Te mau hina’aro i mua ia tātou
Nā Bonnie L. Oscarson
Te peresideni rahi nō te Feiā ’Āpī Tamāhine
Te mau tāvinira’a rahi roa a’e e vai nei, tei roto ïa i tō tātou iho ’utuāfarē, i pīha’i iho i tō tātou mau hoa, tā tātou pāroita ’e tō tātou aroā.
I te mau mahana i ma’iri a’enei, ’ua fa’aro’oro’o na tātou i te parau o te mau ’ati nātura e rave rahi i Mehiko, i te Fenua Maritē, i Asia, i Caraïbes ’e i Afirika. ’Ua ’ōteo mai te maita’i rahi o te ta’ata ’a haere ai rātou e tauturu i te feiā i roto i te ’ati ’e tei māuiui i te pau rahi. ’Ua ’oa’oa roa vau i te ’itera’a i te feiā ’āpī tamāhine i Texas ’e i Florida ’e te mau ta’ata e rave rahi, ma te ’ahuhia i tō rātou piriaro re’are’a « Mains Serviables », i te tauturura’a i te ’īritiritira’a i te mau pāpararī o te mau fare i muri mai i te mata’i rorofa’i i ma’iri a’enei. E rave rahi tauasini taata e haere i terā mau vāhi tauturura’a ’āhani ’aita rātou i ātea roa. ’Āre’a rā, ’ua hōroa ’outou i te mau ō rima here nō te tamarū i te māuiui. ’Ua riro tō ’outou maita’i ’e tō ’outou aroha ’ei fa’aurura’a, mai te au te reira i te huru Mesia.
I teie mahana tē hina’aro nei au e parau i te hō’ē pae o te tauturu ’o tā’u e ’ite nei e mea faufa’a nō te tā’āto’ara’a—’aita e fa’ata’ara’a i hea ’outou e fa’aea ai. Tātou pā’āto’a tei māta’ita’i i te parau ’āpī i ma’iri a’enei ’e ’o tei ’ite ’ore nāhea i te tauturu atu, penei a’e tei mua noa ia tātou te pāhonora’a.
’Ua ha’api’i te Fa’aora : « ’O tei hina’aro i te tāpe’a i tōna ora, ’ua ere ïa i te ora : ’e ’o tei ti’a iāna i te tu’u i tōna ora iā’u nei, e ora ïa tōna ».1 ’Ua parau te peresideni Thomas S. Monson nō teie pāpa’ira’a : « Tē ti’aturi nei au ē, tē parau mai nei te Fa’aora ia tātou ē, ’ia ’ore tātou e tu’u ’ia tātou iho i roto i te tāvinira’a ia vetahi ’ē, e mea iti ïa te faufa’a o tō tātou iho orara’a. Te feiā e ora noa nō rātou iho ana’e, e fa’aitihia ïa rātou i te pae vārua ’e, e ’ere ïa i tō rātou ora ’āre’a te feiā e tu’u ia rātou iho i roto i te tāvinira’a ia vetahi ’ē ra, e tupu ïa rātou i te rahi ’e te ruperupe—’e e ora ïa tō rātou ».2
Tē ora nei tātou i te hō’ē tau e fa’ahi’o nei ia tātou e rave rahi i ni’a i te mātini ’āfa’ifa’i e vai ra i roto i tō tātou rima ma te ’aramōina i te feiā e hā’ati nei ia tātou. Tē pāpa’i ’e tē hāpono nei tātou i te parau i ni’a i te natirara ma te mono i te hi’o-mata-ra’a i te ta’ata, te ata’atara’a, ’e te mea varavara roa atu ā, te ’āparaura’a mata ’e mata. Pinepine tātou i te māna’ona’o rahi i te rahira’a ta’ata i ’āpe’e mai ’e ’o tei au i tā tātou pāpa’i, ’āre’a rā te tauahira’a i te hō’ē hoa, te fa’a’itera’a i te here ’e te tāu’a tino roa iāna, ’aita ïa. Noa atu te fa’ahiahia o teie mau rāve’a ’āpī nō te ha’apararera’a i te ’evanelia a Iesu Mesia ’e nō te fa’anatira’a ia tātou i tō tātou mau fēti’i ’e i te mau hoa, mai te mea e’ita tātou e ara i tōna fa’a’ohipara’a, e ha’amata ato’a tātou i te tāu’a ia tātou ana’e ’e i te mo’ehia te tumu mau o te ’evanelia, ’oia ho’i te tāvinira’a.
Tē here maita’i nei au ’e tē ti’aturi ato’a nei au ia ’outou tei roto i tō ’outou matahiti taure’are’ara’a ’e te feiā ’āpī pa’ari. ’Ua ’ite au ’e ’ua putapū vau i tō ’outou hia’ai ’ia tāvini ’e ’ia fa’atupu i te ta’a-’ē-ra’a i roto i te ao nei. Tē ti’aturi nei au ē, tē fa’ariro nei te rahira’a o te mau mero i te tāvinira’a ’ei niu nō tā rātou mau fafaura’a ’e nō tō rātou pipira’a. Tē mana’o ato’a nei rā vau ē, i te tahi mau taime e mea ’ōhie ’ia ’ore e ’ite i te mau taime fa’ahiahia nō te tāvini ia vetahi ’ē, nō te fa’a’ōnevanevahia tātou, ’aore rā nō te ’imira’a i te mau rāve’a rahi a’e nō te taui i te ao ’e ’aita atura tātou e ’ite nei ē, te mau tāvinira’a rahi roa a’e e vai nei, tei roto ïa i tō tātou iho ’utuāfare, i rotopū i tō tātou mau hoa, i roto i tā tātou pāroita ’e tō tātou huira’atira. Tē peapea nei tātou ’ia ’ite i te māuiui ’e te tauturu e hina’arohia nei nā te ara, ’aita rā tātou e ’ite nei i te ta’ata e hina’aro nei i te hoa, tei roto noa ïa i tā tātou iho piha i te pārahira’a.
’Ua fa’ati’a te tuahine Linda K. Burton i te ’ā’amu o te hō’ē peresideni Sōtaiete Tauturu ’o tei ’ohi haere i te mau paraikete ’e te tahi atu mau ta’ata nō te feiā rava’i ’ore i te mau matahiti 1990. « ’Ua fa’ahoro rāua tāna tamāhine i te pereo’o mai Lonedona ē tae atu i Kosovo. I ni’a i te tere ho’ira’a, ’ua tae mai te hō’ē mana’o pāpū nō ’ō mai i te Vārua tei puta hōhonu i roto i tōna ’ā’au. Teie te mana’o i tae mai : ‘Te mea ’o tā ’ōrua i rave, e mea maita’i. I teienei rā, ’a ho’i i tō ’oe fare ’e ’a haere i’ō noa mai i te purōmu ’e ’a tāvini i tō ta’ata tupu ! »3
E ahate maita’i e roa’a mai ’ia fa’aora tātou i te ao ’e tē ha’afaufa’a ’ore ra tātou i te hina’aro o te feiā i pīha’i roa ia tātou ’e ’o tā tātou i here roa a’e ? E ahate faufa’a ’ia tīnai i te fifi o te ao mai te mea tē hi’a atu ra te feiā nā pīha’i ia tātou ’e ’aita tātou e ’ite nei ? E riro nā tō tātou Metua i te Ao ra i tu’u i pīha’i iho roa ia tātou i te feiā i hina’aro i te tauturu, ma te ’ite ē, ’o tātou mau te ta’ata e pāhono i tō rātou mau hina’aro.
E nehenehe i te tā’āto’ara’a e ’ite mai i te rāve’a nō te tāvini mai te Mesia te huru. ’Aita i maoro a’enei, ua fa’ati’a mai tō’u tauturu, te tuahine Carol F. McConkie, i te ’ā’amu o tāna mo’otua Sarah, 10 matahiti. I tōna ’itera’a ē, ’ua ma’ihia tōna māmā, nāna iho i mana’o ’ia riro ’ei tauturu. ’Ua fa’aara ’oia i tōna teina i te po’ipo’i, ’ua tauturu i te fa’a’ōmono i tōna ’ahu, i te purūmu i tōna niho, i te pāhere i tōna rouru ’e i te fa’anaho i te tāmā’a, ’a vaiho noa ai ’oia i tōna māmā ’ia ta’oto ā. ’Ua hōro’a noa ’oia i teie tauturu ha’iha’i ma te tītau-’ore-hia, nō te mea rā ’ua ’ite ’oia i te hina’aro, ’ua tauturu ’oia. Hau atu tō Sarah ha’amaita’ira’a i tōna metua vahine, ’ua pāpū ato’a rā iā’u ē, ’ua tupu ato’a te ’oa’oa i roto iāna ’a ha’amāmā ai ’oia i te hōpoi’a a te ta’ata tāna i here, e nā reira ato’a, ’ua ha’apūai ’oia i tōna aura’a ’e tōna tuahine. ’Ua parau te peresideni James E. Faust : « ’Aita e matahiti nō te ha’amata … i te tāvini ia vetahi ’ē. ’Aita i tītauhia i te fāito rahi roa, ’e e mea maita’i a’e i roto i te ’utuāfare iho ».4
Tē ’ite ra ’outou, e te mau tamari’i, i te aura’a mau nō tō ’outou nā metua ’e nō te mau melo o te ’utuāfare ’ia ’imi ’outou i te mau rāve’a tāvinira’a i te fare ? ’Outou i roto i te taure’are’ara’a, ’ia riro ’ei ’ohipa mātāmua roa nō ’outou te fa’aitoitora’a ’e te tāvinira’a i te mau mero o tō ’outou ’utuāfarē, ’a ’imi ai ’outou i te taui i te ao nei. E tauturu te marū ’e te māna’ona’ora’a i tō ’outou mau tae’ae ’e tuahine ’e tō ’outou nā metua, i te ha’amaura’a i te vārua tahō’ē ’e i te fa’ataera’a mai i te Vārua iō ’outou ra. Taui i te ao, e ha’amata ïa nā ni’a i te ha’apūaira’a i tō ’outou iho ’utuāfare.
Te tahi atu ā pū nō tā tātou tāvinira’a, ’o te ’utuāfare pāroita ïa. I te tahi mau taime e ui mai tā tātou mau tamari’i : « Nō te aha e ti’a iā’u ’ia haere i te fa’a’oa’oara’a a te Feiā ’Āpī ? ’Aita tō’u ’āpī rahi i reira. »
’Āhiri e pāhono atu vau mai te hō’ē metua maita’i, e nā ’ō ïa vau : « E aha ’oe e mana’o nei ē, tē haere ra ’oe i te fa’a’oa’oara’a a te Feiā ’Āpī ’ia ’āpī mai ’oe ?
E tō’u mau hoa taure’are’a ē, tē ha’apāpū nei au ia ’outou ē, pauroa te taime e haere ’outou i te mau rurura’a a te ’Ēkālesia, e fārerei ’outou i te ta’ata ’ōvere, te ta’ata fa’aruru i te mau ’ati, ’e te ta’ata hina’aro hoa ’e ’o tē mana’o ato’a ra ē, ’aita tōna tā’amura’a. Tei roto ia ’outou te faufa’a e hōro’a i te mau rurura’a ato’a ’e te mau fa’a’oa’oara’a ato’a, ’e tē hina’aro nei te Fatu ia ’outou ’ia hi’o ’ati a’e ia ’outou i tō ’outou ta’ata tupu ’a tāvini atu ai mai tāna e rave ’āhani ’o ’oia terā.
’Ua ha’api’i ’o Elder D. Todd Christofferson ē : « Te tumu rahi nō te ’Ēkālesia a te Fatu ’o te ha’amaura’a ïa i te ’āmuira’a Feiā Mo’a nō te turu i te tahi ’e te tahi i ni’a i ‘te ’ē’a tītī’aifaro ’e te piriha’o ē tae roa atu ai i te ora mure ’ore ra’ ». Tē parau fa’ahou nei ’oia : « E ’ere teie fa’aro’o nō ni’a noa i te ta’ata iho ; ’ua pi’ihia rā tātou pā’āto’a ’ia tāvini. ’O tātou te mata, te rima, te upo’o, te ’āvae ’e te tahi atu mau melo o te tino o te Mesia ».5
Parau mau, tē haere nei tātou i te purera’a i te mau hepetoma ato’a nō te ’āmui i te mau ’ōro’a, nō te ’apo i te ha’api’ira’a tumu ’e ’ia fa’auruhia tātou, te tahi ato’a rā tumu rahi nō te haere atu, ’oia ho’i ïa, ’ei ’utuāfare pāroita ’e ’ei pipi nō te Fa’aora ’o Iesu Mesia, tē ha’apa’o nei tātou i te tahi ’e te tahi, tē fa’aitoito nei i te tahi ’e te tahi ’e tē ’imi nei i te mau rāve’a nō te tāvini ’e nō te ha’apūai i te tahi ’e te tahi. E ’ere tātou i te feiā ’apo noa ’e te ’ohi noa i te mea e hōro’ahia nei i te purera’a ; tītauhia tātou nō te riro ’ei feiā hōro’a ’e te ’ōpere. E te feiā ’āpī tamāroa ’e tamāhine ē, ’ia ho’i ’outou i te fa’a’oa’oara’a a te Feiā ’Āpī, ’eiaha e rave i tā ’outou niuniu ’āfa’ifa’i nō te hi’o i te ’ohipa e rave ra tō ’outou mau hoa, ’a fa’aea, ’a hi’o ’ati a’e ia ’outou ’e ’a ui ia ’outou iho : « ’O vai tei hina’aro i tā’u tauturu i teie mahana ? » ’O ’outou paha te tāviri e roa’a ai ’e e putapū ai te orara’a o te hō’ē ta’ata ’e ’aore rā ’outou te tāviri e itoito ai te hō’ē hoa e tāfifi muhu ’ore noa ra.
’A ani i tō ’outou Metua i te Ao ra ’ia fa’a’ite mai i te feiā hepohepo e hā’ati nei ia ’outou ’e ’ia fa’auru mai ’oia nāhea i te tāvini maita’i a’e ia rātou. ’A ha’amana’o ē, i te rahira’a taime, ’ua tāvini hō’ē hō’ē te Fa’aora i te ta’ata.
17 matahiti tō tā’u mo’otua ’o Ethan. ’Ua putapū vau i tōna paraura’a mai ē, ’ua fa’auruhia ’ōna nā roto i te hi’ora’a maita’i o tōna metua vahine ’e ’ua pure ’oia i te mau mahana ato’a, ’ia noa’a tāna rāve’a tāvinira’a i te ta’ata. ’A fa’aea ai au iō rātou ra, ’ua hi’o vau i te fa’a’oroma’i ’o Ethan, tōna here ’e te maita’i i ni’a i tōna taea’e ’e tōna mau tuahine, ’e tāna tauturura’a i tōna nā metua, ’e te ’imira’a i te rāve’a nō te toro i te rima i te ta’ata. ’Ua fa’ahiahia roa vau i tōna ha’apa’ora’a i te feiā ’ati a’e iāna ’e tōna hia’ai ’ia tāvini ia rātou. E hi’ora’a ’ōna nō’u. ’Ia rave tātou mai ia Ethan ra—i te anira’a i te Fatu ’ia tauturu ia tātou ’ia ’ite i te mau rāve’a nō te tāvini atu—e fa’aara ïa te Vārua i tō tātou mata ’ia ’ite i te mau hina’aro ’ati a’e ia tātou, ’ia ’ite i te « hō’ē » i hina’aro ia tātou i te reira mahana ’e ’ia ’ite nāhea ’ia tāvini iāna.
Ta’a ’ē noa atu te tāvinira’a i tō ’outou ’utuāfare ’e i te mau melo o te pāroita, e ’imi i te mau tāvinira’a i roto i tō ’outou aroā e tō ’outou huira’atira. Tē vai nei te taime e pi’ihia tātou nō te tauturu i roto i te hō’ē ’ati rahi, ’āre’a i te mau mahana ato’a ra, tē fa’aitoitohia nei tātou ’ia ’imi i te mau hina’aro i tō tātou iho nei vāhi, ’ia fa’aitoitohia atu ’e ’ia tauturuhia atu. ’Aita i maoro a’enei, ’ua parauhia vau e te hō’ē peresideni ārea e tāvini ra i roto i te hō’ē fenua veve rahi ē, te rāve’a maita’i roa a’e nō te tauturu i te feiā i fifihia i roto i te tahi atu mau tuha’a nā te ara, ’o te hōro’ara’a ïa i te ō ha’apaera’a mā’a maita’i roa, te fa’a’īra’a i te ’āfata tauturu a te ’Ēkālesia « Fonds d’Aide Humanitaire », ’e te ’imira’a i te mau rāve’a nō te tāvini i te ta’ata i te vāhi tā ’outou e ora nei. ’A feruri na i te ha’amaita’ira’a rahi i roto i te ao mai te peu e ha’apa’o te ta’ata tāta’itahi i teie nei parau a’o !
Te mau taea’e e te mau tuahine, ’outou iho ā rā te u’i ’āpī, ’a tāmata ai ’outou i te riro mai te Fa’aora Iesu Mesia ’e i te ha’apa’o i tā ’outou mau fafaura’a, e ha’amaita’i-tāmau-hia ’outou i roto i te hia’ai ’ia tāmarū i tei ’oto ’e ’ia tauturu i tei rava’i ’ore. ’A ha’amana’o ē, e riro ē, te mau hina’aro rahi roa a’e tei mua noa atu ia ’outou. ’A ha’amata i te tāvini i roto i tō ’outou iho fare ’e i tō ’outou mau fēti’i. ’O teie mau aura’a te riro i te mea mure ’ore. Mai te peu noa atu ē—penei a’e i te taime iho ā ra—’aita tō ’outou orara’a ’utuāfare i te mea maita’i roa, e nehenehe tā ’outou e ’ite mai i te rāve’a nō te tāvini, nō te ha’amaita’i e nō te ha’apūai atu. ’A ha’amata i te vāhi tei reira ’outou, ’a here ia rātou noa atu tō rātou huru, ’e ’a fa’aineine ia ’outou nō te ’utuāfare ’o tā ’outou e hina’aro ananahi.
’A pure nō te tauturu i te ’itera’a i te feiā i roto i te ’utuāfare pāroita ’o tē hina’aro nei ’ia herehia rātou ’e ’ia fa’aitoitohia. ’Eiaha e haere i te purera’a ma te ui ē, « e ahatā’u e ’āpī i roto i teie purera’a ? », ’a ui rā, « ’o vai tē hina’aro nei i tā’u tauturu ? E aha tā’u e nehenehe e tauturu atu ? »
’A ha’amaita’i ai ’outou i tō ’outou iho ’utuāfare ’e i te mau melo o te pāroita, ’a ’imi i te mau rāve’a nō te ha’amaita’i i te feiā i roto i te huira’atira. E taime rahi ānei tō ’outou nō te tāvini ’e ’aore rā e taime ri’i noa, e ha’amaita’i tā ’outou tauto’ora’a i te orara’a o te taata ’e e haamaita’i ato’a te reira ia ’outou i te fāito e’ita e nehenehe e feruri.
’Ua ha’api’i te peresideni Spencer W. Kimball e : « Tē ’ite mai nei te Atua ia tātou, ’e tē hi’o mai nei ’oia ia tātou. Terā rā, e mea mātarohia ē, e nā roto ’oia i te tahi ta’ata i te pāhono i tō tātou mau hina’aro ».6 ’Ia ’ite tātou tāta’itahi i te faufa’a ’e te ha’amaita’ira’a ’ia ’āmui i roto i te fa’atupura’a i te ’ohipa a tō tātou Metua i te Ao ra, ’a pāhono ai tātou i te mau hina’aro o tāna mau tamari’i, ’o tā’u ïa pure i te i’oa o Iesu Mesia ra, ’āmene.