Seminelí
ʻAlamā 33: Ko Hono Akoʻi e Ongoongolelei ʻa e Fakamoʻuí


“ʻAlamā 33: Ko Hono Akoʻi e Ongoongolelei ʻa e Fakamoʻuí,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“ʻAlamā 33,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

ʻAlamā 33

Ko Hono Akoʻi e Ongoongolelei ʻa e Fakamoʻuí

ʻĪmisi
tokotaha ako ʻokú ne akoʻi e kalasi seminelí

Kuó ke ongoʻi nai ha loto-holi ke muimui ofi ange ki he ʻEikí ka naʻe ʻikai ke ke ʻilo e meʻa ke faí? Naʻe fehuʻi ʻe he kakai masiva ʻi he lotolotonga ʻo e kakai Sōlamí ki he palōfita ko ʻAlamaá ʻa e founga “ʻoku totonu ke nau kamata ke ngāue ʻaki ai ʻenau tuí” (ʻAlamā 33:1). ʻOku mahuʻinga ke mahino e tali ʻa ʻAlamaá ki he kau ākonga kotoa pē ʻo Sīsū Kalaisí. ʻE lava ke fakaloloto ʻe he lēsoni ko ʻení hoʻo mahino ki he ngaahi sitepu te ke lava ʻo fakahoko ke ngāue ʻaki ai ha tui lahi ange kia Sīsū Kalaisí.

ʻOange ki he kau akó ha ngaahi faingamālie ke faiako. Kumi ha ngaahi faingamālie ke fakaʻatā ai e kau akó ke nau akoʻi ha ngaahi konga ʻo e lēsoní. Poupouʻi kinautolu ke vakai ki he seminelí ko ha feituʻu malu ke akoako fakahoko ai ʻenau faiakó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke lau ʻa e ʻAlamā 33 ʻi ʻapi pea fili ha veesi pe ngaahi veesi te nau fiemaʻu ke mahino lelei ange.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ngaahi fehuʻi ʻo e ongoongoleleí

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke tali ʻa e fehuʻi ko ʻení mo ha hoa pe ʻi ha kulupu tokosiʻi.

  • Kapau naʻá ke maʻu ha faingamālie ke ʻeke ha fehuʻi ʻe taha pe ua ki he palōfita ʻa e ʻOtuá, ko e hā e meʻa te ke fie ʻilo ki aí? Ko e hā hono ʻuhingá?

ʻI he ʻAlamā vahe 32, naʻe fakaafeʻi ai ʻe he palōfita ko ʻAlamaá ʻa e kakai Sōlamí ke fakamālohia ʻenau ngaahi fakamoʻoní ʻaki hono tanumaki e folofola ʻa e ʻOtuá ʻi honau lotó. Naʻa nau tali ia ʻaki ʻenau ʻeke ange ha ngaahi fehuʻi mahuʻinga.

Lau ʻa e ʻAlamā 33:1, ʻo kumi e ngaahi fehuʻi naʻa nau ʻeke ki he palōfitá.

  • ʻOkú ke pehē ʻe toe fakalea fēfē ʻe ha tokotaha taʻu hongofulu tupu he ʻahó ni ʻa e fehuʻi “ko e founga fē ʻoku totonu ke nau kamata ke ngāue ʻaki ai ʻenau tuí”?

  • Te ke tali fēfē ʻa e fehuʻi ko iá ʻo makatuʻunga ʻi he meʻa ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí?

ʻOku mahulu hake ʻa hono ngāue ʻaki ʻo e tuí ʻi he tui pē kia Sīsū Kalaisí. ʻOku tau ngāue ʻaki ʻa e tuí ʻi he taimi ʻoku tau fakahoko ai ʻa e meʻa ʻoku kole mai ʻe he Fakamoʻuí pea feinga ʻi he loto-moʻoni ke muimui kiate Iá. Naʻe tali ʻe ʻAlamā ʻa e fehuʻi ʻa e kakai Sōlamí ʻaki ʻene akoʻi kiate kinautolu ha ngaahi founga lahi te tau lava ai ʻo ngāue ʻaki ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí.

Fili ha taha ʻo e ngaahi meʻa ko ʻeni ʻe tolu ke fili mei ai ʻi he tali ʻa ʻAlamaá ʻokú ke loto ke mahino lelei angé. Teuteu ʻo hangē pē te ke akoʻi ha lēsoni miniti ʻe nima ki he fitu fekauʻaki mo e meʻa ʻokú ke filí. ʻE lava ke ke fakakaukau ki ha taha ʻokú ke ʻiloʻi pea teuteu ʻo hangē pē te ke vahevahe ʻa e lēsoní mo e tokotaha ko iá. Mahalo te ke fie fakaʻaongaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau ʻoku hiki atu ʻi he “Ngaahi Fakakaukau ki hono Teuteuʻi ʻo e Lēsoní” ʻamui ange ʻi he lēsoní ke tokoni ki hoʻo teuteú.

Talaange ki he kau akó te nau maʻu ʻa e faingamālie ke akoʻi ʻa e lēsoni ʻoku nau teuteú ki ha kiʻi kulupu tokosiʻi ʻo e kalasí. ʻOange ha ngaahi founga kehe ki he kau ako ʻoku nau ongoʻi vēkeveké ke akoʻi leʻolahi ia. ʻOku kau heni hano tānaki atu ha fokotuʻutuʻu ʻo ʻenau lēsoní pe ngāue mo ha hoa ʻokú ne maʻu ha loto-falala pe aʻusia ʻoku lahi angé. Kapau ʻokú ke fili ke ʻoua ʻe teuteu ʻe he kau akó e ngaahi lēsoní, fakakaukau ke fakaʻaongaʻi e ngaahi fakakaukaú hili e ako takitaha ki he founga ke akoʻi ʻaki e ngaahi konga kehekehe ʻo e lēsoní.

ʻE ala tokoni ki he kau akó kapau te ke fakatātaaʻi nounou ʻa e founga ke teuteuʻi ai ha lēsoni nounoú. Pe ko hoʻo fakaafeʻi ha kau ako taukei ke vahevahe ha ngaahi fakakaukau ʻaki hono ʻeke ange ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: “Mei hoʻo aʻusiá, ko e hā hoʻo ʻuluaki sitepu ʻi hono teuteuʻi ha lēsoní?” pe “Ko e hā ʻa e fōtunga ʻo ha palani lēsoni angamaheni kiate koé?” pe “Ko e fē feituʻu ʻokú ke ʻalu ki ai ke maʻu ha fakamatala lahi ange ki hoʻo kaveingá?”

Fakakaukau ke hiki ʻa e ngaahi meʻa ʻe tolu ko ʻeni ke fili mei aí ʻi he palakipoé ke fili mei ai e kau akó.

Fili 1: Te tau lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻetau tui ki he ʻOtuá ʻaki ʻetau moihū kiate Ia ʻi he lotu. ʻAlamā 33:3–11

Ngaahi potufolofola kehe ke fakakaukau ki aí: ʻAlamā 34:17–27

Kapau te ke fili ke ako fakakalasi ʻa e Fili 1 kae ʻikai teuteu ʻa e kau akó ke akoʻi ia, fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau hiki ha lisi ʻo e ngaahi moʻoni ʻoku nau ako fekauʻaki mo e lotú mei he ngaahi veesi ko ʻení. Te mou lava foki ʻo aleaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau hala ʻoku maʻu ʻe he kakaí fekauʻaki mo e lotú ʻa ia ʻoku lave ki ai mo fakatonutonu ʻe he ngaahi moʻoni ʻi he ngaahi veesi ko ʻení.

Mahalo ʻe ʻaonga ke fakaafeʻi e kau akó ke nau fekumi ʻi he tohi himí ki ha ngaahi kupuʻi lea fekauʻaki mo e lotú ʻoku ʻuhingamālie kiate kinautolú. Te nau lava ʻo vahevahe ha ngaahi aʻusia fakataautaha ʻoku fakahaaʻi ʻe he ngaahi fakaleá.

Fili 2: Te tau lava ʻo ngāue ʻaki ʻa e tuí ʻi heʻetau tui ki he ʻAlo ʻo e ʻOtuá. ʻAlamā 33:12–18

Ngaahi potufolofola kehe ke fakakaukau ki aí: Sione 3:16; 2 Nīfai 2:6–8

Kapau te ke fili ke ako fakakalasi e Fili Fika 2 kae ʻikai teuteu e kau akó ke akoʻi ia, fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke fakaʻilongaʻi ʻa e ʻAlamā 33:14, 18. Hili iá pea kole ki he kau akó ke kumi mo vahevahe ha ngaahi potufolofola manako ʻoku fekauʻaki mo e ʻAlo ʻo e ʻOtuá mei ha faʻahinga tohi folofola pē. ʻE lava ke nau fakaʻaongaʻi ha lisi ʻo e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline mei he ngaahi kalasi kotoa ʻe faá ko ha maʻuʻanga tokoni ʻo ka fiemaʻu.

Fili 3: Te tau lava ʻo ngāue ʻaki ʻa e tuí ʻi heʻetau fekumi kia Sīsū Kalaisi ke maʻu ha fakamoʻuí. ʻAlamā 33:18–23

Ngaahi potufolofola kehe ke fakakaukau ki aí: Nōmipa 21:4–9; Hilamani 8:14–15

Kapau te ke fili ke ako fakakalasi e Fili Fika 3 kae ʻikai ke teuteu e kau akó ke akoʻi ia, fakakaukau ke fakaʻaliʻali ‘a e ngaahi ʻata mei he Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí “Ko Mōsese mo e Ngata Palasá” mo e “Ko e Tutukí” lolotonga ia hono lau ʻe he kau akó e ngaahi potufolofola ʻi ʻolungá. Fakaafeʻi ke nau aleaʻi e ngaahi ʻuhinga ʻe ala fili ai e kakai ʻo e ʻaho ní ke ʻoua te nau sio kia Sīsū Kalaisi ke maʻu ha fakamoʻui fakalaumālie, pea mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻe lava ke sio ki ai e kakaí. Fehuʻi ki he kau akó pe ko e hā te nau lea ʻaki ki ha taha ʻokú ne fifili pe ʻe lava moʻoni nai ʻe Sīsū Kalaisi ʻo tokoniʻi kinautolu.

Kapau ʻe teuteu mo akoʻi ʻe he kau akó ʻa e lēsoní, fakakaukau ke ʻoange ʻa e laʻipepa tufa ko ʻení ke tokoni ʻi heʻenau teuteú.

Fakakaukau foki ke ʻoange ki he kau akó ha ngaahi naunau mahuʻinga ʻi he konga “Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá” ʻo ka fiemaʻu.

Ngaahi Fakakaukau ki Hono Teuteu ʻo e Lēsoní

Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)—“ʻAlamā 33: Ko Hono Akoʻi e Ongoongolelei ʻa e Fakamoʻuí”

Ko e meʻa fē naʻá ke fili ke tokanga taha ki aí?

ʻE lava ke ke fakaʻaongaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau ko ʻení ke tokoni atu ki hono teuteuʻi hoʻo fokotuʻutuʻu lēsoní.

Ko e ngaahi kupuʻi lea mahuʻinga mei he ngaahi veesi te ke lava ʻo fokotuʻu kiate kinautolu ʻokú ke akoʻí ke nau fakaʻilongaʻí:

Ko e meʻa ʻe lava ke tokoniʻi ʻe he ngaahi veesi ko ʻení ke mahino pe ongoʻi ʻe he niʻihi ʻokú ke akoʻí fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí:

Founga ʻe lava ke liliu ai ʻe he moʻoni ko ʻení ʻa e moʻui ʻo kinautolu ʻokú ke akoʻí:

Ngaahi lēsoni fakatātā, pe ngaahi sīpinga lelei ʻo e kakai ʻoku nau moʻui ʻaki e foʻi moʻoni ko ʻení:

Ngaahi fehuʻi te ke ala ʻeke ke tokoniʻi ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí ke nau fakalaulauloto ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻAlamaá:

Ngaahi aʻusia kuó ke maʻu ʻi he meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻAlamaá:

Ngaahi potufolofola pe fakamatala kehe mei he kau taki ʻo e Siasí:

Ko e meʻa te ke ala fakaafeʻi ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí ke nau fai koeʻuhí ko e meʻa ne nau akó:

Fakaafeʻi e kau akó ke taufetongi ʻi hono akoʻi ʻenau ngaahi lēsoní ki ha ngaahi hoa pe fanga kiʻi kulupu iiki. Tokanga ke ʻoua naʻá ke fakamālohiʻi ʻa e kau ako ʻoku nau fuʻu loto-hohaʻa ke akoʻi leʻolahi ʻenau lēsoní. Fakakaukau ke fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau ako ʻoku loto-fiemālié ke akoʻi ʻa e kalasí kotoa.

Fakakaukauʻi ʻi he faʻa lotu ʻa e founga te ke lava ai ʻo vahevahe ʻa e meʻa naʻá ke akó mo e tokotaha naʻá ke fakakaukau ki ai ʻi he taimi naʻá ke teuteu ai ʻa e lēsoni ko ʻení.

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe mo e kalasí ʻenau ngaahi fakakaukau mei he ʻAlamā 33 ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení:

  • Ko e hā ha ngaahi fakakaukau naʻá ke maʻu fekauʻaki mo hono ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí he ʻaho ní?

  • Naʻe tokoni fēfē hono teuteuʻi ha lēsoni fekauʻaki mo iá ke ke maʻu ai e ngaahi fakakaukau ko iá?

Mahalo te ke fie vahevahe ha fakakaukau mahuʻingamālie mei he ʻAlamā 33 naʻá ke maʻu ʻi hoʻo teuteu ke akoʻi iá.