Seminelí
ʻAlamā 7:1–13: Koeʻuhí ke Ne Tokoniʻi Hono Kakaí


“ʻAlamā 7:1–13: Koeʻuhí ke Ne Tokoniʻi Hono Kakaí,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“ʻAlamā 7:1–13,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

ʻAlamā 7:1–13

Koeʻuhí Ke Ne Tokoniʻi Hono Kakaí

ʻĪmisi
ko e foaki tokoni ʻa e Fakamoʻuí

Ko e ngāue mo e nāunau ʻo e ʻOtuá ke “fakahoko ʻa e moʻui taʻe-faʻa-mate mo e moʻui taʻengata ʻa e tangatá” (Mōsese 1:39). Ke fakahoko ʻení, naʻá Ne fekauʻi mai Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí, ke mamahi maʻa ʻetau ngaahi angahalá pea ikunaʻi ʻa e maté ʻo fakafou ʻi Heʻene Toetuʻú. Naʻe finangalo lelei ʻa e Fakamoʻuí ke Ne foua ʻa e mamahi kotoa pē maʻatautolu “koeʻuhí ke ne ʻafioʻi ʻo fakatatau ki he kakanó ʻa e founga ke tokoniʻi ai ʻa hono kakaí ʻo fakatatau ki honau ngaahi vaivaí” (ʻAlamā 7:12). ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke falala mo ongoʻi ha ʻofa lahi ange ki hoʻo Fakamoʻuí.

Tokoniʻi ʻa e kau akó ke nau ʻiloʻi ʻa e tākiekina ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. ʻOku faʻa fetuʻutaki mai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻo fakafou ʻi he ongoʻi ʻofa, fiefia, mo e melino (vakai, Kalētia 5:22–23). ʻOkú ne toe fakamoʻoni foki kia Sīsū Kalaisi (vakai, Sione 15:26). Kumi ha ngaahi faingamālie angamaheni ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e fetuʻutaki ʻo ʻenau ngaahi ongó pea mo e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. Manatuʻi he ʻikai ongoʻi ʻe he kau akó kotoa ʻa e ivi tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he founga tatau.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau ako ʻa e ʻAlamā 7:11–13 pea kumi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻa e meʻa naʻe fuesia ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí pea mo e ʻuhinga naʻá Ne fuesia ai ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e ngaahi meʻa mahuʻinga tahá

Te mou lava ʻo faʻu fakakalasi ʻa e lisi mo e ngaahi fakatuʻutuʻunga ko ʻení, pe ko haʻo ʻai ke faʻu ʻe he kau akó ha lisi mo haʻanau hoangāue pe kulupu tokosiʻi pea fakafehoanaki e ngaahi tali kehekehe naʻe maʻú.

Faʻu ha lisi ʻo e ngaahi meʻa ʻokú ke pehē ko e niʻihi ʻo e ngaahi meʻa mahuʻinga taha kuo hoko ʻi he hisitōlia ʻo e māmaní, pea toki fakahokohoko kinautolu mei he meʻa mahuʻinga tahá ki he meʻa ʻoku ʻikai mahuʻingá.

  • Ko e hā ʻokú ne ʻai ke tuʻu-ki-muʻa pe mahuʻinga ha meʻa naʻe hoko?

  • Ko e hā ka ngali faingataʻa ai ke fakahokohoko kinautolu ʻo fakatatau mo honau mahuʻingá?

ʻI he lea ʻa ʻAlamā ki he kakai ʻi he fonua ko Kitioné, naʻá ne kikiteʻi neongo “ʻoku ʻi ai ha ngaahi meʻa lahi ʻe hoko; … ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻe taha ʻoku mamafa ange” ʻi ha toe meʻa kehe (ʻAlamā 7:7).

Lau ʻa e ʻAlamā 7:7, ʻo kumi e meʻa mahuʻinga taha ko ʻeni naʻe hokó. Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e meʻa ʻokú ke maʻú.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā hono ʻuhinga ʻoku hoko ai e hāʻele mai ʻa e Fakamoʻuí ko e meʻa mahuʻinga taha ʻe hoko ʻi he kuonga kotoa peé?

Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke lekooti ʻenau ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e ngaahi meʻá ni ʻi heʻenau tohinoa akó.

Hili e lea ʻa ʻAlamā ki he kakai ʻo Seilahemalá mo fokotuʻutuʻu maau ʻa e Siasí ʻi he feituʻu ko ia ʻo e fonuá (vakai ki he ʻAlamā 6), naʻá ne fononga ki he fonua ko Kitioné. ʻOku ʻi he ʻAlamā 7 ha ngaahi akonaki mahuʻinga meia ʻAlamā ki he kakai ʻo Kitioné fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí. Kimuʻa peá ke kamata akó, toʻo ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he felāveʻi ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí mo hoʻo moʻuí. Ko e hā ha ngaahi tūkunga ʻokú ke lolotonga fehangahangai mo ia ʻa ia ʻokú ke fiemaʻu ai ʻa e tokoni ʻoku ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní mo e Fakamoʻuí?

ʻI hoʻo ako he ʻaho ní, fekumi ki he ngaahi akonaki fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí ʻe lava ʻo tokoni ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e meʻa kuó Ne fai maʻau mo e founga te Ne lava ʻo tokoniʻi ai koé.

Ko e akonaki ʻa ʻAlamā fekauʻaki mo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí

Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke hiki tatau ʻa e saati ko ʻení ki heʻenau tohinoa akó. Ka ʻikai, te ke lava ʻo fakaʻaliʻali pe hiki tatau ia ʻi he palakipoé ke lava ʻe he kalasí ʻo fakafonu fakataha ia.

Ko e meʻa naʻe fuesia ʻe he Fakamoʻuí maʻakú

Ko e ʻuhinga naʻe mamahi ai ʻa e Fakamoʻuí maʻakú

Ko e ʻAlamā 7:11–13 ko ha potufolofola fakataukei fakatokateline ia. Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné ʻi ha founga makehe koeʻuhí ke faingofua hoʻo maʻu kinautolú. Te ke maʻu ha faingamālie ʻi he lēsoni hokó ke akoako fakaʻaongaʻi e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he potufolofola ko ʻení ki ha fehuʻi pe tūkunga.

Lau ʻa e ʻAlamā 7:11–13, ʻo kumi e ngaahi akonaki ʻa ʻAlamā fekauʻaki mo e meʻa naʻe fuesia pe toʻo ʻe Sīsū Kalaisi kiate Ia maʻau ko ha konga ʻo ʻEne Fakaleleí. Lekooti e ngaahi meʻa ko ʻení ʻi he ʻuluaki kōlomu ʻo hoʻo sātí. Mahalo ʻe tokoni ke ʻiloʻi ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea ngaahi vaivaí ki he ngaahi vaivaiʻanga ʻoku tau aʻusia ʻi he moʻui fakamatelié.

Kapau naʻá ke fili ke fakaʻaongaʻi ʻa e saati ʻi he palakipoé, fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke lekooti ʻi ai ʻa e meʻa naʻa nau maʻu mei he ngaahi veesi ko ʻení. Fakaafeʻi leva ke nau lau e ngaahi potufolofola ko ʻení pea hiki mo ha toe ngaahi fakaikiiki ʻoku nau ako fekauʻaki mo e mamahi ʻa e Fakamoʻuí.

Lau ʻa e 2 Nīfai 9:21; Mōsaia 3:5–8; mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:16–19. ʻOku kau ʻi he ngaahi potufolofola ko ʻení ha ngaahi fakaikiiki kehe fekauʻaki mo e mamahi ʻa e Fakamoʻuí. Tānaki atu ha ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻokú ke mahuʻingaʻia ai ki he kōlomu ʻuluaki ʻi hoʻo sātí. Fakakaukau ke tānaki atu ha potufolofola fakafekauʻaki pe fehokotakiʻanga mei he ngaahi potufolofola ko ʻení ki he ʻAlamā 7:11–13.

  • Ko e hā ʻa e ngaahi fakakaukau pe ongo naʻá ke maʻu ʻi hoʻo ako fekauʻaki mo e mamahi ʻa e Fakamoʻuí?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino ʻa e meʻa naʻe fuesia mo toʻo ʻe he Fakamoʻuí kiate Ia ko ha konga ʻo ʻEne feilaulau fakaleleí?

Ko e ʻuhinga naʻe fuesia ai ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení

Toe lau ʻa e ʻAlamā 7:11–13, ʻo fekumi ʻi he taimí ni ki he ʻuhinga naʻe mamahi ai ʻa e Fakamoʻuí maʻaú. Tokanga taha ki he ngaahi kupuʻi lea ʻoku kamata ʻaki ʻa e “koeʻuhí ke ne” pe “koeʻuhí ke” ʻi hoʻo laukongá. Tohi ʻi he kōlomu hono ua ʻo hoʻo sātí ʻa e meʻa ʻokú ke maʻú. Mahalo ʻe tokoni ke ke ʻiloʻi ʻoku ʻuhinga e foʻi lea tokoniʻí ke fakahoko ha fakafiemālie pe tokoni.

  • Ko e hā naʻá ke ako fekauʻaki mo e ʻuhinga naʻe fuesia ai ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ngaahi meʻá ni maʻaú?

    ʻE lava ke hiki ʻe he kau akó ʻenau ngaahi tali ki he fehuʻi kimuʻá ʻi he saati he palakipoé.

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ʻa e meʻa kuó ke ako ʻi he ʻAlamā 7:11–13 ki ha fakamatala ʻo ha meʻa moʻoni?

Mei he ʻAlamā 7:11–13, mahalo naʻá ke lava ʻo fakatokangaʻi ha foʻi moʻoni hangē ko ʻení: Naʻe mamahi ʻa Sīsū Kalaisi ke fakamoʻui au mei he maté pea ke tokonia au ʻi he ngaahi faingataʻa ʻo e moʻui fakamatelié.

Fakakaukau ke hiki ʻa e moʻoni ko ení ʻi he palakipoé.

Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ha niʻihi ʻo e ngaahi pole ʻo e moʻui fakamatelié ʻe lava ke tokoniʻi ai kitautolu ʻe he Fakamoʻuí. Lau ʻa e fakamatala ko ʻení pe mamata ʻi he foʻi vitiō “Fakamālohia ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí,” ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.orgmei he taimi 3:13 ki he 4:01.

Naʻe aʻusia mo foua ʻe hotau Fakamoʻuí ʻa e kānokato ʻo e ngaahi faingataʻa fakamatelié “ʻo fakatatau ki he kakanó“ koeʻuhí ke Ne lava ʻo ʻafioʻi ʻo “fakatatau mo e kakanó,” ʻa e founga ke “fakafiemālieʻi [ʻa ia ʻoku ʻuhinga ke fai ha tokoni] hono kakaí ʻo fakatatau mo honau ngaahi vaivaí.” Kuó Ne ʻafioʻi ai ʻetau fāifeingá, hotau loto-mamahí, hotau ngaahi ʻahiʻahí, pea mo ʻetau faingataʻaʻiá, he naʻá Ne foua loto-fiemālie kinautolu kotoa, ko ha konga mahuʻinga ʻo ʻEne Fakaleleí. Pea tuʻunga heni, hono fakaivia Ia ʻe Heʻene Fakaleleí ke tokoniʻi kitautolu—ke foaki mai ʻa e ivi ke tau lava ʻo fuesia iá. (Dallin H. Oaks, “Fakamālohia ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2015, 61–62)

  • Ko e hā ʻoku tokoni atu e fakamatala ko ʻení ke mahino kiate koe pe te ke ongoʻi fekauʻaki mo e Fakamoʻuí?

Ko hono fakafelāveʻi ia ki hoʻo moʻuí

Tokoni ke fakafelāveʻi ʻe he kau akó ʻa e meʻa kuo nau ako ʻi he lēsoni ko ʻení ki heʻenau moʻuí. Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hano ʻoange ha taimi ke nau fakalaulauloto mo fakakakato ai ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení ʻiate kinautolu pē.

Fakalaulauloto ʻi ha kiʻi taimi ki he meʻa naʻe fuesia ʻe he Fakamoʻuí maʻau fakafoʻituituí. Hangē ko ʻení, ko e hā ha ngaahi faingataʻa pau, ngaahi ʻahiʻahi, ngaahi vaivaiʻanga pe ngaahi mamahi ʻokú ke lolotonga foua pe kuó ke aʻusia? Fakakaukau ke lekooti hoʻo ngaahi fakakaukaú ʻi lalo ʻi hoʻo sātí.

Hokó, fakalaulauloto ʻi he faʻa lotu ki he founga kuo fakamālohia pe lava ke fakamālohia ai koe ʻe he Fakamoʻuí ʻi he ngaahi faingataʻa takitaha ko ʻení. Kole ki he Tamai Hēvaní ke Ne ueʻi fakalaumālie koe ʻi hoʻo hiki hoʻo ngaahi fakakaukaú mo e ongó.

Fakakaukau ke fakaafeʻi ha niʻihi te nau loto-fiemālie ke vahevahe ha konga ʻo e ngaahi fakakaukau naʻa nau hikí. ʻE lava foki ke fakaʻaongaʻi e ongo fehuʻi ko ʻení ke tataki ʻaki ha fealēleaʻaki fakakalasi. Kimuʻa pea fai e fehuʻi ʻuluakí, fakakaukau ke vahevahe ha sīpinga fakataautaha mei hoʻo moʻuí. ʻI he taimi ʻoku kole ai ki he kau akó ke nau vahevahé, fakamanatu ange ke ʻoua te nau vahevahe ha ngaahi aʻusia ʻe fuʻu fakataautaha pe toputapu.

  • Ko e fē ha taimi kuó ke ongoʻi ai e mālohi ʻoku ʻomi ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí?

  • Ko e hā kuó ke ako pe ongoʻi fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi ʻi hoʻo ako he ʻaho ní ʻokú ke fakaʻamu ke manatuʻi?

Fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni kuo mou aleaʻi he ʻaho ní.