2017
Katak ko Ļalem n̄an Rūm̧m̧an Ded ro jān Rijilōk ro Reddik
October 2017


Katak ko ļalem n̄an Rūm̧m̧an ded ro jān Rijilōk ro Reddik

Ta eo jemaron̄ ekkatak kake rainin jān iminene ko an Rijilōk ro jinoin tata an Jepļaaktok eo?

Rekar kōtaan 23 im 35 iiō ko, ak rekar jipan̄ kōm̧m̧an oktak ilo laļ in. Rijilōk ro jinoin tata an Kabun̄ in rekar jet ro reddik. Jet rekar en̄jake aer jab lukkuun peran. Jet rekar kōm̧m̧an bōd. Ak aolep raar kōm̧m̧an juon oktak. Erkein rej katak ko ļalem jemaron̄ ekkatak kaki jān en̄jake ko aer.

1. Kwojjab Aikuj Lukkuun Tijem̧ļo̧k bwe Kwōn Juon Eo Eļap an Tōprak

Pija
Heber C. Kimball

Kōmeļeļe ko jān Elizabeth Thayer

Heber C. Kimball ekar jab lōke e make ke ekar bōk kūr eo an n̄an Doulul eo an Rijilōk ro Jon̄oulruo ilo Pāpode 1835. Epaake jilu iiō in an pād ilo Kabun̄ in im ekar 33 wōt iiō dettan.

“Ekar jab jon̄an eo ikar kōtmene,” Heber ekar keememej ļo̧k.1 Ak ekar ikdeleel n̄an bōk juon kūr, im jar in ekkapit eo an ekar āindein “bwe milien armej” renaaj “oktak tok jān waanjon̄ak ko an.”2

Āinwōt juon Rijilōk ekar jerbal ilo ruo mijen ko me ekar ļap tōprak ie ilo England. Ekar ukōt juon jarlepju eo me ro bwijjier kiiō remaron̄ lukkuun lōn̄ uwaaer rainin. Ekkar n̄an Heber, ekar wōnm̧aanļo̧k wōt men̄e ekar en̄jake ke edik ijo koņaan n̄an kōjeraam̧m̧an e make im elōn̄ ro jet.

2. Jejeņoļo̧k kōn Jokālōt ko ad, ejjab Jekjek ko jepād ie

Pija
Thomas B. Marsh

Thomas B. Marsh ekar ko jān m̧weo imōn ilo New Hampshire ke ej 14 an iiō. Ekar jerbal āinwōt juon rikallib ilo Vermont; im ribōk wōrtar an rim̧ōn̄ā ilo rejtōren ilo Albany, New York; ilo juon hotel ilo New York City; im juon rijerbal ilo Long Island. Jekjek ko ekar pād ie rekar jab em̧m̧an m̧ae iien ekar ioon im m̧areiki Elizabeth Godkin.

E im Elizabeth rekar en̄jake im̧we an jetōb bwe rej aikuj emakūt n̄an western New York. Ilo ijeņ, rekar ron̄ kōn Bok in Mormon. Thomas ekar loi kape in peij ko 16 me raar dedeļo̧k jinointata, im kein būriin peba eo ekar kōm̧m̧an bwe en riiti peba in kam̧ool ko. Ekar tōmak bwe bok eo ej an Anij, Thomas ekar kālōt bwe en kobatok ilo Kabun̄ in. Ekar peptaij ilo Jeptōm̧ba 3, 1830.3

Thomas ekar kajeded gospel ilo elōn̄ jikin ko. Ekar kijenmej ilo en̄taan ko an ke ro Rikwojarjar raar ridwōjļo̧k jān Jackson County, Missouri, ilo Nobōm̧ba 1833. Ekar juon iaan ro uwaan Missiouri ko̧o̧njeļ eo eutiej jinointata ke ej jino ejaak ilo Juļae 1834. Ālkin kūr eo an āinwōt juon Rijilōk ke ej 34 an iiō, ekar kūr āinwōt juon Būreejtōn ilo Doulul eo an Rijilōk ro Jon̄oulruo. Men̄e ekar lukkuun jojom̧are Josep Smith ņae rijum̧ae ro ilo tōre ko etto, āliktata Thomas make ekar inepata. Ilo 1838 ekar kālōt bwe en etal jān Kabun̄ in.4

Jān Thomas Marsh jemaron̄ ekkatak bwe jekjek ko reoktaktak ko jepād ie rejjab aikuj kōttoļo̧k kōj jān kōjeraam̧m̧an ko an gospel in—ak jān ad kōjeraam̧m̧an mour ko an ro jet.

3. Lukkuun Tiljek: Ejjeļo̧k En Ewānōk Jon̄an Eban Kōm̧m̧an Bōd.

Pija
Lyman Johnson

Lyman Johnson ekar juon eo ediktata iaan ro rekar kūr er—23 iiō dettan im emān allōn̄ rūttoon ilo tōre eo. Em̧ōj kar kapit e āinwōt juon pris eutiej jejjo raan ālkin an kar 20 an iiō ilo 1831 im ekar dedeļo̧k an kōm̧m̧ane mijen ko an ilo Kabun̄ in. Ke ej pād ilo juon iaan mijen ko an, ekar kwaļo̧k juon katak eo emenin keememej āinwōt “juon iaan naan in kam̧ool ko rekajoor tata eo ej iookļo̧k mijen eo an Josep Smith, im jerbal eo eļap ilo raan ko āliktata.”5

Ekaburomōjmōj bwe jerbal eo an Lyman āinwōt juon Rijilōk ekar jab aeitok kitien. Ilo iien apan̄ ko ikijeen jāān ilo Kirtland, Ohio, ilo 1837, ekar jum̧ae Josep Smith. Kar bukweļo̧k Lyman jān Kabun̄ in ilo 1838.

Jekdo̧o̧n jon̄an em̧m̧an in an kwaļo̧k, jekdo̧o̧n ta kajoor eo ej kabwijer e ilo Kabun̄ in, Lyman eaar bun̄jān tōmak eo an. Brigham Young ekar ba, bwe tokālik Lyman ekar ba, iakwe n̄e en kar tōmak wōt ilo gospel in: “Ikar obrak kōn lan̄lōn̄ im m̧ōņōņō. … Ikar lukkuun m̧ōņōņō aolep raan im aolep bon̄. … Ak kiiō emarok, metak, būrom̧ōj, ļap an nana aō mour.”6

4. Pokake Ejjab Pidodo Kōm̧m̧ane, ak Eļap an Aorōk

Pija
Parley P. Pratt

Ālkin an Parley P. Pratt kar ekapit āinwōt juon Rijilōk, Oliver Cowdery, juon iaan ro kar jitōn̄ er n̄an jipan̄ kālet Rijilōk ro, ekar leļo̧k kapilōk ko rem̧m̧an n̄an Parley, ba bwe enaaj “ioon ejja apan̄ ko wōt n̄an jelm̧ae ilo an kakūrm̧ool jerbal in, me Rijilōk ro etto raar bar ioone.” Ekar ba bwe Parley enaaj kar jelm̧ae “jikin kalbuuj ko rekajoor im marok,” ak jekdoon jekjek ko rejjab aikuj kabweer e, kōnke mālijjon̄ ko renaaj kōm̧m̧an bwe en “bōk aibojooj” eo me Irooj eaar kōpooj e n̄an e.7

Mour eo an Parley ekar ioon jekjek in. Ilo jet tōre ekar jeram̧ōl. Ekar lōn̄ iien armej rekar kajirere kōn an kajeded gospel eo. Ekar kalbuuj ilo 1838 im 1839 kōn aer ņa ruōn kōn jorrāān ko raar waļo̧k ko me ro uwaan Kabun̄ in raar jelm̧aeiki ilo Missouri. Parley ekar barāinwōt en̄jake kōjeraam̧m̧an ko me Oliver ekar kalim̧m̧ur kaki. Ejjab to jān iien eo ekar diwōj jān Kalbuuj, ekar je juon leta, “Em̧m̧an am mour, im eļap am jeraam̧m̧an ilo Irooj, ālkin elōn̄ mālijjon̄ ko reļļap.”8

5. Ejjab Aorōk Jon̄an Iiō eo Am̧ ak Eļapļo̧k an Aorōk Tōmak eo Am̧

Pija
Orson Pratt

Orson Pratt, būratōr eo an Parley, ekar eo kein karuo diktata iaan Rijilōk ro. Ekar ekapit ke ej 23 an iiō, ekar jejjo wiik rūttoļo̧k jān Lyman Johnson. Jerbal eo an Orson me ekar kōm̧m̧ane n̄an Kabun̄ in ekar bōktok waanjon̄ak eo em̧m̧antata kōn wāween an rūm̧m̧an ded ro maron̄ erom̧ kein kōketak n̄an em̧m̧anļo̧k eo.

Orson ekar peptaij io Jeptōm̧ba 19, 1830—ilo raan eo an bwe en 19 an iiō. Ejjab to tokālik, Josep Smith ekar bōk juon an revelesōn me ej kwaļo̧k ke Orson ej nejin Anij, bwe ekar jeraam̧m̧an kōnke ekar tōmak, im bwe eddo eo an ej n̄an kajeded gospel eo (lale K&B 34:3–6). Kōn menin, Orson ekar jerbal ilo elōn̄ mijen ko, ekoba juon iaer ippān Lyman Johnson ilo 1832 eo me rekar peptaiji epaakeļo̧k 100 armej im kar kapit jet iaer n̄an elder.

Ke Orson ekar kūr āinwōt juon Rijilōk, ekar jab pād ilo Kirtland. Ilo Eprōļ 23, 1835, ilo bukwōn in Columbus, ekar ekkatak bwe emenin aikuj bwe en pād ilo kweilo̧k eo ilo Kirtland ilo Eprōļ 26.

Ilo an jab jeļā unin kweilo̧k, ekar kaju tōparļo̧k ijeņ. Ilo an jab jeļā ke em̧ōj kūri āinwōt juon Rijilōk, ke ej deļon̄ļo̧k jarlepju eo rej “jar, im rekar kōņaan bwe en tōparļo̧k.”9 En̄jake jipan̄ ko jān ro Rikwojarjar, Orson ekar bōk kūr eo an.

Āinwōt juon Rijilōk, ekar kōpooj juon bok jidikdik eo epād ie bwebwenatoon etto kōn Visōn eo an Josep Smith. Āinwōt juon painier ilo 1847, ekar kōjparok juon rekoot in bwebwenatoon em̧akūt eo aer n̄an turōk. Ekar barāinwōt je elōn̄ bok jiddik ko an mijinede ro im ekar juon rijojomar eo ekajoor kōn Bok in Mormon.

Rainin Eoktak … Ejim̧we ke?

Ilo elōn̄ wāween ko, rūm̧m̧an ded ro reoktak rainin jān kar ro ilo 1835 eo. Im aaet katak kein remaron̄ jipan̄ rūm̧m̧an ded ro rainin ilo aer kijejeto n̄an tōpar kōttōpar ko aer. En̄in ej tukaduin.

  • Eļan̄n̄e kwōj en̄jake bwe kwōjjab peran, kwōn wōnm̧aanļo̧k wōt.

  • Aolep armej ewōr aer apan̄. Kwomaron̄ anjo jān apan̄ ko am̧.

  • Enaaj ļapļo̧k am̧ m̧ōņōņō n̄e kwōj kajoor wōt ilo Kabun̄ in.

  • Kwōn kajoor wōt. Kwōn pokake im tiljek. Kōjeraam̧m̧an ko renaaj itok.

  • Ewōr juon eddo eaorōk kwōj aikuj kōm̧m̧ane. Irooj ej lōke eok.

Kakeememej ko

  1. “Kar Bōke jān Journal eo an H. C. Kimball,” Times and Seasons, Apr. 15, 1845, 868.

  2. “Minutes, Discourse, and Blessings, 14–15 February 1835,” in The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 4: April 1834–September 1835, ed. Matthew C. Godfrey and others (2016), 229.

  3. Lale “History of Thos. Baldwin Marsh,” The Deseret News, Mar. 24, 1858, 18.

  4. Lale “History of Thos. Baldwin Marsh,” The Deseret News, Mar. 24, 1858, 18; Kay Darowski, “The Faith and Fall of Thomas Marsh,” in Revelations in Context: The Stories behind the Sections of the Doctrine and Covenants, Matthew McBride and James Goldberg, eds. (2016), 57–59.

  5. Edward W. Tullidge, Tullidge’s Histories (1889), vol. 2 (supplement), 175.

  6. Brigham Young, Discourse, June 17, 1877, in Journal of Discourses, 19:41.

  7. Oliver Cowdery, in “Minutes and Blessings, 21 February, 1835,” in Joseph Smith Papers, Documents, Volume 4: April 1834–September 1835, 240–41.

  8. “Leta jān Parley P. Pratt, 22 November 1839,” josephsmithpapers.org/paper-summary/letter-from-parley-p-pratt-22-november-1839/1.

  9. “Kar Bōke jān Journal eo an H. C. Kimball,” Times and Seasons, Apr. 15, 1845, 869.