Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Makehe ki hono Akoʻi ʻo e Fānaú
Lēsoni 12: Te u Lava ʻo Lotu Fakataha mo Hoku Fāmilí


12

Te u Lava ʻo Lotu Fakataha mo Hoku Fāmilí

Talateu maʻá e Faiakó

Ke ke mateuteu fakalaumālie ke akoʻi e lēsoni ko ʻení, kātaki ʻo lau mo fakalaulauloto ki he ngaahi meʻá ni:

Naʻe folofola ʻa e Fakamoʻuí ʻo pehē, “Mou lotu ʻi homou ngaahi fāmilí ki he Tamaí, maʻu ai pē ʻi hoku hingoá, koeʻuhí ke tāpuakiʻi ʻa homou [ngaahi fāmilí]” (3 Nīfai 18:21). ʻE lava ai ke toe vāofi ange ʻa e ngaahi fāmilí ki he Tamai Hēvaní pea ʻiate kinautolu foki ʻi heʻenau lotu fakatahá pea fakaafeʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ki he ʻapí (T&F 19:38).

Teuteú

  • Fakaʻilongaʻi ʻa e peesi 106 ʻi he tohi lēsoni ko ʻení ke faingofua hoʻo huke ki aí.

  • ʻOmai ha tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Fakaʻilongaʻi ʻa e 3 Nīfai 18:21 ke faingofua hoʻo huke ki aí.

Ngaahi ʻEkitivitī ke ako mei aí

Kamataʻaki ha ʻekitivitī fakatahataha. Ki ha ngaahi fakakaukau, vakai ki he peesi 3.

Lotu

Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e fua lotú.

Hiva

Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau toutou leaʻaki ʻa e foʻi lea ko e “lotu fakafāmili”. Talaange kiate kinautolu te mou ako ha foʻi hiva fekauʻaki mo e lotu fakafāmilí. Faʻu mo e fānaú ha foʻi siakale pea ʻai ke nau pikinima. Hivaʻi pe lau ʻa e ngaahi lea ki he “Lotu Fakafāmili” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 101) pea tokoniʻi ʻa e fānaú ke fakatātaaʻi fakataha mo koe:

Tau tūʻulutui takatakai (lue takai ʻi ha siakale)

Lotu e fāmilí (tuʻu pea tūʻulutui; ʻai ʻa e fānaú ke nau angimui atu “lotu fakafāmili”)

Fakamālō ki he Tamai [Hēvaní] (kūnima)

He ngaahi tāpuaki [ʻoku tau ʻinasi aí].

Fakatātā

Fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ʻo ha fāmili ʻoku lotu (peesi 54). Tokoniʻi ʻa e fānaú ke nau ʻilo ʻa e ngaahi mēmipa kehekehe ʻo e fāmilí pea talaange ʻoku nau tūʻulutui pea ʻoku nau kūnima, pūnou honau ʻulú pea kuikui honau matá. Talaange kiate kinautolu ʻoku fai ʻa e lotu fakafāmili ʻa e kiʻi fāmili ko ʻení. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke lau ʻa e foʻi lea “lotu fakafāmili.” Fakaafeʻi kinautolu ke nau tūʻulutui, peluki honau nimá ʻo kūnima pea punou honau ʻulú. Fakamatalaʻi ange ko e taimi ko ia ʻoku tau lotu fakafāmili aí, ʻoku tau talanoa ki he Tamai Hēvaní. ʻOku tau fakamālō kiate Ia ko e ngaahi tāpuakí pea ʻoku tau kole kiate Ia ke tokoni mo tāpuakiʻi hotau fāmilí.

ʻĪmisi
family praying

ʻEkitivitī Lau Māú

Toe lau ʻa e ʻekitivitī lau maau ko ʻení pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke kau fakataha mo koe:

Ko ʻeku faʻeé ʻeni, ʻokú ma vaʻingá. (ʻai ki ʻolunga e foʻi tuhu fōlahí)

Ko ʻeku tamai ʻeni, ngāue he ʻaho kotoá. (ʻai ki ʻolunga e foʻi tuhu fika uá)

Ko hoku tuongaʻané ʻeni, fuʻu kaukauá. (ʻai ki ʻolunga e foʻi tuhu fika tolú)

Ko hoku tokouá ʻeni, mo e foʻipulu ke vaʻingá. (ʻai ki ʻolunga e foʻi tuhu fika faá)

Pea ko au ʻeni; ʻoku ou fiefia ke leá (ʻai ki ʻolunga e foʻi tuhu fika nimá)

Tūʻulutui hoku fāmilí ke lotu fakatahá. (tāpuni e ʻulutuhú)

Folofolá

Fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ʻo Sīsū Kalaisi ʻi he peesi 106. Fakaava ʻa e Tohi ʻa Molomoná ki he 3 Nīfai 18:21 pea lau, “Naʻe folofola ʻa Sīsū, ʻMou lotu ʻi homou ngaahi fāmilí.’” Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau toe lau tahataha ʻa e ngaahi foʻi lea he kupuʻi lea ko ʻení mo koe.

ʻĪmisi
Jesus Christ

Fakaʻosí

Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau toutou lau tahataha ʻa e ngaahi foʻi lea ʻo e, “Te u lava ʻo lotu fakataha mo hoku fāmilí”.

Lotu

Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e lotu tukú.

Ngaahi ʻEkitivitī ke fili mei aí

Teuteú

  • Ki he talanoa tamapua-louhiʻinimá: ʻAi ha tatau pe kosi ʻa e tamapua louhiʻinima ʻi he peesi 59. Valivali kinautolu kapau ʻe fie maʻu.

    ʻĪmisi
    coloring page, family circles and finger puppets

    ʻE Lava Ke Nofo Fakataha Hoku Fāmilí ʻo Taʻengata

    ʻAi ha tatau ʻo e peesi ko ʻení pea kosi ʻa e fanga kiʻi tamapua louhiʻinimá ʻi he ngaahi laine hangatonú. Peluki ʻi he ngaahi laine motumotú. Tepiʻi ʻa e ngaahi tafaʻakí, kae tukuange ke ava på ʻa e tapa ʻi laló koeʻuhí ke lava på ʻa e fãnaú ʻo fakah° ʻa e fanga kiʻi tamapuá ʻi honau ngaahi louhiʻinimá.

  • Ki he kato vaʻingá: ʻI he fanga kiʻi kato iiki ʻe fā tohiʻi ai ʻa e “ʻOku Mau Fakamālō ko e Ngaahi Tāpuaki.” ʻI he kato takitaha faʻo ai ha fakatātā ʻo ha meʻa ʻoku tau fakamālōʻia ai (hangē ko e meʻakai, vala, ha fale, fāmili mo e alā meʻa pehē). Kapau te ke fie maʻu, ʻe lava ke ke ngāueʻaki ʻa e ngaahi tatau ʻo e ngaahi fakatātā ʻi he peesi 55 pe faʻahinga feituʻu ʻi he tohi lēsoni ko ʻení.

    ʻĪmisi
    coloring page, I Can Pray

    Te u Lava ʻo Lotu Fakataha mo Hoku Fāmilí

    ʻOku mau fakamãlō koeʻuhí ko homau fāmilí.

    ʻOku mau fakamālō koeʻuhí ko homau ʻapí.

    ʻOku mau fakamālō koeʻuhí ko e meʻakai ʻoku mau kaí.

    ʻOku mau fakamālō koeʻuhí ko homau valá.

  • Ki he ʻekitivitī valivalí: ʻAi ha tatau ʻo e fakatātā ʻi he peesi 55 ke valivali ʻe he fānaú kotoa. ʻOmai ha helekosi mo ha tepi.

Talanoa Tamapua-Louhiʻinimá

Ngāueʻaki ʻa e ngaahi tamapua louhiʻinimá ke fai ʻaki ʻa e talanoa ko ʻení ki ha lotu fakafāmili:

Ko ha kiʻi fāmili ʻeni. Ko e tamaí ʻeni pea ko e faʻē ʻeni. Ko e tokouá mo e tuongaʻané ʻeni. Ko Pita ʻeni ko e kiʻi tuongaʻane siʻisiʻí (tuhu ki he tamapua ʻo e kiʻi pēpē). ʻI he ʻaho ʻe taha naʻe vaʻinga ai ʻa Pita pea lavea hono matá (fakaafeʻi ʻa e fānaú ke fakapuliki honau matá ʻaki honau nimá). Naʻe ʻave ia ʻe heʻene Tamaí mo e Faʻeé ki he toketaá (toʻo ʻa e tamapuá mei ho nimá pea fakatokoto ʻi he falikí). Naʻe tūʻulutui ʻa e fāmili ʻo Pitá ʻi he lotu fakafāmili (fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau tūʻulutui). Naʻa nau kole ki he Tamai Hēvaní ke tāpuakiʻi ʻa Pita. Naʻe fanongo ʻa e Tamai Hēvaní ki heʻenau lotú. Naʻá Ne tokoniʻi ke toe sai ʻa Pita (toe tui fakafoki ʻa e tamapuá ki he louhiʻinimá). Pea naʻe toe fai ʻe Pita mo hono fāmilí ʻa e lotu fakafāmili ke fakamālō ki he Tamai Hēvaní ʻi he tāpuakiʻi ʻo Pitá.

ʻĪmisi
finger puppet diagram

Kato Vaʻinga

Tuku ʻa e ʻū kató ʻi he falikí. ʻAi ʻa e tokotaha kotoa pē ke nau pikinima ʻi ha siakale ʻo tuʻu takai ʻi he ngaahi kató pea lue takai he siakalé lolotonga hoʻomou hivaʻi ʻa e “Lotu Fakafāmilí.” Taʻofi e lué pea ʻai ha taha ʻo e fānaú ke ne fili ha kato pea fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ʻi lotó. Lau, “ʻOku mau fakamālō koeʻuhí ko e [hingoa ʻo e meʻa ʻoku ʻi he fakatātaá].” Fakamālō ki he fānaú ʻi heʻenau kau atú. Toutou fai pē kae ʻoua kuo kau ʻa e taha kotoa ʻoku fie maʻu ke kaú.

Valivalí

ʻAi ke valivali ʻe he fānaú ha tatau ʻo e peesi 55. ʻI he ʻosi ʻenau valivalí, kosi ʻa e fanga kiʻi kongo-kongá pea fakapipiki kinautolu ʻaki ha seloteipi ke faʻu ha seini maʻá e fānaú kotoa ke nau ʻave ki ʻapi.