learn icon

Magkat-on—Labing Dugay nga Oras: 45 Minutos

Basaha:Sa mosunod nga pipila ka semana, inyong susihon ang mga opsyon sa training ug ang mga tigsangkap sa training ug ideterminar kon unsaon sa pagbayad alang sa inyong training o edukasyon. Sugdan ninyo pinaagi sa pagtimbang-timbang sa inyong mga opsyon sa training.

1. Hibaloi ang training ug kasinatian nga inyong gikinahanglan.

2. Hibaloi ang mga opsyon sa training sa inyong dapit.

3. Hibaloi kinsa ang pakig-istoryahan.

4. I-update ang inyong plano sa self-reliance.

1. Hibaloi ang Training ug Kasinatian nga Inyong Gikinahanglan

Basaha:Sa milabay nga pipila ka semana, nagsiksik kamo sa mga trabaho nga makatabang kaninyo sa pagpalambo sa inyong self-reliance. Sa miaging semana, kinahanglang nakapili na kamo og usa ka trabaho nga gusto ninyong tutukan.

Kalihokan _{(5 minutos)}

Step 1: Isulat ang trabaho nga inyong gipili:

Step 2: Isip grupo, ang matag usa mogahin og 30 segundos sa pagpaambit sa inyong gitinguha nga trabaho ug nganong inyo kining gipili.

Basaha:Aron makakuha sa trabaho nga inyong gipili, kinahanglan kamong magkat-on unsaon sa pagbuhat sa trabaho. Ang pagkat-on mahitabo pinaagi sa training ug kasinatian. Gawas sa uban pang mga butang, ang mga kompaniya mopili sa ilang i-hire base sa inyong level sa edukasyon ug kasinatian.

Sama pananglit, si Arlene adunay daghang kasinatian sa health care ug karon gusto nga motrabaho sa health care administration. Si Juan adunay dakong kasinatian sa konstruksyon ug karon gusto nga mahimong welder. Ang ilang nangagi nga kasinatian naghatag kanila og maayo nga pundasyon. Ang pagdugang og piho nga training o edukasyon makatabang kanila nga makwalipikado sa trabaho nga ilang gusto.

Hisguti:Nganong ang inyong level sa edukasyon ug matang sa edukasyon importante man sa kompaniya sa pagdesisyon niini kon mo-hire ba kaninyo?

Basaha:Ang mga eskwelahan, mga kompaniya, ug ubang mga institusyon nagtanyag og training alang sa tanang matang sa trabaho. Pangita og training nga labing mohaum sa trabaho nga inyong gipili.

Sama pananglit, makita tingali ni Arlene ang edukasyon nga iyang gikinahanglan sa usa ka kolehiyo o unibersidad. Makita tingali ni Juan ang training nga iyang gikinahanglan sa usa ka teknikal nga eskwelahan, pinaagi sa pag-apprentice, o gani sa pagtrabaho.

Kalihokan _{(5 minutos)}

Step 1: Isip grupo, pagpuli-puli sa pagbasa sa impormasyon sa mosunod nga table. Kon ang trabaho nga inyong gipili wala malakip sa table, hisguti ang training nga kasagarang gikinahanglan alang sa inyong trabaho.

Step 2: Kon ang kasagaran nga training lahi sa inyong dapit, hisguti kadto nga mga kalainan isip grupo ug butangi og marka nga tsek tupad sa training nga inyong gikinahanglan.

Matang sa Trabaho	Kasagaran nga Training	Kasagarang mga Dapit nga Nagtanyag sa Training	Akong Panginahanglan?
Trabahante sa konstruksyon, lab technician, turnero, mekaniko, quality control inspector, ug uban pa	On-the-job, sertipiko (ang uban nagkinahanglan og pag-apprentice o on-the-job nga training)	Pangnegosyo, bokasyunal ug teknikal [vocational and technical] nga mga eskwelahan, sa internet
Driver, tag-iya og restaurant, tag-iya og negosyo, ug uban pa	Lisensya	Bokasyunal ug teknikal nga mga eskwelahan, sa internet
Plumber, electrician, aircon technician, medical coder, interpreter, project manager, piloto, ug uban pa	Sertipiko (ang uban nagkinahanglan og pag-apprentice o on-the-job nga training)	Bokasyunal ug teknikal nga mga eskwelahan, sa internet
Computer network administrator, contractor, media technologist, nurse, teacher, journalist, architect, ug uban pa	Undergraduate degree	Kolehiyo o unibersidad, sa internet
Abogado, manager, direktor, propesor sa unibersidad, researcher, doktor, ug uban pa	Graduate degree	Kolehiyo o unibersidad, sa internet

Alang sa impormasyon kabahin sa mga opsyon sa edukasyon ug training nga anaa pinaagi sa Church Educational System, basaha ang mga pahina 72–74 sa inyong kaugalingon niining semanaha.

Basaha:Tingali inyong nasayran gikan sa inyong panag-istoryahanay ug pagsiksik nga nagkinahanglan kamo og kasinatian ingon man sa training aron makwalipikado sa inyong gitinguha nga trabaho. Tingali kinahanglan ninyo unang modawat og ubos nga level nga posisyon, tingali samtang nagtraining pa mo, aron makakuha unya og mas maayong trabaho.

Hisguti:Unsa nga matang sa kasinatian ang inyong nakita nga inyong gikinahanglan aron mahimong kwalipikado sa trabaho nga inyong gusto?

2. Hibaloi ang mga Opsyon sa Training sa Inyong Dapit

Basaha:Karon nga nasayud na kamo unsa nga matang sa training ang gikinahanglan, panahon na sa pag-ila og piho nga mga tigsangkap sa training. Sama pananglit, si Juan nakakita og duha ka teknikal nga eskwelahan ug usa ka employer sa dapit nga makatabang kaniya nga ma-certify isip welder.

Kalihokan _{(5 minutos)}

Step 1: Diha sa mga linya sa ubos, isulat ang mga ngalan sa dili mominos tulo ka mga eskwelahan, negosyo, o ubang organisasyon nga tingali nagtanyag sa training nga inyong gikinahanglan.

Step 2: Pakig-uban sa inyong action partner ug ipaambit ang mga ngalan sa eskwelahan o tigsangkap og training nga inyong giila ug nganong gihunahuna ninyo nga maayo sila nga mga opsyon sa training.

Asa Mokuha sa Akong Training

Basaha:Dili tanan nga edukasyon ug training magkaparehas. Ang ubang mga training program ug mga eskwelahan mas maayo sa uban. Ang ubang mga programa tingali mas epektibo sa pag-training sa mga estudyante ug mas daghan ang napahimutang sa trabaho [higher job placement rates]. Ang uban tingali lisud sudlon, o tingali daghan sa mga estudyante dili makakompleto sa ilang programa. Ang ubang eskwelahan tingali mahal, busa kinahanglan ninyong matino kon sulit ba sila sa gibayad.

Pangita og tigsangkap sa edukasyon o training nga nagtanyag sa labing maayong kombinasyon niini nga mga butang:

• Daghan ang napahimutang sa trabaho (kalidad)

• Kalagmitan nga madawat ug makakompleto sa programa o training

• Kabarato

Sama pananglit, si Rachel nagkonsiderar og tulo ka lain-laing eskwelahan, nga gitandi sa mosunod nga table. Sa iyang pagsiksik nasayran niya kini nga impormasyon:

Opsyon 1	Opsyon 2	Opsyon 3
Gidaghanon sa napatrabaho: 7 sa 10 ka mga tawo ang nakakuha og trabaho (70%). Unom sa 10 ang nadawat, ug sobra sa 90% ang nakakompleto. Total nga gasto sa pag-eskwela: 15,000	Gidaghanon sa napatrabaho: 2 sa 10 ka mga tawo ang nakakuha og trabaho (20%). Ang tanan dawaton, apan dili kaabut sa 50% ang nakakompleto. Total nga gasto sa pag-eskwela: 5,000	Gidaghanon sa napatrabaho: 8 sa 10 ka mga tawo ang nakakuha og trabaho (80%). Tulo sa 10 ang madawat, ug sobra sa 80% ang nakakompleto. Total nga gasto sa pag-eskwela: 50,000

Hisguti:Unsa nga mga butang ang labing importante kaninyo kon magpili og eskwelahan o tigsangkap sa training?

3. Hibaloi Kinsa ang Pakig-istoryahan

Basaha:Ang pinakamaayong paagi sa pagkat-on mahitungod sa inyong mga opsyon sa training mao ang (1) pakig-istorya sa mga tawo nga nagtrabaho diha sa mga eskwelahan o training program ug (2) pag-research sa inyong kaugalingon. Daghang mga eskwelahan ug mga tigsangkap og training adunay mga tawo nga makatubag sa inyong mga pangutana. Pagkontak og tawo diha sa organisasyon, pagpakita og interes sa training, ug panghangyo nga makigsulti og tawo nga makatubag sa inyong mga pangutana. Makatabang tingali ang pagkontak og mga tawo nga anaa sa mosunod nga mga katungdanan:

• Admissions adviser

• Program adviser

• Training manager

• Information desk

• Piho nga mga instruktor

Mahimo usab kamo nga motawag sa eskwelahan o tigsangkap sa training, moribyu sa impormasyon diha sa website niini, ug makig-istorya sa ubang tawo kinsa nakaagi sa programa.

Hisguti:Unsa ang ubang mga kapanguhaan nga makatabang ninyo nga makakuha sa impormasyon nga inyong gikinahanglan mahitungod sa usa ka eskwelahan o tigsangkap sa training?

Basaha:Samtang buhaton ninyo ang inyong pagsiksik, pangita og mga tubag sa piho nga mga pangutana aron sa pagtabang kaninyo nga makahimo sa inyong desisyon.

Kalihokan _{(10 minutos)}

Step 1: Pakigpares sa inyong action partner ug pagpuli-puli sa pag-role-play o paghunahuna nga nakig-istorya kamo sa usa ka kontak sa eskwelahan aron makat-on pa mahitungod sa programa o training nga interesado kamo. Ang usa ka tawo magdala sa tahas sa kontak sa eskwelahan. Ipaila-ila og una ang inyong kaugalingon pinaagi sa pag-ingon og ingon niini “Hi, ako si . Interesado ko sa inyong programa. Pwede kong mangutana?

Step 2: Pangutana og dili mominos tulo ka mga pangutana gikan sa lista sa pahina 75. Ang laing partner makahimo sa iyang mga tubag.

Step 3: Pagbaylo og tahas ug balika ang kalihokan.

Basaha:Gamita ang mga pangutana diha sa “Pagtimbang-Timbang sa Akong mga Opsyon sa Training” (pahina 75) kon makig-istorya kamo sa eskwelahan o mga tigsangkap sa training niining semanaha. Siguroa nga makuha kini nga impormasyon aron magamit ninyo kini sa miting sa sunod semana.

Hisguti:Unsa kaha ang ubang mga pangutana nga mahimong makatabang kon ipangutana?

4. I-update ang Inyong Plano sa Self-Reliance

Kalihokan _{(5 minutos)}

I-update ang inyong plano sa self-reliance kon gikinahanglan ug kompletuha ang seksyon sa “Ang Akong Plano sa Edukasyon”.

Ang Akong Tumong sa Self-Reliance (kapitulo 1)

Ako

aron ako .

Ang Akong Plano sa Trabaho (kapitulo 2 ug 3)

Akong gitandi kining tulo ka mga trabaho:

Ang trabaho nga akong gipili alang kanako mao ang tungod sa mosunod nga mga butang nga akong nakat-unan gikan sa mga employer ug sa uban mahitungod sa mga reyalidad sa trabaho sa akong dapit:

.

Ang Akong Plano sa Edukasyon

Akong isiksik kining tulo ka mga opsyon sa training:

Hisguti:Unsa ang labing importante nga mga butang nga inyong nakat-unan sa miting sa grupo karong adlawa?