2009
O Le Mea e Mafai Ona Fai e se Tagata se Toatasi
Iuni 2009


O Le Mea e Mafai Ona Fai e se Tagata se Toatasi

O le alii talavou lenei mai Suriname na te le faia ni mea tulaga ese. Peitai o mea faatauvaa na te faia ua faia ai se eseesega tulaga ese.

O Yves Verwey e filemu lava, atonu foi e fai si matamuli laitiiti. Ae o lena tulaga e le taofia ai o ia mai le vaaia o mea e moomia ona fai ma fai loa.

Fai Musika

Mo se faataitaiga, na iloa e Yves, o se alii e 18-tausaga mai le Paranesi a Tamenga, o le Itu a Paramaribo Suriname, a ia taina le piano uila i sauniga ma gaoioiga a le Ekalesia, e toatele lava tagata e mananao ia iloa ta le piano. O lea na amata ai ona ia aoao atu ni vasega e le totogia mo tamaiti, tupulaga, ma tagata matutua.

Na faia ia vasega i nisi o paranesi ma na tatala lava le avanoa i soo se tasi na manao e sau. O le tele lava o afiafi pe a fai aoaoga a Yves, pe tusa ma le toaono tagata aooga e auai, o tagata o le Au Paia o Aso e Gata Ai ma isi o e na faalogo e uiga i le vasega mai tagata o le paranesi. Na te aoao atu foi le iliga o le foafoa pe a manao i ai se tagata. E taitai o ia i le aufaipese a le paranesi, ma na ia taitaia se faaaliga faapitoa a le aufaipese a le itu. Fai mai o ia, o lona aafiaga i mea tau musika o se auala lea e faaali atu ai lona faafetai i le ulugalii faamisiona na aoaoina o ia i le faitauga o nota ma le faiga o musika.

Au Faitau Tusitusiga Paia

Na maua foi e Yves se auala e fesoasoani ai i nisi o ana uo o e na mananao latou te fefaasoaai i mea na latou aoaoina mai tusitusiga paia. Sa auai i latou i le lotu ma le seminare po o le inisitituti, e lauga pe a tofia ai ma auai i talanoaga i lesona. Ae na latou mananao e talanoa i le tasi ma le isi, talavou i le talavou. O lea na faatasi ai i le vaiaso ona latou amata faitauina faatasi le Tusi a Mamona mo le pe tusa ma se afa itula, ma amata ai ona latou valaauliaina isi, ae maise lava o nisi talavou na le toaaga, ina ia latou auai faatasi. O le taimi nei ua faitau masina talu ona latou faitau faatasi, o nisi taimi e faitau ai i le fale o le isi tagata, o nisi taimi o le fale o le isi.

“Na amataina i au uo o Larry Roseval, e auai i le Paranesi a Wanica, ma Saffira Zeegelaar mai la’u paranesi. Ae o lenei ua toavalu i matou,” o le tala lea a Yves. “Matou te faitauina se mataupu, talanoa e uiga i ai, fai a matou molimau e uiga i ai, ma fefaasoaai i se mea na matou aoaoina i le vaiaso.”

O nei au faitau tusitusiga paia ua faapea foi ona uunaia e le tasi le isi i isi auala. Mo se faataitaiga, latou te luitauina i latou lava ina ia faia Aso Sa anapogi ia sili ona anoa e ala i le anapopogi faatasi ma se faamoemoega. “O le Aso Sa anapogi ua mavae atu, na matou mafaufau ai i ni tagata faapitoa e le toaaga i le ekalesia ma anapopogi ma tatalo ai ina ia mafai ona latou toe toaaga mai i le Ekalesia,” na faamatala mai ai e Yves.

Uo Faifeautalai

E manaomia e faifeautalai faamisiona le lagolago mai tagata o le ekalesia, ma na faia foi e Yves se fuafuaga i lena mea. Latou te o faatasi i aoaoga faatulagaina i le tele o taimi e mafai ai. “Ou te fiafia lava e faatasi atu i faifeautalai,” o lana tala lea. “Ou te lagona ai le faamalosiauina ma le fiafia.”

E foliga mai e tutusa lava foi ma lagona o faifeautalai i lo latou faatasi ai ma ia. E faaoso e Yves se uunaiga fiafia lea e faagaeetia ai tagata uma, ma latou te iloa foi e naunau o ia e faasoa atu lana molimau o le upumoni. E le o toe mamao ae atoa le 19 o Yves, ma ua manao lava o ia e auauna atu faamisiona.

“Talu lava ona ou i ai i le Peraimeri,” o le tala lea a Yves, “Na ou taulotoina faafia ai le 1 Nifae 3:7, ma na ou usuina foi le pese e uiga i lena lava mea: ‘Ou te alu; ou te faia le finagalo o le Alii,’ ma e leai lava se fesili pe ou te taliaina le valaauga pe leai.”1

Faitau Faamanuiaga

Na iloa muamua e Yves le Ekalesia ina ua auai ai lona tina. Na fitu ona tausaga i lena taimi ma na papatisoina ma faamauina i le tausaga na sosoo ai. O loo tumau pea ona toaga o ia [i le Ekalesia], e ui lava i taimi faigata e pei o le tetea o ona matua ma le vaaia o le faatauina atu o le latou fale e totogi ai ni aitalafu. Na ia onosaia le taufaifai atu o tagata a o savali atu o ia i le lotu i Aso Sa o ofuina se suti ma se fusiua. “Ua ou iloa le mafuaaga e fai ai faapena ou lavalava pe a ou alu i le lotu, o lea e le afaina ai lava ia te au,” na ia fai mai ai. Na aluese mai o ia i taimi na taumafai ai isi e faaulaula pe faainupia o ia. “E lei i ai lava se faafitauli i lou fai atu e leai. O le usitai i le Upu o le Poto e aumaia ai ia te au le ola maloloina faaletino ma le malosi faaleagaga. E mafai la ona latou ofoina mai ia te au se mea e sili atu nai lo lena?”

O nei mea uma na avea ai Yves ma se tagata faitau manuia. Ua ia uunaia isi e faitau foi o latou faamanuiaga.

“A o e aoao e uiga i le talalelei ma le tatau ona e usitai i poloaiga,” na ia fai mai ai, “o le a e atili malamalama ai e finagalo le Tama Faalelagi e faamanuia mai i tatou uma. O le fiafia e le faatatau i le avea ma se tama po o se teine fialauiloa; e faatatau i le i ai o tulaga faatauaina ma ia ola ai. O le fiafia e faatatau i le agaga faafetai i le Atua ma isi mo mea lelei uma o le olaga.”

O le i ai o se uiga faaalia faapena o se tasi lea o mea na vaaia e Yves e tatau ona faia. Ma o loo ia faia, ma o loo ia uunaia foi isi ia faia faapea.

Faamatalaga

  1. Tagai “Lototele o Nifae,” Tusipese a Tamaiti, 64–65.

Ata na pueina e Richard M. Romney

Ata
map of South America

AMERIKA I SAUTE

Vasa Atalani

Venesuela

Kaiana

SURINAME

PARAMARIPO

Kuiana Farani

Pasila

Faafanua o Mauga Maualuluga © 1993 Digital Wisdom, Inc.

E pei o le fetu o loo i luga o le tagavai o Suriname, e faasoa atu ai e Yves lona malamalama i isi. Na te aoaoina le taina o le piano uila i le Au Paia o Aso e Gata Ai ma tagata o le afioaga o e fiailoa tata. E faatasitasi foi e le aunoa ma ana uo e suesue i le Tusi a Mamona.

O lona fiafia e uiga i le galuega faafaifeautalai, e talanoa ai Yves ma lona tina i lona papatisoga ma sauniuni ai mo lana lava misiona talai. E fiafia o ia e miomio faatasi ma tagata o le ekalesia i sauniga ma asiasi atu i le itu lauiloa i le laumua o Suriname, o Paramaripo.