Seminelí
2 Kolinitō 1; 4


2 Kolinitō 14

“ʻOku fakafiemālieʻi ʻaki ʻakimautolu ʻe he ʻOtuá”

ʻĪmisi
ʻOku tangutu fakataha ha ongo finemui ʻi ha sea. ʻOku ngali mafasia, loto-mamahi, pe hohaʻa ha taha ʻo e ongo finemuí fekauʻaki mo ha meʻa. ʻOku fakahaaʻi ʻe he finemui ʻe tahá ʻa ʻene tokangá pea hangē ʻokú ne feinga ke fakafiemālieʻi ʻa e finemui ʻe tahá.

ʻOku tau aʻusia kotoa pē ʻa e loto-tēngihiá mo e loto-mamahí, ngaahi tōnounoú, ngaahi faingataʻá, mo e ongoʻi taʻe-fiemālie mo e mahamahakí. ʻI he taimi naʻe aʻusia ai ʻe he kakai ʻo Kolinitoó ʻa e faingataʻá, naʻe tohi ʻa Paula ki he kāingalotu ʻo e Siasí ʻi aí ke hokohoko atu ʻene poupoú mo e faleʻí. Naʻá ne fakamoʻoni ki he fakafiemālie mo e melino ʻe lava ke nau maʻu ʻo fakafou ʻi he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí (vakai, 2 Kolinitō 1:3–4). ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke mahino ha niʻihi ʻo e ngaahi founga ʻoku ʻomi ai ʻe he ʻOtuá ha fakafiemālie ki Heʻene fānaú pea ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi founga te ke lava ai ʻo vahevahe ʻEne fakafiemālié mo e niʻihi kehé.

Ko e hā ha meʻa ʻokú ne fakafiemālieʻi koe?

  • Ko e hā pe ko hai ʻokú ke tafoki ki ai ke maʻu ha fakafiemālie lolotonga e ngaahi taimi faingataʻá?

  • Ko e hā pe ko hai ʻokú ne ʻoatu ʻa e fakafiemālie lahi tahá? Ko e hā hono ʻuhingá?

1. Fakakakato ʻa e lisi ko ení ʻi hoʻo tohinoa akó:

Hiki ha lisi ʻo e ngaahi tūkunga lolotonga hoʻo moʻuí pe ʻi he kahaʻú te ke ala fiemaʻu ai ha tokoni mo ha fakafiemālie ke ikunaʻí.

Fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā te ke lava ai ʻo falala ʻe fakafiemālieʻi koe ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi he meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní lolotonga e ngaahi taimi ko ʻení?

  • Ko e hā hono lahi hoʻo ongoʻi ʻokú ke ʻiloʻi mo maʻu e fakafiemālie ʻoku ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní?

  • Te ke lava fēfē nai ʻo vahevahe mo e niʻihi kehé ʻa e fakafiemālie ʻokú Na foakí?

Kumi e tali ki he ngaahi fehuʻi kimuʻá ʻi hoʻo ako e lēsoni ko ʻení.

Naʻe fiemaʻu ʻe Paula ke fakafiemālieʻi ʻa e Kāingalotu Kolinitoó ʻi honau ngaahi faingataʻaʻiá

Lolotonga ʻa e ʻi Masitōnia ʻa Paulá, naʻá ne maʻu ha fakamatala mei ha ākonga ko Taitusi kuo tali lelei ʻe he Kāingalotu ʻi Kolinitoó ʻene tohi kimuʻá (vakai, 2 Kolinitō 2:13; 7:5). Naʻe ʻilo foki ʻe Paula e ngaahi faingataʻaʻia ʻa e Kāingalotu ko ʻení peá ne fai mo ha tohi ʻe taha (2 Kolinitō) ke ʻoange kiate kinautolu ha fakafiemālie mo vakai ki heʻenau ngaahi palopalemá.

  • Ko e hā ʻokú ke manatuʻi fekauʻaki mo Kolinitō mo e ngaahi faingataʻaʻia ʻa e Kāingalotu ʻi aí?

Lau ʻa e 2 Kolinitō 1:1–4, ʻo tokanga ki he founga naʻe kamata ʻaki ʻe Paula ʻene tohi hono ua ki he Kāingalotu Kolinitoó.

  • Ko e hā naʻe makehe kiate koe ʻi he talateu ʻa Paula ki he Kāingalotú?

  • Ko e hā e ngaahi hingoa pe huafa naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Paula ki he Tamai Hēvaní ʻa ia naʻá ne maʻu hoʻo tokangá?

  • Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he ngaahi hingoa pe huafa ko iá fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní?

  • Ko e hā ʻa e moʻoni naʻe akoʻi ʻe Paula ʻi he veesi 4?

Ko hono maʻu ha fakafiemālie mei he Tamai Hēvaní mo hono tokoniʻi ʻo e niʻihi kehé ke nau maʻu iá

Mahalo kuó ke ʻiloʻi ha foʻi moʻoni mei he veesi 4 hangē ko ʻení: ʻI he taimi ʻoku tau maʻu ai e fakafiemālie ʻa e Tamai Hēvaní lolotonga hotau ngaahi ʻahiʻahí, te tau lava ʻo tokoni lelei ange ki he niʻihi kehé ke nau maʻu ia.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke “fakafiemālieʻi ʻa kinautolu ʻoku mamahiʻiá”? (veesi 4).

  • Ko e hā ʻokú ke fakakaukau ai ki he fiemaʻu ko ʻení mei he kau ākonga ʻa Sīsū Kalaisí?

2. Tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e fē ha taimi kuó ke maʻu ai pe ko ha taha ʻokú ke ʻiloʻi ha tokoni mo ha fakafiemālie mei he Tamai Hēvaní lolotonga ha faingataʻa?

  • Ko e hā naʻá ke ako pe te nau ako mei he aʻusia ko iá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā te ke lava ʻo fai ke maʻu lahi ange ai ʻa e fakafiemālie ʻa e ʻOtuá ʻi he taimi ʻokú ke fiemaʻu aí?

Lau ʻa e fakamatala ko ʻeni naʻe fai ʻe Palesiteni Sipenisā W. Kimipoló (1895–1985).

ʻĪmisi
Tā valivali ʻo Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo.

ʻOku ʻafioʻi kitautolu ʻe he ʻOtuá, pea ʻokú Ne tokanga mai. Ka ‘okú ne fa‘a feau ʻetau ngaahi fiemaʻú ʻo fakafou mai ʻi ha taha kehe. Ko ia, ʻoku mahuʻinga ai ke tau fetokoniʻaki ʻi he puleʻangá.

(Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Sipenisā W. Kimipolo [2006], 100)

 ChurchofJesusChrist.org.  

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku faʻa fakaʻaongaʻi ai kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní ke tokoniʻi e niʻihi kehé lolotonga honau ngaahi faingataʻaʻiá ke ongoʻi ʻEne ʻofá mo e fakafiemālié?

Fakakaukau ki ha taha ʻokú ke ʻiloʻi ʻoku lolotonga fehangahangai mo ha faingataʻa. Fakakaukauʻi ʻi he faʻa lotu ʻa e founga te ke ala tokoniʻi ai kinautolu ke nau ongoʻi ʻa e fakafiemālie ʻoku ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní ʻi hoʻo fai ʻení:

  1. Fakakaukau ki he meʻa kuó ke ako mei he 2 Kolinitō 1:1–4 ʻe ala tokoni ki he tokotaha ko ʻení.

  2. Lau ha veesi ʻe ua pe lahi ange mei he ngaahi veesi ko ʻení, ʻa ia ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi akonaki kehe ʻa Paula ki he kakai Kolinitoó fekauʻaki mo e ngaahi faingataʻá. Kumi ha kupuʻi lea pe veesi ʻokú ke ongoʻi ʻe mahuʻingamālie ki he tokotaha naʻá ke filí.

  3. Fai ha meʻa ʻi he taimí ni ke tokoni ki he tokotahá ni ke ne ongoʻi ʻa e fakafiemālie ʻa e Tamai Hēvaní. Fakakaukau ke ke lotua kinautolu ʻo hangē ko e lotua ʻe he Kāingalotu Kolinitoó ʻa Paulá (vakai, 2 Kolinitō 1:11). Tānaki atu ki ai, te ke lava ʻo tohi ki he tokotahá ni ha pōpoaki fakalotolahi ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe Paula ki he kakai Kolinitoó, neongo ʻe lava ke hoko hoʻo pōpoakí ko ha text, ʻīmeili, pe ko ha kiʻi tohi kae ʻikai ko ha tohi kakato. (Fakakaukau ke fakakau ʻa e meʻa naʻá ke ako ʻi he lēsoni ko ʻení mei he 2 Kolinitō 1; 4 kae pehē ki ha faʻahinga aʻusia fakataautaha pē ʻe ala tokoni.)

  4. Faʻu ha ngaahi palani lahi ange ke tokoniʻi ʻa e tokotahá ni. ʻE lava ke ueʻi koe ʻe he Tamai Hēvaní ke ke fai ha ngaahi ngāue lahi ange, hangē ko haʻo ʻaʻahi kiate kinautolu pe tokoniʻi kinautolu ʻi ha founga kehe. Fakapapauʻi ke hiki ha faʻahinga palani ʻokú ke fakakaukau ki ai ʻi ha feituʻu ʻe fakamanatu atu ai ke ke muimuiʻi, ʻo hangē ko hoʻo tohi māhiná, ʻi hoʻo telefoni toʻotoʻó, pe ʻi ha laʻipepa te ke toki sio ki ai ʻamui ange.

3. Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e meʻa naʻá ke ako lolotonga ʻa e lēsoni ko ʻení mo e meʻa ʻokú ke palani ke fai ʻi he taimi ní.

Fili Pē: Fie Ako Lahi Ange?

2 Kolinitō 1:4. Ko e hā ʻoku ʻamanaki mai ai ʻa e ʻEikí ke u tokoni ʻo fakafiemālieʻi ʻa e kakai faingataʻaʻiá?

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Keuli E. Sitīvenisoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e meʻá ni:

ʻĪmisi
Laʻitā fakaʻofisiale ʻo ʻEletā Keuli E. Sitīvenisoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, 2015.

ʻOku fekauʻi kitautolu ki he ngāue ko ʻení, mei he taimi pē ʻoku tau ʻalu hake ai mei he vai ʻo e papitaisó. ʻOku tau tokoni ʻi he ʻofa ki he niʻihi kehé he ko e meʻa ia kuo fekau ʻe hotau Fakamoʻuí ke tau faí. … Ko ha taimi pē ʻoku faingataʻaʻia fakatuʻasino pe fakalaumālie ai hotau kaungāʻapí, ʻoku tau lele ke tokoni. ʻOku tau fefuaʻaki ʻetau ngaahi kavengá koeʻuhí ke nau maʻamaʻa. ʻOku tau tangi fakataha mo kinautolu ʻoku tangí. ʻOku tau fai ha fakafiemālie kiate kinautolu ʻoku fiemaʻu ha fakafiemālié. ʻOku fiemaʻu ʻeni ʻe he ʻEikí meiate kitautolu, ʻi he ʻofa. Pea ʻe hokosia ʻa e ʻaho ʻe ʻekeʻi ai meiate kitautolu ʻa e meʻa ʻoku tau fai ʻi he ngāue fakaetauhi ki Heʻene tākangá.

(Gary E. Stevenson, “Ko Hono Tauhi ʻo e Ngaahi Laumālié,” Liahona, Nōvema 2018, 111)

2 Kolinitō 4:17. Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻa Paula ʻi heʻene lau ki hotau ngaahi faingataʻaʻia fakamatelié ko ha “mamahi maʻamaʻa”?

Naʻe akoʻi ʻe ʻĒletā Paula V. Sionisoni ʻo e Kau Palesitenisī ʻo e Kau Fitungofulú ‘o pehē:

ʻĪmisi
Ko e fakahoko ʻo e tā fakaʻofisiale ʻo ʻEletā Paula V. Sionisoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau Fitungofulú, 2021.

ʻI he uhouhonga ʻo e ngaahi faingataʻá, ʻoku ʻikai faʻa malava ke tau sio ki he ngaahi tāpuaki ʻoku mahulu hake ia ʻi he mamahí, ongoʻi ngalivalé pe lotomamahi ʻoku tau foua ʻi he taimi ko iá. … Naʻe akonaki ʻa e ʻAposetolo ko Paulá ʻo pehē, “He ko homau mamahi maʻamaʻá ni, ʻa ia ʻoku ʻosingofuá, ʻoku fakatupu maʻamautolu ʻa e lelei ʻoku lahi hake fakamanavahē ʻaupito ʻaupito pea mamafa mo taʻengata” [2 Kolinitō 4:17]. Mālie ko hono fakaʻaongaʻi ʻe Paula e foʻi lea “mamahi maʻamaʻá.” Ko e haʻu ia mei ha taha naʻe tā, tolomakaʻi, tukuvakā, ngāue pōpula mo ne aʻusia ha ngaahi faingataʻa kehe. ʻOku ʻikai ke u tui ʻoku lau ʻe ha tokolahi ʻoku maʻamaʻa honau ngaahi mamahí. Ka ʻi hono fakafehoanaki ia ki he ngaahi tāpuaki mo e tupulaki ʻoku tau maʻu, ʻi he moʻuí ni pea mo e taʻengatá, ʻoku maʻamaʻa ʻaupito pē hotau ngaahi mamahí. …

ʻOku tau faʻa fie tupulaki taʻe kau ai ha mamahi pea tau fie fakatupulaki hotau mālohí taʻe kau ai e faingataʻá. Ka he ʻikai lava ke maʻu e tupulakí ʻi ha founga faingofua. ʻOku mahino lelei kiate kitautolu he ʻikai teitei lava ke tuʻukimuʻa ʻi māmani ha taha sipoti ʻoku fehiʻa ki he fakamālohisino fakamātoató. Kuo pau ke tau matuʻaki tokanga ke ʻoua naʻa tau fehiʻa he ngaahi meʻa ʻe tokoni ke tau maʻu ʻa e anga faka-ʻOtuá.

(Paul V. Johnson, “Mahulu Hake He Kau Ikuná ʻIate Ia naʻe ʻOfa Kiate Kitautolú,” Liahona, Mē 2011, 79–80)