my foundation icon

My Foundation: Pagdumala sa Kwarta—Labing Dugay nga Oras: 20 Minutos

Pamalandungi:Nganong ang pagdumala sa kwarta lisud kaayo—ug importante kaayo?

Tan-awa:“First Things First! [Unahon ang mga Butang nga Kinahanglanon!]” anaa sa srs.lds.org/videos. (Walay video? Basaha ang pahina 22.)

Unahon Ang Mga Butang nga Kinahanglanon!

Kon dili mo makatan-aw sa video, pagpili og mga tahas [role] ug basaha kini nga script.

still from First Things First

Sitwasyon: Batang lalaki ug batang babaye, nagsul-ob og sinina sa mga hamtong, naglihok nga sama sa ilang mga ginikanan.

Batang lalaki: Abut na ko, ‘langga.

Batang babaye: Maayong pag-abut. Uy, kapoy lagi ka tan-awon.

Batang lalaki: Ikaw pud. Daghan ka og gitrabaho, dili ba?

Batang babaye: Aw, kinahanglan man gyud ta’ng motrabaho, di ba?

Batang lalaki: Mikita ko og 10 karon.

Batang babaye: Oy, kanindot nga panalangin. Nan, unahon ang mga butang nga kinahanglanon. Atong bayaran ang atong ikapulo, dili ba?

Batang lalaki: Apan unsa man kon makulang ang atong kwarta?

Batang babaye: Diha na mosulod ang pagtuo!

Batang lalaki: Okey. Nan unsa man ang sunod?

Batang babaye: Ah, kinahanglan ta’ng mopalit og pagkaon ug molain og pangplete ug mobayad sa abangan. Ug dayon nindot unta kon mopalit ta og lingkuranan …

Batang lalaki: Apan dili pwede. Tan-awa gud? Wala tay igong kwarta.

Batang babaye: Pwede kaha ta’ng manghulam?

Batang lalaki: Ingon sila nga ang utang delikado. Dili ta ganahang magkaproblema.

Batang babaye: Okey. Sakto ka. Unsa may atong buhaton niini?

Batang lalaki: Ato kining tigumon! Dili ta kahibalo sa manghitabo.

Batang babaye: Maayo kana. Pero wala nay nahabilin para lingaw-lingaw.

Batang lalaki: Naa man ang usag usa nato! Ug sulayan nako nga madugangan ang akong kinitaan.

Batang babaye: Sulayan nako nga maminusan ang gasto!

Batang lalaki: Nianang paagiha magmalipayon ta—ug self-reliant!

Batang babaye: Husto! Dili man kana lisud kaayo. Nganong gilisud-lisud man kana sa mga dagko?

Batang lalaki: Ah, nahibalo na ka. Ingon ana gyud nang mga dagko.

Balik sa pahina 20.

Hisguti:Nganong kinahanglan man nga atong subayon ug tigumon ang atong kwarta?

Basaha:Doktrina ug mga Pakigsaad 104:78 ug ang pamahayag gikan sa All Is Safely Gathered In (naa sa tuo)

“Ug usab, sa pagkatinuod Ako moingon nganha kaninyo, mahitungod sa inyong mga utang—tan-awa mao kini ang akong kabubut-on nga kamo kinahanglan mobayad sa inyong tanan nga mga utang.”

Doktrina ug mga Pakigsaad 104:78

“Bayad og ikapulo [tithes] ug mga halad [offerings], … likayi ang utang, … paggamit og badyet, … determinaha kon unsaon pagpakunhod sa inyong gasto alang sa mga dili kaayo mahinungdanon … [ug] disiplinaha ang inyong kaugalingon sa pagsunod sa plano sa badyet.”

Andama ang Matag Butang nga Kinahanglanon: Panalapi sa Pamilya (booklet, 2007), 3

Hisguti:Basaha ang self-reliant nga pamaagi sa pagdumala sa kwarta (ubos). Unsaon nato nga mahimo kini nga kinaiya?

diagram self-reliant approach

Kalihokan

Step 1: Tagsa-tagsa nga ribyuha ang inyong mga paggasto sa ubos.

Unsa ang Akong Gibati mahitungod sa Akong Paggasto?
Kategoriya	Gamay ra kaayo ang akong gasto	Maayo ang akong gibati sa akong paggasto	Sobra ra kaayo ang akong gasto
Ehemplo  Sinina			✓
Mangaon sa mga restawran
Mga grocery
Snack ug mga mainom
Entertainment
Panimalay
Utilities
Mga sinina
Mga galamiton sa balay
Transportasyon
Insurance
Telepono
Mga bayad sa utang
Ikapulo
Mga donasyon sa kalooy
Uban pa

Step 2: Basaha ang kinutlo gikan ni Elder Robert D. Hales (naa sa tuo). Hisguti kon sa unsang paagi ninyo maminusan ang mga paggasto sa mga kategoriya diin sobra ra kaayo ang inyong gasto.

“Daw ang pagbati nga dunay katungod sa mga butang anaa sa kultura karon. Kon mabug-atan kita sa sobra nga utang, atong … gibutang ang atong kaugalingon sa tinuyoan nga pagpaulipon, sa paggahin sa tanan natong panahon, sa tanan natong kusog, ug sa tanan natong pamaagi sa pagbayad sa atong mga utang. … Kinahanglan gayud nga kita … mohimo og plano sa paggasto ug pagtigum—sa pagbadyet—ug moila tali sa mga gusto [wants] ug sa mga panginahanglan [needs].”

Robert D. Hales, “Seek and Attain the Spiritual High Ground in Life” (fireside sa Church Educational System, Mar. 2009), lds.org/media-library

I-commit [Ipasalig]:I-commit nga himoon ang mosunod nga mga buluhaton sulod sa semana. I-tsek ang box kon makompleto ninyo ang matag buluhaton.

• Mosubay sa inyong kinitaan ug gasto kada adlaw. Sa katapusan sa semana, isumada ang mga numero ug i-rekord ang total nga mga kantidad diha sa Rekord sa Kinitaan ug Gasto nga Talaan diha sa pahina 15.

• Mopaambit sa inyong nakat-unan karon mahitungod sa pagdumala og kwarta ngadto sa inyong pamilya o mga higala.