Wase 2

Noda i Vakabula, o Jisu Karisito

“Me tiko duadua e cake ena nomuni vakasama, ena gauna oqo kei na veigauna kece sara, ni o Jisu na Karisito, na Luve ni Kalou bula ka lako mai ki vuravura me mai solia nona bula me rawa ni da bula kina. E ka dina oqori, ka sa yavudei. Sa tarai cake mai kea noda vakabauta.”

Na Bula nei Joseph Fielding Smith

Me vaka e dua na iApositolo, o Peresitedi Joseph Fielding Smith a yalodina ena nona ilesilesi me dua vei ira na “sa lesi me vunautaka yani na yaca i Karisito ki vuravura taucoko” (V&V 107:23). A kaya: “Au tovolea meu lomani Koya, noda Dauveivueti, e levu cake mai na veika kece tale eso. Sa noqu itavi. Au lako wavokita taucoko na vanua oqo me vaka e dua vei ira Nona ivakadinadina kilai tani. E sega ni rawa meu dua na ivakadinadina kilai tani i Jisu Karisito kevaka a sega vei au na kila ka taucoko kei na vakadeitaki ni o Koya na Luve ni Kalou ka Dauveivueti ni vuravura.”¹

Me vaka e dua na tama, o Peresitedi Smith a solia sara ga nona igu ki na nona itavi me vakadinadinataka na iVakabula. Ena ika 18 ni Jiulai, 1948, a vakauta e dua na ivola vei rau na luvena tagane o Douglas kei Milton, ka rau veiqaravi tiko ena daukaulotu tudei. A vola vakaoqo:

“Eso na gauna au dabe ka vakasamataka, kei na noqu dau wilika tiko na ivolanikalou, au vakasamataka nona veiqaravi noda Turaga, na veika e cakava baleti au, kei na noqu vakila na veika oqo au kaya vei au, e sega ni rawa meu cakacaka lasu kivua. E lomani au ena taucoko ni loloma, me vaka nona lomani ira kece ga na tamata, vakabibi o ira era qaravi koya, ka sa dodonu meu lomani koya ena levu ni loloma kece au rawata, kevaka mada ga e sega ni taucoko, ka sega ni dodonu me vaka kina. Na loloma ni i Vakabula e veivakaurabuitaki. Au sega ni bula ena gauna ni noda i Vakabula; e se bera ni lako mai vei au vakatamata. Au se bera ni raici koya vakayago. O koya kei Tamana e sega ni rau vakila na kena yaga me soli vei au e dua na veivakalougatataki cecere me vaka oqo. Ia e sega ni yaga. Au sa vakila na nona iserau. Au kila ni Yalo Tabu e vakamarautaka noqu vakasama ka vakatakilai koya kivei au, me rawa niu lomana na noqu Dauveivueti, e tu vei au na inuinui, ka vakila ni dina, daumaka cake mai na veika kece sara ena bula oqo. Ke sega au na sega ni taukena. Au vinakata meu dina kivua. Au kila ni a mate ena vukuqu, a mate tale ga ena vukumu kei ira kece sara na tamata me rawa ni da bula tale mai na tucaketale. Au kila ni a mate me rawa kina me vosota noqu caka cala, noqu ivalavala ca, ka vakasavasavataki mai na nomudou i valavala ca kece ga. Na loloma oqo sa rui veivakurabuitaki. E rawa vakacava vei au, noqu kila tiko oqo, meu cakava tale e dua na ka ia meu lomani koya, na noqu Dauveivueti. Au vinakati rau noqu cauravou ena rara ni kaulotu me rau vakila na sala vata ga oqo. Au vinakati ira na luvequ kei na makubuqu me ra vakila na sala o ya, ka kakua vakadua ni lakosese mai na gaunisala ni dina kei na bula savasava.”²

A vola e dua vei ira na luvei Peresitedi Smith tagane:

“Me vaka na lalai, eda na rogoci koya vakawasoma nona kaya, ‘Kevaka wale ga me ra na kila na tamata e vuravura na veivakatovolei kece, na veika rarawa kece, na ivalavala ca kece a ciqoma vakai koya na Turaga ena vukuda.’ Ena veigauna e dau vagolea kina ena veika oqo, ena dau tonawanawa na wai ni matana.

“[Vakadua] ena noqu dabe duadua tiko vata kei tamaqu ena nona vuli, au raica ni vakasama sara tiko ga vakaukauwa. Au lomalomaruataka se meu vosa ena gauna ni vakadirorogo, ia a qai vosa mai. ‘Oi, noqu tagane, au gadreva me daru a tiko vata ena Lotulevu sa oti ena noqu sotavi ira na Taciqu ena valetabu. Oi, kevaka a rawa mo rogoca nodra ivakadinadina ena nodra lomana nodra Turaga ka iVakabula, o Jisu Karisito!’ A qai cuva sobu, ka sa drodro mai na wainimatana ka tuturu sobu mai ki na nona sote. Ni oti e vica vata na sekodi, ka sega soti ni laveta cake na uluna, ia e tosoya na uluna ki muri ki liu, ka kaya, ‘Oilei, au sa lomana na noqu Turaga ka iVakabula o Jisu Karisito.³

iVakavuvuli nei Joseph Fielding Smith

O Jisu Karisito sa ikoya na Luvena E Duabauga na Kalou ka iVakabula kei vuravura.

Meu kaya, me macala kei na kena vakaukauwataki au rawata, ni da vakabauta na Karisito. Eda ciqomi koya ka sega ni lomalomarua me vaka ni Luve ni Kalou ka iVakabula kei vuravura.⁴

“Na dina kece era lako mai ka sa baleta na Turaga o Jisu Karisito, na Dauveivueti ni vuravura.”

Eda kila ni veivakabulai e lako mai vei Karisito; ni sa ikoya na Ulumatua Tagane nei Tamada Tawamudu; ni a digitaki ka tabaki taumada ena matabose mai lomalagi me cakacakataka na veisorovaki tawa yalani ka tawamudu; ni a sucu mai ena vuravura me Luve ni Kalou; ka sa kauta mai na bula kei na tawa mate rawa ki na vuravura mai na kosipeli.

Eda vakabauta vakaidina ni o Karisito a lako mai me mai vakabulai ira na tamata mai na mate vakayago ka vakayalo ka kau mai ki vuravura ena lutu nei Atama ka colata vakaikoya na ivalavala ca ni tamata kece ga kevaka era na veivutuni. …

Eda vakabauta ni sa loloma soliwale eda sa vakabulai kina ni oti na veika kece sara e rawa meda cakava [raica na 2 Nifai 25:23], kei na kena tarai cake ena yavudei ni veisorovaki i Karisito, e dodonu vei ira kece na tamata me ra cakacakataka nodra vakabulai ena rere kei na sautaninini ena mata ni Turaga [raica na Filipai 2:12; Momani 9:27].⁵

Na kedrau duidui na noda iVakabula kei keda kece sara sa ikoya ni o keda eda vakatamani vakayago o koya gona ena yacovi ira kina na mate. Na noda iVakabula e sega ni vakayago na Tamana o koya gona ena yaco vua na mate. E tu vua na kaukauwa me solia nona bula ka kauta tale [raica na Joni 10:17–18], ia e sega vei keda na kaukauwa meda solia noda bula ka kauta tale. Sa ikoya mai na veisorovaki i Jisu Karisito a rawa kina meda ciqoma na bula tawamudu, mai na tucaketale mai na mate kei na talairawarawa ki na ivakavuvuli ni kosipeli.⁶

Sa ikoya vakaidina na Luve ni Kalou e duabauga, mai na Nona loloma vakalou, kei na loloma vakalou nei Tamana, e sa vueti keda mai na ivalavala ca kevaka eda na veivutuni. Eda kila ni sa tucake tale mai na mate ko Koya, ni sa lako ki cake ko Koya, sa vakabobulataki ira na bobula [raica na Same 68:18], ka sa yaco me vu ni bula tawamudu vei ira kece ga sa talairawarawa vua, o ira era na veivutunitaka nodra ivalavala ca ka ciqomi Koya me Dauveivueti kei vuravura [raica na Iperiu 5:9]. O ira na Yalododonu Edaidai era sega ni vakatitiqataka me baleta na veika oqo.⁷

Ena nodra bulia tiko na tamata na nodra ituvatuva, ciqoma na vuli, tekivutaka na ivalavala dua tani, ka vakasoqona ka vakavulica e levu na ivunau dua tani, dua na ivakavuvuli me yavudei, ka sega ni guilecavi rawa: na dina kece e lako mai ka sa baleta na Turaga o Jisu Karisito, na Dauveivueti ni vuravura. Eda ciqomi koya me vaka ni o Koya na nona Le Duabau ga na Tamana ka vakayago, o koya duadua ga e vakayago ka dua na Tamana ka tawa mate rawa. Me baleta nona itutu ni ulumatua kei na ituvaki a vakavolivolita tu nona lako mai ki vuravura, a yaco me Dauveivueti ni tamata; kei na dave ni nona dra sa noda kina na madigi meda lesu tale ena iserau nei Tamada, kevaka meda veivutuni ka ciqoma na yavu cecere ni veivakabulai ni sa i Koya na dauniveibuli.⁸

Eda vakadinadinataka ni kosipeli i Jisu Karisito sa ikoya na yavu ni veivakabulai; ka ni oqori mai na solibula veisorovaki ni noda Turaga na tamata kece ga era na tucake tale ka sega ni mate rawa, ka ra na lewai ena ivalavala era vakayacora vakayago; kei ira era vakabauta ka talairawarawa ena taucoko ni lawa ni kosipeli era na tucake tale ga ki na bula tawamudu ena matanitu nei Tamada.⁹

Eda sa yaco meda luvei Jisu Karisito mai na Nona Veisorovaki kei na noda veiyalayalati ni talairawarawa kivei Koya.

Na Tamada mai lomagi sa ikoya na Tama i Jisu Karisito, ruarua ena yalo kei na yago. Na noda i Vakabula sa ikoya na Ulumatua ena yalo, na Le Duabauga ena lewe.¹⁰

O [Jisu Karisito] sa ikoya na Tuakada ka sa dokai mai vei Tamana ena taucoko ni lewa kei na kaukauwa me vaka e dua na lewe ni Mataveiliutaki vakaturaga, nei Tamana, Luvena, kei na Yalo Tabu.¹¹

E vakatavulica noda ivolanikalou ni o Jisu Karisito sa ikoya ruarua na Tamana kei na Luvena. Na dina matata ni sa ikoya na Luvena na Kalou ena nona sucu, ruarua ena yalo kei na yago. Sa ikoya na Tama baleta na cakacaka e sa vakayacora.¹²

Sa yaco me Tamada na iVakabula, ena kena inaki me vakayagataki kina na tiki ni vosa oqo ena ivolanikalou, baleta o koya e solia vei keda na bula, na bula tawamudu, mai na veisorovaki a cakava baleti keda. Ena ivakaro veivakurabuitaki a solia o Penijamini na Tui eda kunea kina oqo: “Ia ena vuku ni veiyalayalati dou sa vakayacora dou sa vakatokai kina mo dou luve i Karisito; raica sa vakasucumi kemudou vakayalo ko Koya ena siga oqo; ni dou sa kaya dou sa vakabauta na yacana ka veivutuni ; a sa vakasucumi kemudou kina mo dou luvena.” [Mosaia 5:7; raica tale ga na tikina e 8–11.]

Io, eda sa yaco meda luvei Jisu Karisito, mai na noda veiyalayalati ni talairawarawa vei koya. Me baleta na nona kaukauwa vakalou kei na solibula ena kauveilatai, eda sa yaco meda luvena vakayalo duaduaga, ka sa ikoya na Tamada.¹³

“Ia ena vuku ni veiyalayalati dou sa vakayacora , dou sa vakatokai kina mo dou luve i Karisito.”

Me vakataki ira na Nifai ena gauna nei Penijamini na Tui, o keda tale ga na Yalododonu Edaidai e tautauvata noda taura na yaca i Karisito [raica na Mosaia 5:1–9; 6:1–2]. Ena veiqaravi ni sakaramede ena veimacawa yadua, me vaka eda sa vakaroti meda cakava, meda taura na yaca ni Luvemuni, ka dau nanumi koya ka sa ikoya oqori na veika era cakava na Nifai ena veiyalayalati.¹⁴

Na i Vakabula e sa vakatakilai Koya ena itabagauna oqo, kei keda vakayadua e rawa meda taukena e dua na ivakadinadina tawamudu baleti Koya.

Eda ciqomi Jisu me Dauveivueti ni vuravura. Eda kila … ni o Koya a vakatakilai Koya vakaikoya ena itabagauna oqo. Eda sega ni vakararavi ena ivakadinadina ni … tamata kilikili era bula ena gauna e liu, era a bula ena Nona gauna ka veitalanoa vata kei Koya ena Nona veiqaravi, ka rairai vei Koya ni oti Nona tucaketale. E tu vei keda na ivakadinadina baleti ira era bula ena noda gauna, o ira era sa raici Koya, era kila ni bula tiko o Koya ka sa vakadinadinataka vei keda na dina oqo ki vuravura. Eda kila ni nodra ivakadinadina e dina. A sega ni tu duadua o Josefa Simici me wasea na ivakadinadina ena itabagauna oqo ena veiqaravi nei Jisu Karisito, ka sa vakatubura na Turaga eso tale na ivakadinadina, vata kei na Parofita o Josefa Simici, a raica na Dauveivueti, ciqoma na ivakaro mai vei Koya ka raici Koya ena lomalagi ni dabe toka ena yasa imatau nei Tamana ka vakavolivoliti mai vei ira na agilosi tabu. Era sa solia vei keda na nodra ivakadinadina ka sa na tu me saqata na vuravura me vakarusai ira kece sara era sa sega ni vakabauta.

Ia me vaka ni da lewe ni Lotu eda sega tale ga ni gadreva meda vakararavi ena ivakadinadina i Josefa Simici, Oliver Codery, Sidney Rigdon se so tale era sa mate yani, o ira ena itabagauna oqo era ciqoma na veivakurabuitaki ni ivakatakila kei na raivotu mai vua na Turaga ka solia vei ira na kila ka ni bula tiko o Jisu ka sa Dauveivueti ni vuravura. E tu noda ivakadinadina yadua ka soli mai vua na Yalo ni Turaga kivei ira kece sara era bulataka na Kosipeli. Kevaka meda duavata tiko kei na dina ni oti na noda papitaiso me baleta na bokoci ni noda ivalavala ca, ka vakadeitaki mai na veitabaki ni liga me baleta na isolisoli ni Yalo Tabu, na Turaga sa vakatakila kivei keda vakayadua ni veika oqo e dina. E sega ni da vakararavi ki na nona ivakadinadina e dua tale me baleta na kila ka oqo ni da sa kila mai vua na Yalotabu ni o Jisu na Karisito, na Dauveivueti ni vuravura.¹⁵

Kevaka e dua na ka e kauta mai na reki kei na vakacegu kei na vakadeitaki ki na yalo ni tamata, e caka vinaka cake mai na so tale na ka au kila, sa ikoya na tudei ni noqu ivakadinadina, kei na kena e nomu, ni o Jisu Karisito sa ikoya na Luve ni Kalou. Sa ikoya oqori na dina e sega ni rawa me veisau. E rawa me ra valuta na tamata; e rawa me ra veiwalitaka; e rawa me ra tukuna ni o koya e sega ni Dauveivueti ni vuravura, ni nona veiqaravi e sega ni dina, se na kena inaki, mai na dave ni nona dra, a sega ni soli kivei ira kece na tamata na vakabokoci ni ivalavala ca kevaka me ra veivutuni. E rawa ni ra besetaka me ra vakabauta na tucaketale mai na mate, se ena nona lako mai o Karisito, me vaka e tukuna na iVolanikalou, ni oti nona a biu me mate mai vei ratou nona meca; ia ena dei tu na ka dina. A mate me baleta na ivalavala ca ni vuravura, a kauta mai na veivueti mai vei ira na mate, a solia vei ira na tamata na madigi ni veivutuni, kei na vakabokoci ni ivalavala ca mai na nodra vakabauta kei na ciqomi ni ivakavuvuli ni kosipeli, kei na nona veiqaravi. Na veidina oqo era yavudei, era na tawamudu, era sega ni rawa me ra vakarusai veitalia se cava ga era kaya se ra nanuma na tamata.¹⁶

Me tiko duadua e cake ena nomuni vakasama, ena gauna oqo kei na veigauna kece ni o Jisu Karisito, na Luve ni Kalou bula ka lako mai ki vuravura me mai solia nona bula me rawa ni da bula kina. Sa ikoya oqori na dina, ka sa yavudei. Oqori na vu ni noda vakabauta.¹⁷

E dodonu meda vakayagataka na bula nei Jisu Karisito me ivakaraitaki ni noda bula.

Na ivakaraitaki cecere duadua a tuvalaki baleti ira na tamata sa ikoya na Luve ni Kalou vaka ikoya. E taucoko na nona bula. A cakava vakavinaka na veika kece sara ka rawa kina me kaya kivei ira kece na tamata, “Dou muri au,” [2 Nifai 31:10] ka sa dodonu meda tuvalaka noda bula me vakataka na nona.

Au na solia vei kemuni e dua na ivakaraitaki mai na nona bula. A vakatavulici ira na tamata ena ivakarau ni masu ka qai kaya: “Au sa kaya vakaidina vei kemudou, mo dou dauvakatawa ka masu, me kakua ni rawai kemudou na tevoro ka vakabobulataki kemudou. Ia me vaka kau sa masu ena kemudou maliwa, mo dou daumasu tale ga vakakina ena kedra maliwa na isoqosoqo lewe ni lotu era sa veivutuni ka papitaisotaki ena yacaqu. Raica koi au na rarama; au sa laiva vei kemudou na ivakarau mo dou muria. … Ia mo dou dulaka cake na nomudou rarama me cilavi vuravura. Raica sai au ga na rarama mo dou dulaka cake—me vaka dou sa raica niu kitaka. …” [3 Nifai 18:15–16, 24.]

E rairai na nona ivakasala uasivi duadua me baleta na ka oqo a soli kivei ira na tisaipeli ni Nifai. “Ia a cava na ivalavala sa kilikili kei kemudou?” a taroga, a qai sauma ena kena isau oqo: “Au sa kaya vakaidina vei kemudou, mo dou vakataki au.” [3 Nifai 27:27.]¹⁸

E dodonu meda vakabauta na Karisito ka bulataka na nona bula. E dodonu meda papitaiso me vakataki koya. E dodonu meda sokalou vua na Tamada me vakataki koya. E dodonu meda cakava na lomana na Tamada me vakataki koya. E dodonu meda vakasaqara meda caka vinaka ka ivalavala dodonu me vakataki koya. Sa ikoya na noda iVakaraitaki cecere, na iVakaraitaki taumada ni veivakabulai.¹⁹

Ni yacovi iko e dua na leqa ka gadreva mo cakava na digidigi, cakava ena nomu tarogi iko vakataki iko, “Na cava ena cakava o Jisu?” Qai cakava na ka ena cakava o Koya.

E rawa mo vakila na reki ni nona tiko ka taukena nona veivakauqeti me dusimaki iko ena veisiga yadua ni nomu bula kevaka o na vakasaqara ka bula kilikili kaya. Na loloma i Jisu kei na kaukauwa ni veivakacegui ni nona Yalo Tabu e rawa sara ga me dina kivei iko me vaka kivei ira na luvena ena nona dreti ira vakavoleka vei Koya ena nona a bula voli e vuravura.²⁰

Au na gadreva meu kaya ni o ira era muria nona ivakaraitaki era na yaco me ra na vakataki koya ka vakalagilagi vata kei koya ena matanitu nei Tamana; ka rawata na rokovi, na kaukauwa, kei na vakatulewa. Kivei ira eso na tisaipeli ni Nifai era a muri koya ena lomadra taucoko a kaya kina: “… ia dou sa vakataki au, au sa vakataki Tamaqu; ia ko Tamaqu kei au keirau sa duavata.” [3 Nifai 28:10.] …

Sa noqu masu me rawa vei keda kece meda muria Nona ivakaraitaki ka taqomaka nona ivakaro me rawa ni da vakataki koya. Sa noqu gagadre oqo. Au nuitaka me nomu.²¹

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

O vakasamataka se vakacava nodra vakayarayarataki na luvei Peresitedi Smith mai na nona ivakadinadina kei na nona vakila na loloma ni iVakabula? (Raica “Na Bula nei Joseph Fielding Smith.”) Vakasamataka na cava e rawa mo cakava me vakarabailevutaka nomu loloma me baleta na i Vakabula ka wasea nomu ivakadinadina baleti Koya.
E tukuna o Peresitedi Smith ni “na dina kece era lako mai ka sa baleta na Turaga o Jisu Karisito” (iwasewase e 1). Na veigaunisala cava e rawa ki na dina oqo me vakayarayarataka na noda bula vakatamata? Ena veigaunisala cava e rawa me vakayarayarataka noda veivuvale?
Ena veigaunisala cava e rawa me vukei iko mai na ivakavuvuli ni iwasewase e 2 mo kila kina na nomu veiwekani vata kei na iVakabula? Na cava na kena ibalebale kivei iko nomu taura vakai iko na yaca i Karisito?
A vakasalataka o Peresitedi Smith ni so na tamata era na valuta ka vakalialia na dina me baleti Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki (raica na iwasewase e 3). E rawa vakacava meda vaqaqacotaka noda ivakadinadina meda vorata rawa kina na veibolebole vakaoqori? E rawa vakacava vei ira na itubutubu me ra vukei ira na luvedra me ra vaqaqacotaka nodra ivakadinadina?
Vakasamataka me baleta na ivakasala nei Peresitedi Smith nona taroga “Na cava ena cakava o Jisu?” (iwasewase e 4). Na veigaunisala matailalai cava soti e rawa meda tuvalaka kina noda bula me vaka na bula i Jisu Karisito? Ena noda muria Nona ivakaraitaki, ena rawa vakacava meda vakayarayarataka nodra bula eso tale?

iVolanikalou Veisemati

Joni 14:6; 1 Nifai 10:6; Mosaia 3:5–7; Ilamani 5:12; 3 Nifai 11:3–7; V&V 34:1–3; 76:22–24; Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:17

Veivuke ni Veivakavulici

“[Levea] na veivakatovolei me ubia e levu na veika vakayago. … Eda vakavulici ira tiko na tamata, e sega ni levu ni lesoni e rawa ni da vakavulica ena dua na gauna; kei … na ituvatuva yadua ni lesoni au sa raica oti e dau tu ga kina levu cake na ka e tu me vakavulici mai na noda rawa ni kovuta ena dua na gauna” (Jeffrey R. Holland, “Teaching and Learning in the Church,” Ensign, June 2007, 91).