2012
Fakahōhōloto ki he Matangá
Siulai 2012


Fakahōhōloto ki he Matangá

ʻĪmisi
girl performing in front of youth

Ko ʻeku moʻuí ko ha fakangalingali ʻataʻatā pē kae tālunga ʻeku pehē ke u liliú.

Kiate au ʻi heʻeku kei taʻu hongofulu tupu siʻí, ko e akó ia ko ha fakangalingali pē. ʻOku mou meaʻi, ʻa e anga hono fai ʻe he tama hia he heleʻuhilá ha lea fakanonga mo fakapoto pea hoko ʻo mātuʻaki pōtoʻi ʻi hono fakahokó? Naʻá ku fakaʻānaua ke u lava ʻo fai ia. Naʻá ku feinga ke u mahuʻinga ʻo tatau mo e lelei taha ʻi he kau hiá. Naʻá ku ʻai ke pehē ʻoku tōlalo ʻeku tuʻunga moʻui angatonú koeʻuhí he naʻá ku fie maʻu ke fiefia hoku ngaahi kaungāmeʻa ʻi he ʻakó. Naʻá ku saiʻia ʻi he ongo ʻo e kakatá ʻi he taimi naʻá ku ngāueʻaki ai ʻa e ngaahi lea pe hua taʻefeʻunga kau ki he kakaí.

Naʻá ku fie maʻu ʻa e matangá ke nau tokanga taha pē kiate au. Ko ia, ne u maʻu e founga ke u hoko ai ko ha taha fakafiefia ki he kakaí. Naʻá ku hoko maʻu pē ko ha meʻa fakaoli heʻeku kalasi paiolosií, mo fakalotoʻi hoku kaungā timi volipoló ko ha taha paati fakavalevale au, ʻo holoki ai hoku ngeia ko e finemui angamaʻa, mo taʻe-ha-melé. Naʻá ku fakakaukau, “ʻOku ʻikai ke u fie maʻu hoku ngaahi kaungāmeʻá ke nau pehē ko ha taha fie failelei au!”

Pea koeʻuhí naʻe ʻikai ke u fai ʻa e ngaahi angahala mamafa naʻe fakakaukau ʻa e kakaí ne u faí, naʻá ku feinga lahi leva ke u tui ʻoku sai pē ke makaka. Naʻá ku hala ai! Ne aʻu ʻeku toʻonga moʻui totonú ki ha tuʻunga naʻe ʻikai ke u makātakiʻi. Ko e lahi ange hoku manakoá, ko e siʻi ange ia ʻo ʻeku saiʻia he toʻonga naʻá ku fakafōtungaʻí.

ʻI ha ʻaho ʻe taha, ne talanoa ai ha toko ua ʻo hoku ngaahi kaungāmeʻá ki ha taʻahine sipoti talavou mo anga fakakaumeʻa naʻe ui ko Senifā, naʻe ʻikai ke mā ia ke taukaveʻi ʻene tuí. Ne pehē ange ʻe ha taha ʻo hoku ngaahi kaumeʻá, ko e talavou, manakoa, pea mo e poto taha ia ʻi he kalasi fitú, “ʻOku kehe ʻaupito ʻa Senifā ia. Fakaʻamu ange ʻe au naʻá ku toʻa pehē ke u tui ki hoku siasí hangē ko iá. Ko ia toko taha pē ʻoku ou ʻiloʻi ʻoku moʻui pehē.” Naʻá ku moʻutāfuʻua.

Naʻá ku fakakaukau ai, “ʻE anga fēfē ke ne leaʻaki ha faʻahinga meʻa pehē ʻo ʻikai lave mai kia au? ʻIkai ko ia pē, ʻoku maʻu e hoku siasí ha ngaahi tuʻunga ʻulunganga māʻolunga!” Naʻá ku ʻita lahi ʻi he ʻikai ke ne lau au ko ha sīpinga leleí. Pea, fakafokifā pē, kuó u ongoʻi ʻo hangē ʻoku ou tangutu he ʻotu muʻa ʻo ha fale heleʻuhila ʻoku huluʻi ai ʻeku moʻuí ko e faiva lahí ia.

Naʻá ku fakakaukau ki he sīpinga kovi ne u fai ki hoku ngaahi kaungāmeʻá. Ko hai ha taha ʻe sio kia au pea fakakaukau, “Pehē ange mai ʻoku ou toʻa mo makehe hangē ko iá”? Naʻá ku mātuʻaki fehiʻa hoku tuʻunga ne u aʻu ki aí.

Ko hono liliu hoku ʻulungāngá mo hoku ongoongó ko ha ngāue lōloa, pea ʻoku ou kei feinga pē ke longo hoku ngutú ʻo ʻoua ʻe toe homo mei ai ha lea kovi ʻoku saiʻia ai ʻa e matangá. Kuó u fakatokangaʻi te u kei lava pē ʻo ʻai hoku ngaahi kaungāmeʻá ke nau kata ʻo ʻikai uesia ai ha loto ʻo ha taha, pea ʻe lava ke u mavahe mei he lokí ʻi hano fai ha hua ʻoku palakū ʻo ʻikai lumaʻi. ʻOku ʻikai fie maʻu ha taha ia ke hoko ko ha “hia” kae maʻu hano ngaahi kaungāmeʻa tokolahi. Naʻe liliu ʻeku fakakaukaú mo ʻeku tōʻongá koeʻuhí he ʻoku lelei ange ke te fiemālie ki he meʻa ʻokú te tui ki aí ʻi haʻate feinga ke fufū hoto anga totonú.

Tā fakatātaaʻi ʻe Scott Greer