Tiepene Lap
Ideidawehn Arail Pwukoah
Kapokon lap en Oakotohpe 2023


Ideidawehn Arail Pwukoah

Rahnwet ahmw nannantihwei mwowe nan ahmw pwukoah me wia kehlpen sapwellimen Sounkomouro Mwomwohdiso kopwurpwurdohu.

I kapakapki ni ngidingid pwe Ngehn Sarawi en kak sawas ni ai pahn kasalehda ai limpoak soaramwahu, oh kaping laud ong toweh kan en Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin-rahn Akan wasa koaros nan sampah.

Irail me wia Lahs en Aramasoko me Seilokodo nan Kuruma.

Pahr [kid duwepwiki paisek isuh] 1947, wia ketemen [ke-epwiki] 100 en keieu en paionihr en Souleng en Imwin-rahn Akan me lellahng nan Salt Lake Valley. Tohto kamadipw en ketemen me wiawi nan pahro, oh kaping tohto me pil kohda rahno ong irail sounpapah loaloapwoat kan en Sises Krais me tepin wiahda ahl akan, kawada ihmw akan, padokedi wahn sahpw akan nan sapwtehn, oh kousonla wasahu.

Preseden J. Reuben Clark, me wia Sounkaweid Keieu en nan Presedensi Keieu, ahpw wia padahk kesemwpwal oh kompoake ehu ong irail paionihr loaloapwoat pwukat nan kapokon lap en Oakotohpe [kid duwepwiki paisek isuh] 1947.

Nan sapwellime padahk, Preseden Clark ahpw koasoiada irail sounkaweid dehde kan me kahluwa irail pwihn en seilok kan, me duwehte Brigham Young, Heber C. Kimball, Wilford Woodruff, Parley P. Pratt, oh me tohto irailko. Ahpw, kaidehn ihme e kesempwalki en koasoaiada doadoahk pweida mwahu kan me emen emen pwihn wet wiahda. Ihme e kesempwaliki sapwellime padahk en dokehte irail akan me edarail kan sohte sansal de sohte iang intingdi nan rekohd en poadoapoad en Mwomwohdisoh. Iei Audepen kaweid en sapwellime padahk wet iei “Irail me wia Kaimwsek lahn Aramasoko me Seilokodo nan Kuruma.”1

Preseden Clark kawewehda mwahu ni pisetik duwen mwekid kan oh kahpwal akan me irail sohpai sang aramas akan me wia kaimwsek lahn seilokodo nan kuruma nan ehu ehu ahl reirei en kurumah kan me kotehla arail ahloko. E inenen kin kepinga aramas kehlail pwukat me ederail sohte sansal oh sohte kamadipw en ketemenperail kin wiawi, ni ehu ehu rahn akan, wihk kan, sounpwung kan, kin kerenieng sohla kak esingek mwahu pwehki pwelipar kan me kin kohda sang ni piripiren daiahn kurumah kan mwohrail—oh irail kin powehdi kahpwal tohtoh me irail kin lelehng.

Preseden Clark pil ketihtihki me, “Irail me wia lahs en tohn seilongko kin nantiheng nantihla mwohrail, itarete arail kin luwetalahr oh pwangadahr, neh medekdahr, ekei pak kin kerenieng sohla arail koapwoaroapwoar, ahpw kin kehkehlailte kohwei sang ni arail pwoson me Koht poakoahng irail, me rongamwahu kopwurupwurdohu me mehlel, oh me Kauno ketin kahluwa irail oh kaweihd Rierail Ohl akan me mih mwohweu.”2

E kaimsekihla ah kosoi ni kisin kapatapat ehu: “Ong aramas karakarahk pwukat, sang ni arail pwoson laud, doadoahk laud, momourki pwung, oh sang ni lingan en kahlmengi mwahu ong kitail, I tungoaleniki karakarahk ien kasalehda ai limpoak, wahuniki, oh wahulap ong irail.”3

Doadoahk Katapan

Pahr [kid duwepwiki duweisek] 1990, Preseden Howard W. Hunter, ahnsouo wia Preseden en Kohrum en Wahnpoaron Ehk-riemenko, ahpw padahngki duwen anahn en sawas kan me toweh kan en Mwomwohdisoh kin sawaskihda ni arail kin papah ni loaloapwoat oh pwoson oh me kin alehdihte ekis de sohte douluhl kasapahl kalahngan sang aramas en wehi.

President Hunter kawehwehda:

“E wia koasoiepen [Captain Moroni ni ah pwulopwul oh kehlaili]:

“‘Ma aramas koaros sangete mahs kohdo, oh sang met kohla, pahn duwehte Moronai, kilang, manaman en ehl pahn rerrada kohkohlahte; ei, mohngiong en aramas akan sohte pahn mi pahn manaman en tepelo’ (Alma 48:17).

“Ia duwen soangen mahsen wet ong ohl kelik oh manaman menet. … Ire tikitik riau mwuri pid duwen Ilemen oh rie pwutak kan, me pil wiahte dahme Moronai wia ahpw sohte nohn sansalehng aramas, me koasoia:

“‘Eri kilang, Ileman oh rie ko pil wiewia doadoahk katapan duwehte Moronaii’ (Alma 48:19).”

Preseden Hunter pil doula kosoia, “Ni pil ehu wiepen kawehweh, itarete Ilemen ah sohte nohn sansal duwehte Moronai, ah doadoahkpil katapan; e kin sawas laud de katapan duwehte Moronai.”4

Preseden Hunter eri pil kaweihd kin kitail koaros en mie katepen atail doadoahk. E patohwan: “Ma kumwail kehn me wen doadoahk me kumwail wiahda nan pahr wet de nan pahr akan me pahn kohdo sohte kiheng kumwail indand, kumwail en kehlail. Kerenieng pali tohtohn aramas semen kan me momour pil kin sohte ahniki indand rehn aramas. Papah oh kekeirda, ni pwoson oh meleilei.”5

Ideidawehn Arail Pwukoah

I inenen kapingkiong milien en toweh kan en Mwomwohdisoh me rahnwet kodohr rehn Sounkomouro7 oh nannantihlahte mwowe pohn ahl en inouo nan lahs en kurumah kan me mih nan weretail tireihn kan—oh ni mehlel arail doadoahk kan katapan. Amwail pwoson laud rehn Sahm Nanleng oh Kaun Sises Krais oh amwail karakarahk en sohte men indand, mour kesempwal kan me kahrehieng ie ai men wiahla sounpapah mwahu men.

I poakoang kumwail. I kepinga kumwail. I kaping kalahngan ong kumwail. Oh I koasoiai kumwail.

Mahsen ehu sang nan Pwuhk en Mormon sang Samuel mehn Lehmen me pahn kak oaralapehda mwahu ai pepehm ong kumwail.

“Kumwail en ese me pali laud en irail re wie ideidawehn arail pwukoah, oh re kin kanakanaiehng kohwei mwohn Koht, oh re kin nantihong en kapwaiada sapwellime kosonned kan oh sapwellime koasoandi kan.

“Ei, I ndaiong kumwail, me pali laud en irail wiewia met, oh re kin nannantihong ni ar sohte pwangahkihda loaloapwoat pwe re en kak wahdo luhwen riarail kan ren wehwehkihda mehlelo.”7

I kamehlele me lepin mahsen “ideidawehn arail pwukoah” wehwehki irail souleng kan me kin rapahki oh mwohndi limwahn irail kan me kin kelehpw mwohd nan ansou en sarawi oh ni wasa teikan. Irail kin nantiheng ansou koaros “kaloalamwahui irail kan me kin anahne kaloalamwahu,”8 ni arail sohte kin kasik aramas en kin pohnese de kapinga arail doadoahk.

Ire me pid “ideidawehn amwail pwukoah” pil wehwehki duwen pwopwoud kan oh serih kan me kin utungada iengarail men, pahpa oh nohno, de seri men me mie ah pwukoah nan Sapwellimen Kauno Mwomwohdiso kopwururpwurdohu. Arail doadoahk malamal, meleilei, oh sohte kin nohn sansal dahme irail kin wia me kahrehda ah kak mie kapai ong irail akan oh peneinei kan ni songen mwohmw akan me pahn sansalete nan mour soutik.

Ire me pid “ideidawehn amwail pwukoah” pil wehwehki irail akan me kin sohpeisang Koht, me met irail pwur-ehngehr pwurodo Reh,9 koluhkilahr diparail kan, oh raparapahkier manaman en kamwakelda oh kamwahula sang ni manaman en Tomwpen Sounkomouro. Kohdohng rehn Krais10 wehwehki pwuralahng pohn ahl en inouo, wetsang ni kisin ahl en dihp kan me pahn kak kawetlahng nan “ahl keinepwi kan”11 iei e inenen kesempwal ong palingehn oh momourki ni pwung. Ni arail kin nantihlate ni pwoson oh sohte kin pwangahkihda wiewia-me mwahu, irail kawadahr poahsoan en doadoahk mwahu nan arail mour,12 “ong kadaudok kan koaros oh pil kohkohlahte.”13

Lepin mahsen wet “ideidawehn amwail pwukoah” pil kaweweh irail me mwahu kan me kin nantiheng en wiahla kisehn Sounkomouro sang ni mweimwei en inou sarawih kan oh doadoahk sarawih kan en Sapwellime rongamwahuo—ahpw kin sohte kak pweida pwehki sang ni soahng kan me irail sohte kin kak powehdi. I inoukiheng kumwail me amwail kahpwal akan pahn maiauda oh ni amwail pahn peihk oh pwoson kanangamahieng mweidohng Koht mehkoaros kumwail pahn alehdi katingpe “nin duwen Sapwellimen Kauno ahnsou.”14 “Mwahiei kak wiwiawi nihpwong, ahpw peren kin kohdo nimenseng.”15

Ire me pid “ideidawehn amwail pwukoah” pil wehwehki irail kan me kin kawewehda mahsen kan ni ehu ehu lokaiah kan oh irail kan me kin wia soun wadawad wasah kan koaros nan sampah me kin papah Kauno sang ni sewese kempoakepahrail kan oh toweh kan pwe irail en kak rong rongamwahu unseko ni peihn [arail] koasoakoasoi, oh peihn [arail] lokaia.”16 Ngilerail kan, saihn en lokaia, oh doaroapwe kawewehdi kan kin kasalehda me mehlel kan, ahpw ekeite kitail me ese ederail kan de kin kasalehda atail kaping. Sang ni kisakis en lokaia me irail kapaikihda, soun kaweweh kan oh soun wadawad akan kin papah ni keneinei, ong aramas akan kaidehn ong peihn insenerail, oh ni mehlel ansou koaros sewese aramas akan en alehdi kisakis en ngehn en pwoson sang ni wadwadek oh rongorong mahsen en Koht.17

Ire me pid “ideidawehn amwail pwukoah” pil wehwehki duwen pwopwoud pwoson kan me kin wauneki arail inou sarawi en kaparaparala oh kadirehla sampah, oh me kapaikidahr roson kehlail oh koahiek en kak apwalih neirail serih kan nan ansou en kamadipw sarawih kan. Pingiping lalaudpeseng pohn sampah kipehkihdier kemwekid kan me kapingadahr wasa oh kasapwungelahr koasondih kan, ahpw irail aramas loaloapwoat pwukat nantiheng en sohte alehda ngilen pohnmwahso pwukat; irail wauneki mehlel doadoahk sarawi oh kesempwalpen mour nan sapwellimen Sahm Nanleng pilahn en peren soutik ong Sapwellime serih kan.

Me tohto pwopwoud kan me pil likih Koht ni ansou me mwahu kan kin saihr araill mongiong oh sohte medewe ia mwomwen de ansou da me irail ahnikihdiher koapwoaroapwoar oh ouramanehr. Irail “kin awiawih Kauno”18 oh sohte kin idingehng Ih en kapwaiada ni ahnsou me irail anahneu. “Sang ni tepin sampah aramas sohte kak rongada de kak en wehwehki sang ni rongorong, de pil kak kilangada, ihte Koht kelehpw, ia wen soahng tohto kaselel kan me E ketin kaunopadahng irail kan me awiawih Ih.”19

Ire me pid “ideidawehn amwail pwukoah” pil wehwehki duwen meh kid samwah en kaun en seritikitik kan oh Tounpadahk en serih kan me poakoahng oh kaweid serih kan en Mwomwohdiso nan ehu ehu Rahn Sarawi kan.

Medewe soangen doadoahk kesempwal sarawi me sounpapah loaloapwoat pwukat kasalehda—oh wen kapai laud kan me kohieng irail kan me kin papah serih kan.

“Oh Sises ahpw ketin ale kisin seri kis oh ketikihdiong nanpuwngarail: oh mwurin eh pwoalehdi kisin serio, e ahpw mahsanihong irail,

“Mehmen me kin kasamwo emen kisin seri pwukat ni mwarei, ngei me e kin kasamwo: oh mehmen me kin kasamwo ie, kaidehk ngehite me e kin kasamwo, pwe pil ih me ketin kadariehdo.”20

Ire me pid “ideidawehn amwail pwukoah” pil wehwehki duwen seri mpahi kan me kin sewese irail pahpa oh nohno me likeilapalahr akan, nohno men me kin nantiheng kansanamwahui seri men me kin masepwehkada ni ah kin wia soun silasil duwehte “laion ah kin keskesihnen ni kehl” en nimwehu,21 toweh kan en Mwomwohdiso me kin lella mwadang oh mihmi pwand pwehn kaunopada oh kapwurepene sehr kan, oh irail kan me kin luke peineinei, kempoakeparail kan oh iangahng kan me pahn kohdo oh kilang, kohdo oh sawas, oh kohdo oh mihmi.22

I kawehwehdahte ekei karasaras en duwen irail akan me kin kolokol inou sarawi kan- oh sounpapah loaloapwoat kan en Sises Krais me duwehte kumwail me nanantihla mwowe en “ideidawehn [amwail] pwukoah.” Karasaras rar kei en Souleng en Imwin Rahn akan me kin sawaskihda sang nan “loalarail unsek”23 ong Koht me sansal nan wasahn kouson kan me poahsoanki-Krais oh nan kisin pwihn akan en Mwomwohdiso wet nan sampah.

Kumwail kin limpoak oh papah, rong oh esehla, apwalih oh koaloalamwahui, oh padahngki oh kadehdehki sang ni manaman en Ngehn Sarawi. Kumwail kin kalapw kaisihsol oh kapakap, oh kehkehlaila ni ahmw opampap, tengetengedi nan pwoson Krais, kahrehda [palingenimwen] direkihla peren oh popohl, ei, lao [mohngiongimwen] mwakelekelkihla oh sarawikihla, me iei en kohdo pwehki ahmw … mweidala [mohngiongimwen] rehn Koht.”24

Inou oh Kadehde

Irail me lahs en seilokodo kau, koaros me arail doadoahk katapan, oh kumwail me rahnwet nanantiheng idawehn amwail pwukoah iei kumwail me wia kakehlepen en Sounkomouro Mwomwohdiso kopwurupwurdohu. Oh ni Kauno ah ketin inoukihdi, “me mwoahl oh wehi koaros, koasondihn padahk kan oh manaman akan koaros, pahn kasansalda oh pwildiong pohn aramas koaros me powedier pwehki rongamwahu en Sises Krais.”25

I pereniki oh kadehdehki me Sahm Nanleng oh Sapwellime Iehros ieias, oh Sapwellimara inou kan me mehlel, ni mwaren Kauno Sises Krais, ahmen.