2017
Ko ha Lēsoni meia Tenitī
March 2017


Kae ʻOua Ke Tau Toe Feʻiloaki

Ko ha Lēsoni meia Tenitī

Mei ha Lipooti Konifelenisi, ʻOkatopa 1968, 87; naʻe fakaleleiʻi ʻa e fakaʻilonga leá mo e fakamataʻitohi lahí.

Ko ʻeku hoosi ko Tenitií naʻe fehiʻa ʻi hono haʻi iá, ʻo hangē pē ko e kakai kei talavou ʻe niʻihi.

ʻĪmisi
Horse

Image © iStock/Thinkstock

Naʻe ʻi ai haʻaku [hoosi tangata kae hako lelei naʻe ui ko Tenitī] naʻá ku fiefia maʻu pē ke u akoʻi. Naʻe fōtunga lelei, naʻe maʻa pea fuo potopoto lelei hono matá, naʻe sino lelei, pea ʻi hono fakakātoá, ko ha monumanu lelei ia. Ko e taimi naʻe heka ai ha taha ʻiate iá naʻá ne loto-fiemālie, paongofua, pea ongongofua. Naʻá ne feʻao lelei mo ʻeku kulī ko Sikotí. Naʻá ku saiʻia ʻi heʻene ʻalu ki ha meʻa naʻe ilifia aí. Naʻá ne loto-falala pē ke ne fai ha meʻa te u fekauʻi ke ne faí, pea he ʻikai ke lavea ai.

Ka naʻe fehiʻa ʻa Tenitī ʻi hono haʻihaʻi iá. Naʻá ne taʻefiemālie lahi ʻo ka haʻihaʻi ia pea te ne ngaungau pē ʻa e maeá kae ʻoua kuo homo ia mei ai. Naʻe ʻikai ke ne hola; ka naʻá ne fie maʻu pē ke tauʻatāina. Naʻá ne fakakaukau ʻoku ongoʻi tatau pē mo e fanga hoosi kehé, naʻá ne feinga leva ke vete mo honau haʻi ʻonautolú. Naʻá ne fehiʻa ʻo ka lokaʻi ia ʻi he kaikaiʻangá, pea kapau te ne ʻiloʻi ha tafaʻaki ʻi he ʻaá ʻoku molemole hono uaeá, te ne ueʻi fakalelei pē ia ʻaki hono vaʻé kae ʻoua kuó ne homo ki tuʻa. Naʻe tā tuʻolahi ʻa e angaʻofa ʻa e kaungāʻapí ʻo toe fakafoki mai ia ki he lotoʻaá. Naʻá ne ʻiloʻi foki hono tekeʻi e ʻaá ke avá. Neongo [naʻá ne faʻa maumauʻi naʻe] fakatupu ʻita pea taimi ʻe niʻihi fakamole paʻanga, ka naʻá ku mālieʻia ʻi heʻene fakakaukau potó mo e mohu foungá.

Ka naʻe hoko ʻene fieʻiló mo e holi ke fakatotoló ke ma fakatou tō ai ki he faingataʻá. Naʻe tuʻo taha hono tuiʻi ia ʻe ha meʻalele ʻi he hala puleʻangá, naʻe taʻeʻaonga ai ʻa e meʻalelé, lavea ʻa e hōsí, pea lavea mo e fakaʻulí ka naʻe ʻikai ko ha lavea lahi.

ʻI heʻene fakaakeaké, naʻá ne kei holi pē ke hoko atu ʻene fonongá, naʻá ne fakatotoloʻi takatakai ʻa e ʻaá kotoa. Naʻá ne ʻilo naʻe lokaʻi malu foki mo e ʻaá. Naʻa mau fakakaukau leva kuo malu ʻa Tenitī ʻi he kaikaiʻangá.

Ka ʻi ha ʻaho ʻe taha, naʻe hanga ʻe ha taha ʻo tuku ava pē ʻa e ʻaá ʻI heʻene ʻiloʻi ʻení, naʻe fakaava ia ʻe Tenitī, ʻalu fakataha mo [ha hoosi ʻe taha], pea naʻá na fakatou fononga atu ki he kaungāʻapí. Naʻá na ʻalu ki ha fale motuʻa naʻe ngāue ʻaki ke tukuʻanga koloa. ʻI he fieʻilo ʻa Tenitií naʻá ne tekeʻi fakaava ai e matapaá. ʻO hangē pē naʻá ne mahalo ki aí, naʻe ʻi ai ha tangai tengaʻi ʻakau. He toki meʻa fakafiefia moʻoni! ʻIo, pea ko ha toki meʻa fakamamahi ia! Ko e tengaʻi ʻakaú ko ha tauhele fakakonahi ia maʻá e fanga kumaá! ʻI ha ngaahi miniti siʻi mei ai naʻe faingataʻaʻia ʻaupito ʻa Tenitī mo hono kaungā fonongá, pea taimi nounou pē naʻá na mate lōua.

Ko e tokolahi hotau toʻu tupú ʻoku nau hangē ko Tenitií! ʻOku ʻikai ke nau kovi; ʻoku ʻikai ʻaupito ke nau taumuʻa ke faihala; ka ʻoku nau loto-ʻoho, longomoʻui, fieʻiloʻilo, pea ʻoku nau fie moʻumoʻua ki ha meʻa. ʻOku kau foki mo kinautolu ʻi he taʻemanongá ʻo ka taʻotaʻofí, ka kapau ʻe fakamoʻuaʻi honau taimí, fakahinohino lelei mo totonu, te nau hoko ʻo paongofua mo nima-poto; kapau ʻe tuku ke ʻalu fano holo pē taʻefakahinohinoʻi, te nau faʻa maumauʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e totonú, ʻa ia ʻoku faʻa fakatau atu ki he ngaahi tauhele ʻo e filí, fakatuʻutāmakí, pea aʻu ai pē ki he maté.