Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: 3 Nīfai 11:10–11— “Kuó u Fai Ai ʻa e Meʻa Kotoa Pē Kuo Finangalo ʻa e Tamaí Ke u Fai Talu Mei he Kamataʻangá”


“Fakataukei Fakatokāteliné: 3 Nīfai 11:10–11—ʻKuó u Fai Ai ʻa e Meʻa Kotoa Pē Kuo Finangalo ʻa e Tamaí Ke u Fai Talu Mei he Kamataʻangá,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Fakataukei Fakatokāteliné: 3 Nīfai 11:10–11,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Fakataukei Fakatokāteliné: 3 Nīfai 11:10–11

“Kuó u Fai Ai ʻa e Meʻa Kotoa Pē Kuo Finangalo ʻa e Tamaí Ke u Fai Talu Mei he Kamataʻangá”

ʻĪmisi
Ko e folofola ʻa Kalaisi ki he kakai Nīfaí

ʻI hoʻo ako ʻa e 3 Nīfai 11, naʻá ke ako ai kau ki he hā ʻa Sīsū Kalaisi ki he kau Nīfaí. Naʻá Ne fakahā ange kuó Ne lavaʻi e finangalo ʻo e Tamai Hēvaní ʻaki ʻEne toʻo kiate Ia ʻa e ngaahi angahala ʻa e māmaní. ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke ako maʻuloto ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteline mo e kupuʻi lea folofola mahuʻinga ki he 3 Nīfai 11:10–11, fakamatalaʻi ʻa e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he potufolofolá ni, pea fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi ha tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

ʻOange ha ngaahi faingamālie ki he kau akó ke fai ʻenau fakamoʻoní. Fakapapauʻi ʻoku mahino ki he kau akó ʻoku ʻikai fiemaʻu ke kamata ha fakamoʻoni ʻaki ha ngaahi lea pau pe toki vahevahe pē ʻi ha founga pau. Tokoniʻi kinautolu ke nau ʻiloʻi ʻoku nau fakahoko ha fakamoʻoni ʻi he taimi ʻoku nau fakahaaʻi ai ha kiʻi vahevahe mahino mo fakamātoato ʻo e meʻa ʻoku nau tui ʻoku moʻoní.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke kole ki ha mēmipa ʻo e fāmilí pe taki ʻo e Siasí ke fakamatalaʻi ange ʻa e ʻuhinga kuo nau fili ai ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻOku fokotuʻutuʻu ʻa e lēsoni fakataukei fakatokāteline ko ʻení ke akoʻi hili ʻa e lēsoni “3 Nīfai 11:1–11,” ʻa ia ko e lēsoni puipuituʻa ia ki he potufolofola fakataukei fakatokāteline 3 Nīfai 11:10–11. Kapau ʻoku fiemaʻu ke hiki ʻa e lēsoni fakataukei fakatokāteline ko ʻení ki ha uike kehe, fakapapauʻi ke akoʻi foki mo hono lēsoni puipuituʻá ʻi he uike ko iá.

Ako maʻuloto pea fakamatalaʻi

Ko e kupuʻi lea folofola mahuʻinga ki he 3 Nīfai 11:10–11 ko e “Kuó u fai ai ʻa e meʻa kotoa pē kuo finangalo ʻa e Tamaí ke u fai talu mei he kamataʻangá.” ʻE lava ke ke fakaʻilongaʻi ʻa e konga ko ʻeni ʻo e veesi 11 ʻi ha founga makehe ke kehe ia mei he toenga ʻo e vēsí.

Tokoniʻi e kau akó ke ako maʻuloto ʻa e potufolofolá mo e kupuʻi lea folofola mahuʻinga ki he 3 Nīfai 11:10–11. Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hono fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi fakatātā ko ʻeni ʻo Sīsū Kalaisí, ʻa ia ʻokú ne fakafofongaʻi hono fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e finangalo ʻo e Tamaí ʻaki ʻEne toʻo kiate Ia ʻetau ngaahi angahalá.

Fakaafeʻi ‘a e kau akó ke toutou lau ʻa e potufolofolá mo e kupuʻi lea folofola mahuʻingá. ʻI hono ako maʻuloto ko ia ʻe he kau akó, poupouʻi kinautolu ke ʻoua te nau sio pē ki he ngaahi foʻi leá ka ke nau sio foki ki he ngaahi ʻīmisi ʻoku ʻasi atú. Fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukau ki he ʻuhinga ʻo e folofola ʻa e Fakamoʻuí ʻoku nau ako maʻulotó.

ʻĪmisi
Ko Kalaisi ʻi Ketisemani mo Kalaisi ʻi he kolosí

ʻI ha lēsoni kimuʻa, naʻa mou aleaʻi ai ʻa e moʻoni ʻoku maʻu ʻi he 3 Nīfai 11:11 ʻa ia naʻe fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e finangalo ʻo e Tamaí ʻi Heʻene toʻo kiate Ia ʻa e ngaahi angahala ʻa e māmaní.

Fakakaukauloto naʻe kole atu ʻe ha taha naʻe siʻisiʻi ʻene ʻilo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí ke ke akoʻi ʻa e meʻa ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo Iá.

  • ʻI hono fakaʻaongaʻi e fakamatala ʻo e moʻoní mo e kupuʻi folofola mahuʻingá, te ke fakamatalaʻi fēfē ʻa e meʻa naʻe fai ʻe Sīsū Kalaisi maʻatautolú pea mo e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga aí?

Akoako hono fakaʻaongaʻí

Toe vakaiʻi nounou e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi he palakalafi 5–12 ʻo e konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokateliné (2023).

ʻOange ha faingamālie ki he kau akó ke fakahaaʻi ai ʻenau mahino ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié. Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hono fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe tolu ʻi he palakipoé pea fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke hiki pe fakamatalaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻi ha sētesi pē ʻe taha.

ʻE lava ke tokoni ʻa e tūkunga ko ʻení ke akoako fakahoko ʻe he kau akó hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié mo e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he 3 Nīfai 11:10–11. Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e tūkunga ko ʻení ke lava ʻa e kau akó ʻo vakai ki ai ʻi he toenga ʻo e lēsoní.

Kuo kamata ke feohi ʻa Sesikā ʻi ha taimi lahi ange mo ha ngaahi kaungāmeʻa foʻou. ʻOku ʻikai muimui e ngaahi kaungāmeʻa ko ʻení kia Sīsū Kalaisi, ka ʻokú ne fakatokangaʻi ʻoku hangē ʻoku nau kei fiefia pē taʻe te nau muimui ki he ʻOtuá ʻi heʻenau moʻuí. Kuo akoʻi ʻa Sesikā ke tui mo muimui kia Sīsū Kalaisi. Kuó ne fakafehokotaki maʻu pē ʻa e fiefiá mo e talangofua kia Sīsū Kalaisí, ka ʻoku kamata ke ne fifili pe ko e hā hono mahuʻinga ke muimui kiate Iá.

ʻE lava ke tokoni e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi ha tūkunga hangē ko Sesikaá.

Vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá

Hiki ʻa e saati ko ʻení ki hoʻo tohinoa akó ke tokoni ke ke vakai ki he founga ʻe lava ai ʻa Sesikā ʻo vakai ki he hoahaʻa ʻokú ne maʻú ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá. Fakakakato leva ʻa e sātí ʻaki hano hiki kotoa e ngaahi ʻuhinga mo e ngaahi ola te ke lava ʻo fakakaukau ki ai ʻi he ongo kōlomú fakatouʻosi. Fakapapauʻi ke fakakau ha ngaahi fakakaukau mei he 3 Nīfai 11:10–11 ʻi hoʻo fakakakato ʻa e kōlomu ʻi he toʻomataʻú.

ʻE lava ke ngāue fakataha ʻa e kau akó ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki ke fakakakato ʻa e saati ko ʻení, pe te mou fakakakato fakataha fakakalasi ʻa e sātí.

Tokoniʻi e kau akó ke nau ongoʻi malu ke fakahaaʻi ʻenau ngaahi fakakaukaú. Kapau ʻoku fiemaʻu tokoni ʻa e kau akó ʻi hono fakafonu ʻo e sātí, te ke lava ʻo fai ha ngaahi fehuʻi pau ange, hangē ko ʻení: Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻe ala maʻu ʻe Sesiká ʻi heʻene fie moʻui ʻo hangē ko hono ngaahi kaungāmeʻa foʻoú? Ko e hā ʻa e ngaahi ola taimi nounou mo taimi lōloa ʻo e fili ko ʻení? Ko e hā ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi ʻokú ne ʻai ke mahuʻingamālie ʻa e muimui ʻiate Iá? Ko e hā ha ngaahi tāpuaki ʻe ala aʻusia ʻe Sesikā ʻi heʻene fili ke muimui kia Sīsū Kalaisí?

Muimui ki he Niʻihi Kehé

Ko e Muimui kia Sīsū Kalaisí

Ngaahi ʻUhingá:

Muimui ki he Niʻihi Kehé

Ko e Muimui kia Sīsū Kalaisí

Ngaahi olá:

Muimui ki he Niʻihi Kehé

Ko e Muimui kia Sīsū Kalaisí

Hili hono fakakakato ʻe he kau akó ʻa e sātí, fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau akó. ʻE lava ke fakaʻaongaʻi e fehuʻi ko ʻení ko ha konga ʻo e fealeaʻakí:

  • Naʻe tokoni fēfē ke fakakaukau ki he ngaahi fili ʻa Sesikaá ʻi he founga ko ʻení?

    ʻE lava ke tokoni e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke vakai ʻa e kau akó ki he founga ʻe lava foki ke tokoni ai e ngaahi tefitoʻi moʻoni kehe ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi he tūkunga ʻo Sēsikaá.

  • Makehe mei he 3 Nīfai 11:10–11, ko e hā mo ha toe ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangi ʻe lava ʻo tokoni ke mahino kia Sesikā ʻa e mahuʻinga ʻo e muimui kia Sīsū Kalaisí?

    ʻI hono aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e fehuʻi kimuʻá, te nau lava ʻo tānaki atu ʻenau ngaahi fakakaukau foʻoú ki he konga totonu ʻi he kōlomu hono ua ʻo ʻenau sātí. Kapau ʻoku fiemaʻu tokoni ʻa e kau akó ki hono maʻu ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí, te ke lava ʻo tataki kinautolu ki ha ngaahi folofola hangē ko e Sione 14:6; Ngāue 4:12; mo e 2 Nīfai 25:20.

  • Ko e hā ha meʻa ʻe ala lava ke fai ʻe Sesikā ke fakatupulaki ai ʻene tui kia Sīsū Kalaisí pea loto-fiemālie ange ke muimui kiate Ia?

Fakakaukau ki he founga ʻe lava ai ʻe he meʻa naʻá ke ako he ʻaho ní ʻo faitāpuekina hoʻo moʻuí pe moʻui ʻa ha taha ʻokú ke ʻilo. Ngāueʻi e ngaahi ueʻi fakalaumālie naʻá ke mei maʻu lolotonga e lēsoní.

Toe vakaiʻi ʻo e fakataukei fakatokāteliné

Lolotonga ha lēsoni ʻi he kahaʻú, fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻe taha pe ua ʻo e hā ʻa Sīsū Kalaisi ki he kau Nīfaí. Kole ki he kau akó ke lau maʻuloto ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteliné mo e kupuʻi lea mahuʻinga ʻoku fekauʻaki mo e fakatātā ko ʻení. Kapau ʻoku fiemaʻu tokoni ʻa e kau akó, hiki ha fakamatala ʻi he palakipoé ke fakatupulaki ʻenau manatú. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo tohi ʻa e 3 _______ 11:10– ____: “Kuó u _______________ ai ʻa e meʻa kotoa pē kuo finangalo ʻa e _____________ ke u _____ talu mei he ________________.”