Seminelí
ʻAlamā 5–7: Vakai Fakalūkufuá


“ʻAlamā 5–7: Vakai Fakalūkufuá,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“ʻAlamā 5–7,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

ʻAlamā 5–7

Vakai Fakalūkufuá

Naʻe ʻeke ʻe ʻAlamā ha ngaahi fehuʻi lahi ki he kāingalotu ʻo e Siasí ʻi Seilahemalá ʻa ia naʻe poupouʻi ai kinautolu ke nau fakakaukau ki he meʻa ʻoku tokanga taha ki ai honau lotó mo honau tuʻunga ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá. Naʻá ne fakaafeʻi kinautolu ke nau haʻu kia Kalaisi ʻo fakaʻaongaʻi ha fakatātā ongoʻingofua hangē ko e “kuo mafao atu ʻa [Hono] toʻukupu ʻo e ʻaloʻofá” (ʻAlamā 5:33), “fakatomala, pea te u tali ʻa kimoutolu” (ʻAlamā 5:33), pea mo e “ʻoku ui kiate kimoutolu ʻa e tauhi-sipi leleí” (ʻAlamā 5:38). Naʻá ne akoʻi naʻe finangalo lelei ʻa e Fakamoʻuí ke Ne foua ʻa e mamahi kotoa pē maʻatautolu “koeʻuhí ke ne ʻafioʻi ʻo fakatatau ki he kakanó ʻa e founga ke tokoniʻi ai ʻa hono kakaí ʻo fakatatau ki honau ngaahi vaivaí” (ʻAlamā 7:12). Naʻá ne akoʻi foki e founga ke hokohoko atu ai ʻi he “hala ʻoku fakatau atu ki he puleʻanga ʻo e ʻOtuá” (ʻAlamā 7:19).

Teuteu ke Akoʻí

ʻOku ʻoatu ʻe he fakamatala ko ʻení ki he kau faiakó ha ngaahi fakakaukau ki he meʻa ʻe ala fiemaʻu ke teuteuʻi kimuʻa ‘i he lēsoni takitaha.

ʻAlamā 5:1–32

Taumuʻa ʻo e lēsoní: ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ke siviʻi ʻenau fakalakalaka fakalaumālié mo fakamālohia ʻenau ului kia Sīsū Kalaisí.

  • Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau sio vave hifo ki he ʻAlamā 5 pea fakaʻilongaʻi kotoa e ngaahi fakaʻilonga fehuʻi ʻi he vahé. ʻE lava foki ke ʻeke ʻe he kau akó kiate kinautolu pē ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi naʻe ʻeke ʻe ʻAlamā ki hono kakaí ʻi he vahe ko ʻení.

  • Vitiō:: “Foki ʻo Maʻu; ” (16:10; sio mei he taimi 8:14 ki he 8:58)

  • Fokotuʻu ki hono akoʻi ʻi he konifelenisi vitioó: Ko ha tefitoʻi taumuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení ke fakaʻatā e kau akó ke nau lau mo fakakaukau ki ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e ʻAlamā 5. Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hono tuku ha taimi maʻá e kau akó lolotonga e kalasí ke tāmateʻi ʻenau maiká mo e meʻafaitaá, pea ke nau ako, fakakaukau, mo hiki ʻenau tali ki he ngaahi fehuʻí ʻi heʻenau tohinoa akó. ʻE ala tokoni ke talaange ke nau ʻiloʻi ʻa e taimi ʻoku toe ai ha miniti ʻe ua ʻo e taimi ko ʻení pea mo e taimi ʻoku toe pē ha sekoni ʻe 30.

ʻAlamā 5:33–62

Taumuʻa ʻo e lēsoní: ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ki he kau akó ʻi heʻenau feinga ke haʻu kia Sīsū Kalaisí pea maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻokú Ne foaki kiate kinautolú.

  • Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau ako ʻa e ʻAlamā 5:33–34 pea omi mateuteu ki he kalasí ke vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mei he ongo veesi ko ʻení.

  • ʻŪ Fakatātaá: Ko ha ʻū fakatātā ʻe lelei ke vakai ki ai e kau akó; ko ha ʻū fakatātā ʻe niʻihi ʻo Sīsū Kalaisi ʻoku mafao atu Hono toʻukupú

  • Vitiō:Taha e Lotó” 15:10 sio mei he taimi 13:56 ki he 14:51)

ʻAlamā 7:1–13

Taumuʻa ʻo e lēsoní: ʻE lava ke tokoniʻi ʻe he lēsoni ko ʻení ʻa e kau akó ke nau falala mo ongoʻi ha ʻofa lahi ange ki honau Fakamoʻuí.

  • Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau ako ʻa e ʻAlamā 7:11–13 pea kumi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻa e meʻa naʻe fuesia ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí pea mo e ʻuhinga naʻá Ne fuesia ai ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení.

  • Meʻa ke fakaʻaliʻalí: Ko e saati fekauʻaki mo e mamahi ʻa e Fakamoʻuí, ʻe lava pē ke fakaʻaliʻali pe hiki hano tatau ʻi he palakipoé koeʻuhí ke lava ʻe he kau akó ʻo hiki ia ki heʻenau tohinoá

  • Vitiō:Fakamālohia ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí” (15:54; mamata mei he taimi 3:13 ki he 4:01)

  • Fokotuʻu ki hono akoʻi ʻi he konifelenisi vitioó: Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ha palakipoe fakaʻilekitulōnika pe ko ha fakamatala ʻoku lava ke vahevahe ke lava ʻe he kau akó ʻo fakafonu fakataha ʻa e sātí.

Fakataukei Fakatokāteliné: ʻAlamā 7:11–13

Taumuʻa ʻo e lēsoní: ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke ako maʻuloto ʻe he kau akó ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteline mo e kupuʻi fakafolofola mahuʻinga ki he ʻAlamā 7:11–13, fakamatalaʻi ʻa e tokāteline naʻe akoʻi atu ʻi he potufolofolá, pea fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi ha ngaahi tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

  • Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakalaulauloto ʻi he faʻa lotu ki he meʻa te nau lava ʻo fai ke maʻu ai ʻa e tokoni mo e mālohi ʻoku ʻomi ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí.

  • Fokotuʻu ki hono akoʻi ʻi he konifelenisi vitioó: Ke tokoni ke ako maʻuloto ʻe he kau akó ʻa e potufolofolá mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá, fakakaukau ke fakaafeʻi ke nau taipeʻi ʻi he polokalama fetalanoaʻakí ʻa e potufolofolá mo e kupuʻi leá ʻi he lahi taha te nau ala lavá mei heʻenau manatú. Toutou vakaiʻi leva ʻa e potufolofolá mo e kupuʻi leá, pea fakaafeʻi ʻa e kau akó ke toe taipeʻi ʻa e potufolofolá mo e kupuʻi leá ki he polokalama fetalanoaʻakí ke vakai pe ko e hā e lahi ʻo e meʻa ʻoku nau manatuʻí. Hokohoko atu ʻeni kae ʻoua kuo lava ʻe he tokolahi taha ʻo e kau akó ʻo lau maʻuloto e potufolofolá mo e kupuʻi leá ʻo tonu mei heʻenau manatú.

ʻAlamā 7:14–27

Taumuʻa ʻo e lēsoní: ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ʻi heʻenau feinga ke maʻu ʻa e ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisí ʻi heʻenau muimui foki ʻi he hala ʻoku fakatau ki he ʻOtuá.

  • Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisi ʻoku nau fie fakatupulaki kakato angé pea ke nau omi mateuteu ke vahevahe hono ʻuhingá.

  • Meʻa ke fakaʻaliʻalí: Ngaahi fakahinohino ki he ʻekitivitī ʻulungaanga faka-Kalaisí ʻi he fakaʻosinga ʻo e lēsoní

  • Ngaahi Fakatātaá: Ko ha hala; ko ha fakafofonga ʻo e hala ʻoku fakatau ki he puleʻanga ʻo e ʻOtuá; ʻū fakatātā kehekehe ʻo Sīsū Kalaisi

  • Vitiō:Fakafoki Fakaʻahó” (13:43; mamata mei he taimi 1:40 ki he 3:25)

  • Fokotuʻu ki hono akoʻi ʻi he konifelenisi vitioó: Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi e polokalama palakipoé ʻi hoʻo polokalama konifelenisi vitioó. Fokotuʻu ki ai ʻa e ʻīmisi ʻo e halá, pea fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau hiki ʻa e ngaahi angafai, ngaahi ʻulungaanga mo e ngaahi tōʻongá ke ne takatakai ʻa e fakatātaá lolotonga e lēsoní, ʻo fakatatau mo e fakahinohinó.