Seminelí
3 Nīfai 11:12–17: “ʻUnuʻunu Mai Kiate Au”


“3 Nīfai 11:12–17: ʻʻUnuʻunu Mai Kiate Au,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“3 Nīfai 11:12–17,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

3 Nīfai 11:12–17

“ʻUnuʻunu Mai Kiate Au”

ʻĪmisi
ko e fakahā ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ngaahi matakafo ʻi Hono toʻukupú ki ha fefine Nīfai

Hili hono fakafeʻiloaki ʻa Sīsū Kalaisi ko e ʻAlo ʻOfaʻanga ʻo e Tamai Hēvaní, naʻá Ne fakaafeʻi ʻa e kakaí ke nau fakamoʻoni fakataautaha naʻe fakapoongi Ia maʻá e ngaahi angahala ʻo e māmaní. Ne nau fakafeʻiloaki tahataha kiate Ia ʻo ala ki he matakafo ʻi Hono vakavaká mo e matakafo ʻo e faʻó ʻi Hono nimá mo e toʻukupu kelekelé. ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke maʻu pe fakamālohia hoʻo fakamoʻoni naʻe mamahi mo pekia ʻa Sīsū Kalaisí maʻau.

Tokoni ke sioloto e kau akó ki he meʻa ʻoku nau laú. ʻI he taimi ʻoku sioloto ai e kau akó ki he ʻīmisi ʻo e meʻa naʻe hoko he folofolá mo ha ngaahi fakakaukau, ngalingali te nau manatuʻi kinautolu. Makehe mei hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi vitioó, fakatātaá, mo e ngaahi mītia kehé, fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke sioloto ki ha ngaahi meʻa mahuʻinga naʻe hoko mo e ongo naʻe mei maʻú kapau naʻa nau ʻi ai. ʻE lava ke fakaafeʻi ʻe he meʻá ni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ki heʻenau akó mo tokoni ki he kau akó ke ongoʻi ʻa e moʻoni mo e mahuʻinga ʻo e meʻa ʻoku nau akó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke lau ʻa e 3 Nīfai 11:12–17 pea fakakaukauloto pe naʻa nau mei ongoʻi fēfē ʻi haʻanau feohi fakataautaha mo Sīsū Kalaisi.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Fakatupulaki hoʻo fakamoʻoní

Fakakaukau ki he founga ʻoku kaunga ai e fakaafe ko ʻeni ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoní kiate koé.

ʻOku ou kōlenga atu ke mou fakatupulaki hoʻomou fakamoʻoní. Ngāueʻi ia. Maluʻi ia. Tokangaʻi ia. Tanumaki ia ke tupulaki. Fakatupulaki ia ʻaki e moʻoní. ʻOua naʻá ke ʻuliʻi ia ʻaki e ngaahi fakakaukau hala ʻa e tangata mo e fefine taʻetuí peá ke fifili leva pe ko e hā ʻoku hōloa ai hoʻo fakamoʻoní. Russell M. Nelson, “Ngaahi Fili ki he Taʻengatá” [fakataha lotu fakaemāmani lahi maʻá e kakai lalahi kei talavoú, 15 Mē 2022), ChurchofJesusChrist.org

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ki he tokotaha kotoa ke ne “fakatupulaki” ʻene fakamoʻoní?

Ko e taha ʻo e ngaahi moʻoni mahuʻinga tahá ko ʻetau lava ʻo maʻu ha fakamoʻoní ko Sīsū Kalaisi ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá pea ko e Fakamoʻui ia ʻo e māmaní. Fakalaulauloto ki he ʻuhinga ʻoku fiemaʻu ai ke ʻiloʻi ʻeni ʻe he kakaí kau kiate Iá. Te ke lava ʻo ako ʻa e Sione 14:6 mo e Mōsaia 3:17 ke tokoni ke ke ʻilo ha niʻihi ʻo e ngaahi ʻuhingá ni.

Vahevahe ʻa e meʻa ko ʻení ke tokoni ke fakafuofuaʻi ʻe he kau akó ʻenau ngaahi ongo mo e fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí. Fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi fehuʻí pea tuku ha taimi ki he kau akó ke hiki ʻenau ngaahi talí ʻi heʻenau tohinoa akó.

  • ʻOkú ke ongoʻi nai ʻokú ke maʻu ha fakamoʻoni ko Sīsū Kalaisí ko e ʻAlo ia ʻo e ʻOtuá mo e Fakamoʻui ʻo e māmaní?

  • Ko e hā kuó ne tokoniʻi koe ʻi hoʻo ongo kau ki he Fakamoʻuí?

Te ke ako he ʻahó ni ha feohi toputapu ʻa Sīsū Kalaisi mo e kau Nīfaí. ʻI hoʻo akó, fakakaukau ki he meʻa te ke lava ʻo fai ke maʻu pe fakamālohia ai hoʻo fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí.

ko e fakaafeʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e kau Nīfaí ke nau ala ki Hono ngaahi matakafó

Kapau ʻe fiemaʻu, fakaafeʻi e kau akó ke toe vakaiʻi ʻa e meʻa ne nau ako kimuʻá ʻaki hono kole ange ke nau fakamatalaʻi fakanounou e ngaahi meʻa ne hoko ʻi he 3 Nīfai 11:1–11.

ʻĪmisi
Ko e hā ʻa Kalaisi ki he kau Nīfaí ʻi he temipale ʻi Mahú

Fakamanatuʻi, ʻi he lolotonga hono tānaki fakataha ha kulupu ʻo e kau Nīfaí ki he fonua ko Mahú, naʻe hāʻele hifo ʻa e ʻEiki Toetuʻú mei he langí. Naʻá Ne fakahā ko Sīsū Kalaisi Ia pea kuó Ne fakalāngilangiʻi ʻa e Tamaí ʻi Heʻene mamahi koeʻuhí ko e ngaahi angahala ʻa e māmaní (vakai, 3 Nīfai 11:1–11). Naʻe kau ʻi he fuʻu kakaí ha kakai tangata, kakai fefine, mo ha fānau, ʻo meimei ki he kakai ʻe toko 2,500 (vakai, 3 Nīfai 17:25).

Lau ʻa e 3 Nīfai 11:12–15, ʻo kumi ki he fuofua fakaafe ʻa e ʻEiki Toetuʻú ki he kakaí. Te ke lava foki ʻo mamata ʻi he “Ko e Hā ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he Ongo ʻAmelika he Kuonga Muʻá,” ʻa ia ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, mei he taimi 13:29 ki he 16:03.

ʻI hoʻo akó, feinga ke ke sioloto atu ʻokú ke kau ʻi he fuʻu kakaí. ʻE lava ke fakaafeʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ki hoʻo akó ʻi hoʻo sioloto ki he ngaahi meʻa naʻe hokó pe ngaahi fakakaukau mei he folofolá. Hiki ha faʻahinga fakakaukau pe ongo ʻokú ke maʻu lolotonga hoʻo ako, fakalaulauloto, mo sioloto ki aí.

ʻOange ha taimi feʻunga ki he kau akó ke nau ako, sioloto, mo lekooti ʻenau ngaahi fakakaukaú. ʻE ala tokoni ʻa e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení ke ola lelei e sioloto ʻa e kau akó:

  • ʻI hoʻo fakakaukau kiate koe ʻi he temipale ʻi Mahú, ʻoku fēfē hoʻo sioloto ki ho ʻātakaí ʻi hoʻo fanongo ki he leʻo ʻo Sīsū Kalaisí ʻoku folofola mai, “ʻUnuʻunu mai kiate au”? (3 Nīfai 11:14).

  • Ko e hā ha meʻa ʻokú ke sioloto ki ai ʻi he fofonga ʻo e Fakamoʻuí ʻi hoʻo vakai ki he ngaahi mataʻi faʻo ʻi hono ongo nimá mo e vaʻé?

ʻĪmisi
ko ha taha ʻoku ala ki he toʻukupu ʻo e Fakamoʻuí
  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ongo naʻe maʻu ʻe he kakaí ʻi heʻenau mamata ki he Fakamoʻuí pea feohi mo Ia “taki tahá”? (3 Nīfai 11:15).

  • Ko e hā e ngaahi konga ʻo e fakamatala ko ʻení naʻá ke fili ke fakakaukauloto ki aí? Ko e hā hoʻo ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo naʻá ke maʻu ʻi hoʻo fai iá?

  • Ko e hā ʻoku akoʻi ai koe ʻe he ngaahi veesi ko ʻení ʻo kau ki he finangalo ʻo e Fakamoʻuí maʻatautolu takitahá?

Ko ha tefitoʻi moʻoni ʻeni ʻe taha te tau lava ʻo ako mei he fakamatala toputapu ko ʻení: ʻOku fakaafeʻi au ʻe Sīsū ke u maʻu ha fakamoʻoni fakataautaha ko Ia ʻa e Fakamoʻui ʻo e māmaní. Fakakaukau ke hiki ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi hoʻo folofolá pe ʻi hoʻo tohinoa akó.

Naʻe akoʻi ʻe Pīsope Sēleti Kōsē ʻo e Kau Pīsopeliki Pulé ʻo kau ki he fakaafe mo e ngāue fakafaifekau fakataautaha ʻa e Fakamoʻuí ʻi he lotolotonga ʻo e kau Nīfaí:

Ko e meʻa fakaofo ko ʻeni ne hokó ko e meʻa mahuʻinga taha ia ʻi he Tohi ʻa Molomoná. ʻOku maʻu kakato e “ongoongo [fakafiefia]” ʻo e ongoongoleleí ʻi he ʻīmisi ko ʻeni ʻo e Fakamoʻuí, ʻi heʻene fakamafao lelei atu Hono “toʻukupu ʻo e ʻaloʻofá” [ʻAlamā 5:33] ke fakaafeʻi ʻa e tokotaha fakafoʻituitui takitaha ke haʻu kiate Ia pea maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo ʻEne Fakaleleí. …

… Hangē ko hono fakaafeʻi ʻe Sīsū ʻa e kau ākonga Nīfaí kotoa ke ala ki Hono ngaahi matakafó, naʻá Ne pekia maʻatautolu takitaha, fakataautaha ʻo hangē ko koe pē pe ko au tokotaha pē ʻi he māmaní. ʻOkú Ne fai mai ha fakaafe fakataautaha kiate kitautolu ke tau haʻu kiate Ia pea maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki fakaofo ʻo ʻEne Fakaleleí. (Gerald Causse, “Ko ha Fakamoʻoni Moʻui ʻo e Kalaisi Moʻuí,” Ensign pe Liahona, Mē 2020, 39–40)

Fakaafeʻi ha ngaahi tali ki he fehuʻi ko ʻení: ʻE lava foki ke vahevahe ʻe he kau akó ʻa e meʻa kuó ne tokoniʻi kinautolu ke maʻu haʻanau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi. Fakakaukau foki ke vahevahe ʻa e meʻa naʻá ne tokoniʻi koe ke ke maʻu foki ha fakamoʻoní.

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke maʻu ai haʻatau fakamoʻoni ko Sīsū Kalaisi ʻa e Fakamoʻui ʻo e māmaní?

Kapau ʻe fiemaʻu, vahevahe ha fakamatala mei he folofolá pe ko ha lea ʻi he konifelenisi lahí ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e founga naʻe maʻu ai ʻe he niʻihi fakafoʻituituí ha fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi sīpinga ʻi he folofolá ʻa e fefine Samēlia ʻi he vaitupú (Sione 4:1–29), tamai ʻa e Tuʻi ko Lamōnaí (ʻAlamā 22:1–18), pe ʻAlamā ko e Siʻí (ʻAlamā 36:5–23).

“Hōsana!”

Naʻe ongo moʻoni ki he kau Nīfaí ʻenau feohi fakataautaha mo e Fakamoʻuí.

Lau ʻa e 3 Nīfai 11:16–17, ʻo kumi ʻa e tali naʻe fakahoko ʻe he fuʻu kakaí hili ʻenau feʻiloaki mo e ʻEiki Toetuʻú.

ʻE ala tokoni ke ʻiloʻi ko e hōsaná ko ha foʻi lea faka-Hepelū ia ʻoku ʻuhinga ki he “fakamoʻui pē he taimí ni” pe “fakamolemole ʻo fakamoʻui ʻa kimautolu.” ʻOku fakaʻaongaʻi ia ʻi he folofolá kotoa ko hano fakahaaʻi ʻo e fakafetaʻi mo e kole tāumaʻu pea kuo hoko ia ko hano fakafiefiaʻi ʻo e Mīsaiá ʻi he kuonga kotoa pē (vakai, Bible Dictionary, “Hosanna”; Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Hosana,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

ʻE tokoni ʻeni ke ke fakaʻaongaʻi ha taimi ke fakahaaʻi ai hoʻo ngaahi ongo ki he Fakamoʻuí pe ako ʻo kau ki he niʻihi kehe kuo vahevahe ʻenau fakamoʻoni kiate Iá.

ʻOku fakataumuʻa ʻa e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ke fakahaaʻi ʻenau fakamoʻoni pē ʻanautolu kau kia Sīsū Kalaisi pe ako mei he ngaahi fakamoʻoni ʻa e niʻihi kehé. Fakaʻaliʻali e ngaahi meʻa ke fili mei aí ke lava e kau akó ʻo vakai ki ai lolotonga ʻa e ʻekitivitií. Ongoʻi tauʻatāina ke liliu e ngaahi meʻa ke fili mei aí ke feau lelei ange ai ʻa e ngaahi fiemaʻu hoʻo kau akó.

  1. Vahevahe hoʻo fakamoʻoni fakataautaha kia Sīsū Kalaisí ʻaki haʻo fai ha tohi ki ha taha ʻokú ke ongoʻi ʻe ʻaonga kiate ia.

  2. Fili ha veesi ʻi he folofolá pe himí ʻokú ne fakamatalaʻi hoʻo ngaahi ongo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí pea mo e meʻa kuó Ne fai maʻaú. Hiki ha fakamatala nounou ki he ʻuhinga ʻoku mahuʻingamālie ai kiate koe ʻa e veesi pe himi ko ʻení.

  3. Faʻu ha foʻi maau pe lea ʻo ha foʻi hiva ʻokú ne fakamatalaʻi hoʻo ngaahi ongo kia Sīsū Kalaisí.

  4. Ako ʻa e fakamoʻoni ʻa ha taha kehe kia Sīsū Kalaisi. Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e meʻa naʻá ke akó mo hoʻo ongo mei he fakamatala ko iá. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi sīpingá ʻa e ʻAlamā 26:1–16, 35–37 pe “Ko e Kalaisi Moʻuí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau ʻAposetoló” (ChurchofJesusChrist.org).

Fakaafeʻi ha kau ako tokosiʻi te nau loto-fiemālie ke vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau fai ʻi he ʻekitivitī kimuʻá. Fakamālō kiate kinautolu ʻi heʻenau loto-fiemālie ke kaú. Fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni kuo mou aleaʻí pea poupouʻi ʻa e kau akó ke hokohoko atu ʻenau feinga ke maʻu pe fakamālohia ʻenau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí.