Saqob’resinb’il qu xb’aan li jalb’a-k’a’uxlej
Sa’ xk’ab’a’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios ut lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo, taaruuq taasaqob’resiiq qu rik’in xk’anjelankil li jalb’a-k’a’uxl.
Sa’ li yu’am a’in wanko rub’el xwankil lix chaq’rab’eb’ li winq ut eb’ lix chaq’rab’ li Dios. Laa’in xruhan chiwu raqok aatin chirixeb’ li nimla maak rub’el xkab’ichaleb’ li chaq’rab’ a’in—junxil jo’ aj raqol aatin sa’ li Corte Supremo re Utah, ut anajwan jo’ komon sa’ li Xb’eenil Awa’b’ejil. Rik’in xk’eeb’al reetal chan ru naq jalan lix chaq’rab’eb’ li winq rik’in lix chaq’rab’eb’ li Dios, xniman inb’antioxihom chirix lix yaalalil ut lix wankil lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo. Rub’el lix chaq’rab’eb’ li winq, jun kristiaan li xb’aanunk re li ninqi maak naru natz’ape’ sa’ tz’alam chiru chixjunil lix yu’am, chi maajo’q’e taaruuq chi elk. A’b’anan, jalan li nak’ulman rub’el lix k’uub’anb’il na’leb’ aj uxtaan re li qaChoxahil Yuwa’ aj rahonel. Wilom naq eb’ li maak ajwi’ a’an naru neke’kuye’k sa’ li yu’am a’in, xb’aan naq li Kolonel kixtoj rix lix maakeb’ “chixjunil li yot’b’ileb’ xch’ool ut tuulaneb’ xmusiq’ ” (2 Nefi 2:7). Li Kristo naxtoj qix ut tz’aqal yaal lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu.
K’utk’u xnimal lix toq’ob’ahom ru li qaKolonel aj rahonel sa’ li xnimal ru b’ich li toje’ xe’xb’icha li ch’uut aj b’ichanel.
Chalqex rik’in li Kolonel
Ani lub’lu sa’ maak ut rahilal;
Tixk’am eeb’e ut toj teeril
B’ar taatawmanq hilob’aal.1
Lix mayej li Jesukristo re xtojb’al rix li maak naxte li okeb’aal “re naq chixjunileb’ li winq te’ruuq chixjalb’al xk’a’uxl ut chi chalk rik’in” (Tzol’leb’ ut Sumwank 18:11chi’lmanq ajwi’ Markos 3:28; 1 Nefi 10:18; Alma 34:8, 16). Lix hu laj Alma naxye resil lix jalb’aleb’ xk’a’uxl ut lix kuyb’aleb’ xmaak li ani ke’wan choq’ jun tenamit aj maak ut aj rahom kik’ (chi’ilmanq Alma 25:1627:27, 30 Li waatin anajwan naxk’e qayo’onihom chiqajunil, ut xyo’onihomeb’ ajwi’ li moko wankeb’ ta chik choq’ komon sa’ li Iglees xb’aan naq xe’isiik, malaj xb’aan naq xe’xpatz’ risinkil xk’ab’a’eb’. Chiqajunilo aj maako, ut naru taasaqob’resiiq qu xb’aan li jalb’a-k’a’uxlej. “Wan xch’a’ajkil xjalb’al qak’a’uxl chirix li maak,” li Elder Russell M. Nelson kixye sa’ jun jolomil ch’utub’aj-ib’. “A’ut nim wi’chik li nak’ule’ chiru li natoje’”2
I. Li jalb’a-k’a’uxlej
Li jalok k’a’uxlej natikla rik’in li qaKolonel, ut a’an jun sahil ch’oolejil, moko iiq ta. Sa’ li ch’utam re li Ralankil sa’ li diciembre xnume’, li Awa’b’ej Nelson xk’ut: “Li tz’aqal jalb’a-k’a’uxlej moko nab’aanuman ta sa’ jun sut. Rajlal ut junelik yoo chi oksimank. Q’axal aajel ru a’an re xik chi uub’ej ut re xk’ulb’al li tuqtuukilal sa’ k’a’uxlej, li k’ojob’aak sa’ ch’oolej, ut li sahil ch’oolejil.”3
Junjunq reheb’ li xninqal ru k’utum chirix li jalok k’a’uxlej neke’tawman sa’ li raatin laj Alma sa’ lix Hu laj Mormon, li kixye reheb’ li komon sa’ li Iglees li kixye moqon naq “maak’a’eb’ xpaab’aal” ut “taqsinb’ileb’ sa’ xq’etq’etileb’ xch’ool,” ut k’eeb’il xch’ooleb’ “chirix li b’ihomal ut li jo’maajo’il k’a’aq re ru re li ruchich’och’ “ (Alma 7:6). Chixjunileb’ li komon sa’ li Iglees a’in li k’ojob’anb’il wi’chik wan naab’al li naru neke’xtzol rik’ineb’ lix musiq’anb’il aatin laj Alma.
Nokotikla rik’in xpaab’ankil li Jesukristo, xb’aan naq “a’an li taachalq chirisinkil lix maak li ruchich’och’ “ (Alma 5:48). Tento taqajal qak’a’uxl xb’aan naq, jo’ kixye laj Alma “wi ink’a’ nekejal eek’a’uxl, maamin texruuq chireechaninkil li awa’b’ejihom re choxa” (Alma 5:51). Aajel ru li jalb’a-k’a’uxlej sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios. Rik’in naq chiqajunilo toomaakob’q sa’ li yu’am a’in ut tooch’ote’q chaq chiru rilob’aal li Dios, li winq “ink’a’ taaruuq taakole’q” wi ink’a’ naxjal xk’a’uxl (Alma 5:31; chi’ilmanq ajwi’ Helaman 12:22).
K’utb’il a’in chalen chaq sa’ xtiklajik. Li Qaawaʼ kixye re laj Adan, “Joʼkan ut, kʼutumaq chiruhebʼ lee ralal eekʼajol, naq chixjunilebʼ li winq yalaq bʼar tento teʼxjal xkʼaʼuxl, malaj ut maamin teʼruuq chireechaninkil li rawaʼbʼejihom li Dios, xbʼaan naq maakʼaʼ kʼaʼru tzʼaj naru chi wank aran, malaj chi wank chiru li rilobʼaal” (Moises 6:57). Tento taqajal qak’a’uxl chirix chixjunileb’ li qamaak—chixjunil li k’a’ru xqab’aanu malaj li k’a’ru ink’a’ xqab’aanu, li q’etb’ileb’ wi’ lix taqlahom li Dios. Maa’ani wan li ink’a’ tento a’in sa’ xb’een. Ewer chi q’eq li Awa’b’ej Nelson xye qe, “Ex was wiitz’in, chiqajunilo tento taqajal qak’a’uxl.”4
Re toosantob’resiiq xb’aan li jalba’-k’a’uxlej, tento taqakanab’eb’ li qamaak ut taqaxootoniheb’ chiru li Qaawa’, ut chiru ajwi’ lix raqol aatin sa’ ruchich’och’ wi na’ajman ru (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 58:43). Laj Alma kixk’ut naq tento “taquuchini k’anjel re tiikilalal” (Alma 5:35). Chixjunil a’in naxk’am rib’ rik’in li b’oqok naka’sutiman sa’eb’ li loq’laj hu naq toochalq rik’in li Kristo.
Aajel ru naq taqak’ul li loq’laj wa’ak rajlal hilob’aal kutan. Sa’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’an naqab’aanuheb’ li sumwank ut naqak’uleb’ li osob’tesink li toohe’xtenq’a chi numtaak sa’ xb’een chixjunileb’ li b’aanuhom ut li ajom li neke’ramok qe chixk’ulb’al lix tz’aqalil qe qu li nokoxb’oq li Kolonel chixk’ulb’al (chi’ilmanq Mateo 5:48; 3 Nefi 12:48). Naq “naqatz’eqtaana choq’ qe chixjunil li moko us ta, ut naqara li Dios chi anchal qametz’ew, qak’a’uxl ut qakawilal,” rik’in a’an naru toowanq “chi tz’aqal qe qu rik’in li Kristo,” ut chi “santob’resinb’ilo” sa’ xk’ab’a’ lix hoyonik lix kik’el, re naq too’ok “chi sant, chi maak’a’ qatz’ajnil” (Moroni 10:32–33). Nimla yeech’i’ihom a’in! Nimla sachb’a-ch’oolej a’in! Nimla osob’tesink a’in!
II. Li qateneb’ankil, ut li raqb’a-aatin sa’ li yu’am a’in
Jun rajb’al lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios choq’ re li yu’am a’in, a’an “xyalb’al qix” re rilb’al “ma taqab’aanu chixjunil li k’a’aq re ru li b’arwan tooxtaqla wi’ li Qaawa’ qaDios” (Abraham 3:25). Sa’ li k’uub’anb’il na’leb’ a’in, wanko chi teneb’anb’il chiru li Dios ut chiruheb’ lix sik’b’il ru moos, ut teneb’anb’ilo chiru li raqb’a-aatin sa’ li yu’am a’in, jo’ ajwi’ lix raqb’a-aatin li Dios.
Sa’ lix Iglees li Qaawa’, eb’ li raqb’a-aatin re li yu’am a’in choq’ reheb’ li komon malaj choq’ reheb’ li te’raj ok choq’ komon, k’anjelanb’il xb’aaneb’ laj jolominel li neke’xsik’ xna’leb’ rik’in li Dios. Teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ a’an raqok aatin chirixeb’ li kristiaan li neke’xsik’ chalk rik’in li Kristo re xk’ulb’al lix wankilal lix tojb’al rix li maak sa’ li b’e re li sumwank li naxk’am sa’ li junelik yu’am. Rik’in li raqb’a-aatin re li yu’am a’in, nayeeman ma kawresinb’il jun li kristiaan chixk’ulb’al li kub’iha’. Ma xk’ulub’ jun li kristiaan chixk’ulb’al xhuhil re ok li santil ochoch? Li kristiaan li isinb’il chaq xk’ab’a’ sa’ xhuhil li Iglees, ma xjal xk’a’uxl chi tz’aqal, re naq sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo taaruuq chi oksiik wi’chik rik’in li kub’iha’?
Naq jun aj raqol aatin b’oqb’il xb’aan li Dios naxk’ulub’a jun kristiaan re taaxik chi uub’ej, jo’ naq tixk’ul xliceens chi ok sa’ li santil ochoch, ink’a’ yoo chixyeeb’al naq tz’aqal re ru li kristiaan a’an, ut ink’a’ yoo chixkuyb’al xmaak. Li Elder Spencer W. Kimball kixk’ut naq chirix naq “isinb’il chaq li tojb’a-maak” re li yu’am a’in, jun li kristiaan tento ajwi’ “tixsik’ ut tixk’ul rik’in li Dios sa’ choxa lix jalb’al lix k’a’uxl, ut ka’ajwi’ a’an naru chi kuyuk maak.”5 Ut wi neke’kana li ink’a’ usil b’aanuhom ut atawom toj sa’ li raqb’a-aatin sa’ roso’jik, li ani moko jalb’il ta xk’a’uxl taakanaaq chi tz’aj ru. Li roso’jikil teneb’ank, jo’ li saqob’resiik qu xb’aan li jalb’a-k’a’uxlej, a’an a’ yaal qe laa’o ut a’ yaal re li Dios.
III. Li wakliik chi yo’yo ut li raqb’a-aatin sa’ roso’jik
Li raqb’a-aatin li yeeb’il resil chi kok’ aj xsa’ sa’eb’ li loq’laj hu, a’an li raqb’a-aatin sa’ roso’jik, li taawanq chirix li wakliik chi yo’yo (chi’ilmanq 2 Nefi 9:15). Naab’aleb’ li raqal sa’eb’ li loq’laj hu neke’xk’ut naq “chiqajunilo tento toxooxaqab’aaq chiru li Kristo sa’ xraqleb’aal aatin” (Romanos 14:10; chi’ilmanq ajwi’ 2 Nefi 9:15; Mosiah 27:31) “re taaraqe’q aatin chiqix jo’ chanru li k’a’ru b’aanunb’il sa’ li tz’ejwalej a’in li nakam” (Alma 5:15; ch’ilmanq ajwi’ Alma 41:3; 3 Nefi 26:4; Apokalipsis 20:12). Chixjunileb’ “taaraqe’q aatin chirixeb’ jo’ chanru lix k’anjeleb’ ” (3 Nefi 27:15) ut “jo’ chanru li rajomeb’ xch’ool” (Tzol’leb’ ut Sumwank 137:9; chi’limanq ajwi’ Alma 41:6).
Li rajb’al li roso’jikil raqb’a-aatin a’in, a’an xk’eeb’al reetal ma xqak’ul li kixye laj Alma, “li nimla jalaak sa’ qach’ool” (chi’ilmanq Alma 5:14, 26), li noko’ok wi’ choq’ ak’ yo’ob’tesihom, chi “maak’a’ chik li qajom re xb’aanunkil li maa’usilal; re b’an xb’aanunkil rajlal li chaab’il” (Mosiah 5:2). Laj raqol aatin chirix a’in, a’an li qaKolonel, li Jesukristo (chi’ilmanq Jwan 5:22; 2 Nefi 9:41). Chirix lix raqb’a-aatin, chiqajunilo taqach’olob’ naq “tiik ru lix raqb’a-aatin” (Mosiah 16:1; chi’ilmanq ajwi’ 27:31; Alma 12:15), xb’aan naq a’an nanawok re chixjunil (chi’ilmanq 2 Nephi 9:15, 20) ut chi jo’kan naxnaw chi tz’aqal chixjunil li qab’aanuhom ut li qatawom, li us malaj li jalb’il wi’ qak’a’uxl, ut li ink’a’ us, ut li ink’a’ xqajal wi’ qak’a’uxl.
Sa’eb’ li loq’laj hu, nach’olob’aman chan ru taak’anjelamanq li roso’jikil raqb’a-aatin a’in. Laj Alma kixk’ut naq xb’aan lix tiikilal li Dios, sa’ li wakliik chi yo’yo “taak’ojob’amanq wi’chik chixjunil li k’a’aq re ru sa’ tz’aqal lix na’aj” (Alma 41:2). A’in naraj naxye naq “wi chaab’il chaq lix k’anjeleb’ sa’ li yu’am a’in, ut chaab’il chaq li rajomeb’ lix ch’ool, ... sa’ roso’jik li kutan te’k’ojob’aaq wi’chik rik’in li k’a’ru chaab’il” (Alma 41:3). Chi jo’kan ajwi’, “wi ink’a’ us lix k’anjeleb’ [malaj li ratawomeb’] taak’ojob’aaq wi’chik reheb’ choq’ maa’usilal” (Alma 41:4–5chi’ilmanq ajwi’ Helaman 14:31 Chi jo’kan ajwi’, li profeet aj Jakob kixk’ut naq sa’ li roso’jikil raqb’a-aatin, “eb’ li tiikeb’ xch’ool toj tiikaqeb’ ajwi’ xch’ool; ut eb’ li tz’ajeb’ ru toj tz’ajaqeb’ ajwi’ ru” (2 Nefi 9:16; chi’ilmanq ajwi’ Mormon 9:14; 1 Nefi 15:33). A’an a’in li kiyehe’ re xb’aan laj Moroni “lix sahil raqleb’aal aatin li xnimal ru Jehova, li Junelik aj Raqol Aatin reheb’ li yo’yo jo’ ajwi’ li kamenaq ” (Moroni 10:34; chi’ilmanq ajwi’ 3 Nefi 27:16).
Re naq saqaq qu chiru li Dios, tento taqajal qak’a’uxl rub’elaj li roso’jikil raqb’a-aatin (chi’ilmanq Mormon 3:22). Jo’ kixye laj Alma re li ralal li kimaakob’, ink’a’ naru naqamuqeb’ li qamaak chiru li Dios, “ut wi ink’a’ nakajal aak’a’uxl te’kanaaq a’an chixch’olob’ankil li yaal chawix sa’ roso’jik li kutan” (Alma 39:8; tiqb’il xkawil li aatin). Lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo naxte chiqu li junaj chi b’e naru naqak’ul wi’ lix saqob’resinkil qu rik’in li jalb’a-k’a’uxlej, ut li yu’am a’in a’an li hoonal tento taqab’aanu wi’. Us ta k’utb’il chiqu naq wan li jalb’a-k’a’uxlej li naru nak’ulman sa’ li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 138:31, 33, 58moko ch’olch’o ta ru a’an. Li Elder Melvin J. Ballard kixye: “Jwal us wi’chik xik chi uub’ej ut k’anjelak chiru li Qaawa’ naq li musiq’ej ut li tz’ejwalej wankeb’ sa’ junajil. A’in li hoonal naq eb’ li winq neke’ru chi jalok ut chi k’uluk. ... Li yu’am a’in a’an xkutankil li jalok k’a’uxlej.”6
Naq naqajal li qak’a’uxl, li Qaawa’ naxye qe naq eb’ li qamaak, li b’aanunb’il jo’ ajwi’ li atawanb’il, te’wanq chi saqob’resinb’il ru, ut “ink’a’ chik te’jultiko’q re” li taaraqoq aatin chiqix rik’in uxtaan (Tzol’leb’ ut Sumwank 58:42; chi’ilmanq ajwi’ Isaias 1:18; Jeremias 31:34; Hebreos 8:12; Alma 41:6; Helaman 14:18–19). Chi saqob’resinb’il qu xb’aan li jalb’a-k’a’uxlej, naru taqak’ul li junelik yu’am, a’an, jo’ kixye li rey aj Benjamin, li “wank rik’in li Dios sa’ sahil ch’oolejil li maajo’q’e na’oso’ ” (Mosiah 2:41; chi’ilmanq ajwi’ Tzol’leb’ ut Sumwank 14:7).
Jo’ jun chiq raqal lix “k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re k’ojob’ank wi’chik,” (Alma 41:2(, li wakliik chi yo’yo tixk’ojob’ wi’chik “chixjunil li k’a’aq re ru ... sa’ tz’aqal xxaqalil chi tz’aqal re ru” (Alma 40:23). A’an yoo ajwi’ chi aatinak chirix yalaq majelal re li qajunxaqalil re tz’ejwalej li naqak’ul sa’ li yu’am a’in, sa’ qayo’lajik malaj xb’aan junaq toch’olal malaj yajel.
Li k’ojob’ank wi’chik a’in, ma naxsaqob’resi qu chiru chixjunil li maa’us aj atawom ut b’aanuhom li ink’a’ xqakanab’? Ink’a’ naru chi jo’kan. K’utb’il chiqu naq taaraqe’q aatin chirixeb’ li qajom, ink’a’ ka’ajwi’ chirixeb’ li qab’aanuhom (chi’ilmanq Alma 41:5; Tzol’leb’ ut Sumwank 137:9) ut jo’kaneb’ ajwi’ li qak’oxlahom tixk’e maak sa’ qab’een (chi’ilmanq Alma 12:14). Jo’ kixk’ut laj Amulek, tento naq “ink’a’ taqab’ay xkutankil lix jalb’al qak’a’uxl” toj sa’ li kamk (Alma 34:33), xb’aan naq li musiq’ej ajwi’ a’an li na’eechanink re li qatib’el sa’ li yu’am a’in—ma lix musiq’ li Dios malaj re laj tza, “taawanq xwankil chireechaninkil li qatib’el sa’ li junelikil ruchich’och’ a’an” (Alma 34:34). Li qaKolonel wan xwankil chiqatenq’ankil, ut yo’on wan re xsantob’resinkil qu chiru li maa’usilal. Anajwan xhoonalil naq tento taqasik’ lix tenq’ a’an re xjalb’al qak’a’uxl chirix li maa’usilal naqataw malaj naqak’oxla re toowanq chi saqob’resinb’il qu, ut chi kawresinb’il chi xaqliik chiru li Dios sa’ li roso’jikil raqb’a-aatin.
IV. The Arms of Mercy
Chixjunil lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios, ut chixjunileb’ lix taqlahom, wankeb’ chi k’ojk’o sa’ xb’een lix rahom choq’ qe chiqajunqal, a’an “q’axal wi’chik atawal sa’ xb’een chixjunil li k’a’aq re ru ... ut li q’axal nasahob’resink ch’oolej” (1 Nephi 11:22–23). Li profeet aj Isaias kixye reheb’ ajwi’ laj maak naq wi “te’sutq’iiq chaq rik’in li Qaawa, a’an taaruxtaanaheb’ ru” xb’aan naq “jwal chaab’il chi kuyuk maak” (Isaias 55:7 Laj Alma kixk’ut, “K’ehomaq reetal, a’an naxtaqla xb’oqb’aleb’ chixjunil li winq, xb’aan naq ye’b’il chiruheb’ ruq’ li uxtaan” (Alma 5:33; chi’ilmanq ajwi’ 2 Nefi 26:25–33). Chirix xwaklijik chi yo’yo, li Qaawa’ kixye reheb’ laj Nefita, “K’ehomaq reetal, ye’b’il li wuq’ aj uxtaan eere, ut ani taa’ajoq re chalk, a’an tink’ul” (3 Nefi 9:14). Rik’ineb’ a’in ut naab’aleb’ chik li k’utum sa’eb’ li loq’laj hu, naqanaw naq li qaKolonel aj rahonel naxteheb’ li ruq’ chixk’ulb’al chixjunileb’ li winq ut ixq wi te’xb’aanu li naxpatz’ re taaruuq te’xk’ul li osob’tesink q’axal nim li naxk’e li Dios reheb’ li ralal xk’ajol.7
Sa’ xk’ab’a’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios ut lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo, laa’in ninch’olob’ “rik’in tz’aqal xlemtz’unkil li yo’onink” naq li Dios nokoxra, ut naq taaruuq taasaqob’resiiq qu rik’in xk’anjelankil li jalb’a-k’a’uxl. Yeechi’inb’il qe naq wi “naqatiikisi qib’ chi uub’ej rik’in xtzekankil xsahil li raatin li Kristo, ut tookuyuq toj sa’ roso’jik, k’ehomaq reetal, jo’ka’in naxye li Yuwa’b’ej: Taawanq eeyu’am chi junelik” (2 Nefi 31:20). Qab’aanuhaq chi jo’kan, nintz’aama sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.