2013
Fili ke ʻOua ʻe Ngutu Lau
ʻAokosi 2013


Fili ke ʻOua ʻe Ngutu Lau

ʻOku nofo e tokotaha ʻoku ʻaʻana e talanoá ʻi Uasingatoni, USA.

ʻĪmisi

ʻI hoku fuofua taʻu he ako māʻolungá, ne u loto ke kau he konga ʻo e kau ngāue fakatekinikale ki hono fakahoko ʻemau faiva hiva fakataʻú. Naʻe hoko ia ko e taha ʻo e meʻa fakangalongataʻa ʻo e taʻú, koeʻuhí he naʻe fakafiefia peá u ako ai ha meʻa lahi. Ne u toe fiefia foki he ngāue mo e kakai ne u feʻiloaki mo iá.

Ka ko e meʻa mahuʻinga taha ne u akó ko ha meʻa naʻe ʻikai ke u ʻamanaki ki ai.

Ke lava e kau ngāué ʻo fetuʻutaki leʻo siʻí, ne mau ngāue ʻaki ha ngaahi teleletiō. Ne mau toe ngāue ʻaki ia ke fakakata, pōtalanoa, ʻo aʻu ki he hiva ke fakafiefiaʻi kimautolu lolotonga e ako faivá.

Ka naʻe ʻikai ke fakafiemālie kiate au e fuofua taimi ne mau ngāue ʻaki ai e teleletioó. Ne u fuʻu fiefia he kamatá. Ka naʻe kamata lauʻi ʻe ha kakai ʻe niʻihi e kau faivá. Ne u feinga ke tukunoaʻi e ngaahi fakamatala taʻe ʻofá, ka ʻi he fakalalahi ʻa e talanoá, ne toe kovi mo fakamamahi ange e laú.

Ne u pāhia he fanongo ki he ngaahi fakamatalá, ka naʻá ku ilifia ke fakafepakiʻi hoku ngaahi kaungāmeʻa foʻoú. Ne u fakaʻamu mai ne u lava, koeʻuhí ʻi heʻeku tali lelei ʻenau fakakatá, ne kamata ke u kata mo fai atu haʻaku ngaahi lau. Ne kamata ke u fakaʻuhingaʻi e ʻuhinga ʻoku sai ai pē iá. He ʻikai fie fanongo mai ha taha ia tukukehe pē e kau ngāue fakatekinikalé, pea naʻá ku loto ke vālelei mo e kakai ʻoku mau feohí.

Neongo ʻene faingataʻá, ne u ʻiloʻi ʻoku hala hono fakaangaʻi e kau faivá, pea naʻá ku fili leva ke ʻoua te u ngutu lau.

Hili e ako faivá ne mau toki ʻiloʻi ko e meʻa kotoa ne mau lea ʻaki he teleletioó ne ongo atu pē ia ki he konga kimui ʻo e siteisí. Ne meimei ke fanongo kotoa mai pē e kau ngāue ʻe toko 60 ʻoku nau fokotuʻutuʻu e faivá ki heʻemau talanoá. Ne ʻita, loto-mamahi pe ongoʻi mā ha niʻihi. Ne ʻikai ke fiefia ai ha taha.

Lolotonga haʻaku talanoa kimui mo ha taha hoku ngaahi kaungāmeʻá ki he meʻa ne hokó naʻá ne pehē mai, “ʻOku ʻiloʻi ʻe he taha kotoa he ʻikai te ke teitei lava ʻo lea ʻaki ha meʻa pehē.” Naʻá ku ʻohovale heʻene leá, pea ne u fakatokangaʻi e mahuʻinga ʻo e fili ne u faí. Kapau naʻá ku fili ke kau he laú, ko e hā nai haʻanau fakakaukau mai kiate au? Ko e hā nai haʻanau fakakaukau ki he Siasí?

Ne u houngaʻia he fili ne u fai he kiʻi fale faiʻanga faiva fakapoʻuli ko iá, neongo ne u fakakaukau he ʻikai ʻiloʻi ʻe he niʻihi kehé, koeʻuhí he naʻe tokoni ke ne ʻomi ha ngaahi tāpuaki ʻo e fakakaumeʻá, melinó, mo e loto falala ne mei mole meiate au kapau ne u fili ke u ngutu lau.