Librarya
Kaputli

“Kaputli,” Mga Hilisgotan ug mga Pangutana (2023)

batan-ong babaye nga nagbarog sa bungtod nga nag-umbaw sa templo nga anaa sa layo

Giya sa Pagtuon sa Ebanghelyo

Kaputli

Balaod sa Dios bahin sa sekswal nga kaputli

Ang kaputli mao ang balaod sa Dios sa pagpabiling sagrado sa sekswal nga kasuod. Ang pagpaningkamot nga mahimong putli sa atong mga hunahuna, mga pulong, ug mga buhat nagdala og daghang panalangin—sa espirituwal, sa emosyonal, ug sa pisikal. Ang atong mga paningkamot sa pagpabiling putli sa sekswal nga paagi, ug sa paghinulsol ug pagpangayo og kapasayloan sa Ginoo kon kita dili putli, maghatag nato og kalinaw ug kalipay niini nga kinabuhi ug moandam nato sa pagpuyo uban sa Dios human sa atong kamatayon.

Sa daghang bahin sa kalibotan, ang kaputli gipakawalay bili ug ang pagpili nga makighilawas sa dili pa o gawas sa kaminyoon komon na kaayo. Apan ang Dios mihatag nato og balaod sa kaputli alang sa sama nga rason sa Iyang paghatag nato sa tanang sugo: Siya nahigugma nato, ug Siya nasayod nga ang pagsunod sa mga sugo motabang nato nga magpabiling luwas ug mogiya nato ngadto sa malungtarong kalipay.

Unsa ang Kaputli?

Ang kaputli mao ang mahimong putli sa sekswal nga paagi sa atong mga hunahuna, mga pulong, ug mga buhat. Ang kaputli naglakip nga walay bisan unsang pakighilawas sa dili pa ang kaminyoon. Nagpasabot usab kini sa hingpit nga pagkamatinud-anon ngadto sa bana o asawa sa panahon sa kaminyoon—sa pisikal ug sa emosyonal nga paagi. Ang pagkaputli naglakip sa paglikay sa pornograpiya o ubang butang nga gituyo aron sa pagpagana sa sekswal nga mga pagbati. Ang kaputli usa ka sugo gikan sa Dios, ug ang pagkamasulundon niana nga balaod importante aron matabangan kita sa pagpangandam sa pagsulod sa balay sa Ginoo. Diha sa templo, kita gidapit nga mas hingpit nga mopasalig pinaagi sa pakigsaad sa pagsunod sa balaod sa kaputli.

Kinatibuk-ang pagpasabot sa hilisgotan: Kaputli

May kalabotan nga mga giya sa pagtuon sa ebanghelyo: Kabubut-on, Mortalidad, Pornograpiya, Paghinulsol

lalaki nga nagtan-aw sa telepono

Seksiyon 1

Ang Kaputli Mahinungdanon nga Bahin sa Plano sa Dios

Ang balaod sa kaputli usa ka mahinungdanon nga bahin sa plano sa Dios alang sa atong kaluwasan ug kahimayaan. Pinaagi sa sekswal nga kasuod kita mahimong mga isigka-tiglalang uban sa Dios ug magdala sa Iyang mga anak nganhi sa kalibotan. Ang pagkaputli nagpakita sa pagtahod alang sa gahom sa Dios sa paglalang, nga Iyang gitugot nato nga gamiton. Nagpakita usab kini og kamapasalamaton alang sa nga lawas nga gihatag sa Dios kanato.

Ang mga relasyon sa pamilya nga naporma sa dihang ang usa ka lalaki ug babaye nagminyo ug sa dihang ang ilang mga anak natawo mga mahinungdanon sa kahangtoran ngadto sa atong Langitnong Amahan. Mao kini ang usa ka rason nga Siya misugo nga ang pakighilawas buhaton lamang tali sa usa ka lalaki ug usa ka babaye nga nagminyo. Agi og dugang, ang panag-uban tali sa bana ug asawa makatabang sa pagpasiugda og maanindot nga palibot alang sa mga anak nga padak-on ug makamugna og lig-ong pundasyon alang sa mahangtorong pamilya.

Mga butang nga angayang hunahunaon

  • Hunahunaa kon ngano nga ang kaputli usa ka importante nga bahin sa plano sa Dios alang sa kaluwasan. Si Presidente Dallin H. Oaks mitudlo, “Ang gahom sa paglalang og mortal nga kinabuhi maoy labing mahimayaong gahom nga gihatag sa Dios ngadto sa Iyang mga anak.” Dayon hunahuna kon sa unsang paagi nga ang pagpabilin sa inyong hunahuna nga putli sa sekswal nga paagi diha sa lainlaing mga sitwasyon makatabang ninyo sa pagkontrolar niini nga gahom ug sa pagpabiling lig-on. Sa unsang paagi nga ang pagpaningkamot nga mahimong putli makaimpluwensya sa inyong mga hunahuna mahitungod sa ubang mga tawo? Sa unsang paagi nga makaimpluwensya kini sa kalingawan ug media nga inyong pilion sa pagtan-aw? Sa unsang paagi nga makaapekto kini sa inyong mga relasyon sa pamilya? Mahimo kamo nga mopili og paborito nga himno o kanta sa Simbahan o kasulatan nga mahimo ninyong kantahon o balikbalikon sa inyong hunahuna sa higayon nga tintalon kamo sa dili maayo nga sekswal nga mga hunahuna o mga pagbati. Mahimo kamo nga maghimo og tumong sa pagsag-ulo niana nga kanta o tudling ug rebyohon kini kanunay.

  • Hunahunaa kon ngano nga ang kaputli importante ninyo o kon ngano man kaha. Isulat ang kapahayag “Ako mopili sa pagsunod sa balaod sa kaputli tungod kay …” Dayon pangitaa ang mga paagi nga matubag ninyo kini nga kapahayag pinaagi sa pagbasa sa seksiyon nga “Ang Inyong Lawas Sagrado” diha sa Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan: Usa ka Giya sa Paghimo og mga Pagpili. Mahimo dayon kamo nga maghunahuna kon unsaon ninyo pagtubag sa usa ka tawo nga mangutana ninyo kon ngano nga ang kaputli importante ninyo.

  • Ang kaputli usahay gipasabot sa mga kasulatan isip “hiyas.” Ang Ginoo miingon nga ang hiyas kinahanglan nga “modayandayan sa [atong] mga hunahuna nga walay paghunong,” ug unya ang atong “pagsalig [mahimong] mosamot pagkalig-on” ug ang “doktrina sa pagkapari motuhop diha sa [atong mga kalag ug] ang Espiritu Santo mao ang [atong] kauban sa kanunay” (Doktrina ug mga Pakigsaad 121:45–46). Unsa ang ipasabot sa pulong nga modayandayan dinhi? Sa unsang paagi nga inyong nakita nga ang kaputli ug ang hiyas nakahatag sa mga tawo og pagsalig ug kalig-on sa ilang kinabuhi? Sa unsang paagi nga ang pagsunod sa balaod sa kaputli nakapalambo sa inyong pagpamatuod sa ebanghelyo?

Kalihokan alang sa pagkat-on kauban ang laing mga tawo

  • Rebyoha og dungan ang ikanapulog tulo nga artikulo sa hugot nga pagtuo. Kini nga bersikulo nag-ingon nga kita nagtuo sa pagkaputli, ug nagdapit kini kanato sa pagtinguha sa pagpangita niining mga butanga nga mahiyason ug matahom. Unsaon nato sa pag-ila kon ang usa ka butang mahiyason o matahom? Human sa pagpakigbahin sa mga ideya, mahimo ninyong hisgotan ang mga butang sa inyong kinabuhi nga mohaom niana nga deskripsiyon ug kon sa unsang paagi nga kini nakatabang ninyo nga mahimong putli. Dayon magdungan kamo sa paghimo og tumong nga makatabang ninyo nga moapil lamang sa mga panagsultihanay, mga sitwasyon, ug media ug kalingawan nga mahiyason ug matahom. Hisgoti kon sa unsang paagi nga kamo makatabang sa usag usa nga sundon ang inyong tumong. Human niana, mahimo ninyong hisgotan kon unsay inyong nakat-onan gikan sa kasinatian.

  • Ang Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan: Usa ka Giya sa Paghimo og mga Pagpili nagtudlo: “Tungod kay ang sekswal nga mga pagbati sagrado kaayo ug gamhanan kaayo, ang Dios mihatag kaninyo sa Iyang balaod sa kaputli aron sa pag-andam kaninyo sa paggamit niini nga mga pagbati sa Iyang katuyoan. … Daghan sa kalibotan ang nagbaliwala o gani nagbugalbugal sa balaod sa Dios, apan ang Ginoo nagdapit kanato nga mahimo nga Iyang mga disipulo ug mosunod sa usa ka mas taas nga sumbanan kay sa kalibotan.” Unsa ang mga mensahe nga gihatag sa Ginoo nato mahitungod sa pakighilawas ug kaputli? (Mahimo ninyong pangitaon ang “Kaputli” diha sa Giya ngadto sa mga Kasulatan o ang kinatibuk-ang pagpasabot sa “Kapulti” diha sa Mga Hilisgotan ug mga Pangutana alang sa mga ideya.) Unsa ang mga mensahe nga kanunay nga gihatag sa kalibotan bahin niini nga mga hilisgotan? Hisgoti kon unsay inyong buhaton kon kamo makasugat og sayop nga mga mensahe mahitungod sa kaputli o mga tentasyon nga dili magmahimong putli.

Pagkat-on pa og dugang

magtiayon nga naglakaw daplin sa suba

Seksiyon 2

Ang Pagpaningkamot nga Mahimong Putli Magdala og Talagsaong mga Panalangin

Kita mapanalanginan sa daghang paagi kon kita maningkamot sa pagsunod sa balaod sa kaputli, lakip na sa paglikay sa pornograpiya. Kon kita motuman sa sugo sa Dios nga magmahimong putli, kita nagdapit sa panag-uban sa Espiritu Santo ug nagdala og espirituwal nga gahom ug kalig-on sa atong kinabuhi. Ang pagkaputli makatabang nato nga mahimong balaan ug lig-on sa espirituhanon, sama ni Jesukristo. Kining espirituwal nga pagpangandam magtugot nato nga mahimong mas mahisama sa atong Langitnong Amahan ug molambo diha sa dalan balik ngadto Kaniya. Ang pagpuyo og putli nga kinabuhi magtugot nato nga mahimong mga ehemplo sa uban ug mobarog nga takos sa atubangan sa Ginoo.

Si Elder David A. Bednar mitudlo, “Ang kaputli ug hiyas sa karon, ug sa kanunay, mao ang ‘labing mahal ug bililhon labaw sa tanan nga mga butang’ (Moroni 9:9).” Kabahin sa unsay nakapahimo sa kaputli nga hilabihan ka bililhon mao ang kalinaw ug kalipay nga mahatag niini ngari nato isip mga indibiduwal ug diha sa atong mga relasyon sa pamilya. Ang pagsunod niini nga balaod makatabang nato nga makabaton og mas dakong gugma, pagsalig, ug panaghiusa sa atong kaminyoon. Malikayan usab nato ang daghang kasakit sa kalibotan pinaagi sa pagkaputli sa dili pa ang kaminyoon ug hingpit nga magmatinud-anon sa atong kapikas atol sa kaminyoon. Ug atong malikayan ang daghang uban pang potensiyal nga espirituwal, emosyonal, ug pisikal nga mga sangpotanan sa paglapas sa balaod sa kaputli kon kita mosunod niini nga sugo sa tibuok natong kinabuhi.

Ang sala sa pakighilawas magdala og kabug-at, apan ang kapasayloan gikan sa Ginoo ihatag sa tanan nga sinserong maghinulsol.

Mga butang nga angayang hunahunaon

  • Basaha ang asoy bahin ni Jose ug sa asawa ni Potipar diha sa Genesis 39:7–23. Unsay inyong nakat-onan mahitungod ni Jose gikan niini nga asoy? Unsa ang inyong nakat-onan gikan sa iyang ehemplo nga mahimong andam sa espirituwal nga paagi aron magpabilin siya nga putli bisan kon nag-atubang og tentasyon? Sa unsang paagi nga siya sa kaulahian napanalanginan tungod sa iyang desisyon sa pagsunod sa balaod sa kaputli? (Tan-awa, pananglitan sa, Genesis 41:37–45; 45:1–28.) Ikonsiderar kon sa unsang paagi nga ang iyang ehemplo makatabang ninyo nga adunay kaisog sa pagpabiling lig-on kon kamo gitintal sa pagbuhat og butang nga dili putli.

  • Mahimo nimong basahon ang asoy bahin sa batan-ong lalaki diha mensahe ni Presidente Jeffrey R. Holland “Let Virtue Garnish Thy Thoughts Unceasingly.” Unsa ang nakat-onan sa batan-ong lalaki gikan sa iyang kasinatian? Sa unsang paagi nga kini nakapausab sa iyang kinabuhi? Hunahunaa kon unsa ang inyong buhaton aron adunay kaisog sa pagpabiling takos kon kamo gitintal sa pagbuhat og butang nga dili putli o dili balaan. Sa unsang paagi nga kamo mapanalanginan kon kamo magpabiling takos? Isulat ang mga pagbati nga inyong madawat.

  • Si Satanas gusto nga kita motuo nga kon atong nalapas ang balaod sa kaputli pinaagi sa sala sa pakighilawas o sa pagtan-aw og pornograpiya, dili na kita takos sa gugma sa Dios. Apan dili gayod kana tinuod. Basaha ang Lucas 15:11–32, o tan-awa ang bidyo sa Biblia “The Prodigal Son” (5:36). Sa unsang paagi nga kini nga asoy naghulagway sa gugma sa Dios alang nato, bisan kon kita nakahimo og grabe nga mga sala? Dayon basaha ang Isaias 43:25, ug hunahunaa ang mahitungod sa paglaom nga gihatag niini nga bersikulo. Kon kamo nakasala sa moral nga kinahanglan ninyong hinulsolan, pag-eskedyul nga makig-istorya sa inyong bishop o presidente sa branch ug sugdi ang proseso sa paghinulsol, o pag-ampo alang sa tinguha sa pagbuhat sa ingon. Ang paghinulsol ug pagsalig sa Manluluwas ug sa Iyang maulaong gahom magdala og kaayohan ug paglaom ug motabang ninyo nga mas mapaduol ngadto Kaniya.

Kalihokan alang sa pagkat-on kauban ang laing mga tawo

  • Si Presidente Russell M. Nelson mipahinumdom sa mga miyembro sa Simbahan nga daghang mga panalangin ang moabot kon kita mopili sa “paghunahuna og celestial,” lakip na kon kabahin kini sa pagpabiling putli. Siya miingon: “Ang paghunahuna og celestial motabang … ninyo sa pagsunod sa balaod sa kaputli. Pipila ra ka butang ang mas daling makakomplikar sa inyong kinabuhi kaysa pagsupak niining balaan nga balaod. Alang niadtong kinsa nakahimo og mga pakigsaad uban sa Dios, ang pagka-imoral mao ang usa ka labing [dali] nga mga paagi nga mawala ang inyong pagpamatuod. … Ang Ginoo mipahayag nga walay dili putli nga tawo ang makaabot sa celestial nga gingharian. Mao nga kon kamo mohimo og mga desisyon kabahin sa moralidad, palihog paghunahuna og celestial.” Mahimo ninyong hisgotan kon unsaon nga ang paghunahuna og celestial makatabang kaninyo nga magpabiling limpyo sa moral nga paagi ug mao ang mga paagi nga kamo mapanalanginan sa pagbuhat sa ingon.

  • Tan-awa ang bidyo nga “I Choose to Be Pure” (4:19), ug hisgoti kon ngano nga ang lainlaing kabatan-onan sa bidyo mipili nga magpabiling putli sa sekswal nga paagi ug ang mga panalangin nga ilang gibati nga moabot isip resulta. Mahimo kamo nga mopakigbahin sa usag usa kon unsay inyong buhaton aron sa paghinumdom sa paghimo og mga pagpili nga makatabang ninyo sa pagsunod sa balaod sa kaputli. O ang matag usa ninyo mosulat sa inyong resolusyon nga magpabiling putli sa sekswal nga paagi sa tibuok ninyo nga kinabuhi ug ibutang ang papel diin makita ninyo kini kanunay.

  • Sa iyang pakigpulong “Pagkaisug, Pagkakusgan, ug Pagkaabtik,” si Elder Gary E. Stevenson mitudlo: “Unsay imong gipili nga hunahunaon ug buhaton kon ikaw rang usa ug nagtuo ka nga walay usa nga nagtan-aw mao ang usa ka lig-ong sukdanan sa imong hiyas’ [Isangyaw ang Akong Ebanghelyo: Usa ka Giya sa Pagpakigbahin sa Ebanghelyo ni Jesukristo (2004), 146]. Magmaisugon! Magmalig-on! ‘Barog kamo sa balaan nga mga dapit, ug ayaw pagbalhin’ [Doktrina ug mga Pakigsaad 87:8].” Hisgoti kon ngano nga importante nga magmahimong putli kon nag-inusara ra kamo. Mahimo dayon kamo nga mopakigbahin og mga ideya bahin sa “balaan nga mga dapit” nga maanaa kamo ug balaan nga mga butang nga inyong buhaton nga makatabang ninyo nga magpabiling putli, ilabi na kon nag-inusara ra kamo. Unsa ang pipila ka panalangin nga mahimo ninyong madawat kon kamo magtinguha niadtong balaan nga mga dapit ug mopili nga magmahimong putli?

Pagkat-on pa og dugang

Ubang mga Kapanguhaan mahitungod sa Kaputli

Mubo nga mga Sulat

  1. Tan-awa sa Isangyaw ang Akong Ebanghelyo: Usa ka Giya sa Pagpakigbahin sa Ebanghelyo ni Jesukristo (2023), 96.

  2. Ang Dios mao ang Amahan sa atong mga espiritu. Sa higayon nga kita nagdala og mga bata nganhi sa kalibotan, kita naghimo niini agi og pakig-uban Kaniya, naghimo sa Iyang espiritu nga mga anak nga makaanhi sa yuta ug makabaton og pisikal nga mga lawas.

  3. Dallin H. Oaks, “The Great Plan of Happiness,” Ensign, Nov. 1993, 74.

  4. Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan: Usa ka Giya sa Paghimo og mga Pagpili (2022), 23.

  5. David A. Bednar, “Kita Nagtuo sa Pagkaputli,” Liahona, Mayo 2013, 44.

  6. Jeffrey R. Holland, “Let Virtue Garnish Thy Thoughts Unceasingly,” New Era, Oct. 2007, 4–7.

  7. Russell M. Nelson, “Paghunahuna og Celestial!,” Liahona, Nob. 2023, 118.

  8. Gary E. Stevenson, “Pagkaisug, Pagkakusgan, ug Pagkaabtik,” Liahona, Nob. 2012, 52.