“Ngondu Muisatu 3–9, ‘Longela Kundi,’ Dilongesha ne Bipungidi 19,” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: Dilongesha ne Bipungid 2025 (2025)
“Dilongesha ne Bipungidi 19,” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: 2025
Diumvuija ku Njila wa Getesemane, kudi Steve McGinty
Ngondu Muisatu 3–9: Longela Kundi
Dilongesha ne Bipungidi 19
Bivua bikengela bidimu bia bungi bua Martin ne Lucy Harris kupeta tshimua tshia ku bipapu bimpa mu Palmyra, New York. Kadi mu 1829 biakamueneka ne Mukanda wa Molomo uvua ne bua kupatuka anu Martin yeya mueyeka tshipapu tshia tshiamba tshienda bua kufuta mupatudi. Martin uvua ne bujadiki bua Mukanda wa Molomo, kadi Lucy kavua nabu to. Pikala Martin muitaba bua kutshieyeka ne Mukanda wa Molomo owu kauyi mupanyibua bimpa to, uvua mua kujimija tshipapu tshia tshiamba tshienda, kuteka dibaka dienda kasenda, ne kunyanga lumu luenda mu musoku. Nansha mudi malu etu mashilangana ne Martin, misangu imua anyi mikuabu tudi tutata ne nkonku mikola bu ivuaye mutata nayi: Mushinga kayi udi nawu lumu luimpa lua Yezu Kilisto kundi? Tshinyi tshindi natshi pabuipi bua kujidila bua kuambuluisha bua kuibaka bukalenga bua Nzambi? Martin Harris ndekelu wakapangadika bua kueyeka tshipapu tshia tshiamba tshienda bua ne mikanda 5.000 ya kumpala ya Mukanda wa Molomo ipatuka. Kadi nansha mulambu ewu—ne mulambu kayi utudi mua kuenza—udi mukesa kudiupima ne mulambu wa Yezu Kilisto, munena wa ku yonsu (Dilongesha ne Bipungidi 19:18), wakapueka mashi mu tusosu tonsu bua kupandisha ewu udi ukudimuna mutshima.
Bua ngumu ya bungi pa dipatula dia Mukanda wa Molomo, tangila Saints, 1:76–84.
Ngenyi bua Kulonga ku Nzubu ne ku Ekelezia
Dilongesha ne Bipungidi 19:1–12
Mema, Nzambi, tshiena ne ndekelu.
Joseph Smith mumvuija ne dibuluila mu tshitupa 19 didi dikala mukenji kudi Martin Harris, mumupesha kudi yeya udi muikala wa Tshiendelela (Mutu wa tshitupa). Keba miaba mu tunungu 1–12 idi Mukalenga unemenena pa ngikadilu wenda wa tshiendelela. Buatshinyi udi wela meji ne bivua ne mushinga bua Martin Harris kutshimanya pa Mukalenga? Buatshinyi bidi ne mushinga bua wewa ku kutshimanya?
Buatshinyi udi wela meji ne Yezu Kilisto udi mubikidibua ne mbangilu ne ndekelu? (kanungu 1).
Dilongesha ne Bipungidi 19:15–20
Yezu Kilisto wakakenga bua mema nkudimuna mutshima ne ndua kudiye.
Dipungila Dipia-dipia didi diumvuija makenga a Mupandishi mu Getesemane ku muenenu wa bavua ba’amona. Mu Dilongesha ne Bipungidi 19:15–20, Yezu Kilisto udi wakula pa makenga enda mu muenenu wenda. Pawudi ubala mulubu wa tshijila wa nkaya, keba mushindu udi Mupandishi umvuija makenga enda. Nana meji pa tshidi muaku anyi tshiambilu tshionsu tshikulongesha. Buatshinyi Mupandishi uvua muitaba bua kukenga? Udi mua kujandula bia bungi mu Yone 15:13; Mosiya 3:7; Alama 7:11–12; Dilongesha ne Bipungidi 18:10–13.
Ngumvuilu iwudi nayi pawudi ubala makenga a Mupandishi idi mua kukusaka bua kudiela nkonku bu mudi: Buatshinyi Mupandishi uvua ne bua kukenga bua mibi yanyi? Buatshinyi ndi dijinga ne kukudimuna mutshima bua kupeta mabenesha onsu a mulambu wenda? Nudi mua kupeta ngenyi pa nkonku eyi ne mikuabu mu mukenji wa Mukulu Ulisses Soares “Jesus Christ: The Caregiver of Our Soul” (Liahona, Ngondu Muitanu 2021, 82–84). Pawudi ulonga, tshinyi tshidi tshikuluila mu meji eba? Ela meji bua kuandika ngumvuilu yeba pa Yezu Kilisto ne mulambu wenda bueba.
Bu tshitupa tshia dilonga ne dikukuila, udi mua kukeba musambu uwudi mua kumvua anyi kuimba bua kumvuija disakidila tshieba kudi Mupandishi bua dikenga dienda bua bualu bueba. “I Stand All Amazed” (Hymns, no. 193) udi tshilejilu tshimpa.
Ntshinyi tshiudi umvua bueba wewa, tshidi Tatu wa mu Diûlu ne Yezu Kilisto basua bua wenza bu tshipeta tshia tshiuvua mumvua ne mulonga?
Tangila kabidi “Jesus Christ will help you,” For the Strength of Youth: A Guide for Making Choices (2022), 6–9; Biena Bualu ne Nkonku, “Atonement of Jesus Christ,” “Repentance,” Tshisangi tshia Mikanda ya Lumu Luimpa; D. Todd Christofferson, “The Divine Gift of Repentance,” Liahona, Nov. 2011, 38–41; “Jesus Suffers in Gethsemane” (video), Tshisangi tshia Mikanda ya Lumu Luimpa.
The Savior Suffers in Gethsemane
Dilongesha ne Bipungidi 19:23
Ditalala didi dilua ku dilonga dia Yezu Kilisto ne kudimulonda.
Ela meji pa dibikila dia Mupandishi dia: Longela kundi. Tshinyi tshiudi ulonga pa Yezu Kilisto mu Dilongesha ne Bipungidi 19? Andika ngenyi yeba, ne nana meji pa mushindu udi malelela â pa Mupandishi akuambuluisha bua kupeta ditalala. Tshidi tshiumvuija tshinyi kuwudi bua kuenda mu ditudija dia Nyuma?
Tangila kabidi Henry B. Eyring, “Finding Personal Peace [Dipeta Ditalala dia Nkaya],” Liahona, Ngondu Muitanu 2023, 29–31; “Peace in Christ [Ditalala mu Kilisto]” (video), Tshisangi tshia Lumu Luimpa.
Peace in Christ
Dilongesha ne Bipungidi 19:26–41
Mabenesha a Nzambi adi manena mapita mabanji a pa buloba ebu.
Mukanda wa Molomo kawakapanyibua bimpa mu Palmyra to. Bu tshipeta, Martin Harris wakafika ku dipana tshitupa tshinena tshia tshipapu tshia tshiamba tshienda bua kufuta dibanza dia mupatudi (tangila “The Contributions of Martin Harris,” in Revelations in Context, 7–8). Nana meji pa mulambu wa Martin—ne mabenesha audi mupeta bua bualu buawu—pa udi ubala Dilongesha ne Bipungidi 19:26–41. Udi kabidi mua kuela meji pa tshidi Mukalenga mukulomba bua kulambula. Tshinyi tshiudi upeta mu tunungu etu tshidi tshikusaka bua kuenza milambu eyi ne disanka ne musangelu? (tangila kabidi kanungu 15–20).
Diumvuija ku Tshipapu tshia Tshiamba tshia Martin Harris, kudi Al Rounds
Bua ngenyi ya bungi, tangila malu a ngondu ewu a Liahona ne makazina a Bua Dikankamika dia Bansonga.
Ngenyi bua Kulongesha Bana
Dilongesha ne Bipungidi 19:16–19
Yezu Kilisto wakakenga buanyi.
-
Udi mua kuambuluisha bana beba bua bumvua kanemu ne disakidila bua Mupandishi ku dibala pamua Dilongesha ne Bipungidi 19:16–19 anyi “Chapter 51: Jesus Suffers in the Garden of Gethsemane,” in Miyuki ya mu Dipungila Dipia-dipia, 129–32, anyi video udi upetangana mu Tshisangi tshia Lumu Luimpa. Ela meji bua dimanyika bua kutuishibua ne bana beba mbumvua ne lekela bumvuija ngumvuilu yabu. Tshilejilu, mu kanungu 16, “malu â” kayi adi Yezu mukengela buetu? (tangila Mosiya 3:7; Alama 7:11–12). Tshinyi tshitudi tulonga ku diumvuija dia makenga enda? Mushindu kayi utudi mua kuleja dianyisha dietu bua tshivuaye mutuenzela?
Chapter 51: Jesus Suffers in the Garden of Gethsemane
Ambuluisha bana bua kulonga mifundu. Bana bakuabu badi ne lutatu bua kubala mifundu. Kushindamena pa kanungu kamua anyi tshiambilu bidi mua kubambuluisha.
-
Wewa ne bana beba nudi mua kutangila mu Misambu anyi Mukanda wa Misambu ya Bana bua misambu idi mua kunuambuluisha bua kumvuija ngumvuilu pa Yezu Kilisto.
Dilongesha ne Bipungidi 19:18–19, 24
Yezu Kilisto wakatumikila Tatu wa mu Diûlu, nansha muvuabi bikola.
-
Bua kukenga bua mibi yetu bivua bikola, kadi Yezu Kilisto wakitaba bua kutshienza bua kutumikila Tatuenda ne bua kuleja dinanga kudiye ne kutudi. Nudi mua kutangila pamua tshimfuanyi tshia Yezu Kilisto ukenga mu Getesemane (bu bidi mu tshifundu etshi) ne konka bana beba bua bakuambila tshidibu bamanya pa tshidi tshipitakana mu tshimfuanyi etshi. Nudi mua kubala pamua Dilongesha ne Bipungidi 19:18–19, 24 bua kuela kashonyi ne dikenga bua mibi yetu tshivua bualu bukola buvua nansha muntu umua kayi mua kuenza, kadi bualu bua Yezu wakananga Tatuenda ne tuetu, wakatumikila disua dia Nzambi (tangila kabidi Mosiya 3:7). Malu kayi makola adi Nzambi utulomba bua tuenza? Mushindu kayi utudi mua kupeta dikima bua kumutumikila?
Dilongesha ne Bipungidi 19:23
Longela kundi, ne teleja mêyi anyi.
-
Udi mua kuambuluisha bana beba bua kuela meji pa bintu bipepela bidi mu biambilu mu Dilongesha ne Bipungidi 19:23. Bala kanungu misangu ya bungi padibu benza bienzedi ebi. Mishindu kayi mikuabu itudi mua kulonga bua Kilisto ne kuteleja mêyi enda?
Dilongesha ne Bipungidi 19:38
Mabenesha a Nzambi adi manena mapita mabanji a pa buloba.
-
Wewa ne bana beba nudi mua kukuata muntu ne muntu Mukanda wa Molomo ne kuabanyangana tshinudi bananga pa wowu. Mu tshikosu nuakula pa mulambu wa Martin Harris bua Mukanda wa Molomo kupatukawu (tangila Miyuki ya mu Dilongesha ne Bipungidi, 33). Tshinyi tshivua Mukalenga muambila Martin mu Dilongesha ne Bipungidi 19:38 tshivua mua kumuambuluisha bua kuikala muena lulamatu ne mutumikidi? Ambuluisha bana beba bua kuela meji ku tshintu kampanda tshidibu mua kulambula bua kutumikila Nzambi anyi kumuambuluisha mu mudimu wenda.
Bua ngenyi ya bungi, tangila bualu bua ngondu ewu bua makazina a Mulunda.
Kilisto Usambila mu Budimi bua Getesemane, kudi Hermann Clementz