2013
Fakatokangaʻi, Manatuʻi, mo Fakamālō
ʻAokosi 2013


Pōpoaki ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí

Fakatokangaʻi, Manatuʻi, mo Fakamālō

ʻĪmisi
Palesiteni Henry B. Eyring

ʻOku kole mai e ʻOtuá ke tau fakamālō kiate Ia ʻi ha faʻahinga tāpuaki pē ʻoku tau maʻu meiate Ia. ʻOku faingofua ke tau lotu fakamālō taʻe ongoʻi ha meʻa, pea toutou fai e ngaahi lea tatau ka ʻoku ʻikai fakataumuʻa ʻetau fakamāloó ke hoko ko ha meʻaʻofa mei he lotó ki he ʻOtuá. ʻOku tau “fakafetaʻi … ʻi he Laumālié” (T&F 46:32) koeʻuhí ke tau lava ʻo ongoʻi houngaʻia moʻoni ki he meʻa kuo foaki mai ʻe he ʻOtuá maʻatautolú.

ʻE founga fēfē haʻatau manatuʻi ha kiʻi konga ʻo e meʻa kotoa ne fai ʻe he ʻOtuá maʻatautolú? Naʻe hiki ʻe he ʻAposetolo ko Sioné ʻa e meʻa ne akoʻi kiate kitautolu ʻe he Fakamoʻuí kau ki ha meʻaʻofa ʻo e manatú ʻoku maʻu mei he meʻafoaki ʻo e Laumālié Māʻoniʻoní: “Ka ko e Fakafiemālié ko e Laumālie Māʻoniʻoní, ʻa ia ʻe fekau ʻe he Tamaí ʻi hoku huafá, te ne akoʻi ʻa kimoutolu ʻi he meʻa kotoa pē, mo fakamanatuʻi ʻa kimoutolu ʻi he meʻa kotoa pē, ʻa ia kuó u lea ʻaki kiate kimoutolú” (Sione 14:26).

ʻOku fakamanatu mai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní e ngaahi meʻa ne akoʻi ʻe he ʻOtuá kiate kitautolú. Ko e taha e ngaahi founga ʻoku akoʻi ai kitautolu ʻe he ʻOtuá ko ʻEne ngaahi tāpuakí; ko ia ai, kapau te tau fili ke ngāue ʻaki e tuí, ʻe hanga ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻo fakamanatu mai kiate kitautolu e angalelei ʻa e ʻOtuá.

Te ke lava ʻo vakaiʻi ia ʻi haʻo lotu he ʻahó ni. Te ke lava ʻo muimui he fekau “Ke ke fakafetaʻi ki he ʻEiki ko ho ʻOtuá ʻi he ngaahi meʻa kotoa pē” (T&F 59:7).

Naʻe fokotuʻu mai ʻe Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni (1899–1994) ʻoku fie maʻu ha taimi ki hono fai ʻo e lotú. Naʻá ne pehē: “Naʻe pehē ʻe he Palōfita ko Siosefá ʻi ha taimi ʻe taha ko e taha ʻo e angahala lahi taha ʻoku halaia ai e Kāingalotú ko e angahala ko ia ʻo e taʻe houngaʻiá. ʻOku ou tui ko e tokolahi taha ʻo kitautolú naʻe ʻikai ke tau fakakaukau ko ha angahala mamafa ia. ʻOku ʻi ai ha konga lahi ʻi heʻetau lotú mo ʻetau tautapa ki he ʻEikí ke tau kole ai ha fakalahi ʻo e ngaahi tāpuakí. Ka ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻoku ou ongoʻi ʻoku fie maʻu ke lahi ange hono tukutaha ʻetau lotú ki hono fakahā ʻo e houngaʻia mo e fakamālō ʻi he ngaahi tāpuaki kuo tau ʻosi maʻú. ʻOku tau fuʻu fiefia ai.”1

Te ke lava ke aʻusia ha meʻa pehē he ʻahó ni ʻaki e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. Te ke lava ʻo kamata ʻaki hoʻo lotu fakafoʻituituí ha fakamālō. Te ke lava ʻo kamata lau ho ngaahi tāpuakí pea kiʻi mālōlō ʻo fakakaukau ki ai. Kapau te ke fakaʻaongaʻi e tuí ʻaki e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, te ke fakatokangaʻi haʻo manatuʻi lelei e ngaahi tāpuaki kehé. Kapau te ke kamata fakahaaʻi hoʻo houngaʻia he ngaahi tāpuaki takitaha, ʻe lōloa ange leva hoʻo lotú ʻi he tuʻunga angamahení. ʻE hoko mai e manatú, pea pehē ki he houngaʻiá.

Te ke lava ʻo fai e meʻa tatau ʻi hono hiki hoʻo tohinoá. Kuo tokoniʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní e kakaí he meʻa ko iá talu mei he kamataʻanga ʻo taimí. ʻOkú ke manatuʻi e lau ʻa e tohi ʻa Mōsesé, “Pea naʻe tauhi ha tohi ʻo e manatú, ʻa ia naʻe tohi ai, ʻi he lea ʻa ʻĀtamá, he naʻe tuku kiate kinautolu kotoa pē naʻe ui ki he ʻOtuá ke nau tohi ʻi he laumālie ʻo e mālohi fakalangí” (Mōsese 6:5).

Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo (1895–1985) e founga ʻo e tohi ʻi he mālohi fakalangí: “Ko kinautolu ʻoku nau tauhi ha tohi ʻo e manatú ʻe lahi ange ʻenau manatua e ʻEikí ʻi heʻenau moʻui fakaʻahó. Ko e ngaahi tohinoá ko ha founga ia hono lau hotau ngaahi tāpuakí pea tuku ai ha fakamatala ʻo e ngaahi tāpuakí ni maʻa hotau hakó.”2

ʻI hoʻo kamata tohí, te ke lava ʻo ʻeke kiate koe, “Naʻe founga fēfē hono tāpuekina au he ʻahó ni ʻe he ʻOtuá mo kinautolu ʻoku ou ʻofa aí?” Kapau te ke toutou fai ʻaki ia e tuí, te ke manatuʻi leva e ngaahi tāpuakí. ʻE ʻi ai e taimi te ke manatuʻi ha ngaahi meʻaʻofa naʻe ʻikai te ke fakatokangaʻi he lolotonga e ʻahó ka te ke toki ʻilo ai ko e takiekina ia ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻo moʻuí.

ʻOku ou lotua ke hokohoko atu ʻetau ngāue ʻi he tuí ke fakatokangaʻi, fakamanatuʻi, mo fakamālō ki he meʻa kuo fai mo lolotonga fai heʻetau Tamai Hēvaní mo hotau Fakamoʻuí ke fakaava e hala ki ʻapí kiate Kinaua.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Ezra Taft Benson, God, Family, Country: Our Three Great Loyalties (1974), 199.

  2. Spencer W. Kimball, “Listen to the Prophets,” Ensign, May 1978, 77.

Ko e Faiako mei he Pōpoaki ko ʻEní

ʻOku fakaafeʻi kitautolu ʻe Palesiteni ʻAealingi ʻi heʻene pōpoakí, ke tau manatuʻi e angalelei ʻa e Tamai Hēvaní ʻi heʻetau lotú. Aleaʻi mo kinautolu ʻokú ke akoʻí ʻa e lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he lotu mo e houngaʻiá ke tau fakatokangaʻi e toʻukupu ʻo e ʻOtuá ʻi heʻetau moʻuí. Fakakaukau ke tūʻulutui mo kinautolu ʻokú ke akoʻí ʻo fai ha lotu pea fokotuʻu ange ki he tokotaha te ne fai e lotú ke ne fai pē ha fakamālō.

Te ke toe lava ʻo ako e mahuʻinga ʻo e houngaʻiá ʻaki hano lau e ngaahi veesi ko ʻení ʻo tānaki atu ki he ngaahi veesi ne lau ki ai ʻa Palesiteni ʻAealingí: Saame 100; Mosaia 2:19–22; ʻAlamā 26:8; 34:38; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 59:21; 78:19; 136:28.