Seminelí
ʻAlamā 53: Ko Hono Tauhi ʻEtau Ngaahi Fuakavá


“ʻAlamā 53: Ko Hono Tauhi ʻEtau Ngaahi Fuakavá,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“ʻAlamā 53,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

ʻAlamā 53

Ko Hono Tauhi ʻEtau Ngaahi Fuakavá

ʻĪmisi
ko hono tanu ʻe he kakai ʻo ʻĀmoní ʻenau ngaahi meʻataú

ʻOku tau fehangahangai kotoa pē mo ha ngaahi sivi ʻi he moʻuí ni ʻe lava ʻo ʻahiʻahiʻi ai kitautolu ke maumauʻi ʻetau ngaahi fuakava mo e ʻOtuá. Naʻe ʻomi ʻe he kakai ʻo ʻĀmoní ha sīpinga mālohi ʻo hono tauhi e ngaahi fuakavá neongo ʻetau fehangahangai mo e ngaahi tūkunga faingataʻá. Ko e taumuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení ke tokoni ke fakatupulaki hoʻo tukupā ke tauhi hoʻo ngaahi fuakava mo e ʻOtuá.

Akoʻi e kau akó ke nau hoko ko ha kau tauhi fuakava. Ko hono fakahoko mo tauhi ʻo e ngaahi fuakavá ko ha founga ia ʻe taha te tau lava ai ʻo fakahaaʻi ʻetau tukupā ke hoko ʻo hangē ko Sīsū Kalaisí. Tokoni ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ʻa e mālohi fakalangi, ʻaloʻofa, mo e ivi tākiekina te nau lava ʻo maʻu ʻi hono fakahoko mo tauhi faivelenga e ngaahi fuakava mo e Tamai Hēvaní.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke kumi ʻa e foi lea fuakavá ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, pea mateuteu ke vahevahe ʻa e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke tauhi ʻetau ngaahi fuakava mo e ʻOtuá.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e hala ʻo e fuakavá

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e ʻīmisi ko ʻení pe tā ha fakatātā tatau ʻi he palakipoé. Te ke lava ʻo fili ke ʻoange ki he kau akó ha ngaahi tatau ʻo e fakatātaá kae ʻoua ʻe fakaafeʻi kinautolu ke tā ʻa e halá ʻi heʻenau tohinoa akó.

Tā ʻi hoʻo tohinoa akó ha hala hangē ko ia ʻi he fakatātā ko ʻení ke fakataipe ki heʻetau moʻuí mo e ngaahi fuakava mahuʻinga ʻoku fiemaʻu ke tau fai ke foki hake ai ki he Tamai Hēvaní. ʻE lava ke ke hiki e ngaahi fuakava ʻoku fakafofongaʻi ʻe he fakatātā takitaha, kae ʻikai ke tā ʻa e ngaahi fakatātā ʻoku fuopotopotó. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo tohiʻi ʻa e “ʻenitaumeni temipalé” ʻi he halá kae ʻikai tā ʻa e fakatātā hono faá (lau hake mei lalo).

ʻĪmisi
hala ʻo e fuakavá

ʻAi ha fakaʻilonga (pe tā ha fakatātā ʻokú ne fakafofongaʻi koe) ʻo fakahaaʻi ai ʻa e feituʻu ʻokú ke lolotonga ʻi aí ʻi ho hala fakataautaha ʻo e fuakavá.

ʻOku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻiate koe pea te Na tokoniʻi koe ʻi hoʻo feinga ke nofo maʻu ʻi he hala ʻo e fuakavá, ʻa ia ʻoku fakatau kiate Kinauá. Fakaʻaongaʻi ha kiʻi taimi ke fakamanatu ai e ngaahi fuakava kuó ke ʻosi fakahoko mo Kinauá pea mo e ngaahi founga ʻokú ke fāifeinga ai ke tauhi e ngaahi fuakava ko iá. (Kapau ʻe tokoni ke toe vakaiʻi e ngaahi fuakava ʻoku tau fakahoko ʻi he papitaisó mo fakafoʻou ʻi he sākalamēnití, lau ʻa e Mōsaia 18:8–10 mo e Molonai 4:3.)

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ko ha konga ʻo ʻene ʻuluaki konifelenisi mo e kau faiongoongó ʻi heʻene hoko ko e palōfita ne toki uiuiʻi foʻoú:

ʻOku ou fie lea atu ʻi he taimí ni ki he mēmipa kotoa pē ʻo e Siasí, nofo maʻu ʻi he hala ʻo e fuakavá. ʻE hanga ʻe hoʻo tukupā ke muimui ki he Fakamoʻuí, ʻaki hono fakahoko ha ngaahi fuakava mo Ia pea tauhi e ngaahi fuakava ko iá, ʻo fakaava e matapā ki he tāpuaki fakalaumālie mo e faingamālie kotoa pē ʻe lava ke maʻu ʻe he kakai tangata, fafine mo e fānau he feituʻu kotoa pē. (Russell M. Nelson, “ʻI Heʻetau Laka Fakataha Atu Kimuʻá,” Liahona, ʻEpeleli 2018, 7)

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ke “nofo maʻu ʻi he hala ʻo e fuakavá”?

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki ʻe foaki ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi kiate kinautolu ʻoku nofo maʻu ʻi he hala ʻo e fuakavá?

Mahalo te ke fie hiki ha ngaahi meʻa hangē ko e “moʻui taʻengatá,” “hoko ʻo hangē ko e ʻOtuá,” “ngaahi fāmili taʻengatá,” mo e alā meʻa peheé ʻi he fakaʻosinga hoʻo tā fakatātā ʻo e halá.

Fakalaulauloto ki hoʻo tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi ha meʻafua mei he 1 ki he 5 (ko e 1 ʻoku ʻikai ha fakapapau pe ha founga ke fakaleleiʻi, pea 5 ko ha fakapapau mālohi pe ha founga ke fakaleleiʻi):

  • Ko e hā ʻa e tuʻunga fakapapau ʻokú ke ʻi ai ke tauhi e ngaahi fuakava kuó ke fakahoko mo e ʻOtuá? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ʻa e tuʻunga fakapapau ʻokú ke ʻi aí ke fakahoko mo Ia ʻa e ngaahi fuakava ʻi muʻa ʻi hoʻo moʻuí? Ko e hā hono ʻuhingá?

ʻI hoʻo ako he ʻaho ní, fekumi ki ha tokoni mei he Tamai Hēvaní ke ke maʻu ha mahino mo ha holi lahi ange ke fakahoko mo tauhi e ngaahi fuakava mo Iá.

Ko e kakai ʻo ʻĀmoní

ʻĪmisi
ko hono tanu ʻe he kakai ʻo ʻĀmoní ʻenau ngaahi meʻataú

Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo hono tanu ʻe he kakai ʻo ʻĀmoní ʻenau ngaahi meʻataú.

ʻI he ʻAlamā 24, naʻe fakahoko ai ʻe ha kulupu ʻo e kakai Leimana naʻe fakatomalá, ʻa ia naʻe ʻiloa ko e kakai ʻo ʻĀmoní ha fuakava makehe mo e ʻOtuá ke maluʻi kinautolu mei haʻanau toe foki ki heʻenau ngaahi angahala kimuʻá hili hono fakamaʻa kinautolu ʻe he Fakamoʻuí.

Lau ʻa e ʻAlamā 53:10–12 ke toe vakaiʻi ʻenau fuakavá (pe fakapapaú).

  • Fakatatau ki he veesi 11, ko e hā naʻa nau loto-fiemālie ke fai ke tauhi ʻenau fuakavá?

Kimui ange aí, ʻi he taimi naʻe ʻohofi ai ʻe ha kau tau Leimana mālohi ʻa e kau Nīfaí, naʻe pau ai ke kau ʻa e ʻEikitau ko Molonaí mo ʻene kau taú ki ha tau fakalilifu. Lau ʻa e ʻAlamā 53:13 pea mo e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti (1928–2015) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, ʻo kumi e fili faingataʻa naʻe fehangahangai mo e kakai ʻo ʻĀmoní.

Ko ha taimi mahuʻinga ia ki he moʻui fakalaumālie ʻa e kakai ʻo ʻĀmoní. Ne nau fai pau ki heʻenau fuakava ke ʻoua naʻa toʻo meʻataú. Ka naʻe mahino kiate kinautolu ko e fatongia ʻo e tamaí ke maluʻi hono fāmilí. Ne hangē ʻoku feʻunga ʻānoa e fiemaʻu ko iá ke makatuʻunga ai hano fakakaukauʻi ke maumauʻi ʻenau fuakavá. (Richard G. Scott, “Mālohi Fakataautaha ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2013, 82)

Vakai ki hoʻo tā fakatātā ʻo e hala ʻo e fuakavá. ʻI he vahaʻa ʻo e feituʻu ʻokú ke lolotonga ʻi ai ʻi he halá pea mo e ngaahi fuakava he kahaʻú ʻoku fakaafeʻi koe ʻe he Fakamoʻuí ke ke fakahokó, lisi ha ngaahi tūkunga te ne ala ʻahiʻahiʻi e toʻu tupú ke maumauʻi e ngaahi fuakava kuo nau ʻosi fakahokó mo tohoakiʻi ʻenau tokangá mei hano fakahoko ha ngaahi fuakava he kahaʻú, kau ai e ngaahi fuakava ʻo e temipalé.

Fakaafeʻi ha niʻihi ʻe loto-fiemālie ke lisi ʻi he foʻi hala ʻi he palakipoé ha ngaahi tūkunga pe tā ha ngaahi fakafeʻātungia naʻa nau fakakaukau ki ai.

ʻI he hokohoko atu hoʻo akó, fakakaukau ki he founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe he Fakamoʻuí ke ke laka ki muʻa ʻo tatau ai pē pe ko e fē feituʻu ʻokú ke ʻi aí mo e ngaahi faingataʻa ʻokú ke lolotonga fehangahangai mo iá.

Ko e faleʻi ʻa e palōfita ko Hilamaní

Lau ʻa e ʻAlamā 53:14–15; 56:7–8, ʻo kumi e faleʻi ʻa e palōfita ko Hilamaní ki he kakai ʻo ʻĀmoní. (Ko e ʻAlamā 56 ko ha tohi ia naʻe fai ʻe Hilamani ki he ʻEikitau ko Molonaí ʻo fakamatalaʻi ʻa e meʻa naʻe hokó.)

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē nai ʻa e meʻa naʻá ke ako fekauʻaki mo e ngaahi fuakava mo e ‘Otuá?

Mahalo kuó ke ako ha ngaahi moʻoni hangē ko e taimi ʻoku tau fili ai ke tauhi ʻetau ngaahi fuakava mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí, te Na tokoniʻi mo fakamālohia kitautolu pea kapau te tau fili ke maumauʻi ʻetau ngaahi fuakava mo Kinauá, ʻe mole meiate kitautolu ʻa e ngaahi tāpuaki naʻe fakataumuʻa maʻatautolú.

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Sikoti ʻa e founga naʻe tāpuakiʻi ai ʻe he ʻOtuá e kakai ʻo ʻĀmoní ʻi heʻenau tauhi ʻenau ngaahi fuakavá.

Ne maluʻi lahi ange honau fāmilí ʻi heʻenau tukupā loto-fakatōkilalo ʻi he moʻuí kotoa ke siʻaki ʻenau ngaahi angahalá, ʻo laka hake ia ʻi ha toe meʻa ne nau mei lava ʻi he malaʻetaú. Naʻe ʻikai ke mole honau ngaahi tāpuakí ʻi heʻenau tukuloló. Naʻá ne fakamālohia kinautolu mo tāpuekina kinautolu pea tāpuekina ai e ngaahi toʻu tangata ʻo e kahaʻú. (Richard G. Scott, “Mālohi Fakataautaha ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2013, 83)

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke ʻoatu ha ngaahi tali ki he ongo fehuʻi ko ʻení ʻi ha ngaahi hoa pe fanga kiʻi kulupu iiki. Fakaafeʻi leva e kulupu takitaha ke hiki ha tali ʻi he palakipoé ʻi he hala ʻo e fuakavá.

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke fakamālohia mo tāpuekina ai koe ʻe he ʻEikí ʻi hoʻo feinga ke fakahoko mo tauhi hoʻo ngaahi fuakavá?

  • ʻE fakamālohia fēfē nai ho vā fetuʻutaki mo e ʻEikí ʻi hono tauhi hoʻo ngaahi fuakavá?

Ko e fakahoko ʻe ha kau talavou ʻe toko uaafe ha fuakavá

Naʻe talangofua ʻa e kakai ʻo ʻĀmoni naʻa nau fai e fuakavá ki he faleʻi ʻa Hilamani ke ʻoua te nau toe toʻo meʻataú. Ko e founga ʻe taha naʻe tāpuakiʻi ai kinautolu ʻe he ʻEikí naʻe fakafou ia ʻi he fili ʻenau fānau tangatá ke fakahoko mo tauhi ha fuakava ʻanautolu pē. Te tau ako ʻi he ngaahi vahe he kahaʻú naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he ʻOtuá ʻa e kau talavou tauhi fuakava ko ʻení ʻi ha ngaahi founga fakaofo ke maluʻi honau fāmilí mo e kau Nīfaí.

Lau ʻa e ʻAlamā 53:16–22. Fakaʻilongaʻi e ngaahi ʻulungaanga mo e fakamatala ʻo e kau talavou ko ʻení ʻe tokoni ke nau tauhi e ngaahi fuakavá. (Mahalo ʻe tokoni ke ʻiloʻi ʻe lava ke ʻuhinga ʻa e foʻi lea anga fakapotopotó ki he nonga, fakamātoato, pe faʻa fakakaukau.)

  • Ko e hā ha ngaahi ʻulungaanga naʻá ke fakatokangaʻi ʻi he kau talavou ko ʻení ʻe tokoni ki he toʻu tupu ʻo e ʻaho ní ke tauhi ʻenau ngaahi fuakavá?

  • ʻOkú ke pehē naʻe tokoniʻi fēfē nai ʻa e kau talavoú ni ʻe he loto-fakapapau ʻenau mātuʻá ke tauhi ʻenau ngaahi fuakavá?

  • Ko hai ʻokú ke ʻilo ko ha faʻifaʻitakiʻanga maʻongoʻonga kiate koe ʻi hono tauhi ʻo e ngaahi fuakavá?

Ko ho hala ʻo e fuakavá

Hiki ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa e meʻa naʻá ke ako pe ongoʻi he ʻahó ni te ne lava ʻo fakatupulaki hoʻo fakapapau ke nofo maʻu ʻi he hala ke foki ai ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí. ʻE lava ke ke fakakau ai ha ngaahi ʻahiʻahi pe ngaahi meʻa ʻoku nau tohoakiʻi hoʻo tokangá ʻi ho hala ʻo e fuakavá pea mo e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe hoʻo loto-vilitaki mo hoʻo falala ki he ʻEikí ke ke ikunaʻi kinautolú.

Fakakaukau ke fai hoʻo fakamoʻoní ki he founga kuo tāpuekina ai koe ʻe he ʻOtuá ʻi hoʻo fakahoko mo tauhi e ngaahi fuakava mo Iá.