Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: Fakamanatu ki he Siví 1


Fakataukei Fakatokāteliné: Fakamanatu ki he Siví 1

Mātiu 5:14–16 ki he Sione 17:3

ʻOku fokotuʻutuʻu ʻa e toe vakaiʻi ʻo e sivi fakataukei fakatokāteline ko ʻení ko ha aʻusia fakaako ke tokoni ke toe vakaiʻi ʻe he kau akó ʻa e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe 11 ʻoku maʻu ʻia Mātiu, Luke, mo Sioné. ʻE tokoni foki ke teuteuʻi e kau akó ki he sivi ʻoku teu fakahokó (“Fakataukei Fakatokāteliné: Sivi 1”) pea tuku ke nau fakahaaʻi e mahino ʻoku nau maʻú mo hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení.

ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni fakamanatu ko ʻení ke fakaʻaongaʻi ko ha aʻusia fakaako fakataautaha pe fakavitiō.

Fakaʻaongaʻi ʻa e fakamanatu ko ʻení pea fakahoko ʻa e sivi fakataukei fakatokāteliné ʻi ha faʻahinga taimi pē, hili hono akoʻi e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline kotoa pē ʻi he Tohi ʻa Mātiu, Luke, mo Sioné. Mahalo naʻa fie maʻu ke akoʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi lēsoni fakataukei fakatokāteliné kimuʻa pea nau toki maʻu e fakahokohoko ʻo e folofolá kae lava ke fakahoko e siví kimuʻa he fakaʻosinga ʻo e semesitaá.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e mahuʻinga ʻo e fakataukei fakatokāteliné

Fakakaukau ki he ngaahi fiemaʻu ʻa e kau akó, pea fili ʻa e ngaahi konga ʻo e fakamanatu ko ʻení ʻa ia ʻe tokoni lelei taha kiate kinautolu ʻi he teuteu ki he ʻuluaki sivi ʻo e fakataukei fakatokāteliné (“Fakataukei Fakatokāteliné: Sivi 1”). Fakaafeʻi e kau akó ʻi he toenga ʻo e fakamanatu ko ʻení ke nau fakatokangaʻi ʻa e ngaahi potufolofola ʻoku ʻikai ke nau ʻiloʻí pea faʻu foki mo ha ngaahi palani ke ako mo toe vakaiʻi ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení ʻi he teuteu ki he siví.

Fai ʻa e fehuʻi ko ʻení, pea fakakaukau ke hiki ʻi he palakipoé ha taha pe ua ʻo e ngaahi tūkunga ʻoku vahevahe ʻe he kau akó pe fakaafeʻi pē ʻa e kau akó ke nau fakamanatuʻi ʻa e ngaahi tūkungá. ʻOku ʻomi ʻe he ʻekitivitī fakamanatu hono tolú ha faingamālie ke fakaʻaongaʻi ai e ngaahi tūkunga ko ʻení.

  • Ko e hā ha ngaahi tūkunga ʻe niʻihi ʻe lava ke tokoni atu ai hono ʻiloʻi e feituʻu ke maʻu ai e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné?

Ko e fanga kiʻi sivi ʻi he ʻekitivitī fakamanatu ʻo e ʻekitivitī 1 mo e 2 ʻi laló ko ha ngaahi fokotuʻu ia ke tokoni ki he kau akó ʻi hono toe vakaiʻi ʻo e ngaahi fakamoʻoni fakafolofolá mo e ngaahi kupuʻi lea tefito ʻo e folofolá. ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ha ngaahi ʻekitivitī kehekehe ke fakahoko ʻeni ʻo fakatatau mo e ngaahi fiemaʻu ʻa e kau akó.

ʻEkitivitī Fakamanatu 1: ʻIloʻi ʻa e ngaahi fakamoʻoni fakafolofolá mo e ngaahi kupuʻi lea fakafolofola tefitó

Fakaʻaliʻali ʻa e kiʻi sivi ko ʻení, pe ʻoange hano tatau ki he kau akó.

Ko ha founga kehe hono fakaʻaongaʻi ʻo e ʻekitivitī ko ʻení ko hono hiki ʻa e ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ʻe 11 ʻi he palakipoé. Hili iá pea lau leʻolahi ʻa e kupuʻi lea fakafolofola tefito takitaha ke vakai pe ʻe lava ke maʻu ʻe he kau akó ʻa e potufolofola totonú ʻi loto ʻi he sekoni ʻe 15 (pe ko ha taimi makehe ange). ʻI he ʻosi ʻa e taimí, fakaafeʻi e kau akó ke nau fakamatalaʻi ʻa e fakamoʻoni fakafolofolá.

Hiki ʻa e ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ʻe 11 ʻi he palakipoé ko ha founga ia ʻe taha ke tokoniʻi ai ʻa e kau akó ke nau longomoʻui ange. Paaki mo fakapipiki ʻa e ngaahi kupuʻi lea fakafolofola tefito takitaha ʻi he ngaahi feituʻu kehekehe ʻi he lokí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lue takai ʻi he lokí, kumi e ngaahi kupuʻi lea fakafolofola kotoa ʻe 11, pea vakai pe te nau lava ʻo ʻiloʻi e maʻuʻanga tokoni fekauʻaki mo e kupuʻi lea takitaha ʻi heʻenau maʻu kinautolú.

Kī ki he talí: 1-d, 2-g, 3-c, 4-h, 5-e, 6-k, 7-j, 8-a, 9-f, 10-b, 11-i

Fakatauhoa e ngaahi kupuʻi lea tefito ko ʻeni ʻi he kōlomu toʻohemá ki he potufolofola fakataukei fakatokāteline totonu ʻi he kōlomu toʻomataʻú.

1. ___ “Ke ke ʻofa ki he ʻEiki ko ho ʻOtuá. … Ke ke ʻofa ki ho kaungāʻapí.”

a. Mātiu 5:14–16

2. ___ “He ʻoku ʻikai kakano mo hui ha laumālie, ʻo hangē ko ia ʻoku mou ʻiló ni ʻiate aú.”

e. Mātiu 11:28–30

3. ___ Naʻe folofola ʻa Sīsū, “Te u ʻatu kiate koe ʻa e kī ʻo e puleʻangá.”

f. Mātiu 16:15–19

4. ___ “Kapau ʻe ʻikai fanauʻi ʻa e tangatá ʻi he vaí pea mo e Laumālié, ʻe ʻikai ʻaupito faʻa hū ia ki he puleʻanga ʻo e ʻOtuá.”

h. Mātiu 22:36–39

5. ___ “He kuo ʻaloʻi kiate kimoutolu ʻi he ʻahó ni, ʻi he kolo ʻo Tēvitá, ʻa e Fakamoʻuí, ʻa ia ko Kalaisi ko e ʻEikí.”

i. Luke 2:10–12

6. ___ “Pea ko ʻeni ʻa e moʻui taʻengatá, ko ʻenau ʻilo koe ko e ʻOtua moʻoni pē taha, mo Sīsū Kalaisi.”

k. Luke 22:19–20

7. ___ “Pea ko ia ia ʻe fai ki hono finangaló, te ne ʻilo ʻa e akonakí.”

l. Luke 24:36–39

8. ___ “Tuku ke ulo pehē hoʻomou māmá ʻi he ʻao ʻo e kakaí.”

m. Sione 3:5

9. ___ Naʻe fekau ʻe Sīsū Kalaisi, ke maʻu ʻa e sākalamēnitī “ko e fakamanatu kiate au.”

n. Sione 3:16

10. ___ “Haʻu kiate au ʻa kimoutolu kotoa pē ʻoku feinga mo mafasiá, pea te u foaki ʻa e fiemālié kiate kimoutolu.”

ng. Sione 7:17

11. ___ “He naʻe ʻofa pehē ʻa e ʻOtuá ki māmani, naʻá ne foaki hono ʻAlo tofu pē tahá.”

o. Sione 17:3

ʻEkitivitī Fakamanatu 2: Ngaahi fakamoʻoni fakafolofolá mo e ngaahi kupuʻi lea tefito he folofolá

Fakaʻaliʻali ʻa e kiʻi sivi ko ʻení, pe ʻoange hano tatau ki he kau akó.

Fakakaukau ke hiki ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi tali totonu ʻe 15 kotoa pē ki he ngaahi fehuʻi ʻe nima ko ʻení ʻi ha faʻahinga hokohoko pē. Fakaafeʻi e kau akó ke kosi ha laʻipepa ki ha fanga kiʻi kongokonga iiki ʻe 15 pea tohiʻi ha tali tonu ʻe taha ʻi he konga takitaha. ʻOange leva ki he kau akó ʻa e ngaahi fehuʻi ʻe nima ko ʻení ʻi ha laʻipepa tufa, pea fakaafeʻi kinautolu ke nau feinga ke fokotuʻu ʻa e ngaahi laʻipepa ʻe 15 ʻi he feituʻu totonu ʻoku fakaava atú ke fakaʻosi ʻa e kupuʻi lea takitaha.

Kī ki he talí: (1) haʻu; ngāue; mālōlō; (2) foaki; ngaahi kī; puleʻanga; (3) fāʻeleʻi; Fakamoʻui; ʻEiki; (4) laumālié; kakano; ngaahi hui; (5) taʻengata; ʻiloʻi; ʻOtuá

Fakafonu ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fakaʻatā atú ʻaki e ngaahi foʻi lea mei he ngaahi kupuʻi lea fakafolofola tefitó.

  1. “__________ kiate au ʻa kimoutolu kotoa pē ʻoku __________ mo mafasiá, pea te u foaki ʻa e __________ kiate kimoutolu” ( Mātiu 11:28–30).

  2. Naʻe folofola ʻa Sīsū, “Te u __________ kiate koe ʻa e __________ ʻo e __________” ( Mātiu 16:15–19).

  3. “He kuo __________ kiate kimoutolu ʻi he ʻahó ni, ʻi he kolo ʻo Tēvitá, ʻa e __________, ʻa ia ko Kalaisi ko e __________” ( Luke 2:10–12).

  4. “He ʻoku ʻikai __________ mo __________ ha __________, ʻo hangē ko ia ʻoku mou ʻiló ni ʻiate aú ” ( Luke 24:36–39).

  5. “Pea ko ʻeni ʻa e moʻui __________, ko ʻenau __________ koe ko e __________ moʻoni pē taha, mo Sīsū Kalaisi” ( Sione 17:3).

ʻEkitivitī Fakamanatu 3: Fakaʻaongaʻi ʻa e tokāteliné

ʻE tokoni ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ke fakahaaʻi ʻe he kau akó ʻa e mahino ʻoku nau maʻu ki he ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné ʻaki hano fakaʻatā kinautolu ke nau fakamatalaʻi ʻa e founga te nau lava ʻo fakaʻaongaʻi kinautolu (ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline) ʻi he tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí. Tuku ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ʻenau folofolá ke tokoni ke nau fili ha potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe taha pe lahi ange ʻa ia ʻoku nau ongoʻi ʻe lava ʻo tokoni ki he tokotaha ʻoku fakamatalaʻi ʻi he ʻekitivitií. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakamatalaʻi ʻa e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai ʻe he potufolofola ne nau filí ʻa e tokotahá. ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ha ngaahi veesi folofola fakataukei fakatokāteline lahi ki he tūkunga takitaha.

ʻE lava ke fai fakakulupu, fakafoʻituitui, pe fakakalasi ʻa e ʻekitivitī ko ʻení, pe fakahoko fakatahaʻi kotoa ʻa e founga ʻe tolu ko ʻení. Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tūkunga naʻa nau vahevahe ʻi he kamataʻanga ʻo e kalasí, kae ʻikai fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tūkunga ko ʻeni ʻoku fokotuʻu atú.

  1. ʻOku fie ʻilo ha taha ʻoku ako fekauʻaki mo e Siasí pe ʻoku fie maʻu moʻoni ke papitaiso kapau kuó ne ʻosi tali ʻa Sīsū Kalaisi ko hono Fakamoʻui.

  2. ʻOku ʻi ai hao kaungāmeʻa ʻokú ne fehuʻia pe ʻoku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻiate ia.

  3. ʻOku fifili ho tuofefiné pe te ne lava fēfē nai ʻo hoko ko ha ākonga lelei ange ʻa Sīsū Kalaisi.

Fakamanatu ʻa e ʻekitivitī 4: Fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié.

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e tūkunga ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ke toe vakaiʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié. Mahalo ‘e lelei ki he kau akó ke nau ngāue tautau toko ua pe ʻi ha ngaahi kulupu iiki.

ʻOku fāifeinga ho kaungāmeʻá ke maʻu ha fakamoʻoni fakatāutaha ko e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he Siasí ʻoku mei he ʻOtuá ia.

Akoʻi ki ho kaungāmeʻá ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ʻe tolu ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié mo e founga te ne lava ʻo fakaʻaongaʻi ai kinautolu ke maʻu e tokoni ʻa e Tamai Hēvaní ʻi he meʻa ʻoku hohaʻa ki aí :

Ngāue ʻi he tuí.

Vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

Fekumi ki ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí.

  • Ko e hā ha ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline mei he konga ko ʻeni ʻo e kalasí ʻe ala tokoni ki ho kaungāmeʻá? ʻE tokoniʻi fēfē nai ia ʻe he ngaahi potufolofola ko ʻení?

  • ʻOku tokoni fēfē nai ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi he taimi ʻoku tau fekumi ai ki ha tali ki heʻetau ngaahi fehuʻí pe ngaahi meʻa ʻoku tau hohaʻa ki aí?

  • Kuó ke fakaʻaongaʻi fēfē nai ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ke tokoniʻi e niʻihi kehé pe ke fakaleleiʻi hoʻo ngaahi hohaʻá?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau pe ko e fē potufolofola fakataukei fakatokāteline kuó ne tokoniʻi lahi taha kinautolú pea tokoni ke fakatupulaki ʻenau mahinó pe ʻofa ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí. Fakamatalaʻi ange te nau maʻu ʻa e faingamālie ke vahevahe fekauʻaki mo e potufolofola ko ʻení pea mo e meʻa ʻokú ne akoʻi fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ko ha konga ʻo e siví.

”). 1

ʻĪmisi
New Testament Seminary Teacher Manual - 2023

Fakataukei Fakatokāteliné: Sivi 1— Tohi Fakahinohino Ako

Ako maʻuloto ʻa e ngaahi fakamoʻoni fakafolofolá mo e ngaahi kupuʻi lea fakafolofola tefitó

ʻAi ke ke maheni mo e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné mo e ngaahi kupuʻi lea fakafolofola tefitó. ʻE lava ke ke download pea fakaʻaongaʻi ʻa e polokalama Fakataukei Fakatokāteline ʻi he telefoni toʻotoʻó ke tokoni atu ke ke toe fakamanatu.

Mātiu 5:14–16 . “Tuku ke ulo pehē hoʻomou māmá ʻi he ʻao ʻo e kakaí.”

Mātiu 11:28–30 . “Haʻu kiate au ʻa kimoutolu kotoa pē ʻoku feinga mo mafasiá, pea te u foaki ʻa e fiemālié kiate kimoutolu.”

Mātiu 16:15–19 . Naʻe folofola ʻa Sīsū, “Te u ʻatu kiate koe ʻa e kī ʻo e puleʻangá.”

Mātiu 22:36–39 . “Ke ke ʻofa ki he ʻEikí ko ho ʻOtuá. … Ke ke ʻofa ki ho kaungāʻapí.”

Luke 2:10–12 . “He kuo ʻaloʻi kiate kimoutolu ʻi he ʻahó ni, ʻi he kolo ʻo Tēvitá, ʻa e Fakamoʻuí, ʻa ia ko Kalaisi ko e ʻEikí.”

Luke 22:19–20 . Naʻe fekau ʻe Sīsū Kalaisi, ke maʻu ʻa e sākalamēnití “ʻi he fakamanatu kiate au.”

Luke 24:36–39 . “He ʻoku ʻikai kakano mo hui ha laumālie, ʻo hangē ko ia ʻoku mou ʻiló ni ʻiate aú.”

Sione 3:5 . “Kapau ʻe ʻikai fanauʻi ʻa e tangatá ʻi he vaí pea mo e Laumālié, ʻe ʻikai ʻaupito faʻa hū ia ki he puleʻanga ʻo e ʻOtuá.”

Sione 3:16 . “He naʻe ʻofa pehē ʻa e ʻOtuá ki māmani, naʻá ne foaki hono ʻAlo pē taha naʻe fakatupú.”

Sione 7:17 . “Pea ko ia ia ʻe fai ki hono finangaló, te ne ʻilo ʻa e akonakí.”

Sione 17:3 . “Pea ko ʻeni ʻa e moʻui taʻengatá, ko ʻenau ʻilo koe ko e ʻOtua moʻoni pē taha, mo Sīsū Kalaisi.”

Fakaʻaongaʻi e tokāteliné ki he ngaahi tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí

  • Fakaʻaongaʻi ha potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe taha pe lahi ange ke tali ʻaki ki ha taha ʻokú ne fehuʻi, “Ko e hā ʻoku akoʻi ʻe he Fuakava Foʻoú fekauʻaki mo hono maʻu ha fakamoʻoni fakataautaha ko e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he Siasí ʻoku mei he ʻOtuá?”

  • Kapau te ke akoʻi ha taha fekauʻaki mo e ʻofa ʻa e ʻOtuá kiate kinautolú, ko e hā ha ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻi he Fuakava Foʻoú te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi? Te ke fakaʻaongaʻi fēfē nai ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení ke fakamatalaʻi ʻaki ʻa e ʻofa ʻa e ʻOtuá?

Mateuteu ke vahevahe pe ko e fē ʻi he ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné kuó ne tokoniʻi lahi taha koé. Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he potufolofola ko iá kau ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

Ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié

Toe vakaiʻi ʻa e palakalafi 5–12 ʻi he konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻo e Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022).