Klou el Ongdibel
Mengeluolu er a Chedaol Lulekrael el Uchetemel a Llechud
April 2021 General Conference


Mengeluolu er a Chedaol Lulekrael el Uchetemel a Llechud

A klaumera er kid er a chedaol ulekrael a mesterir a Uriul-klebesei el Santo a tokubets el ngerachel el mengeluolu e mesebechakl er a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel me a osisechakl me a llach er a ikel basio el de kiei er ngii.

Chelechal dengara meringel el taem, e ak mla omelchesiu el mo mesaod el kirel a ulekrael el Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel. Tial Uchetemel a llach a klou a belkul el kirir a rechedal a ikelesia el ngara Beluu er a Merikel, eng di ng dirrek luchelel a betok el uchetemel a llach er a beluulechad el rokir.

I.

A uchetemel a llach a dodai er a kabelment. Ngochotii a teletelel me a olkael er a klisichel a kabelment. A Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel a kot el chuodel llechukl el uchetemel a llach el dirk mesisiich er chelechal sils. Me ngulemuchel el mekedmokl lokiu a mekesai el beluu, eng di ngmocha okesiu el mo er a beluulechad. Chelecha el sils, e a bek el beluu ng di kldei a diak a mla mo llechukl a uchetemel a llach er tir.1

Chelsel a cheldechedechak eng diak kusaod a ngii di el chelechad er a balatiks a lechub e ngii di el cheldebechel. Ak mesaod el kirel a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel, el bla kusuub er ngii el betok er a okolem el rak. Ak mengedecheduch lultuil ak siluub er a kot lurerek el chad er a llach el mo er a Chief Justice er a Kort er a Beluu er a Merikel. Ak mengedecheduch lultuil er a teruich me a eim el rak el kulisechakl a tekoi er a llach me a edei me a tedobech el rak el kchad er a llach er a Supreme Court er a Beluu er a Utah. E sel kmal ngaruchei, e ak mengedecheduch lultuil er a okedei me a euid el rak el Apostol er a Jesus Kristo, el kirek el mesuub a belkul a ulekrael Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel el kirel a urerel a mla moluut el Ikelesia er Ngii.

A Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel a tokubets le Dios a ulechotii el kmo Ngii a mo “kudmeklii” el kirel a lemeltir me a ulekerreuir a rokui el chad(Doctrine and Covenants 101:77; dirrek mesa bades 80). Sei a uchul e tial uchetemel a llach a klou a belkul er a Ikelesia er a Jesus Kristo er a Uriul-klebesei el Santo er a beluulechad el rokir. A otireklel a llach er a chelsel er a kakerous el beluu er a beluulechad a kmal di mo iior er a ikal beluu lomdasu.

Ngera mle moktek er a Dios er a teketekel a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel? Kede mesang er a osischeklel a mimokl lomelilt. Sera kot luchelel a mlamoluut el Ikelesia, e a Uriul-klebesei el Santo a mla er a ringel er a berrotel lodechelakl me a dirrek lodechelakl er a beluu. A telkib el uchul tiang sel lomtok el kirel a ousibai er a tara chad el mla er ngii er a Beluu er a Merikel. Chelsel aikaikid el kerior el teletael, e a Dios a ulechotii lokiu a Profet Joseph Smith a diak a ulebengelel klemrang el kirel Osischeklel.

A Dios a mla mesterir a rengelekel a iilmokl el melilt—el klisiich el di kid lomdasu e melilt. Sel kot lungil teletael er a usbechelel a mimokl lomelilt a sel ngarbab el iilmokl el chad a di ngii lomdasu e meruul loltirakl aikel soal a uldesuel. Me a, chedaol ocholt a smodii, el kmo me a chad bol ngerchelel a kngtil er sel taem er a kerkeriil ruriul(Doctrine and Covenants 101:78). A leuaisei, e a Rubak a mla chotii el kmo, ng diak el melemalt el teletael el tara chad a mo sibil a tang (Doctrine and Covenants 101:79 Tia bleketakl el kmo a ousibai er a tara chad a mekngit. Ea doltirakl er a osisiu el osisechakl, eng mekngit er a rechad er a beluu a lak a ngerir el melilt er a re mo mengeteklel a beluu a lechub omeruul llach.

II.

A klaumera er kid el kmo a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel a mle chedaol ulekrael a diak el belkul a kmo a bek el tekoi a mlei el mla er a chedaol ocholt, el uaia iidisir a rechad lomtechei a bek el beluu a lechub a rekrir tirkal chad.2 A Uchetemel a llach a dimlak “di lmelluches er a cherrengelel el merekong,” ng millekoi a President J. Reuben Clark. “A domes er ngii,” ng millekoi, “kede oumerang el kmo ng kirel mukeroul e mekedmokl el kirel a ngeldechel me a teletelel a beluuelchad.”3 Okesiul tiang, a ulekrael ngeldechel a mlo torbengii a klsibai er a rechad e milsterir a lemeltir a redil el sengkyo. Ma leuaisei, ng diak desa ulekrael lokesiul er a chelsel a rua Supreme Court el melodech er ngii.

Ak oumerang sel Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel a ngarngii a bekord el eim el chedaol ulekrael el olisechakl.4

A kot a osisechakl el kmo a uchul a klisichel a kabelment a rechad. Sera taem el klisiich e lulemdasu a rechad el kmo ng mei lokiu a chedaol lemeltir a re king a lechub a klisiiich er a klsoldau, a mlengodech ruriul el mesterir a rechad a iilmokl er a klisiich. A resemmong er a llomes el chad a uleldubech er ngii el tekoi, eng di a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel a mle kot le mo oltaut er ngii. A llemalt er a klisiich er a rechad a diakel belkul a kmo a rmekngit el chad a lechub a chelechad er a rechad a sebechir el soiseb e omekdakd a lechub e te orrimel loltaut a teletael er a kabelment. A Uchetemel a llach a kildmeklii a mimokl el uchetemel a llach, el rechad a sebechir lousbech a klisichir lokiu a rtelutk lomtechei er tir.

A ongeru el chedaol tekoi a sel bingel a klisiich er a delongelel a klou el amt me a mekekerei el beluu. Chelsel tial teletael er a klou el amt el dengarngii, e a ikal tekoi a bebil er a taem eng mla mengodech lokiu a ulekrael lomeldechel, el uaikel merrob a teletael er a klsibai me a lemeltir a redil el sengkyo, el kdilu ruchei. A klou a ultutelel a kmo, a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel a tomer er a klou el amt meng diak el ngai a mui el klisiich, e ngmai a bebil er a klisichel a amt el “msa ikel mekekerei el beluu, a lechub a rechad.”5

A tara ulekrael osisechakl a bingel a klisiich. Dart el rak ruchei er a 1787 Constitutional Convention, e a English Parliament a milchelii a klekakeakl er a klisichel a melib a llach me a oltaut a llach er a lengai a bebil er a klisiich er a king. A mle moktek er sel American convention a mo iimakla ngerachel er a meruul a llach, oltaut a llach, me a omiich a llach me a ikal kldei lingukl a sebechel lomes a urerel a ta me a tang.

A ongeua llach a kmal klou a belkul el kirel a llemeltir a dersta el chad e ngosengesii a klisischel a kabelment er sel Bill of Rights, el mlengai lokui a amendment er a edei el rak ruriul er a bo loureor tial Uchetemel a llach. A Llach el kirel a Iilmokl a diak el beches el tekoi. Taikid, eng mlo taut aikel llach el mle kot lomuchel er a beluu er a England, lulemuchel er sel Magna Carta. A remilluches er tial Uchetemel a llach a mle medengei aikang le bebil er a telbiil er a chelsel a mle osisiu.

A le mlak a Bill of Rights, e a beluu er a Merikel a mlo diak el sebechel beluu er a Olutel a ebangkelio, lulemuchel er a tela el rak ruriul. Ng mlarngii a chedaol ulekrael er sel mle kot el tekoi el kirel a kmo ng diak a skeng a tekoi er a klechelid el kirel a obis buai,6eng di sel iilmokl er a klechelid el mla er a Kot el Amendment a mle klou a belkul. Kede dirrek el mesa chedaol ulekrael er se Kot el Amendment el kirel a mimokl lomelekoi me a bebil er a tekoi el ngara chelsel tial ngeldechel, el uaia ultutakl el kirir a remelemall a llach el chad.

siasing/Llecheklel
Kid el rechad

A ongeim e ulebongel, e ak mesa chedaol ulekrael er a klou el moktek er tial rokir el Uchetemel a llach. Kede mo mechedereder lokiu a llach e diak el dersta el chad, ea otirekled a mo er a Uchetemel a llach me a osisecheklel me a teleletel, e diak el bo er a ngidi elchad el ngarngii a deruchelel. Chelsel tial teletael, a rokui el chad a di osisiu er a llach. Aika el llach a merrob a klisiich er a dereder el ngii a mla tomall a bebil er a mimokl el beluu. Ng dirrek el belkul a kmo ng diak a tara ikal kldei blai er a kabelment el mo mengederer er a tang a lechub e lorrob er a rebebil er a lemeltir loltirakl er a uchetemel a llach el merritel er a ta me a tang.

III.

Meng diak el iior el kmo a chedaol ulekrael olischakl er a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel, ngdi el sekum eng meruul lokiu a diak el mellemalt el rechad ea ikel urerir a diak el sebechel mo tmaut. A meklou a belkul tekoi er a llach, el uaia llach el kirel a deleuill er a telungalek, a mla mengubet er aikel mekekerei el beluu lokiu a klou el amt. A Kot el Amendment el kirel a mimokl lomelekoi a lebebil er a taem eng mechitechut er a kuk bebil er a diak le meklou a belkul tekoi. A llach el kirel a bingel a klisiich a dimla mondai lokiu a teletael er a tara ingeklel a amt el ngii oltaut a klisiich el kuk ngerchelel a tara ingukl er a amt.

E ngarngii a lmuut el bebil er a ulekdakd el melemall a llach er a chelsel a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel. A teletelel a Uchetemel a llach a ngomedang er tirkel blak a rengrir melodech a teletael er a beluu er chelechang, e diak loltirakl er a mimokl el kabelment. A klisichel a Uchetemel a llach a mengedechang er a rekohosia a lechub e te ngarbab el chad el diak loltirakl a llach er a chelsel. A klisichel a Uchetemel a llach a kekeringang er tirkel lomdasu el kmo ng kuk di skeng el medechel a lechub eng kerbai, ng diak el ikel klisichel luchul a ngerachel e kekeringii a klisichel a amt.

IV.

A klaumera er kid er a chedaol ulekrael a mesterir a Ruriul-klebesei el Santo a tokubets el ngerachel el mengeluolu e mesebechakl er a Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel me a osisechakl me a llach er a ikel basio el de kiei er ngii. Ng kired el mo ultuil er a Rubak e mo ultuil er a klaumerang el kirel tial beluu er a tara klebesei.

Ngera dirrek el mellemalt el Uriul-klebesei el Santo a mo meruul? Ng kried el mo meluluuch me a Rubak bo lomekrael e lomekngeltengat a rokui el beluu me a remerredel. Tia tebechedel a tebechelel a klauemra er kid. El mo olngesenges er a remerredel me a roungerachel7a diak a ngera el temelii er a llechul a dertsa el chad. Ng belkul a kmo kede mo ungil chad er a beluu e ngara budech, loltirakl aikel ngara uchetemel a llechud me a llach el doltirakl. Ea klou a belkul tekoi a kmo, ng kired el mo kiei el ngara selbechakl me a kltalreng.

Ngarngii a bebil er a ngerachel el telengtengil a urrekodel lulekrael el Uchetemel a llach. Ng kired el mesuub e oldubech a ulekrael el osisecheklel a Uchetemel a llach. Ng kired el osiik e oldubech er tirkel mellomes e ungil chad el tir a mo oldubech aika el olisechakl sel ngara tekoi el buai.8 Ng kirel el mo ngarngii a klemedengei er kid el chad er a beluu me ungil blekerdeled bol meues er a rechad.

A Beluu er a Merikel er chelechang me a bebil er a mimokl beluu, e a klisiich er a balatiks a ultuil er tirkel remurt el mo er a obis (el kid oldubech er ngii), lokiu a sengkyo, me a ngesou er a udoud, me a omesiou er a chelechad er a balatiks, me a melemomel el cheldecheduch er a rengarbab el chad, chelechad, me a rekohosia. A uchul a ungil urerel, ea democracy el beluu ousbech el rokui, eng di a chimol chad er a beluu a diak a belkul bo loruul rokui.

Ng kmal betok a mondai er a balatiks, e diak a chelechad, teletael, a lechub el chad el sebechel otaut a sorir a rekakerous el chad. A dersta el chad er a buai a tibir el kmo ngera el tekoi sel kot el klou a ultutelel el mo er ngii er a ngidil taem. A leuaisei e a rechedal a ikelesia a kirir mo osiik a ulekrael el kirel a sengkyo er tir e mo omes aikel bebil er a ngesou lultuil er a ikel meklou a belkul tekoi el kirir. Tial teletael a diak el beot. Ng locha mo kirel ngodechii a chelechad loldubech er ngii a lechub eng kohosia, er a bek el temel a sengkyo.

A mimokl el teletael a le bebil er a taem eng mo kirir a re sengkyo el mo oldubech er a re kohosia a lechub eng chelechad ra balatiks a lechub eng llach el bebil er a tekoi lengarngii a diak lekengei.9 Tiang a tara uchul e kede olisechakl er a rechedal a ikelesia meng diak lorritel er a tara chad el kirel a tekoi er a balatiks. Ng diak el kired el mo melekoi el kmo a mesisiich el Uriul-klebesei el Santo a diak el kirel ngara kmo ngera el chelechad a lechub eng diak kirel sengkyo er a kmo ng techa el chad el ngii oldubech er ngii. Kede olisechakl a meral osisechakl e mechiteterir a rechedal a ikelesia me te melilt el kmo ng mekera bo loltaut aika llach er a tekoi el bo lechelebangel. Kede dirrek el mengelechel, e melekoi er a roungerachel er a ikelesia el mo mengelechel, me a omelilt er a rechad er a balatiks me a obis lak tebechedel osisechakl a lechub oldubech er a chelsel a mitilenged er a Ikelesia.

A Ikelesia er a Jesus Kristo er a Uriul-klebesei el Santo a, uaisei, a oltaut e kongei a lechub e ngomtok aikel llach el metib el ngii a omtok er a iilmokl er a tekoi er a klechelid a lechub eng cheldellel a Ikelesia.

A kuuchais el kirel a chedaol ulekrael el Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel e meluluuch me deletkii Ngike el Chedaol Chad el milngedmokl er ngii e melemolem lurrekodel e omecheliu aika el meklou a belkul llach er a chelsel. El ngara a ngklel a Jesus Kristo, amen.

Uleklatk

  1. Mesa Mark Tushnet, “Constitution,” in Michel Rosenfeld and András Sajó, eds., The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law (2012), 222. Aikel kldei el beluu el diak a llechukl el uchetemel a llach er ngii a United Kingdom, New Zealand, me a Israel. A dersta er a ikang a mesisiich a uldelid el uchetemel a llecherir, eng di a teletael er a orretel a beluu a diak a chimol lecheklel.

  2. Mesa Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel, article 1, bliongel 2.

  3. J. Reuben Clark Jr., “Constitutional Government: Our Birthright Threatened,” Vital Speeches of the Day, Jan. 1, 1939, 177, quoted in Martin B. Hickman, “J. Reuben Clark, Jr.: The Constitution and the Great Fundamentals,” in Ray C. Hillam, ed., By the Hands of Wise Men: Essays on the U.S. Constitution (1979), 53. A Brigham Young a dirrek luleba osisiu el ues el kirel a Uchetemel a llach, lullisechakl el kmo tirkel milluches er ngii a “milkdebechii a dodai, e mle betok el chad a milleketek el melisiich er ngiit” (Discourses of Brigham Young, sel. John A. Widtsoe [1954], 359).

  4. Aika leim a kmeed el mo osisiu eng di diak el uaia ikel mildung er a J. Reuben Clark Jr., Stand Fast by Our Constitution (1973), 7; Ezra Taft Benson, “Our Divine Constitution,” Ensign, Nov. 1987, 4–7; and Ezra Taft Benson, “The Constitution—A Glorious Standard,” Ensign, Sept. 1987, 6–11. Mesa, generally, Noel B. Reynolds, “The Doctrine of an Inspired Constitution,” in By the Hands of Wise Men, 1–28.

  5. Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel, amendment 10.

  6. Mesa Uchetemel a llach er a Beluu er a Merikel, article 6.

  7. Mesa Tebechelel a Klaumerang 1:12

  8. Mesa Doctrine and Covenants 98:10.

  9. Mesa David B. Magleby, “The Necessity of Political Parties and the Importance of Compromise,” BYU Studiesvol. 54, no. 4 (2015), 7–23.