2017
Vakaiʻi ʻa e Māmaní ʻi Saute ʻAfilika
March 2017


Puipuituʻa ʻo e Tokotaha Lahi kei Talavoú

Vakaiʻi ʻa e Māmaní ʻi Saute ʻAfilika

ʻOku nofo ʻa e taha naʻá ne faʻú ʻi ʻIutā, USA

ʻOku ʻikai ke hoko ʻa e faikehekehe ʻi he ngaahi puipuituʻá mo e tukufakaholó ke taʻofi ai e Kāingalotu ʻi Saute ʻAfiliká mei heʻenau fetokoniʻakí.

ʻĪmisi
Ross Mpye

Ko ha pongipongi Tokonaki laʻalaʻā ʻi he Neighborgoods Market. ʻOkú ke luelue ʻi he malumalu ʻo e fakamalu lanu kehekehe ʻi tuʻa ʻi he hūʻangá mo fanongo ki he mūsiká lolotonga hoʻo fekumi ki he meʻakai lelei taha ʻo e ʻaho ní. Ko e meʻakai tukufakaholo ʻo Saute ʻAfiliká ʻoku kau ai ʻa e—pesitoó (pesto), tofé, vesitapoló, sipaisi kehekehé, teliní (terrines)—ʻa ia ʻoku tata mei ha kulo ukamea, te ke fie ʻahiʻahiʻi ʻa e meʻa kotoa pē.

ʻOku talitali lelei koe ki Sōhanesipeeki.

ʻOku pehē ʻe Losa Mape, taʻu 28, “Ko ha feituʻu fiefia mo fakalata.” ʻOku fakaʻohovale ki he kau ʻaʻahí ʻa e ʻātakai fakalakalaka ʻo “Sōpēkí”, ʻa ia ʻoku ʻikai ke nau ʻamanaki ʻoku ʻi ai ha ʻū fale fakatuputupulangi (skyscrapers). ʻOku pehē ʻe Losa, “He ʻikai te ke maʻu ha laione ʻoku ʻeveʻeva he veʻehalá,”

ʻOku ngāue ʻa Losa ko ha tokotaha ʻanalaiso, ʻokú ne ako ʻunivēsiti ʻi he fetuʻutakí pea ko ha faʻē vete-mali ki hono foha taʻu nima ko Netí. ʻOku tatau pē ʻene uʻa ki he meʻakai leleí mo ʻene ngāue ke tokoniʻi e niʻihi kehé, ʻokú ne fiefia, loto-tauʻatāina, pea faivelenga ʻi heʻene moʻui fakaʻahó.

ʻOku fetokoniʻaki ʻa e Kāingalotu ʻi Sōhanesipēkí pea ʻoku nau toe tokoni ki he niʻihi kehé. Hangē ko ʻení, ko e taimi naʻe tāfea ai e fale ʻo e kaungāmeʻa ʻo Losa ko Tumí, naʻe tokoni ʻa e ngaahi maheni tokolahi mei he lotú ke fakamaʻa ʻe vaí mo fakafiefiaʻi ʻa e fāmilí. ʻOku fakamatala ʻe Losa, “Naʻe hoko ʻeni ko ha meʻa ke liliu ai e faʻē ʻa Tumí, naʻe ʻikai kau ki he Siasí.” “Naʻe kamata ke akoʻi ia ʻe he ongo faifekaú, pea ko e ʻaho ní ko ha mēmipa ia mo ha faiako ʻi he Fineʻofá.” ʻOku angamaheni pē ʻa e faʻahinga tokanga ʻofa ia ko iá, ʻi he taimi ʻoku fakakaukau ai ʻa e kāingalotu ʻo Saute ʻAfiliká ko ha kāinga pē kinautolú. ʻOku pehē ʻe Losa, “ʻOku mau kau fakataha pē ʻo hangē pē ko haʻamau palopalema tonú.”

ʻO hangē ko ia ʻoku ʻiloʻi ʻe Losá, ko e kaungā ongoʻi ko ʻení ʻoku fakafōtunga ia ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi. ʻOkú ne pehē “Ko e faʻahinga ʻofa ʻeni naʻe tāpuekina ʻaki kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní. ʻOku mahino pea ʻokú Ne ʻiloʻi ʻeku fiefiá mo ʻeku mamahí ʻi heʻeku hoko ko ha tokotaha kei siʻi ʻoku fāinga mo e ngaahi faingataʻa ʻo e ʻaho ní ʻa ia ʻokú Ne fakapapauʻi te u ikunaʻí.”

ʻOku ʻaonga e vā fetuʻutaki ʻa Losa mo e Fakamoʻuí ki heʻene moʻuí ʻi he ngaahi tafaʻaki kehekehe, ʻo tatau pē ʻene feohi mo e niʻihi ʻi he ngaué mo ʻene ako fakatāutahá. ʻOkú ne pehē, “ʻOku malava pē ke fakafili e ʻātakai ʻi he ngāué.” “ʻOku kapekape ʻa e niʻihi pea ko e niʻihi ʻoku nau fai ʻa e ngaahi fakakaukau taʻefaitotonu ʻo fakakaukau ko ha meʻa noa pē. ʻOku ou monūʻia ke maʻu ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoní mo e ngaahi akonaki ʻa e kau palōfitá ʻi heʻeku moʻuí. ʻOku tokoni ʻeku kamata ʻaki e ʻahó ʻa e ako ʻo e folofolá mo fai ha lotú, ke u maʻu ʻa e Laumālié ʻi he taimi kotoa pē. Ko e taimi ʻoku ou fehangahangai ai mo e ʻahiʻahí, ʻoku fakamanatu kiate au ʻe he kihiʻi leʻo siʻí ko hai au mo e meʻa ʻoku ou fakafofongaʻí. ʻOku tokoni ʻeni ke u tauhi moʻoni ki hoku ngaahi tuʻunga ʻulungāngá.”

ʻOku fakafofongaʻi ʻe he Neighborgoods Market ʻa e laumālie fakamāmani ʻo Sōhanesipēkí. ʻI he fakakaukau ʻa Losá, ʻoku fakafofongaʻi ʻe he moʻoni ʻo e ongoongoleleí ha meʻa ʻoku toe loloto ange—ko e talaʻofa ʻo e moʻui taʻengatá.