Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: Luke 24:36–39


Fakataukei Fakatokāteliné: Luke 24:36–39

“ʻOku ʻIkai Kakano mo Hui ha Laumālie, ʻo Hangē Ko Ia ʻOku Mou ʻIló Ni ʻIate Aú”

ʻĪmisi
Ko Sīsū Kalaisi kuo toetuʻú (kofu ʻi ha pulupulu hinehina) ʻoku tuʻu ʻi he hūʻanga ki he Fonualoto ʻi he Ngoué. ʻOku fakatātaaʻi ʻa Kalaisi ʻoku hanga hake ki he langí.

ʻI hoʻo ako ʻa e Luke 24:1–9, 36–48, naʻá ke ako fekauʻaki mo e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí. ʻI hono fakaʻaongaʻi ʻo e veesi fakataukei fakatokāteline ʻo e Luke 24:36–39, ʻe tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke fakatupulaki hoʻo taukei ʻi he tokāteline ʻo e toetuʻú ʻaki hano ako maʻuloto ʻa e fakamoʻoni fakafolofola mo e kupuʻi lea mahuʻinga ʻo e folofolá, fakamatalaʻi ʻa e tokāteliné, mo hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi ha tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

Ako maʻuloto pea fakamatalaʻi

Manatuʻi, ʻi he hili ʻa e mamahi ʻa e Fakamoʻuí ʻi Ketisemaní mo ʻEne pekia ʻi he kolosí, naʻe tuku hifo Hono sinó ʻo tuku ʻi ha fonualoto. Hili ha ʻaho ʻe tolu mei ai, naʻe toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisi. Lau ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻo e Luke 24:36–39 pea laineʻi ʻa e ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea mahuʻinga naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ki Heʻene kau ākongá hili ʻEne Toetuʻú.

Fakakaukauloto ʻoku kole atu ke ke tali ʻa e fakamatala ko ʻení ki he konga ʻo e “Ngaahi Fehuʻí mo e Talí” ʻi he makasini Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú. Fakakaukau ki he meʻa te ke lava ʻo vahevahe ʻi ha sētesi pē ʻe 2–3.

  • Ko e hā ʻoku fuʻu makehe ai ʻa e Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí?

1. Tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • ʻE founga fēfē haʻo tali ʻa e fehuʻi ko ʻení ʻi ha sētesi ʻe ua ki he tolu?

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai kiate koe ʻa e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí?

Ke ako maʻuloto ʻa e fakamoʻoni fakafolofola mo e kupuʻi lea mahuʻinga ko ʻení, vahevahe ha peesi ʻi hoʻo tohinoa akó ki ha konga ʻe fā. Hiki ʻa e fakamoʻoni fakafolofolá pea mo ha taha ʻo e ngaahi kupuʻi leá (ʻo hangē ko ʻene hā atu ʻi laló) ʻi he konga takitaha. Fakakaukau ke tā ha fakatātā pe fakaʻilonga faingofua ʻoku fekauʻaki mo iá ke ne fakafofongaʻi ʻa e ngaahi konga takitaha ʻe fā ʻo e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea mahuʻingá. Akoako lau maʻuloto ʻa e ngaahi meʻá ni takitaha kae ʻoua kuó ke lava ʻo lau maʻuloto kotoa ia taʻe te ke sio ki ai. Luke 24:36–39 He ʻoku ʻikai kakano mo hui ha laumālie, ʻo hangē ko ia ʻoku mou ʻiló ni ʻiate aú

Akoako fakahoko hono fakaʻaongaʻí

Toe vakaiʻi ʻa e palakalafi 5–12 ʻi he konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻo e Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022). Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hano vakaiʻi pe te ke lava ʻo hiki kotoa ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe tolú mei hoʻo manatú. Hili iá, hiki ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa e founga kuó ke fakaʻaongaʻi, pe lava ke fakaʻaongaʻi ai ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi hoʻo moʻuí.

Akoako fakaʻaongaʻi ʻi he taimí ni ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié mo e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he Luke 24:36–39 ʻaki hono lau ʻa e tūkunga ko ʻení pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi ʻoku muimui maí.

Kuo loto-fiemālie ha taha hoʻo ngaahi kaungāmeʻa ofi ko Siniuní, ke akoʻi ange ʻa e ngaahi lēsoni fakafaifekaú ʻi homou ʻapí. Naʻe toki hiki mai ʻa Siniuni mo hono fāmilí ki hoʻomou koló, pea naʻe ʻikai ke ne maʻu ha mahino pe ʻilo kimuʻa fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi. ʻI hono akoʻi ʻa e palani ʻo e fakamoʻuí mo e fatongia ʻo Sīsū Kalaisí, ʻoku ngali taʻefiemālie ʻa Siniuni ka ʻoku ʻikai ke ne lea ʻaki ha meʻa. Kimui ange, hili ʻa e mavahe ʻa e ongo faifekaú, ʻokú ne vahevahe atu ʻoku ʻikai tui ia ki he foʻi fakakaukau ʻo e toetuʻú mo e moʻui hili ʻa e maté.

2. Tali ʻa e fehuʻi ʻe tolu ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó. Kapau ʻokú ke fiemaʻu tokoni ʻi hono fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni takitaha ʻo hono maʻu ha ʻilo fakalaumālié, ʻe lava ke ke fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ʻoku hiki atu ʻi lalo ʻi he ngaahi ʻuluʻi tohi ʻi laló.

  • Ko e hā te ke ala fai pe lea ʻaki ke tokoni ke mahino kia Siniuni hoʻo fakaʻamu ke tokoniʻi iá?

  • Ko e hā ha ngaahi fehuʻi te ke ala fai ke mahino lelei ange ai ʻa e meʻa ʻoku tui ki ai ʻa Siniuní pe ko e feituʻu ʻoku haʻu mei aí?

  • Te ke fakaʻaongaʻi fēfē ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni takitaha ʻe tolu ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ke tokoni kia Siniuní?

Ngāue ʻi he tuí

  • Te ke ngāue fēfē ʻi he tuí ʻi he tūkunga ko ʻení?

  • Ko e hā te ke lava ʻo vahevahe mo Siniuni fekauʻaki mo e ngāue ʻi he tuí? Ko e hā ʻoku hoko ai ʻeni ko ha sitepu mahuʻinga ʻi hono kumi ʻa e tali ki heʻene ngaahi fehuʻí?

Vakaiʻi mo sivisiviʻi ʻa e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí, ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá

  • Ko e hā ha ngaahi fehuʻi te ke ala fai pe ngaahi moʻoni taʻengata te ke lava ʻo fakamoʻoni ki ai kia Siniuni ʻi hoʻo feinga ke tokoniʻi ia ke vakai ki he meʻa ʻoku hohaʻa ki aí ʻi ha fakakaukau ʻoku taʻengatá?

  • ʻE tokoni fēfē nai ʻeni kia Siniuni ke kamata mahino ʻeni mei ha fakakaukau ʻoku taʻengatá?

  • Ko e hā kuó ne tokoniʻi koe ke mahino ʻa e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí mo hono fatongia ʻi he palani ʻo e fakamoʻuí?

Fekumi ke maʻu ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí.

  • Ko e hā ha ngaahi potufolofola pau mei he Luke 24 te ke ala fakaʻaongaʻi ʻi he taimi te ke tali ai kia Siniuní? Ko e hā ha ngaahi maʻuʻanga tokoni kehe te ke lava ʻo toe vakaiʻi kimuʻa peá ke toki talí? (ʻE lava ke tokoni ha niʻihi ʻo e ngaahi naunau naʻá ke ako ʻi he lēsoni kimuʻa ʻi he Luke 24.)

  • Ko e fē mo ha toe maʻuʻanga tokoni te ke fakahaaʻi kia Siniuni kapau naʻá ne toe fie ako lahi ange ʻiate ia pē?