Seminario ut Instituto
Xraab’aleb’ li tzolbʼilebʼ aabʼaan


“Xraab’aleb’ li tzolbʼilebʼ aabʼaan,” Li K’utuk jo’ li Kolonel: Choq’ reheb’ chixjunileb’ li neke’k’utuk sa’ li ochoch ut sa’ li Iglees (2022)

“Xraab’aleb’ li tzolbʼilebʼ aabʼaan,” Li K’utuk jo’ li Kolonel

Jalam-uuch
li Jesus na’aatinak rik’in li ixq sa’ xjulel li ha’

Wi taqataaqe li Kolonel, li rahok nasutqi’ choq’ aj waklesinel ch’oolej re tzolok.

Xraab’aleb’ li tzolbʼilebʼ aabʼaan

Chixjunil li k’anjel kixb’aanu li Kolonel sa’ ruchich’och’ kixb’aanu rik’in rahok. Naq naqayal qaq’e chi wank choq’ xtzolom li Kristo, naru nokonujob’resiik ajwi’ rik’in li rahom a’an (chi’ilmanq Jwan 13:34–35; Moroni 7:47–48; 8:26). Naq wan sa’ qach’ool li rahok narahok wi’ li Kolonel, naqayal qaq’e chixsik’b’al chan ru taqatenq’aheb’ li qas qiitz’in chi tzolok chirix li Kristo ut chi chalk rik’in a’an. Li rahok nasutq’i choq’ aj waklesinel ch’oolej re li tzolok.

Re xraab’aleb’ li tzolbʼilebʼ aabʼaan

  • Chawileb’ laj tzolonel jo’ narileb’ li Dios.

  • Sik’ xnawb’aleb’ ru—chatawaq ru li wankeb’ wi’, li neke’raj ru, ut lix seeb’aleb’.

  • Chattijoq chirixeb’ rik’in tz’aqal xk’ab’a’eb’.

  • Chiwanq junaq li na’ajej b’ar wi’ oxloq’inb’ilaqeb’ ut te’xnaw naq li k’a’ru neke’xwotz k’eeb’il xloq’al.

  • Chataw li ch’ina na’leb’ us xb’aanunkil re taak’ut wi’ laa rahom.

Li Kolonel kiril lix choxahil chaab’ilal chixjunileb’ li kristiaan kixtzoleb’

Chixjunileb’ li kristiaan aran Jeriko ke’xk’oxla naq ak neke’xnaw ru laj Sakeo. A’an jun aj titz’ol toj ut aj xokol toj— a’an b’an xb’eenileb’ laj titz’ol toj—jun li winq b’ihom. Ke’xk’oxla naq a’an aj b’alaq’, ut naq taarelq’a xtumin li tenamit. A’b’an li Jesus ki’ilok chiru lix ch’ool laj Sakeo ut kiril naq “ralal ajwi’ laj Abraham” (chi’ilmanq Lukas 19:1–10). Li Kolonel kirileb’ li kristiaan ink’a’ ka’ajwi’ jo’ chanru neke’k’utun, kirileb’ b’an aniheb’ tz’aqal—ut li te’ruhanq chi wulak wi’. Rik’ineb’ aj kar jo’ laj Simon, laj Andres, laj Santiago, ut laj Jwan, kirileb’ aj jolominel re lix Iglees. Rik’in laj Sawlo, aj rahob’tesinel reheb’ laj Kristiano, kiril “jun li k’uuleb’aal sik’b’il ru,” li tixjultika lix evangelio chiruheb’ li rey ut li tenamit (chi’ilmanq Hechos 9:10–15). Ut aawik’in laa’at ut rik’ineb’ li nakatzoleb’, li Kolonel naril jun ralal xk’ajol li Dios rik’in jun chaab’ilal maak’a’ roso’jik.

Sa’ xyanqeb’ li kristiaan nakatzoleb’ maare wankeb’ li neke’k’utun naq tiikeb’ ut jalb’ileb’ xyu’am ut wankeb’ li maak’a’ neke’raj malaj ink’a neke’paab’an. Mattz’ilok-ix rik’in ka’ajwi’ li nakawil malaj li nakak’oxla. Li Santil Musiq’ej naru nakatxtenq’a chirilb’al li k’a’aq re ru naril li Kolonel rik’in li junjunq chi komon—ut naru nakatxtenq’a chixraab’aleb’ jo’ naxraheb’ a’an.

Patz’om re k’oxlak: Chatk’oxlaq chirixeb’ li komon tzolb’ileb’ aab’aan, ut tz’il rix k’a’ru nareek’a’ li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesus chirixeb’ li junjunq. K’a’ru naru neke’ril rik’in a’an? Chan ru naq eb’ li k’a’uxl a’in naxjal chan ru nakatk’utuk chiru li komon a’an?

Eetalil sa’eb’ li loq’laj hu: 1 Samuel 16:7; Salmos 8:4–5; Romanos 8:16–17; Tzol’leb’ ut Sumwank 18:10–14

Li Kolonel naxnaw qu ut naxtaw ru li wanko wi’, li naqaj ru, ut li qaseeb’al

Li ixq aj Samaria moko kiwulak ta sa’ xjulel li ha’ re rab’inkil junaq esil chirix li evangelio. Kiwulak b’an chi xokok ha’. A’b’an li Kolonel kixk’e reetal naq lix majelal maawa’ ka’ajwi’ a’an li chaqi-eel sa’ tib’elej. A’an naxnaw chirix li ch’a’ajkilal xnumsihom chaq rik’in lix ch’a’ajkil wanjik. Jo’kan naq li Jesus kiroksi lix majelal sa’ tib’elej li jwal aajel ru sa’ li hoonal a’an—li ha’ li nak’ehok yu’am—ut kixjuntaq’eeta rik’in lix majelal sa’ musiq’ej jo’ “ha’ re li yu’am” ut “li yu’am maak’a’ roso’jik.” Sa’ xraqik lix k’utum, li ixq kiwan jun xnawom xch’ool naq li Jesus a’an li Kristo, xb’aan naq kitoch’e’ xch’ool naq nawb’il ru chi us. “A’an xye chixjunil li k’a’aq re ru kinb’aanu,” chan. “Ma ink’a’ tab’i’ a’in li Kristo?” (chi’ilmanq Jwan 4:6–29).

Li wank jo’ aj k’utunel chanchan li Kristo naraj naxye xnawb’aleb’ ru li kristiaan tzolb’ileb’ aab’aan ut xyalb’al aaq’e chixnawb’al li k’a’ru wan sa’ li raameb’ K’e reetal li aajel ru sa’ xyu’ameb’ malaj chatoq’ob’aheb’ ru. Sik’ xtawb’al ru b’ar neke’chal chaq, lix seeb’aleb’, li nawulak chiruheb’, ut li rajomeb’. Sik’ chan ru neke’tzolok chi us. Oksiheb’ li patz’om, ab’in chi anchal aach’ool, ut k’ehon eetal. Sa’ xb’een chixjunil, naru tattijoq re xk’ulb’al li na’leb’ li ka’ajwi’ k’eeb’il xb’aan li Musiq’ej. Naq nakanaw ru chi us junaq li komon, jwal tatruuq wi’chik chixtenq’ankil chixtawb’al k’a’ru rajom ut xwankil sa’ lix evangelio li Jesukristo. Naq nakak’e reetal lix chaqi-eel junaq li komon, li Musiq’ej naru nakaxtenq’a chixnujob’resinkil rik’in lix yo’yookil ha’ li Kolonel.

Patz’om re k’oxlak: K’a’ru nakanaw chirixeb’ li komon tzolb’ileb’ aab’aan? K’a’ru li aajel ru choq’ reheb’? K’a’ruheb’ lix seeb’al? K’a’ruheb’ lix ch’a’ajkilal? K’a’ru naru taab’aanu re naq taataweb’ ru chi us?

Eetalil sa’eb’ li lo’laj hu: Salmos 139:1–5; Mateo 6:25–32; Markos 10:17–21; Jwan 10:14; 3 Nefi 17:1–9

Li Kolonel kitijok chirixeb’ li ani tzolb’ileb’ xb’aan

K’oxla k’a’ ta wi’ ru kireek’a’ laj Simon Pedro naq kirab’i’ li Kolonel chixyeeb’al, “At Simon, at Simon! Chanawaq naq laj tza ak xpatz’ chaq xwankil re naq texchiq’chiq’iiq, … a’ut laa’in xintijok chawix, re naq ink’a’ taalajq laa paab’aal” (Lukas 22:31–32). K’a’ raj ru taaweek’a naq taanaw naq li Jesukristo xtijok chawix chiru li Yuwa’b’ej? Eb’ li komon re li najter America ke’xk’ul jun li na’leb’ chanchan a’in, ut ke’xtz’iib’a jo’ a’in: “Ut maajun naru chixk’oxlankil li sahilal li kinujak wi’ li qaam sa’ li hoonal naq kiqab’i li [Jesus] chi tijok choq’ qe chiru li Yuwa’b’ej” (3 Nefi 17:17).

K’oxla k’a’ru nanume’ sa laa ch’ool naq laa’at nakattijok chirix anihaq—chi kok’ aj xsa’, rik’in tz’aqal xk’ab’a’. Chan ru naq laa tij nakatxtenq’a rik’in li nakaweek’a chirix li kristiaan a’an? Chan ru naq naxjal laa b’aanuhom? Chi yaal, li qaChoxahil Yuwa’ narab’i ut naxsume lix tij junaq aj k’utunel li wan xch’ool chixtenq’ankil lix tzolom. Jun reheb’ li eetalil re chan ru naq naxsume li tij, a’an naq naxtoch’ xch’ool laj k’utunel, ut nareek’asi chixb’aanunkil malaj chixyeeb’al junaq k’a’aq re ru li natenq’ank reheb’ lix tzolom chireek’ankil lix rahom.

Patz’om re k’oxlak: Naq nakatk’oxlak chirixeb’ li komon tzolb’ileb’ aab’aan, ma nakaweek’a naq wan jun reheb’ naraj ru laa tij? K’a’ru nakaweek’a naq tento taapatz’ sa’ xk’ab’a’? K’a’ru li osob’tesink naru nakak’ul naq nakab’oqeb’ laa tzolom chi tijok chirixeb’ chirib’ileb’ rib?

Eetalil sa’eb’ li loq’laj hu: Jwan 17; Alma 31:24–36; 3 Nefi 18:15–24; 19:19–23, 27–34

Li Kolonel toj kixk’e reetal naq chixjunileb’ te’oxloq’iiq ut te’k’ehe’q xloq’al

Lix na’leb’ naab’aleb’ aj k’anjel sa’ lix kutankil li Jesus a’an naq laj maakeb’ ink’a’ k’ulb’ilaqeb’. Xb’aan a’in, naab’aleb’ laj k’anjel naq ke’ril li Jesus chi aatinak rik’ineb’ laj maak, ke’sach xch’ool. Chan ru musiq’anb’ilaq junaq aj k’utunel wi naxjunaji rib’ rik’ineb’ li kristiaan a’an?

A’ut jalan lix k’a’uxl li Jesus. A’an kixyal xq’e chixk’irtesinkileb’ li yajeb’ sa’ musiq’ej (chi’ilmanq Markos 2:15–17; Lukas 4:17–18). Chi kok’ aj xsa’ kinach’ok rik’ineb’ li jalaneb’ sa’ xyanqeb’ li k’iila kristiaan malaj li ke’nume’ chaq sa’ ch’a’ajkilal, ut ki’aatinak rik’ineb’ li ke’maakob’k chaq. Kixnima ru lix paab’aal jun aj puub’ (chi’ilmanq Mateo 8:5–13). Kixk’e xb’oqb’al jun aj titz’ol toj li moko k’ojk’ookeb’ ta wi’ xch’ool junjunq re naq a’anaq jun reheb’ lix tzolom li k’ojk’ooq wi’ xch’ool (chi’ilmanq Markos 2:14). Naq kijite’ jun li ixq xb’aan li muxuk sumsu, a’an kixk’e chireek’a’ naq kolb’il ut kixb’oq chixjalb’al xk’a’uxl ut chixyu’aminkil jun chaab’il yu’am (chi’ilmanq Jwan 8:1–11).

A’b’an li Jesus naab’al wi’ chik li kixb’aanu. Kixb’aanu ajwi’ li chaab’il na’leb’ a’in re k’ulub’ank ut rahok rik’ineb’ li ke’taaqenk re. Li eetalil a’an kiwan sa’ xch’ooleb’ lix apostol naq kiwulak xhoonal xjultikankil li evangelio reheb’ chixjunil li kristiaan. Sa’ li raatin laj Pedro kixye: “Xintaw tz’aqal xyaalal naq li Dios juntaq’eet narileb’ chixjunil” (Hechos 10:34).

Maare chixjunileb’ li tzolb’ileb’ aab’aan yookeb’ chixyalb’al xq’e re te’oxloq’iiq ut te’k’ehe’q xloq’al. Naq nakaraheb’ ut nakak’eheb’ xloq’al, a’aneb’ neke’reek’a naq ink’a’ ka’ajwi’ k’ulb’ileb’, ajb’ileb’ aj b’an wi’ ru. Naru nakat-aatinaq rik’ineb’ li ink’a’ neke’wulak, li wankeb’ xch’a’ajkilal, malaj li maak’a’ neke’raj, chi wank aakuyum wi timil nekextaw ru. Naru nakatenq’aheb’ chixjunileb’ re te’reek’a naq neke’ru chixwotzb’al li na’leb’ nach’a’ajkin reheb’. Naab’al wi’ chik naru nakab’aanu. Naru nakawaklesiheb’ xch’ool li komon re naq te’wanq chi ch’anch’o sa’ li na’ajej b’ar wi’ naru taak’utmanq li tzol’leb’ rik’in jun musiq’ej re oxloq’ ut rahok.

Patzom re k’oxlak: K’a’ru natenq’ank re junaq komon chireek’ankil naq na’oxloq’iik ut k’eeb’il xloq’al? K’a’ru nawaklesin xch’ool junaq komon chiroxloq’inkil ut chixk’eeb’al xloq’al li ras riitz’in? Naq nakak’oxlaheb’ li komon rik’in tij, k’a’ru nachal sa’ aach’ool xb’aanunkil re naq chixjunileb’ te’reek’a naq k’ulb’ileb’ ut ajb’ileb’ ru?

Eetalil sa’eb’ li loq’laj hu: Jwan 4; 2 Nefi 26:27–28, 33; Alma 1:26; 3 Nefi 18:22–25

Jalam-uuch
jun yuwa’b’ej naxtzoleb’ lix kok’al

Eb’ laj k’utunel naru neke’xtenq’a lix tzolom chireek’ankil naq raab’ileb’.

Li Kolonel kixk’ut lix rahom chiruheb’ li ani kixtzoleb’

Sa’ xraqik jun li ch’ina-usil hoonal ut li chaab’il k’utuk sa’ xyanqeb’ laj Nefita, li Jesus kixk’e reetal naq kiwulak li hoonal re sutq’iik. Wankeb’ chik jalan li taarula’aniheb’. “Ayuqex sa’ lee rochoch,” kixye, “ut kawresihomaq eek’a’uxl choq’ re li kutan wulaj.” A’b’an li kristiaan toj yookeb’ “xya’al ru, ut ke’xka’ya chanchan naq te’xtz’aama raj chiru naq taakanaaq chik junpaataq rik’ineb’.” Naq kixk’e reetal li rajomeb’ ru ink’a’ yeeb’il ut rik’in xnujenaqil xsa’ xch’ool “rik’in toq’ob’ank-u” li Jesus kikana junpaat chik (3 Nefi 17:3, 5–6). Kixk’irtesiheb’ li yaj ut li tawasinb’il. Kiwiq’la ajwi’ a’an rochb’eeneb’. Kiyaab’ak ut kisaho’ xch’ool rochb’eeneb’.

Chiwanq sa’ aach’ool xtzolb’al rik’in tij li raatin ut lix b’aanuhom li Kolonel li natawman sa’ 3 Nefi 17. Chatz’il rix li rahom kixk’e reheb’ li tzolb’ileb’ xb’aan. Sik’ reetalil lix rahom sa’ jalan chik na’ajej re li loq’laj hu. Jo’kan naq, chatk’oxlaq chirixeb’ li komon tzolb’ileb’ aab’aan. Chan raj ru nakak’ut aarahom choq’ reheb’? Kanab’ naq li Musiq’ej tatxb’eresi. Wi nach’a’ajko’ chawu reek’ankil malaj xk’utb’al laa rahom chirixeb’ li komon tzolb’ileb’ aab’aan, tikib’ rik’in xch’olob’ankil lix rahom li Dios. Toja’ naq “tattijoq chiru li Yuwaʼbʼej chi anchal xmetzʼew aachʼool, re tatnujaq rikʼin li rahok aʼin, li naxkʼe saʼ xbʼeenebʼ chixjunil li tzʼaqal nekeʼtaaqenk re li Jesukristo, li Ralal” (Moroni 7:48). Chijultiko’q aawe naq laa k’a’uxl chixk’utb’al junaq li na’leb’ maajun wa tixjal aach’ool re xk’utb’al laa rahom rik’in laa waatin ut laa b’aanuhom. Juntaq’eet xnimal li nakab’aanu reheb’ rik’in li na’leb’ nakak’ut chiruheb’.

Patz’om re k’oxlak: Chan ru naq li Kolonel nakatxtenq’a chireek’ankil lix rahom? Chan ru naq jun na’b’ej yuwa’b’ej malaj aj k’utunel xatxtenq’a chireek’ankil lix rahom? Ma neke’xnaw li komon tzolb’ileb’ aab’aan naq nakaraheb’? Ma neke’xnaw naq raab’ileb’ xb’aan li Kolonel?

Eetalil sa’eb’ li loq’laj hu: Markos 6:31–42; Jwan 13:3–16, 34–35; 15:12–13; 1 Korintios 13:1–7; 1 Jwan 4:7–11

Eb’ li na’leb’ re xk’anjelankil li k’a’ru yookat chixtzolb’al

  • Wi yookat chi k’utuk chiruheb’ li komon sa’ laa tzoleb’aal, chatzoleb’ tz’aqal xk’ab’a’ ut chawoksi naq yookat chi k’utuk.

  • Chab’antioxi reheb’ naq neke’tz’aqon.

  • Aatinan rik’ineb’ li komon naq toj maji’ nakatikib’ li k’utuk ut naq nakatraqe’ chi k’utuk.

  • Tenq’aheb’ li komon chixkawresinkil junaq na’ajej re rahok ut re k’ehok loq’al chirib’ileb’ rib’.

  • Chak’ehaq aach’ool chi ab’ink—naq yookat chi k’utuk ut sa’ jalan chik hoonal.

  • Chab’aanuhaq kok’ k’anjel choq’ reheb’ li tzolb’ileb’ aab’an.

  • Chiwanq aach’ool chixka’ch’inob’resinkil ru li k’uub’anb’il aab’aan xk’utb’al re naq wanq aahoonal re xk’utb’al li aajel ru choq’ reheb’ li tzolb’ileb’ aab’aan.