2016
Te Rairairi n Booki aika tabu: Nakon Oin Taetae n te Nano
April 2016


Rairan Booki aika Tabu:Nakon Oin Taetae n Nanora

Taneiai aika a mwaiti e kaota bain te Uea ni makuri rairan Ana boki aika tabu.

Tamnei
scriptures and woman

Tamnei n iteraniba n Ana Boki Moomon n te taetae n Tiaban, Portugal, ao Tiaman iroun Laura Seitz, Deseret News

Te taneiai e bebete nakoia ake a rekereke n rairan boki aika tabu man te Imatang nakon taetae tabeua. E okioki karaoana:

Te ataeinimwaane n I-Amerika ae taua Ana Boki Moomon ae e a tibwa rairaki nakon ana taetae e kawara temanna kaain te tiim are e a tia n ibuobuoki n te rairairi: “Ko rabwa,” e taku. “I a tia ni wareka Ana Boki Moomon n te taete n Imatang. I a tia ni wareka Ana Boki Moomon n te taetae n Russia. I a tia ni warekia n te taetae n i Ukurain. Ma imwiina I kona ni warekia ni Armenia, I aki raoi n rang mataata iai. Ngke I warekia n te taetae n Armenia, e nakoraoi taekana. Kanga ai aron okiran te mweenga.”

Okiran te Mwenga

Ngkana ana euangkerio Iesu Kristo bon mweengara n tamnei, ngkane e bon eti te namakin ae kamwengaraoi ao ni kinaaki. Ni mweengara ti motirawa. Ti tararuaira. Ti taetae ma koraki ake ti tangiriia n te taetae are e reireiniira iai tinara. Aio bon te taetae man nanora, ao ngkai te nano bon te bwai are e riai n roko iai te euangkerio, warekan booki aika tabu n oin taetae man nanora e bon kakakawaki.

Te Doctrine ao Covenants e taekina ae koaua. Ikanne te Uea e kaotia bwa rinanon kiingin te nakoanibonga tauaki iroun te Moan Beretitenti, “bain te Uea e na kaota te mwaaka nakoia aba ni kaineti ma … euangkerion kamaiuakiia.

“N te kabane ni bong, aomata ni kabane a na ongo bwaninin te euangkerio n oin neweia, ao n oin aia taetae, rinanoia koraki ake a katabuaki ni mwaakana, rinanon te Tia Ibuobuoki, ni kaoniia ibukin kaotiotan Iesu Kristo” (D&C 90:10–11).

Jim Jewell, temanna kain te tiim n rairairi iaon booki aika tabu n atuun te Ekaretia, e karakina karakinan booki aika tabu are a kona n riinga nanom ngkana a rairaki nakon oin taetaen te nano:

“N rairakin Ana Boki Moomon nakon n te taetae n Sesotho, te taetae e kamanenaaki i aban Aberika n te taetae n Lesotho, ti kainnanoa temanna ni mwakuri n buokiira n rinanon an akuri te tiirm n rairairi. Te tiubwawaitia n te mwakuri, Larry Folley, e kinaa kaain te aro mai Lesotho are e reke ana beeba man Utah State Iuniwetiri. I Lesotho, te reirei e karaoaki n te taetae n Imatang, ngaia te aine aei ao natina a kamatebwaia te taetae n Imatang man te moan koraki, ma a teimatoa n tataetae ni mweengaia i Sesotho.

“Neiei e kukurei ni mwakuri n te rairairi. Ana mwakuri iaon mwakoro ake a kanakoaki nakoina a bon rang ibuobuoki. Ti kananakoi titiraki aika onoti n taekan te uokaburari ao kairakin taetae n aron are e karekea te ibuobuoki n te kaotinano. E ngae n anne, ti ataia bwa e kanikinaai kiibu aika a mwaiti ake aki irekereke ma ara titiraki. Ngke ti tuanga taekan kiibu ake e kanikinaai, e taku: ‘O, kiibu akanne a riinga nanou n ae korakora ngaia are I aki karekea te mataata ae bwanin n te taetae ni Imatang. I kanikinaai n te aro are N na kona n tibwauai ma natiu.’”

Te Kairi ibukin Rairan Booki Aika Tabu

Rairan te Baibara iai abwakin rongorongona ae tamaroa, e moanaki ma rairakin mwakorona n Te O Tetemanti man Ebera nakon te tatae n Erene. Imwina, te Baibara e rairaki man te taetae n Erene nakon te taetae n Ratine Ebera, ao man Ratine nakon Erene nakon te taetae n Imatang ao a mwaiti nakon taetae tabeua.1 N aron taekana, Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira a aki raira te Baibara nakon taetae aika kaokoro ma e anaaki kiibu ake a kaman kariaiakaki mairouia Kiritian ake aia taetae akanne.2

Tamnei
men at work translating

Mwaitin te mwakuri n rairan booki aika tabu n te Ekaretia, bon ana Boki Moomon (te moan rairairi), te Doctrine ao Covenants, ao te Pearl of Great Price. Te taetae are a rairaki iai booki aikai bon te taetae n Imatang, te taetae are te Burabeti Ioteba Timiti e kaotia inanoia n, te taetae mai oin nanona. Kabonganakin mwakuri n rairakin booki aika tabu nakon tiaki-taetae n Imatang e riai ni kinaaki nakoia ataein te reirei n te Ekaretia. Ti te arona waakin te rairairi are e kamanena Iotebwa Timiti n ana Boki Moomon nakon te taetae n Imatang.

Iotebwa Timiti e nanorinano, e ikawairake n te tabo n ribana, e aki tau ana reirei. Ma iai tamaroana ao ana konabwai nakon te mwakuri are e tangiria te Uea bwa e na riai ni katiaaki. Koauana, Ioteba ao ana utu a katauraoa ao katia te tabo ni karaoan te mwakuri ni koaua aei.3

Iotebwa e anganaki naba te buoka—ikotaki ma ae tabu mairoun te Atua ao te maiu ae mamate—n rairan ana rekooti Nibwaai. Te anera Moronaai e kakawara Iotebwa Timiti ni katoa ririki inanon aua te ririki imwaain kariaiakana ni kaokan te rekooti: Ti aki ataia bwa Moronai e reireina te Burabeti, ma e roroko e katauraoia n tamnei ao marurung ibukin te mwakuri imwaina.4

Te Uea e katauraoia naba “taan rairairi” imwain taina bwa taan raira te taetae are e bua. Kabwarabwara n aron uoua atiibu aika itiaki ni nim ma taran te biti, aikai ao titebo ma te bwai ae aranaki bwa ana atiibu te tia mamata ni buoka Ioteba Timiti n raira te Nibwaai rekooti ni Imatang. Te Burabeti e aki kabwanina raoi rongorongon te waaki; e kakoaua bwa e raira Ana Boki Moomon man “ana bwaintangira ao mwaakan te Atua.”5

N reitaki ma buokana ae anganaki mairoun te Atua, Iotebwa e karekea buokana n te rabwata are a riki bwa taan koro rongorongo ni karekea katotoon koroboki bwa aonga ake tabeman ni kabobonga n tabinna, boretia, kabooa, ao tibwaia nakon te aonaaba.

Tiaki aekan te katauraoi ao buokan Iotebwa ae karekea n ana mwakuri n rairairi, koraki ake a katabeaki ma rairan booki aika tabu n te bong aei a katauraoaki iroun te Uea ao anganaki buokaia n aia mwakuri—ae mairoun te Atua ao te maiu n rabwata.

Kaotiotan te Mwakuri

Tamnei
local reviewers reading

Mwakurian karinrin ni kanakoraoan etin te rairairi bon kakorakoran te tamnei tao n taekana n aron “kaotioti man te kauntira.” Uoman ke teniman aomata a rineaki bwa taan rairairi a ikotiia ma tabeman ni karaoa te mwakuri. Iai taan tiubwawaitia n atuun te Ekaretia, taan rinanona, booki ibukin rongorongo,6 kairi ibukin te rairairi, te burokuraem ibukin te kombiuta, ao ibuobuoki ni kiritian ni boutoka are e na karabaaba te waaki ni kabane nakoia te Moan Beretitentii. (Taraa te Tiata ae e kairaki.) Ngkana te moan Beretitentii e anganaki te kabanea ni kariaia n te rairairi, te mwakuri ngkanne e taibinakiraoi, boretiaki, ao n tibwaakinako. Karaoan te katauraoi n nambwa ake e na kaira bebeten karekeana, e bon katokaaki iaon LDS.org ao e na kona n reke n Gospel Library app.

Katiaan te mwakuri aio e ikota te namakin ae korakora ao te tamaroa. E irekereke ma te kakanekaraoi ni mwakuri nakon katamaroan kanoana ao tamaroan te rabwata are karaoaki iai. Rairaiiri a rinanoaki ni karinanna ae bati, n aron waakin ana karinan te aro are e ukoukora ana kariaia te Uea. Tii ngkana e butimwaeaki te kariaiakaki anne e na waaki nako te mwakuri n rairairi. Ngkana e aki karaoaki raoi ni kaotaki n te kawai are e riai te Burabeti Iotebwa Timiti n raira Ana Boki Moomon, te mwakuri e kairaki ma te itiaki iroun te Uea—man Ana bwaintangira ao man Mwaakana.

Aio tiaki nanona bwa te rairairi e nakoraoi ngke e moan tia. N tainako, n te tai ao a mwaiti taan rinanona man kamatebwaian booki aika tabu n taekina karikirakeana n te kurama ao n te uokaburari keni kunea buren kairan te taibi ke buren taibinakin taekana. E karako, bitaki a karaoaki ni kamwaingakin mwakuri ni kamataatakin te reirei. Ngkana a karaoaki aikai, a karaoaki iaan ana kairiiri te Moan Beretitentii.

E katauraoia te Uea

Te Uea e kateimatoa te mwakuri n rairairi aio ni kawai tabeua naba. E aki toki n ribotinaki irouia te tiim n rairairi n atuun te Ekaretia bwa ngkana iai te kainano ni kaoti, te Uea e katauraoia.

N aron temanna te katooto, te tia rairairi e kainnanoaki ibukin te rairairi ao rawebwanaa ni bwain te Ekaretia i Mam (katirebwareana “mum,” te taeka ni Mayan ngkoa, atongana n te tataetae ni Guatemala). Ibuakoia moan mitinare ni mwakuri i Guatemala bon te mitinare are tibuna te unimwane ae taetae ni Mam. E ikawairake te mitinare n te kawa ae bubura ao e tii taetae n Spain. Ma ni katoa tairiki tibuna te unimwane e roroko n te mii nakoina ao n reireinna te taetae ni Mam. Te unimwane ae kairake e riki bwa te tia raitaeka ni moanrinan n te Ekaretia.

N taainako, te mwakuri n rairairi e katiaaki n te anganano ae korakora. Ni kantaninga iaon taekan te mane, tabeman taan rairairi anganano aia ibuobuoki ao tabeman a kaboaki n aron are a kona ni karekea tangiran te rairairi.

Temwaane are e riki bwa temanna te tia rairairi ni Urdu e rairaki nakon te Ekaretia i Pakistan ngke e mwakuri bwa te tia reirei. N aron taekan rairaakina, e kabua ana mwakuri; e bua ana auti, are e anganaki man te reirei are e tia reirei iai; ao e kabua reireiia natina. Te tia kairiiri n te rairairi e kawaria ibukin ana mwakuri ni ibuobuoki n aron te tia rairairi ao e anganna boona imwiin ana mwakuri ae tamaroa. Imwiin mwakurina bwa te tia rairairi ibukin tabeua te namakaina, temwaane are e roko ma te tia kairiiri ao karaurau n tua ngkana te tia kairiiri e kona ni kabooa ibukina te been n koroboki. Te been ni koroboki are e kamanenaa e bane bwaana. Ngke arona bwa e a kaman ataa te tia kairiiri ao e kaeta ae iai te kairua n ana mwakuri te tia rairairi are e a tii karekea iai ae e uarereke man ana mwakuri are e na riai ni kaboaki iai.

Ma n aron te Uea e kakabwaiia Iotebwa Timiti n arona nako are e anganaki te kona ni katiaa ana mwakuri, te Uea e kakabwaiaiia Ana taan rairairi. N aron anne, te tia rairairi ni Latvian n booki aika tabu bon te rooia are e kamatebwaiia te tua i Russia, ike e karekea rairakina nakon te euangkerio ae kaokaki. Okiran Latvia, e katea ana bitineti. E riki naba ni mwakuri bwa te beretitenti n te mwaanga. E bon rang tatabetabe, ma te Ekaretia e kainanoia ao ma rabakauna n te taetae ni Imatang.

E tuangiia ibukin ana tai n tataroa te bubuti ibukin te kariaia e na riai, n aron e tuanga te tia tei man te Ekaretia, “a karako amwarake ibukiia natiu.” Imwiin ana tataro, e iangoia n kariaia ma e tuanga te Uea ni kakabwaiia n aron karaoana bwa tera aika a matoatoa, tuangakina n tamnei, te tai-tangira te mwakuri.

E moana nanakona nakon ana aobiti n tua teuana te aoa ni katoa bong ao e kamanena te aoa anne n raira ana Boki Moomon. E bane ana mwakuri ni waekoa riki iaan nimaua te ririki n aron kainanoana. Ni koauana, aio teuana te kabanea ni waekoa n ana mwakuri Iotebwa e baitii n raira Ana Boki Moomon inanon te kanganga n 60 te bong.

A mwaiti taneiai aika irekereke ni kaota bain te Uea n te mwakuri n rairairi inanon rairan Ana boki aika tabu. A bane ni katanoata n ae itiaki bwa aio Ana mwakuri ao bwa E bon tabeakinna raoi ni koaua. E katauraoiia aomata ni karaoan Ana mwakuri. E katauraoi bwaai ni mwakuri ake a kainannoaki ni kawaekoan Ana mwakuri. Ao E tuangiia ao ni kakabwaiaiia inanon aia waaki.

Imwiin te mwakuri e kaonaki te aonaaba ma ana taeka te Atua, anganaki natina inanon oin taetae n te nano.

Tamnei
family reading the scriptures

Bwaai aika a na taraaki

  1. Taraa the eight-part series, “How the Bible Came to Be,” by Lenet H. Read printed in the Ensign imarenan Tianuare ao Tebetembwa 1982.

  2. Taraa, ibukin te katooto, “Church Edition of Spanish Bible Now Published,” mormonnewsroom.org.

  3. Taraa Matthew S. Holland, “The Path to Palmyra,” Riaona, Tuun 2015, 14–19.

  4. Taraa Kent P. Jackson, “Moroni’s Message to Joseph Smith,” Ensign, Aokati 1990, 12–16.

  5. Iotebwa Timiti, i nanon te kabwarabwara nakon ana Boki Moomon. Ibukin karabwabwaan te kamataata iroun Ioteba Timiti n rairan n Ana Boki Moomon, taraa Gospel Topics, “Book of Mormon Translation,” topics.lds.org.

  6. Bokin te aro e kamataatai ni kabane taeka n taetae n Imatang n te aro bwa taan rairaiiri a kona n tamaroa aia atatati n nanon taian taeka. N taainako, taeka a karekei nanoia aika mwaiti, ngaia are taan rairairi a riai n kantaninga iaon taraan nanon te taeka, tuangakiia, ao mwakuri n te tiim ni kinai etin nanoia. N tabetai, titiraki ibukin nanoia a karauaki ni kaetaki tii iroun te Moan Beretitentii.