamaaga

Pe a tatou malamalama i tulaga matautia o le Falepuipui o Liperate ma mafatiaga o le Au Paia na tutuliese mai Misuri, o le aioiga a Iosefa Samita sa manaomia ai se uiga faaopoopo ma le mana. Ua tatou aoao e faapea, i lalo o tulaga sili ona faigata e mafai ona tatou liliu atu ai i le Atua mo se fesoasoani ma maua le faamafanafanaga ma le taitaiga mai ia te Ia.

Faataitai

Filifili se fuaitau mai le poloka mau o loo e suesueina, pe faaaoga se tasi o mau nei: 1 Samuelu 16:7; Mareko 2:16; Alema 39:5; Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:11. Ona tuu atu lea i tagata aoga le pepa e tufa atu “Malamalama i Tusitusiga Paia i le Talaaga,” ma valaaulia i latou e faaaoga e iloa ai le talaaga i le taimi lena ma lautele atu mo le fuaitau na e filifilia. E mafai ona e valaaulia tagata aoga e faauma le siata o loo mulimuli mai.

Malamalama i le Talaaga

Fuaitau

Talaaga i le Taimi Lava Lena

Talaaga Lautele

Fuaitau

Talaaga i le Taimi Lava Lena

Talaaga Lautele

Malamalamaaga

Valaaulia ma Toe Tulitatao

Fautuaina le vasega e faaaoga mataupu faavae o le malamalama i tusitusiga paia i a latou talaaga i le taimi o suesuega faaletagata lava ia. Manatua e toe tulitatao ma tuu atu se taimi mo tagata aoga e toe faasoa mai ai ma toe faataitai le tomai pe a manaomia. E mafai ona e vaavaai mo se avanoa i le vaiaso atoa e tulitatao ai tagata aoga i le faaaogaina o nei mataupu faavae i a latou suesuega.