Seminelí
ʻAlamā 23: “Naʻe ʻIkai Ke Nau Toe Hē”


“ʻAlamā 23: ‘Naʻe ʻIkai Ke Nau Toe Hē,’” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó (2024)

“ʻAlamā 23,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó

ʻAlamā 23

“Naʻe ʻIkai Ke Nau Toe Hē”

ʻĪmisi
kulupu ʻo ha toʻu tupu faivelenga

Fakakaukau ki he ngaahi mālohi lahi ʻi he māmaní he ʻahó ni ʻoku feinga ke fakaʻauha hoʻo tuí mo tohoakiʻi koe mei he ʻEikí. Ko e hā te ke lava ʻo fai ke tuʻu maʻu mo taʻofi ai ʻeni mei heʻene hokó? Te tau lava ʻo ako mei he ngaahi sīpinga ʻa e kau Leimana ʻe lauafe naʻa nau “ului ki he ʻEikí” pea “ʻikai ke nau toe heé” (ʻAlamā 23:6). Ko e taumuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke maʻu ʻa e loto-holi ke ului kakato ange ki he ʻEikí mo ʻiloʻi ha faʻahinga fakafeʻātungia pē ki he ului ko iá.

Tuʻu mālohi

Kapau ʻe lava, tuʻu vaʻe taha ʻi ha sekoni ʻe 30. Fakakaukau ki hono faingataʻa ke tuʻu maʻú kapau ʻe tekeʻi kita ʻe ha taha lolotonga ʻete tuʻu vaʻe tahá.

Tuʻu he taimí ni ʻaki ho ongo vaʻé fakatouʻosi pea fakakaukau pe ʻe faingofua fēfē ange ke te tuʻu mālohi kapau naʻe tekeʻi kita ʻe ha taha.

ʻOku fakafehoanaki ʻe he folofolá he taimi ʻe niʻihi ʻa e faivelenga ki he ʻEikí ki he tuʻu maʻú (vakai, Mōsaia 4:11; ʻAlamā 1:25) mo e tafoki mei he ʻEikí ki he hingá (vakai, 2 Nīfai 18:15; Hilamani 5:12).

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻoku hē ai ʻa e kakaí meia Sīsū Kalaisi mo Hono Siasí?

Fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Kapau te ke hokohoko atu ke moʻui ʻi he tuʻunga ʻokú ke lolotonga ʻi ai he taimi ní, ʻokú ke ongoʻi nai te ke toe ofi ange ki he ʻEikí mo Hono Siasí pe kamata ke hē atu? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e ʻEikí mo Hono Siasí ʻokú ne ʻai koe ke ʻoua naʻá ke loto ke hē atú?

ʻI hoʻo ako fekauʻaki mo e kakai “naʻe ʻikai ke nau toe heé” (ʻAlamā 23:6), kumi ha ngaahi fakakaukau pea fekumi ki ha fakahinohino ki hoʻo moʻuí ʻo fakafou ʻi he lotu ki he Tamai Hēvaní mo e ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní.

Ului ki he ʻEikí

Hili e ului ʻa e tuʻi ʻo e kau Leimaná, naʻá ne fanongonongo ʻa e tauʻatāina fakalotú ʻi he fonuá koeʻuhí ke lava ʻe he ngaahi foha ʻo Mōsaiá ʻo malanga ʻaki e ongoongoleleí ʻi he malu.

Lau ʻa e ʻAlamā 23:3–5, ʻo kumi e ola ʻo e malanga ko iá ʻi he kakaí.

ʻOku toutou ʻasi he taimi ʻe niʻihi ʻi he folofolá ha ngaahi kupuʻi lea ʻoku mahuʻinga ke mahino kiate kitautolu. Lau ʻa e ʻAlamā 23:6–13, 15, ʻo kumi e ngaahi kupuʻi lea ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e ʻuhinga naʻe “ʻikai … toe hē” ai ʻa e kau papi ului ʻe lauafe ko ʻení (veesi 6). Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi kupuʻi lea ʻoku toutou fakaʻaongaʻí.

Ko e moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ako mei he ngaahi veesi ko ʻení ko e taimi ʻoku tau ului ai ki he ʻEikí mo tuku hifo ʻa e ngaahi mahafu ʻoku tau angatuʻu ʻakí, te tau lava maʻu pē ʻo faivelenga kiate Ia.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Tali e ongo fehuʻi ko ‘ení:

    • Ko e ʻuhinga ki he hā ke “ului ki he ʻEikí”? (ʻAlamā 23:6). (Kapau ʻe tokoni, fakakaukau ke ako ʻa e “Fakauluí” ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá).

    • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ului “ki he ʻEikí” kae ʻikai ki ha faifekau pe ko ha akonaki pau?

ʻĪmisi
ko e Fakamoʻuí

Fakakaukau ki he meʻa ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e Fakamoʻuí pea fakalaulauloto ki he ʻuhinga ʻokú ke fie hoko mo ului ai kiate Ia ʻi he kotoa hoʻo moʻuí. Fakakaukau ke lau ha niʻihi ʻo e ngaahi veesi ko ʻení ke tokoni atu kiate koe:

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Tali ‘a e fehuʻi ko ‘ení:

    • Ko e hā ha meʻa kuó ne tokoniʻi koe mo e niʻihi kehe ʻokú ke ʻiló ke mou ului lahi ange ki he ʻEikí?

Ko hono tuku hifo ʻetau ngaahi mahafu ʻo e angatuʻú

Ke tau ului moʻoni ki he ʻEikí pea ʻikai toe heé, kuo pau ke tau loto-fiemālie ke tuku hifo ʻetau ngaahi mahafu ʻoku tau angatuʻu ʻakí. Ko e mahafu naʻe angatuʻu ʻaki ʻe he kau Leimaná naʻa nau angatuʻu ʻaki ha ngaahi mahafu moʻoni mo ha mahafu fakataipe. Ka kiate kitautolú, ko e ngaahi mahafu ko ʻení ʻoku ngalingali fakataipe pē.

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻe lava ke kau ʻi he ngaahi mahafu ʻoku tau angatuʻu ʻakí ʻa e “siokitá, hīkisiá, mo e talangataʻá” (“Ului ki he ʻEikí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 108). Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻe lava ke hoko ʻetau ngaahi meʻataú ko ha “ngaahi holi fakafoʻituitui ʻoku fehangahangai [mo e] fakamaʻu ki he Fakamoʻuí pea [mo e] muimui ʻi he hala ʻo e fuakavá” (“Tukupā Taʻeueʻia kia Sīsū Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2019, 22).

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Fakakakato ʻa e ʻekitivitī ko ʻení pea tali e ngaahi fehuʻi ʻoku fekauʻaki mo iá.

    Tā ʻi hoʻo tohinoa akó pe ʻi ha laʻipepa ha ongo meʻatau faingofua (heletā, tao, pe ko ha meʻatau kehe). Tohi ʻi he tafaʻakí pe ʻi he meʻataú takitaha ha sīpinga pau mo moʻoni ʻo ha tōʻonga pe ngāue ʻoku fehangahangai mo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻa ia ʻoku ala maʻu ʻe ha toʻu tupu ʻi hotau kuongá ni. Hangē ko ʻení, mahalo he ʻikai fanongo ha taha ʻoku fefaʻuhi mo e hīkisiá ki he faleʻi ʻa ʻene ongomātuʻá pe lava ke ne ongoʻi ʻoku motuʻa mo ʻolokuonga ʻa e kau palōfitá. Pe, mahalo ʻoku fakahoko ʻe ha taha kehe ha ngaahi angahala pau koeʻuhí ʻokú ne fakakaukau ʻoku fuʻu mamafa ʻa e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá.

    • ʻE uesia fēfē nai ʻe he ngaahi tōʻonga fakakaukau pe ngaahi ngāue ko ʻení ʻa e ului ʻa e tokotahá ni ki he ʻEikí?

    • ʻE tokoni fēfē ʻa hono tuku hifo pe siʻaki e ngaahi tōʻonga fakakaukau pe ngāue ko ʻení ki ha taha ke ne ului lahi ange ki he ʻEikí?

Ko e ngaahi mahafu ʻoku mou angatuʻu ʻakí

Ke fakaʻosi ʻa e lēsoni ko ʻení, fekumi ki he tokoni ʻa e Tamai Hēvaní ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi mahafu ʻokú ke angatuʻu ʻakí. Kapau te ke ʻiloʻi ha [mahafu ʻe] taha, fakakaukau ke hiki ia ʻi hoʻo tohinoa akó pea tā ha meʻatau ʻi hono tafaʻakí.

Fakalaulauloto ki he meʻa te ke lava ʻo fai ke tuku hifo ai ʻa e ngaahi mahafu ʻokú ke angatuʻu ʻakí pea mo e founga ʻe ala tokoniʻi ai koe ʻe he tukupā ko iá ke ke ului ki he ʻEikí pea ʻikai ke ke teitei heé.